Suy niệm Lời Chúa

CHÚA NHẬT 1 MÙA CHAY NĂM A.

Chúa Nhật: Mt 4, 1-11

+ Chúa Nhật 26/02/2023 – Chúa Giêsu chiến thắng cám dỗ.

26/02 – CHÚA NHẬT 1 MÙA CHAY NĂM A

"Chúa Giêsu nhịn ăn bốn mươi ngày đêm, và chịu cám dỗ".

Lời Chúa: Mt 4, 1-11

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Khi Người đã nhịn ăn bốn mươi đêm ngày, Người cảm thấy đói. Và tên cám dỗ đến gần, nói với Người rằng: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh". Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: "Có lời chép rằng: 'Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra'".

Bấy giờ ma quỷ đưa Người lên Thành thánh, và đặt Người trên góc tường Ðền thờ, rồi nói với Người rằng: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống đi, vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông, và chư vị đó sẽ nâng đỡ ông trên tay, để ông khỏi vấp chân vào đá". Chúa Giêsu đáp: "Cũng có lời chép rằng: "Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi".

Quỷ lại đưa Người lên núi rất cao, và chỉ cho Người xem thấy mọi nước thế gian và vinh quang của những nước đó, rồi nói với Người rằng: "Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi". Bấy giờ Chúa Giêsu bảo nó rằng: "Hãy lui đi, hỡi Satan! Vì có lời đã chép: "Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ phụng sự một mình Ngài".

Bấy giờ ma quỷ bỏ Người. Và các thiên thần tiến lại, hầu hạ Người.

MỤC LỤC

CHÚA NHẬT 1 MÙA CHAY A 2023

Lời Chúa: St 2,7-9; 3,1-7; Rm 5,12-19; Mt 4,1-11

1.      Quỷ bỏ Người mà đi---‘Manna’--Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ. PAGEREF _Toc128054313 \h 3

2.      Những cơn cám dỗ--TGM. Giuse Ngô Quang Kiệt PAGEREF _Toc128054314 \h 5

3.      Cám dỗ--TGM. Giuse Ngô Quang Kiệt PAGEREF _Toc128054315 \h 7

4.      Trở về--TGM. Giuse Vũ Văn Thiên. PAGEREF _Toc128054316 \h 9

5.      Chiến thắng tử thần--ViKiNi--‘Xây Nhà Trên Đá’--Lm. ViKiNi PAGEREF _Toc128054317 \h 12

6.      Thân phận con người--Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ. PAGEREF _Toc128054318 \h 14

7.      Mong manh mỏng dòn--Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ. PAGEREF _Toc128054319 \h 15

8.      Chúa nhật 1 Mùa Chay Mt 4,1-11 –Lm Carôlô Hồ Bạc Xái PAGEREF _Toc128054320 \h 17

9.      Đức Giêsu bị cám dỗ--Lm Giuse Đinh Lập Liễm.. PAGEREF _Toc128054321 \h 19

10.    Đứng về phía Chúa Giêsu để chống lại tên cám dỗ--Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ. PAGEREF _Toc128054322 \h 27

11.    Sức mạnh của hồng ân Lời Chúa--Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ. PAGEREF _Toc128054323 \h 29

12.    Phương cách chống trả cám dỗ của ma quỷ--Lm Đan Vinh. PAGEREF _Toc128054324 \h 31

13.    Thử thách và lựa chọn—Lm. G. Nguyễn Cao Luật OP. PAGEREF _Toc128054325 \h 37

14.    Ma quỷ--Lm. Giacôbê Phạm văn Phượng, OP. PAGEREF _Toc128054326 \h 40

15.    Xa-tan cám dỗ--Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng. PAGEREF _Toc128054327 \h 42

16.    Ba cám dỗ niềm tin--Lm. JB. Lê Ngọc Dũng. PAGEREF _Toc128054328 \h 44

17.    Những cuộc cám dỗ bất tận--R. Veritas--‘Sống Tin Mừng’. PAGEREF _Toc128054329 \h 46

18.    Nguy cơ đáng sợ nhất đời--Lm. Inhaxiô Trần Ngà. PAGEREF _Toc128054330 \h 47

19.    Theo Ađam hay theo Chúa Giêsu?--‘Cùng Đọc Tin Mừng’--Lm Ignatiô Trần Ngà. PAGEREF _Toc128054331 \h 49

20.    Hãy chọn Chúa--Lm Giuse Tạ Duy Tuyền. PAGEREF _Toc128054332 \h 51

21.    Chiến thắng cám dỗ--‘Cùng Nhau Suy Niệm’--Lm Giuse Tạ Duy Tuyền. PAGEREF _Toc128054333 \h 53

22.    Những cuộc cám dỗ bất tận--Cố Lm. Hồng Phúc. PAGEREF _Toc128054334 \h 55

23.    Dám nói "không"--“Như Thầy Đã Yêu”--Thiên Phúc. PAGEREF _Toc128054335 \h 56

24.    Cám dỗ--Lm Hưng Long, CRM... PAGEREF _Toc128054336 \h 58

25.    Cám dỗ của ngày hôm nay--An Phong. PAGEREF _Toc128054337 \h 60

26.    Những cơn cám dỗ. PAGEREF _Toc128054338 \h 61

27.    Vượt thắng cám dỗ--Lm Giuse Nguyễn Hữu An. PAGEREF _Toc128054339 \h 63

28.    Phương thế chiến thắng cám dỗ--Lm Giuse Nguyễn Hữu An. PAGEREF _Toc128054340 \h 66

29.    Chúa Giêsu bị cám dỗ và Ngài đã vượt qua thành công--Lm. Laurensô Chu Văn Quang. PAGEREF _Toc128054341 \h 69

30.    Cám dỗ--Lm. Giuse Trần Việt Hùng. PAGEREF _Toc128054342 \h 71

31.    Không để cho lòng trung tín với Chúa bị đem ra tranh luận--‘Lương Thực Ngày Chúa Nhật’--Achille Degeest PAGEREF _Toc128054343 \h 73

32.    Khởi đầu từ điều nhỏ mọn--‘Niềm Vui Chia Sẻ’. PAGEREF _Toc128054344 \h 74

33.    Trông bạn khác quá--Mark Link. PAGEREF _Toc128054345 \h 76

34.    Trả lại cho Chúa chỗ ngự của Ngài--Lm. Antôn Hà Văn Minh. PAGEREF _Toc128054346 \h 78

35.    Suy niệm của JKN.. PAGEREF _Toc128054347 \h 79

36.    Hãy cậy trông vào Thiên Chúa--Cao Nhất Huy. PAGEREF _Toc128054348 \h 82

37.    Sống Mùa Chay--Lm. Vũ Thái Hoà. PAGEREF _Toc128054349 \h 85

38.    Suy niệm của Lm. Trần văn Trợ. PAGEREF _Toc128054350 \h 87

39.    Cám dỗ--Lm. Bùi Quang Tuấn. PAGEREF _Toc128054351 \h 88

40.    Cùng Đức Kitô vượt qua thử thách trong đời--Fr. Jude Siciliano. PAGEREF _Toc128054352 \h 90

41.    Nếu ông là con Thiên Chúa!--Fr. Jude Siciliano. PAGEREF _Toc128054353 \h 94

42.    "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa..."--Chiara Lubich. PAGEREF _Toc128054354 \h 97

43.    Không chỉ bằng cơm bánh--Lm Nguyễn Hồng Giáo. PAGEREF _Toc128054355 \h 99

44.    Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Huy Điệp. PAGEREF _Toc128054356 \h 101

45.    Sống mùa chay--Lm Giuse Vũ Thái Hòa. PAGEREF _Toc128054357 \h 103

46.    Chúa Nhật I Mùa Chay--Nguyễn Bình An. PAGEREF _Toc128054358 \h 105

47.    Sa mạc, nơi giúp khám phá sự thật--Lm. Phêrô Trần Minh Đức. PAGEREF _Toc128054359 \h 107

48.    Suy niệm của Lm. Đaminh Trần Đình Nhi PAGEREF _Toc128054360 \h 109

49.    Đừng sợ, Thầy đã chiến thắng ma quỷ--Giuse Lê Xuân Hiệp. PAGEREF _Toc128054361 \h 112

50.    Cám dỗ quyền lực--Đỗ Lực. PAGEREF _Toc128054362 \h 114

51.    Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu--Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT.. PAGEREF _Toc128054363 \h 118

52.    Đương đầu với cám dỗ--‘Tin Vui Xuân Lộc’. PAGEREF _Toc128054364 \h 119

53.    Chúa Nhật I Mùa Chay--Lm. Inhaxio Hồ Thông. PAGEREF _Toc128054365 \h 122

54.    Cám dỗ tại hoang địa--Lm FX. Vũ Phan Long. PAGEREF _Toc128054366 \h 133

55.    Cám dỗ--Lm Trần Xuân Lãm.. PAGEREF _Toc128054367 \h 138

56.    Suy niệm của Lm. Anthony Trung Thành. PAGEREF _Toc128054368 \h 139

57.    Cám dỗ trong đời--Lm. Joshepus Quang Nguyễn. PAGEREF _Toc128054369 \h 141

58.    Chiến đấu để đừng sa cơn cám dỗ--Lm. Joshepus Quang Nguyễn. PAGEREF _Toc128054370 \h 143

59.    Liên hệ--Lm. Vũ Đình Tường. PAGEREF _Toc128054371 \h 145

60.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054372 \h 147

61.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054373 \h 148

62.    Là người thật và là Thiên Chúa thật PAGEREF _Toc128054374 \h 150

63.    Satan. PAGEREF _Toc128054375 \h 152

64.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054376 \h 154

65.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054377 \h 156

66.    Nếu bạn không làm, thì ai?. PAGEREF _Toc128054378 \h 158

67.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054379 \h 159

68.    Người ta sống. PAGEREF _Toc128054380 \h 160

69.    Cám dỗ trong đời thường. PAGEREF _Toc128054381 \h 161

70.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054382 \h 163

71.    Cám dỗ thời nay. PAGEREF _Toc128054383 \h 164

72.    Chiến thuật của ma quỷ qua trình thuật “trái cấm”--Lm. Giuse Đỗ Văn Thụy. PAGEREF _Toc128054384 \h 166

73.    Chúa Nhật I Mùa Chay. PAGEREF _Toc128054385 \h 168

74.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054386 \h 170

75.    Cám dỗ, nguy cơ và cơ may--Lm Pietro Nguyễn Hương. PAGEREF _Toc128054387 \h 172

76.    Chú giải của Noel Quesson. PAGEREF _Toc128054388 \h 174

77.    Chú giải của Fiches Dominicales. PAGEREF _Toc128054389 \h 177

78.    Cám dỗ trong sa mạc--Giáo Hoàng Học Viện Đà Lạt PAGEREF _Toc128054390 \h 182

79.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054391 \h 188

80.    Cám dỗ. PAGEREF _Toc128054392 \h 189

81.    Hãy cảnh giác trước cám dỗ--Jos. Vinc. Ngọc Biển. PAGEREF _Toc128054393 \h 190

82.    Tôi đi tìm tôi--Như Hạ. PAGEREF _Toc128054394 \h 194

83.    Khiêm tốn sám hối và sửa mình--Huệ Minh. PAGEREF _Toc128054395 \h 196

1.    Quỷ bỏ Người mà đi---‘Manna’--Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ.

Suy Niệm

Sống là chịu tác động của hoàn cảnh bên ngoài.

Có những điều nâng đời sống của ta lên,

và cũng có những điều khiến ta ngã qụy.

Chấp nhận làm người là chấp nhận bị cám dỗ.

Cám dỗ từ bên ngoài, từ quỷ dữ, từ tha nhân...

Cám dỗ từ bên trong, từ đòi hỏi của bản năng tự nhiên, của thân xác,

từ sự khép kín của trí tuệ và lạnh giá của con tim.

Phận người chênh vênh vì luôn bị cám dỗ,

nhưng phận người lại cao cả hào hùng

vì con người có thể thắng được mọi cơn cám dỗ

bằng một lựa chọn đầy tự do.

Nhìn lại ba cơn cám dỗ tiêu biểu của Đức Giêsu,

ta thấy chúng có một mẫu số chung.

Đó là Ngài bị lôi kéo sống cho mình,

lo cho mình, xây đắp cho mình.

Dù là dùng quyền năng Cha ban

để biến đá thành bánh ăn cho đỡ đói.

Dù là nhảy xuống từ nóc Đền thờ

như một thách đố đối với Thiên Chúa yêu thương,

hay như một biểu diễn ngoạn mục để thu hút quần chúng.

Dù là sấp mình bái lạy Satan

để được nắm mọi quyền hành trên muôn nước.

Giàu sang, quyền lực, khoái lạc

vẫn là những cám dỗ muôn thuở,

cho mọi người, mọi tập thể đạo đời.

Đức Giêsu đã thắng được các cơn cám dỗ.

Cơn cám dỗ lớn nhất là quay vào mình, chọn mình

thay vì chọn Chúa và anh em.

Chúng ta cần nhận ra những cơn cám dỗ hiền lành,

mang một lớp vỏ bên ngoài vô hại.

Một số bạn trẻ Thái Lan mơ ước có được 7 điều,

tất cả đều bắt đầu bằng chữ C theo tiếng Anh:

xe hơi, điện thoại di động, quần áo, máy vi tính,

một căn hộ sang trọng, thẻ tín dụng, thuốc ngừa thai.

Không phải vật chất là điều xấu.

Nhưng nếu con người bị ám ảnh bởi vật chất

và coi đó là mục đích duy nhất của đời mình,

thì cuộc sống sẽ nghèo nàn biết chừng nào!

Sống đâu phải chỉ để hưởng thụ, mà còn để hiến trao.

Con người đâu phải chỉ là thân xác, mà còn là tinh thần.

Cuộc sống đâu phải chỉ ở đời này, mà còn ở đời sau.

Cần tập chiến thắng cơn cám dỗ bằng cầu nguyện, hy sinh.

Hy sinh là làm chủ các giác quan và trí tưởng tượng,

là khiêm tốn nhận mình yếu đuối, mỏng dòn,

là dám cương quyết từ chối: "Hãy xéo đi, Satan."

Gợi Ý Chia Sẻ

Chúng ta thường đứng trước những chọn lựa: chọn giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái chính và cái phụ; chọn cái tốt hơn giữa những cái tốt; chọn cách tốt hơn để làm một điều tốt... Có khi nào bạn bị giằng co khi phải chọn lựa không?

Chúa có thể gửi đến cho ta những thử thách. Nếu vượt qua được, chúng ta sẽ trưởng thành và lớn lên trong tình yêu. Bạn có khi nào vượt được một thử thách nho nhỏ hay lớn lao không?

Cầu Nguyện

Lạy Chúa Giêsu,

giàu sang, danh vọng, khoái lạc là những điều hấp dẫn chúng con.

Chúng trói buộc chúng con

và không cho chúng con tự do ngước lên cao

để sống cho những giá trị tốt đẹp hơn.

Xin giải phóng chúng con khỏi sự mê hoặc của kho tàng dưới đất,

nhờ cảm nghiệm được phần nào sự phong phú của kho tàng trên trời.

Ước gì chúng con mau mắn và vui tươi bán tất cả những gì chúng con có,

để mua được viên ngọc quý là Nước Trời.

Và ước gì chúng con không bao giờ quay lòng

trước những lời mời gọi của Chúa,

không bao giờ ngoảnh mặt để tránh cái nhìn yêu thương

Chúa dành cho từng người trong chúng con. Amen.

2.   Những cơn cám dỗ--TGM. Giuse Ngô Quang Kiệt

Có nhiều người thắc mắc: Ăn chay là gì? Phải chăng là để dằn vặt thân xác, hành khổ con người cho Chúa vui lòng? Hỏi như vậy là chưa hiểu đạo, chưa hiểu hết ý nghĩa của việc ăn chay. Chúa đâu phải quá độc ác, bệnh hoạn, vui lòng khi thấy con người chịu khốn khổ. Ăn chay một phần để hy sinh đền tội, nhưng mục đích chính của việc ăn chay là để thao luyện tâm hồn chống lại quỷ dữ.

Ngày nay người ta quên sự có mặt của ma quỷ. Nhưng ma quỷ vẫn có đó và và vẫn tích cực hoạt động nhằm phá huỷ thế giới, tiêu diệt con người. Ma quỷ rất tinh ma xảo quyệt nên người ta khó nhận ra âm mưu, dấu vết của chúng.

Nhìn vào ba cuộc ma quỷ cám dỗ Đức Giêsu, ta thấy ma quỷ rất tinh khôn. Nó có kế hoạch, có chiến thuật, tấn công nhiều đợt, nhiều bước.

Thoạt tiên ma quỷ tấn công vào những bản năng sơ đẳng nhất nơi con người: bản năng sinh tồn, bản năng thống trị, bản năng đối nghịch. Những bản năng ấy gắn liền với những nhu cầu căn bản, chính đáng của con người.

Kéo chú ý của người ta vào những nhu cầu rồi, ma quỷ tiến bước thứ hai, đó là phóng đại những nhu cầu đó lên, làm cho người ta lầm tưởng rằng, đó là những nhu cầu cấp bách, phải thoả mãn ngay tức khắc.

Khi ta đã hoàn toàn mê mẩn vì cái bẫy nhu cầu, ma quỷ mới đẩy ta đến bước thứ ba, đó là tìm thoả mãn những nhu cầu theo ý riêng mình. Cách giải quyết đó ngược lại với ý muốn của Thiên Chúa. Mục đích sau cùng của ma quỷ là xúi giục ta phản loạn, không sống tâm tình người con hiếu thảo với Chúa, chống lại Chúa và sau cùng lìa xa Thiên Chúa.

Ông bà nguyên tổ đã rơi vào bẫy của ma quỷ nên đã không sống tâm tình của người con hiếu thảo, muốn lìa bỏ cha mình, muốn ngang bằng cha mình, muốn chống lại cha mình.

Chúa Giêsu, trái lại, đã sáng suốt vạch trần âm mưu của ma quỷ và kiên quyết sống tâm tình của người con hiếu thảo.

Khi ma quỷ phóng đại nhu cầu, muốn cho Chúa Giêsu tưởng rằng con người chỉ là vật chất, chỉ sống nhờ bánh vật chất, vật chất là tất cả đời sống. Chúa Giêsu đã sáng suốt chỉ cho ta thấy vật chất không phải là tất cả, bánh vật chất của trần gian là cần, nhưng bánh tinh thần của trời cao còn cần hơn.

Khi ma quỷ thúc giục Chúa Giêsu hãy thoả mãn tức khắc nhu cầu của mình, Chúa Giêsu đã biết kiên nhẫn chờ đợi. Khi ma quỷ khích Chúa Giêsu dùng quyền năng riêng của mình để thoả mãn nhu cầu, Chúa Giêsu đã từ chối. Người muốn vâng phục Đức Chúa Cha, tin tưởng phó thác vận mệnh trong tay Chúa Cha, để mặc Chúa Cha quyết định.

Tuy đã thắng trong cuộc đọ sức đầu tiên, Chúa Giêsu vẫn tiếp tục bị ma quỷ cám dỗ trong suốt cuộc đời. Cơn dỗ khi thì đến từ những người tin theo Chúa, muốn tôn Chúa làm vua để được ăn no nê bánh vật chất, khi thì đến từ những người chống đối đòi xin phép lạ từ trời xuống. Có lúc ma quỷ mượn chính những người thân tín như Phêrô để ngăn cản Chúa Giêsu thực hành ý Chúa Cha. Có lúc ma quỷ dùng cái chết ghê sợ để uy hiếp tinh thần, mong Chúa Giêsu lùi bước để tìm ý riêng mình. Chúa Giêsu đã chiến thắng mọi cơn cám dỗ vì Người luôn tìm thánh ý Chúa Cha. Dù khi phải chiến đấu trong mồ hôi pha máu, Người vẫn nói: “Lạy Cha, xin đừng theo ý Con, xin vâng theo ý Cha mà thôi”.

Ma quỷ vẫn đang tiếp tục tạo nên những cơn cám dỗ. Và nhiều khi chúng ta đã mắc bẫy ma quỷ. Ta mắc bẫy ma quỷ khi mải mê đuổi theo những nhu cầu tiêu thụ quá đáng. Ta rơi vào âm mưu ma quỷ khi ta muốn có tất cả và có tức khắc. Ta hoàn toàn nằm trong vòng tay ma quỷ khi ta dùng mọi phương tiện để thoả mãn những nhu cầu, bất chấp ý Thiên Chúa.

Thay vì tuân phục ý Chúa, tôi luôn luôn bắt Chúa làm theo ý tôi. Thay vì vâng lời Chúa, tôi luôn luôn muốn sai bảo Chúa.

Mùa Chay này, Chúa kêu gọi tôi trở về với Chúa. Muốn trở về với Chúa, tôi phải chiến đấu chống lại ma quỷ. Muốn đủ sức chống lại ma quỷ, tôi phải luyện tập bỏ ý riêng mình và tìm vâng phục ý Chúa.

Hãy đặt ra cho mình một chương trình sống Mùa Chay bằng tăng cường hy sinh, cầu nguyện, ăn chay và làm việc bác ái.

Thiên Chúa Cha, Đấng giàu lòng thương xót đang chờ đón tôi trở về, và sẽ ban sức mạnh để tôi đủ sức chống lại mọi chước cám dỗ, nếu tôi biết sống trọn tình con thảo, tin cậy phó thác vào Người.

Lạy Thiên Chúa là Cha của con, xin đón nhận tâm hồn khiêm nhường sám hối của con.

KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG

1) Theo bạn, ngày nay ma quỷ còn hoạt động trong thế giới không? Nếu có, bạn cho một ví dụ.

2) Bạn thường thua hay thắng cuộc khi gặp phải cám dỗ. Thua, tại sao? Thắng, nhờ đâu?

3) Đâu là âm mưu của ma quỷ che dấu đàng sau những cơn cám dỗ?

3.   Cám dỗ--TGM. Giuse Ngô Quang Kiệt

Cám dỗ là chuyện xưa như trái đất. Từ khi có con người, đã có cám dỗ. Hẳn ta không thể quên chuyện hai ông bà nguyên tổ sa chước cám dỗ của ma quỷ. Dân Do Thái, khi bị nô lệ dưới ách người Ai cập thì muốn được tự do. Nhưng khi lang thang 40 năm trong sa mạc, phải chịu đói khát, lại bị cám dỗ quay trở lại Ai cập để được no ấm. Nhưng có thể nói, 3 cơn cám dỗ mà Đức Giêsu phải đương đầu hôm nay gồm tóm tất cả mọi thứ cám dỗ mà ta thường gặp.

+ Cơn cám dỗ thứ nhất: thoả mãn tức khắc mọi nhu cầu.

Sau khi Đức Giêsu ăn chay 40 đêm ngày. Ma quỷ đề nghị Người biến đá thành bánh mà ăn. Thật là một đề nghị hợp lý. Đói thì phải ăn. Muốn ăn thì phải có bánh. Nhưng có bánh bằng cách nào mới là vấn đề. Không phải cứ có nhu cầu là phải thoả mãn ngay. Và nhất là không được dùng những cách không hợp đạo lý để thoả mãn những nhu cầu của mình. Cơm bánh tượng trưng cho những nhu cầu thiết yếu của con người. Nhu cầu của con người thì có nhiều và có khuynh hướng ngày càng gia tăng. Vì thế cơn cám dỗ thoả mãn nhu cầu ngày càng lớn.

+ Cơn cám dỗ thứ hai: muốn có quyền lực thống trị.

Ma quỷ biết Đức Giêsu muốn cứu độ loài người, nên đề nghị tặng Người tất cả các nước trên trần gian. Có lẽ nhiều người nghĩ rằng đề nghị của ma quỷ là hợp lý. Cứ có quyền thống trị trên hết mọi dân nước rồi nói gì người ta chẳng nghe. Chúa sẽ không phải mất công chịu đau khổ chịu chết. Chỉ cần quỳ xuống thờ lạy ma quỷ, vua quan dân chúng các nước sẽ răm rắp tuân theo. Thật là tiện lợi. Quyền lực là một cơn cám dỗ muôn đời của nhân loại. Từ ngàn xưa, vua chúa các nước đã không ngừng gây chiến để tranh giành quyền lực. Ngày nay, trong các cuộc chiến mới, người ta không còn giết nhau bằng gươm đao, súng đạn, nhưng bằng quyền lực kinh tế, khoa học, kỹ thuật. Tuy êm đềm nhưng cuộc chiến vô cùng khốc liệt. Cơn cám dỗ về quyền lực thống trị không những không suy giảm mà còn mãnh liệt hơn.

+ Cơn cám dỗ thứ ba: tìm những điều kỳ lạ.

Muốn những chuyện thần kỳ. Muốn làm được những việc kinh thiên động địa. Muốn có những thành công lẫy lừng. Cơn cám dỗ này thúc đẩy người ta đổ xô đi tìm phép lạ. Cơn cám dỗ xây tháp Ba ben từ ngàn xưa vẫn còn tiếp diễn. Xuyên qua những cơn cám dỗ ấy ta thấy ma quỷ thật vô cùng tinh khôn và hiểm độc.

Với cơn cám dỗ thứ nhất, ma quỷ muốn xô đẩy con người làm nô lệ cho dục vọng. Xúi giục con người chỉ tìm thoả mãn những bản năng thấp hèn. Giới hạn con người vào sự sống xác thịt. Đức Giêsu đã vạch trần âm mưu của ma quỷ khi Người cho biết con người không chỉ có đời sống thể lý mà còn có đời sống tâm linh. Người nâng cao phẩm giá con người khi quyết tâm chống lại cơn cám dỗ thoả mãn những nhu cầu thân xác để chăm lo cho sự sống tâm linh.

Với cơn cám dỗ thứ hai, ma quỷ muốn biến con người thành nô lệ cho tham vọng, nô lệ cho ma quỷ. Vì ham hố chức quyền, vì mưu cầu danh vọng mà đánh mất tự do của mình, cam tâm làm nô lệ cho ma quỷ. Vì tham vọng mà đánh mất chính mình. Đức Giêsu vạch trần âm mưu đen tối của ma quỷ khi cương quyết chối từ danh vọng quyền thế. Người còn chỉ cho ta con đường duy nhất phải theo đó là thờ phượng Thiên Chúa. Chỉ có thờ phượng Thiên Chúa mới đem đến cho con người tự do đích thực, tự do trong tâm hồn, không bị nô lệ một tham vọng nào.

Với cơn cám dỗ thứ ba, ma quỷ đẩy con người vào nô lệ cho cuồng vọng. Điên cuồng đến chống lại Thiên Chúa. Dùng Thiên Chúa để phục vụ cho những ước vọng ngông cuồng của mình. Không đến với Chúa trong tâm tình của người con thảo đối với Cha hiền. Đức Giêsu đã vạch trần âm mưu của ma quỷ. Người chỉ cho ta con đường của người con hiếu thảo. Người con hiếu thảo tin cậy phó thác và luôn làm theo ý Cha, chứ không bao giờ dám thách thức Cha. Người con hiếu thảo vâng lệnh Cha sai bảo chứ không bao giờ dám sai bảo Cha.

Cám dỗ của ma quỷ hiểm độc vì nó tiến từng bước: Từ hạ thấp phẩm giá con người khi khiến con người làm nô lệ cho dục vọng đến cướp mất tự do của con người khi xúi giục con người nô lệ cho ma quỷ. Và sau cùng đi đến chỗ tận cùng là chối bỏ Thiên Chúa, không coi Thiên Chúa là cha. Cám dỗ càng hiểm độc vì ma quỷ đã khéo léo học những âm mưu thâm hiểm trong lớp vỏ nhung lụa, êm ái, hợp lý và đầy quyến rũ của những nhu cầu, quyền lực và uy tín.

Ngày nay, những cơn cám dỗ của ma quỷ vẫn như những chiếc bẫy giăng ra để trói buộc con người trong vòng nô lệ. Cám dỗ càng ngày càng tinh vi và càng ngọt ngào hơn nên càng hiểm độc hơn. Muốn chống trả được những cơn cám dỗ, ta phải bắt chước Đức Giêsu dùng những vũ khí sắc bén, đó là ăn chay cầu nguyện, thấm nhuần Lời Chúa và luôn sống tâm tình của người con thảo đối với Chúa.

Lạy Chúa, xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Amen.

Cầu Nguyện:

Lạy Chúa, xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Amen.

4.   Trở về--TGM. Giuse Vũ Văn Thiên

Nếu người lữ khách cần dừng chân để xác định phương hướng và nhìn lại chặng đường đã qua, mỗi chúng ta cũng cần phải có những điểm dừng để nhìn lại cuộc đời đang sống. Như bản nhạc cuộc đời có những dấu lặng để tăng thêm âm điệu sâu lắng, cuộc sống của chúng ta cũng phải có những giây phút thinh lặng để trở về với chính mình. Mùa Chay chính là điểm dừng chân để nhìn lại chặng đường đời đã qua. Mùa Chay cũng chính là dấu lặng trong bản nhạc cuộc đời, để giúp chúng ta suy xét những hay dở, những phải trái trong cuộc đời đầy đa đoan này. Phụng vụ của Giáo Hội đã mượn lời thánh Phaolô để gọi Mùa Chay là “mùa Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ” (x. 2 Cr 62b).

Bốn mươi ngày của Mùa Chay phác họa nhiều sự kiện quan trọng trong Cựu Ước. Đó là 40 ngày mưa lớn gây trận Đại hồng thủy để xóa sạch nhân loại vương tội lỗi. Đó cũng là 40 ngày ngôn sứ Elia chạy trốn trước sự săn đuổi của vua Achab và hoàng hậu Isabel, sau khi ông “đơn thương độc mã” chiến đấu với 450 tiên tri của thần Baal và 400 tiên tri của thần A-sê-ra. Ông đã chiến thắng và làm cho những tiên tri này hổ thẹn và bị giết. Mùa Chay cũng nhắc lại 40 năm dân Do Thái lữ hành về Đất hứa. Đặc biệt, 40 ngày của Mùa Chay nhắc lại 40 ngày Chúa Giêsu vào hoang địa ăn chay và cầu nguyện. Ở đó, Người chịu cám dỗ và đã chiến thắng cám dỗ.

Thực ra, Thiên Chúa thi ân và ban ơn cứu độ trong mọi nơi, mọi lúc và cho mọi người. Ơn cứu độ và phúc lành của Chúa như mưa xuống cho mọi tạo vật, như ánh mặt trời chiếu soi khắp mặt đất. Tuy vậy, Mùa Chay là thời điểm thuận lợi để chúng ta đón nhận phúc lành của Chúa. Phụng vụ Mùa Chay là lời mời gọi chúng ta hãy trở về.

Trước hết là trở về với Chúa: Giáo lý Công giáo dạy chúng ta: mỗi khi phạm tội là chúng ta đi lạc đường. Dù thuộc nền văn hóa hay chủng tộc nào, Thiên Chúa luôn mời gọi con người bước đi trên con đường công chính, trung thành tuân giữ những giáo huấn Ngài đã truyền dạy. Phạm tội là đi ngược lại với những gì Chúa muốn. Tội lỗi làm cho con người xa Chúa, không còn sống trong mối thân tình mật thiết với Ngài nữa. Tác giả sách Sáng Thế, trong Bài đọc I của Phụng vụ hôm nay đã viết về sự sa ngã của đôi bạn đầu tiên của nhân loại, tức là ông Ađam và bà Evà. Đây là trang sử buồn, để lại dấu ấn không phai mờ về sự phản bội của con người đối với những lệnh truyền của Chúa. Đây cũng biến cố đau thương, làm cho con người và Thiên Chúa xa nhau. Trình thuật này được đọc lên trong phụng vụ của Chúa nhật thứ nhất Mùa Chay đề giúp chúng ta nhận ra thận phận hèn yếu của mình.

Có lẽ bà Evà nghĩ rằng: ăn một trái cây có quan trọng gì! Tuy vậy, vấn đề ở đây không phải chỉ là một trái cây mà là lệnh truyền của Thiên Chúa. Con rắn là tác nhân trực tiếp của cám dỗ. Ở đây nó được trình bày giống như một con người, cũng lý luận, kích động, gieo rắc nghi ngờ. Không chỉ là thèm muốn một trái cây “ăn thì ngon, trông thì đẹp mắt”, mà bà Evà còn nghi ngờ lòng tốt của Thiên Chúa. Thế ra, Ngài không tốt lành như bà nghĩ trước đây, vì Ngài sợ bà trở nên khôn ngoan biết mọi sự nên Ngài cấm bà không được đụng vào trái của cây ở giữa vườn. Một khi bà nghi ngờ Thiên Chúa, thì bà cũng phủ nhận hết những điều tốt đẹp Chúa đã làm cho hai ông bà. Sự nghi ngờ lòng tốt của Chúa là lý do dẫn đến việc bà phạm tội, tức là ăn trái cấm.

Trình thuật cám dỗ của tác giả sách Sáng thế cho chúng ta thấy sự bất hạnh của thân phận con người khi họ phạm tội. Sự bất hạnh này được diễn tả qua mâu thuẫn trái ngược giữa lời hứa của con rắn với thực trạng của ông bà sau khi phạm tội. Mắt ông bà mở ra, nhưng thay vì họ trở nên như những vị thần như con rắn hứa hẹn, thì ông bà lại thấy mình trần truồng. Một sự thật nghiệt ngã mà ông bà phải chứng kiến đó là sự bất hạnh và xấu hổ nhục nhã của ông bà sau khi phạm tội. Xấu hổ về sự trần truồng là hậu quả của tội, vì trước đó ông bà cũng trần truồng mà không xấu hổ. Điều ông bà khám phá sau khi phạm tội không phải là phẩm giá cao quý của mình như con rắn đã rủ rê, mà là sự bất hạnh, sự yếu hèn, cô độc và đáng thương.

Trở về với Chúa chính là tâm tình sám hối, nhận ra thân phận tội lỗi và yếu hèn của mình, để xin Chúa tha thứ.

Tinh thần trở về của Mùa Chay cũng là trở về với chính mình: con người bôn ba vật lộn với cuộc sống, đầy những toan tính bon chen, nhiều khi đánh mất chính mình. Họ không nhận ra mình là ai trong vũ trụ mênh mông này. Ađam và Evà đã chối bỏ thân phận thụ tạo, muốn nên ngang hàng với Thiên Chúa. Con người ngày nay đánh mất mình khi chối bỏ sự hiện hiện của Chúa trong cuộc đời và không muốn nhận mối tương quan giữa thụ tạo với Đấng Tạo Hóa. Khi đánh mất mình, con người cũng phủ nhận mối tương quan với anh chị em mình, để rồi sống ích kỷ, hận thù, bất bao dung và chia rẽ oán hờn. Mùa Chay nhắc chúng ta hãy trở về với chính mình nhận ra mình chỉ là một “đóa hoa vô thường” trong vũ trụ. Như một đóa hoa nay còn mai mất, chúng ta cần phải hướng về vĩnh cửu, bằng những cố gắng nên hoàn thiện trong đời sống hiện tại.

Sau cùng, Mùa Chay là mùa trở về với tha nhân: Con người sống trên trần gian không phải là những ốc đảo cô đơn, nhưng có liên đới với anh chị em mình. Những mâu thuẫn nảy sinh ở mọi lãnh vực khác nhau đều phát xuất từ tính ti tiện, ích kỷ và ghen tương. Trở về với tha nhân là nhận ra nơi họ những điểm tốt lành, đồng thời nhận ra nơi chính bản thân chúng ta cũng có những khuyết điểm. Trở về với tha nhân là thực thi lòng bao dung nhân hậu đối với những lầm lỗi của người khác. Thánh Phêrô đã hỏi Chúa Giêsu: “Nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha đến mấy lần? có phải bảy lần không?. Chúa trả lời: “Thày không bảo là đến bảy lần, nhưng đến bảy mươi lần bảy” (Mt 18,21-22). Như thế, sự tha thứ không dừng lại ở những con số, nhưng là tha thứ vô điều kiện. Hơn nữa, cùng với sự tha thứ bao dung, chúng ta còn thể hiện tình yêu mến đối với người xúc phạm mình. Nếu con người biết thực thi lòng bao dung đối với nhau, thì cuộc đời này sẽ tươi đẹp biết bao, và vương quốc Đức Giêsu rao giảng sẽ được thực hiện trên trần gian này.

Để thực sự trở về với Chúa, với chính mình và với tha nhân, con người phải trải qua những chiến đầu kiên cường. Phụng vụ Chúa nhật thứ nhất Mùa Chay giới thiệu với chúng ta Đức Giêsu chiến đấu chống lại những cám dỗ của ma quỷ. Tên cám dỗ, đã xuất hiện ở đầu lịch sử để cám dỗ ông Ađam và bà Evà, giờ đây lại tái xuất để cám dỗ Chúa Giêsu trong hoang địa. Thánh Matthêu đã gọi đích danh tên cám dỗ là “quỷ”. Khi đặt ra những điều hấp dẫn gọi mời, không phải quỷ có ý thử xem Chúa có phải là Đấng Thiên Sai hay không, nhưng nó muốn phá vỡ chương trình của Thiên Chúa. Thực ra, quỷ biết rõ Chúa Giêsu là ai. Sau này nhiều lần chúng đã hô lên trước đám đông để nói về thân phận và nguồn gốc của Người. Ví dụ trường hợp được thánh Mác-cô ghi lại: khi Chúa Giêsu chữa cho người bị thần ô uế nhập tại Hội đường Caphanaum, thần ô uế đã la lớn tiếng rằng: “Ông Giêsu Nagiarét, chuyện chúng tôi can gì đến ông mà ông đến tiêu diệu chúng tôi? Tôi biết ông là ai rồi: ông là Đấng Thánh của Thiên Chúa” (Mc 1-23-24). Theo trình thuật của thánh Mátthêu, ma quỷ đã cám dỗ Chúa Giêsu cùng một cách thức như nó đã cám dỗ bà Evà. Cũng vuốt ve, cũng lý luận, cũng hứa hẹn. Như chúng ta thấy, Chúa Giêsu không chịu khuất phục trước những lời ngon ngọt của ma quỷ. Người đã chiến thắng cám dỗ. Người không để cho quỷ lừa đảo bằng những “lời nói có cánh” dịu ngọt của nó.

Lịch sử không may có Ađam là nguyên nhân gây nên tội ảnh hưởng mọi thế hệ, nhưng lại may mắn vì có Chúa Giêsu. Thiên Chúa không bỏ rơi con người dưới ách của sự chết. Ngài đã có sáng kiến sai Con Một của Ngài đến trần gian để phục hồi phẩm giá của họ, dẫn họ về với tình trạng thánh thiện của thời ban đầu, thời mà Chúa hằng ngày đi dạo với con người trong làn gió hiu hiu thổi của buổi chiều hôm. Nhờ Đức Giêsu mà hôm nay, chúng ta không chỉ đi đàm đạo với Chúa, mà được Chúa nhận làm con, được Chúa nuôi dưỡng và yêu thương ấp ủ vỗ về. Thánh Phaolô, trong Bài đọc II đã khẳng định: “Tình yêu  thương của Chúa mãnh liệt đến nỗi ở đâu tội lỗi lan tràn, ở đó ân sủng càng chứa chan gấp bội. Thánh nhân cũng đã so sáng giữa ông Ađam ở khởi đầu lịch sử với Đức Giêsu Kitô, đấng được gọi là Ađam thứ hai, cũng là Ađam cuối cùng. Nếu Ađam thứ nhất là nguyên nhân của sự chết, thì Đức Giêsu là nguyên lý của sự sống. Nhờ Đức Giêsu và trong Đức Giêsu, mà nhân phẩm và danh dự của chúng ta được phục hồi.

Ma quỷ đã xuất hiện ở khởi đầu lịch sử để cám dỗ bà Evà. Nó cũng đã xuất hiện khi Chúa Giêsu bắt đầu cuộc đời công khai để loan báo Tin Mừng. Ma quỷ cũng vẫn đang hiện diện trong cuộc đời để lừa lọc, gây chia rẽ và làm cho chúng ta xa cách Chúa. Vì thế, Mùa Chay là mùa chiến đấu thiêng liêng giữa ánh sáng với tối tăm, giữa thánh thiện với tội lỗi. Mùa chay cũng là mùa trở về để nối lại tình xưa nghĩa cũ với Thiên Chúa trước khi con người phạm tội, để nối lại tình huynh đệ thân thương với anh chị em mình. Nhờ thành tâm trở về, mỗi chúng ta sẽ được canh tân, hòa giải và trở nên tạo vật mới trong Đức Kitô.

5.   Chiến thắng tử thần--ViKiNi--‘Xây Nhà Trên Đá’--Lm. ViKiNi

Ngày 24/05/1979, Ông Mc. Namara, chủ tịch Ngân hàng Thế giới 11 năm, đã cảnh giác thế giới mỗi năm phung phí vào việc sản suất võ khí giết người 30 tỷ đô la với 500.000 bác học và kỹ sư.

Ngày 26/08/1986, đài Hànội loan tin Mỹ dự trù 1.000 tỷ đô la vào nghiên cứu chiến tranh tinh cầu. Mỹ dã ba lần thử bắn hỏa tiễn phá vệ tinh đang bay. Đó là cách hủy diệt loài người.

Lúc nào thế giới cũng chọn sự chết hơn sự sống. Adam Eva dù được sống sung sướng trong vườn thượng uyển đầy của ngon vật lạ dưới bóng cây sự sống, cây sự thiện của Thiên Chúa, ông bà vẫn chạy theo tử thần (Bài 1).

Phần Đức Giêsu, Người đã chạy theo Thánh thần, theo thần Sự sống. Dù phải sống trong hoang địa khô cằn kham khổ, Ngài vẫn chọn lối sống hiến dâng toàn thân cho Cha trên trời. Ngài không màng chi lương thực lạc thú danh vọng và của cải vật chất. Ngài thực sự chỉ chuyên lo sống mật thiết trọn vẹn trong tình cha con với Thiên Chúa. Trong những giờ phút linh thiêng nhất đó, quỷ dữ đã mò tới tấn công mãnh liệt để phá vỡ mối tình thắm thiết giữa Đức Giêsu và Thiên Chúa, như nó đã phá vỡ cuộc sống thân thiết giữa Adam và Thiên Chúa. Nó không muốn Người được làm Con Thiên Chúa nên nó nói: Nếu ông là Con Thiên Chúa thì truyền cho hòn đá này hóa nên bánh,... thì hãy gieo mình xuống... Nó tôn Ngài làm Con Thiên Chúa để phỉnh lừa Ngài theo nó. Nếu trổ tài làm theo quỷ, tất nhiên là thuộc về quỷ, đâu còn thuộc về Thiên Chúa nữa. Ôi, lậy Chúa, quỷ dữ cực kỳ xảo quyệt!

Đức Giêsu sống trên dương thế như một vị cứu tinh đứng giữa sự sống và sự chết, giữa trời và hỏa ngục, như Adam Eva đứng giữa cây sự sống và sự chết, giữa Thiên Chúa và quỷ dữ. Adam Eva đã bị quỷ dữ đánh lừa. Trái lại, Đức Giêsu đã luôn luôn chọn Thiên Chúa không để quỷ dữ đánh bại, Người phải đánh bại quỷ dữ để giải phóng loài người thoát ách tử thần quỷ dữ.

Tử thần thứ nhất là cơn đói khát của thân xác, lúc nào cũng đòi lạc thú, nấp bóng dưới dạng no say, si mê tứ khoái: mê rượu, mê dâm, mê bạc, mê ma túy. Càng mê càng khổ, đến tan xác mới hết mê. Đức Giêsu đã chiến thắng quỷ dữ đó bằng sống lời Chúa: “Người ta sống không nguyên bởi bánh nhưng bởi mọi lời Thiên Chúa phán ra”.

Tử thần thứ hai là kiêu ngạo thử thách Thiên Chúa phải làm cho mình những điều lạ lùng càn dở: “Cứ gieo mình xuống Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ nâng đỡ bạn khỏi vấp chân vào đá”, làm theo quỷ nịnh hót chắc chắn tan xác, nên Đức Giêsu đã nói: “Ngươi đừng thử thách Thiên Chúa”. Người đã đánh bại quỷ dữ bằng đường lối sống hoàn toàn hạ mình xuống, phó thác trọn vẹn vâng theo thánh ý Chúa, dù phải chịu đau khổ và chết trên thập giá.

Tử thần thứ ba là tiền của, biết bao nhiêu kẻ đã phục mình xuống luồn cúi chạy chọt vì tham ô, móc ngoặc, phạm những tội tầy trời. Salômôn hàng năm thâu vào kho 666 tạ vàng, cứ ba năm ông cho đoàn tầu đi chở vàng bạc châu báu ngọc ngà về. Sống trên núi vàng tiền của, ông phục mình xuống thờ lạy tà thần trụy lạc, làm ô danh Thiên Chúa đã ban cho ông được khôn ngoan nhất thiên hạ. Mạc đăng Dung, một kẻ vũ phu, ham giầu, ham danh, đã chiếm ngôi vua Lê chiêu Tôn, tưởng được hưởng mọi vinh hoa phú quý. Ai ngờ phải tự trói mình đi đến tận ải Nam Quan quỳ lậy nộp mình cho quân Minh xin tha chết. Một vết nhơ nhất trong lịch sử Việt Nam. Quỷ đã dùng bả vinh hoa đó nhử bao nhiêu người xuống hố diệt vong.

Trước những mưu mô hiểm độc của quỷ dữ, Đức Giêsu đã quyết liệt đuổi quỷ cút đi lập tức: “Quỷ satan kia, xéo đi! vì ngươi phải thờ lậy Thiên Chúa là Chúa ngươi, và thờ lậy một mình Người mà thôi”.

Lậy Chúa Giêsu, Chúa đã thẳng tay xua đuổi quỷ xéo đi, nhưng “chúng vẫn còn rình mò chúng con như sư tử gầm thét rảo quanh tìm mồi cấu xé” (1Pr. 5). Xin Chúa mau đến giải thoát chúng con khỏi nanh vuốt tử thần quỷ dữ, cho chúng con an tâm vững chí sống theo lời Chúa và tiến bước trên đường phụng sự Chúa đến hơi thở cuối cùng. Amen.

mục lục
 

6.   Thân phận con người--Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ.

Satan đột nhập lòng người, vì con người khi phạm tội đã trở nên giống ma quỷ trong hành vi chống đối Thiên Chúa. Tội lỗi đã đột nhập thế gian. Đây là cách nói nhân hình, nhân cách hóa tội.

Tội là một thuộc tính của hành vi, khi người ta không hành xử như một con người, không sống như Thiên Chúa muốn con người sống!

Adam và Eva đã không vâng phục Thiên Chúa khi ăn trái cấm, và hơn nữa đã không tin rằng Thiên Chúa yêu thương mình, đã tin vào satan hơn tin vào Thiên Chúa, đã muốn tự mình quyết định và không tùy thuộc Thiên Chúa nữa. Con người phạm tội và sống bất hạnh, khi con người lấy mình làm tiêu chuẩn, cho mình là nhất!

Không tin vào Thiên Chúa, thì làm sao con người có thể tin vào nhau?! "Một lần bất tín, vạn lần không tin". Bất hạnh!

Đức Yêsu đã tới. Qua Ngài, con người có thể thắng được cám dỗ, khi người ta chọn Thiên Chúa trên tất cả, khi người ta cậy dựa vào Đức Yêsu. Nếu Thiên Chúa là nhất, nếu xác thịt và những thú vui của xác thịt tôi không phải là nhất, thì tôi không phạm tội và tôi sống hạnh phúc.

Như mỗi người chúng ta, và như tất cả mọi người, Đức Yêsu đã bị cám dỗ về của ăn, đòi cho mình là nhất, và quyền hành.

. Người ta lo cho tìm kiếm của ăn, tìm kiếm những gì thuộc về trần thế! Thực sự của ăn là cần, và chính Chúa Yêsu cũng dạy chúng ta cầu xin cho được bánh ăn hằng ngày trong kinh "Lạy Cha", nhưng của ăn không là tất cả! "Con người không chỉ sống bằng cơm bánh mà còn bởi Lời Chúa". Người ta còn một nhu cầu khác quan trọng hơn! Có bao người giầu có, cơm dư gạo thừa, mà họ vẫn sống chán nản và đau khổ. Cơm bánh thôi, chưa đủ.

. Có bao lần người ta đòi Thiên Chúa làm theo ý người ta! "Chớ thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi". Con người phải làm theo ý Thiên Chúa chứ không đòi hỏi Thiên Chúa phải làm theo ý mình.

. "Tôi hiến cho Ngài tất cả, nếu Ngài phục mình bái lạy tôi"! Chỉ một hành vi nhỏ không chính đáng nhưng được lợi tất cả, tại sao Đức Yêsu không làm? Đức Yêsu không làm, vì nếu Đức Yêsu làm, thì Ngài không thể là Ngài, thì Ngài không thể thực hiện ý Thiên Chúa Cha được.

Chúa Yêsu đã bị cám dỗ, không chỉ trong hoang địa mà còn trong suốt đời, nhất là giây phút cuối đời Ngài trên thập giá "nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy xuống khỏi thập giá đi để chúng tôi tin" (Mt.27, 42), và Ngài chiến đấu chống cám dỗ đến độ đổ máu (Dt.12, 4).

Xin cho chúng ta biết nhìn lên Đức Yêsu và noi theo gương Ngài, tựa vào Ngài để chiến đấu chống mọi cám dỗ xúi ta phạm tội, làm ta mất nhân phẩm, và mất sự bình an hạnh phúc với Thiên Chúa và tha nhân.

7.   Mong manh mỏng dòn--Lm. Giuse Phạm Thanh Liêm, SJ.

Đã là người, ai cũng bị cám dỗ, kể cả Đức Yêsu. Bị cám dỗ, và bị cám dỗ liên lỉ, cũng không hàm nghĩa người bị cám dỗ là người yếu hèn. Chỉ khi nào con người phạm tội, thuận theo cám dỗ, con người mới trở nên xấu mà thôi. Tuy dù mỏng dòn, nhưng con người được mời gọi để trở nên cao thượng và tuyệt vời hơn.

1. Con người đầu tiên đã phạm tội

“Thiên Chúa nắn con người từ bùn đất, thổi sinh khí vào, và con người trở nên sinh vật sống động”. Khoa học chấp nhận thuyết tiến hoá. Vật chất tiến hoá từ vật chất vô cơ đến hữu cơ, vô sinh đến hữu sinh, từ loài không có xương sống đến có xương sống, từ động vật không có vú (vô nhũ) đến động vật có vú (hữu nhũ), từ khỉ đến người. Có một số người không hiểu biết nhiều về Kinh Thánh muốn đối kháng Kinh Thánh và khoa học, cho rằng Kinh Thánh sai lầm và dạy những điều ấu trĩ trái khoa học. Thực ra Kinh Thánh không nhằm dạy những kiến thức khoa học, nhưng Kinh Thánh dùng những kiến thức đương thời để truyền đạt sứ điệp mặc khải. Điều Kinh Thánh muốn nói ở đây, không là con người được tạo dựng thế nào, nhưng là con người được Thiên Chúa tạo dựng, con người vừa là vật chất vừa là tinh thần, vừa mong manh như đất sét vừa tuyệt vời vì có Thần Khí của Thiên Chúa.

Trong cuộc chiến với với ma quỷ, được biểu trưng qua con rắn, con người đã bị thua. Tuy nhiên, dù bị cám dỗ, nhưng con người vẫn hoàn toàn tự do, con người có thể không phạm tội. Phạm tội là hành vi tự do của con người. Ai cũng bị cám dỗ, nhưng không phải ai cũng phạm tội. Cám dỗ, thuộc bản chất con người; nhưng phạm tội không là bản chất con người. Tín điều Đức Maria vô nhiễm nguyên tội dạy Kitô hữu biết Mẹ đã không phạm tội. Cám dỗ là cuộc chiến nội tâm, nơi đó con người được mời gọi để siêu vượt, để vươn lên theo tiếng gọi thần linh, để sống cao thượng hơn. Một cách cụ thể, cám dỗ là khuynh chiều sống theo bản năng chứ không theo lý trí “hướng thiện”. Chính khi sống theo lý trí “hướng thiện”, con người trở nên cao thượng hơn, hạnh phúc hơn, giúp người khác vui và hạnh phúc hơn.

Adam và Evà đã phạm tội, không vâng lời Thiên Chúa, không tin vào lời Chúa mà tin vào lời con rắn, tin vào ma quỷ hơn tin vào Thiên Chúa, nghi ngờ Thiên Chúa yêu thương mình, cho rằng Thiên Chúa muốn ngăn cản mình thành “thần”. Tội lớn nhất, là không tin rằng Thiên Chúa yêu thương mình. Tin vào mình hơn tin vào Thiên Chúa, muốn làm chủ đời mình chứ không muốn phó thác đời mình trong tay Thiên Chúa yêu thương. Hậu quả của tội, là bất an, không hạnh phúc. Ai không tin rằng Thiên Chúa yêu thương mình, ai không sẵn sàng phó thác đời mình nơi Thiên Chúa, người đó không thể sống bình an và hạnh phúc.

2. Thiên Chúa muốn cứu độ con người

Khi con người phạm tội, không tin rằng Thiên Chúa yêu thương mình, con người loay hoay với chính mình, sợ người khác chiếm điều tốt của mình, nên tìm cách tiêu diệt người khác, kể cả những người thân yêu của mình. Cain đã giết Abel, con người giết hại lẫn nhau. Không tin vào Thiên Chúa, không tin vào con người, làm sao sống hạnh phúc, làm sao sống bình an! Con người phạm tội đã sống trong “hoả ngục” ngay tại trần gian.

Thiên Chúa đã yêu thương, và vẫn luôn yêu thương con người. Khi con người phạm tội, con người phá huỷ chương trình của Thiên Chúa; nhưng Thiên Chúa vẫn tiếp tục công trình cứu độ con người. Tình yêu Thiên Chúa lớn hơn sự bất trung và thất tín của con người. Thiên Chúa tiếp tục công trình cứu độ mỗi người qua những tác động mời gọi, yêu thương, tha thứ. Ngài luôn luôn tỏ cho con người thấy, Ngài vẫn yêu thương dù con người bất trung thất tín, dù con người quay lưng lại với Ngài. Ngài vẫn dùng người này người kia, để nói với mỗi người về sự quan phòng và yêu thương tha thứ của Ngài. Qua những biến cố trong đời, Thiên Chúa luôn nói với con người: Ngài vẫn đang yêu thương và mời gọi con người trở lại với Ngài, đáp lại tình yêu của Ngài bằng tin tưởng phó thác đời mỗi người cho Ngài.

Hành vi tuyệt đỉnh của tình yêu Thiên Chúa đối với con người, là Ngài cho Con Ngài nhập thể. Đức Yêsu là người hoàn toàn như bất cứ ai. Ngài cũng chịu những cám dỗ mà con người phải chịu, Ngài bị cám dỗ mạnh và nặng nề như bất cứ người nào bị cám dỗ nặng nề và dai dẳng nhất. Qua cuộc sống tại thế, Đức Yêsu dạy con người con đường sống để hạnh phúc đích thực.

3. Đức Yêsu bị cám dỗ nhưng Ngài vượt thắng

Cám dỗ cơm bánh, là cám dỗ bình thường và gần gũi nhất đối với con người. “Có thực mới vực được đạo”. Đã bốn mươi ngày đêm ăn chay, nếu không ăn có thể sẽ chết. Cám dỗ biến đá thành bánh là một cám dỗ rất “hợp lý”. Đức Yêsu chấp nhận thân phận làm người. Là người, không thể làm đá thành bánh được. Chấp nhận giới hạn con người, là một điều kiện giúp con người hạnh phúc.

Nhẩy từ đỉnh đền thờ xuống, sẽ được mọi người kính phục, giúp họ dễ dàng đón nhận những gì Đức Yêsu rao giảng. Đức Yêsu đã không làm theo điều ma quỷ đề nghị; Ngài không bắt Thiên Chúa phải làm theo suy nghĩ của mình cho dù “hợp lý” theo một khía cạnh nào đó. Khiêm tốn, không đòi trổi trang, không buộc Thiên Chúa phải làm theo ý mình, là cách hành xử giúp con người hạnh phúc.

Cám dỗ về quyền hành cũng là một cám dỗ thường xảy ra với mọi người, kể cả nơi các đấng bậc trong Giáo Hội và nơi gia đình. Có người nghĩ rằng một khi có quyền hành, họ sẽ làm người khác sống tốt, và giới hạn được sự dữ. Chỉ cần đánh đổi một chút xíu: bái lạy ma quỷ, là được những gì mình cần để làm cho thế giới này tốt hơn. Sự thật không phải vậy. Suy phục Thiên Chúa, mới làm cho con người hạnh phúc thật.

Câu hỏi gợi ý chia sẻ:

1. Theo bạn, tội là gì? Tội huỷ hoại con người đến độ nào? Xin cho ví dụ.

2. Cám dỗ là gì? Bị cám dỗ nhiều, có là dấu chỉ mình sa đoạ và thấp hèn không? Tại sao?

3. “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”. Bạn hiểu sao về lời kinh “Lạy Cha” này?

8.   Chúa nhật 1 Mùa Chay Mt 4,1-11 –Lm Carôlô Hồ Bạc Xái

A. Hạt giống...

Những cơn cám dỗ mà Đức Giêsu chịu là tiêu biểu cho những cám dỗ chính mà ai ai cũng có thể gặp. Cho nên cách Ngài chiến đấu với chúng và chiến thắng chúng cũng là gương mẫu cho mọi người noi theo:

- Cám dỗ thứ nhất (biến đá thành bánh) là tiêu biểu cho cám dỗ chỉ sống dựa vào những nhu cầu vật chất của thân xác. Đức Giêsu chiến thắng nhờ biết rằng “Người ta không chỉ sống nhờ cơm bánh”.

- Cám dỗ thứ hai (nhảy từ nóc đền thờ xuống) là tiêu biểu cho ý muốn quá ỷ lại vào quyền phép Thiên Chúa, buộc Ngài phải làm phép lạ cho mình. Đức Giêsu nói “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa ngươi”.

- Cám dỗ thứ ba (trên núi cao nhìn xuống các nước thiên hạ) là tiêu biểu cho lòng ham muốn quyền hành và vinh hoa lợi lộc với điều kiện là phải thỏa hiệp với sự dữ (thờ lạy Satan). Đức Giêsu nói “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi và chỉ tờ phương một mình Ngài mà thôi”.

B.... nẩy mầm.

1. Trong tiếng do thái, chữ “cám dỗ” có nghĩa là “thử thách”, “thử tài”, giống như chữ “đi thi” của chúng ta ngày nay. Cám dỗ là đi thi: ai thắng cám dỗ là thi đậu, ai sa ngã là thi rớt. Bởi thế cám dỗ là dịp tốt để ta “lấy bằng cấp”. Tuy nhiên ta đừng khinh địch, hãy nhớ lời Chúa Giêsu căn dặn “Thứ quỷ này chỉ có thể thắng nhờ ăn chay cầu nguyện”, nhớ lời trong Kinh Lạy Cha “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, và nhớ Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng này đã chiến thắng được nhờ sự trợ giúp và che chở của Thiên Chúa.

2. Có người nói rằng đạo Công giáo đầy mặc cảm tội lỗi cho nên bao giờ cũng bắt đầu Thánh lễ bằng lời kêu gọi sám hối. Thực ra chính Chúa Giêsu cũng luôn kêu gọi sám hối. Cho nên đây không phải là mặc cảm mà là một thực tế: con người dễ đi lạc, cho nên cần luôn ý thức tình trạng lạc đường ấy để quay về.

3. “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh”: rất nhiều khi chúng ta bận rộn kiếm ăn đến nỗi không còn nghĩ đến việc tìm kiếm những giá trị tinh thần và đạo đức gì nữa. Như thế là chúng ta chỉ lo cho cuộc sống thân xác chứ không lo cho cuộc sống linh hồn.

4. “Ngươi chớ thử thách Thiên Chúa”: thay vì tìm biết và vâng theo ý Chúa, chúng ta lại thường buộc Chúa phải làm theo ý mình, và khi đòi không được như thế thì giận hờn Thiên Chúa.

5. “Ngươi chỉ thờ lạy một mình Thiên Chúa”: rất nhiều khi chúng ta đã tôn thờ những thứ khác thay chỗ Thiên Chúa, như tiền bạc, thú vui, danh vọng v.v.

6. Đức Giêsu đã dựa vào Lời Chúa trong Thánh Kinh để tìm được ánh sáng soi dẫn quyết định của mình, nhờ đó mà không vướng cạm bẫy của Satan. Lời Chúa là ánh đèn soi bước con đi.

7. Trong vườn, một gốc nho héo úa giữa bao cây xanh tươi mơn mởn. Tưới bao nhiêu phân cũng chẳng thấy khá hơn. Cuối cùng, người chủ đào gốc lên xem, thì thấy có miếng gỗ nằm chắn ngang gốc nho.

Có lẽ đời ta cũng vậy. Nếu không đâm rễ sâu vào lòng đất là Lời Chúa, đời ta cũng sẽ tàn úa. (Góp nhặt)

8. Một đêm giáng sinh nọ, Thánh Giêrônimô đang quỳ bên máng cỏ để suy niệm về mầu nhiệm Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người thì bỗng Chúa Hài Đồng hiện ra trong vầng sáng chói loà. Ngài hỏi thánh nhân: 

- Giêrônimô, con có gì làm quà cho Ta trong ngày Ta giáng sinh  không? 

- Lạy Chúa Hài Đồng, thánh nhân đáp, con xin dâng Chúa trái tim của con.

- Được lắm, nhưng còn gì khác nữa không? 

- Lạy Chúa, con xin dâng Chúa tất cả những gì con có và tất cả những gì con có thể.

- Con còn điều gì khác nữa không?

- Con có điều gì khác để dâng Chúa nữa đâu. Thánh nhân khẩn khoản thưa.

Chúa Hài Đồng bảo: 

- Này Giêrônimô, hãy dâng cho ta cả những tội lỗi của con nữa.

- Ô lạy Chúa, Thánh nhân hốt hoảng hỏi lại, làm sao con dâng cho Chúa tội lỗi của con được? 

- Được chứ! Ta muốn con dâng cho Ta tội lỗi của con để Ta có thể tha thứ cho con. Đó là điều Ta rất mong đợi.

Nghe thế, thánh nhân bật khóc vì sung sướng. (Trích "Món quà giáng sinh")

9.   Đức Giêsu bị cám dỗ--Lm Giuse Đinh Lập Liễm

A. DẪN NHẬP.

Chúng ta bắt đầu bước vào mùa Chay thánh. Mùa chay kéo dài trong 40 đêm ngày. Đây là thời gian chiến đấu, chiến đấu với ngọai cảnh, chiến đấu với chính bản thân mình. Thánh Kinh gọi chung là chiến đấu với sự dữ. Lịch sử đã chứng minh: Adong và Eva – những con người đầu tiên – bị ma quỉ cám dỗ và đã bị sa ngã. Hậu quả đem lại cho lòai người là mất quyền làm con Chúa, phải sống dưới quyền lực của ma quỉ và tội lỗi và sau cùng là sự chết.

Đức Giêsu – được gọi là Adong mới – cũng bị ma quỉ cám dỗ trong sa mạc, nhưng đã kiên cường chống trả và sau cùng đã chiến thắng vẻ vang. Chúng ta cũng bị ma quỉ cám dỗ vì Chúa cho phép ma quỉ cám dỗ để chúng ta trở nên con người trưởng thành và có giá trị, bởi vì như Kinh Thánh nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử đức”. Chúa đòi chúng ta phải chiến đấu kiên cường để chống lại các chước cám dỗ.

Chúng ta phải nhận định rằng Thiên Chúa yêu thương con người, ban cho con người mọi ơn lành hồn xác, nhưng yêu thương không có nghĩa là không bị thử thách. Thử thách là điều kiện cần để làm cho con người có giá trị, mới biết rõ vàng thau, mới biết ai trung thành, ai phản bội. Thử thách đòi con người phải “lựa chọn”. Chọn lựa có thể đúng, có thể sai. Chọn đúng theo ý Chúa thì được hạnh phúc, chọn sai ý Chúa, nghĩa là theo ý mình, thì bất hạnh. Sự lựa chọn làm cho con người phải băn khoăn, đắn đo vì phải lãnh lấy hậu quả. Adong đã lựa chọn, Đức Giêsu cũng lựa chọn, nhưng ai đã chọn đúng, ai đã chọn sai? Chúng ta hãy đọc các bài Sách Thánh để rút ra bài học thực hành.

B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA.

+ Bài đọc 1: St 2,7-9.

Thiên Chúa yêu thương và thánh thiện vô cùng không bao giờ cám dỗ để làm hại ai, nhưng Ngài để con người bị cám dỗ với mục đích có quyền tự do lựa chọn  để con người tỏ lòng trung thành hay chống lại Ngài.

Ma quỉ đã nắm lấy cơ hội này, lấy hình dạng con rắn để cám dỗ bà Evà. Lý do đưa ra rất đơn giản: cứ ăn đi, chẳng chết chóc gì đâu vì Thiên chúa biết ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra và ông bà sẽ trở nên như vị thần biết điều thiện ác. Chính sự kiêu ngạo đã thúc đẩy ông bà  đến chỗ không muốn tôn trọng thánh ý Thiên Chúa mà muốn sống tự lập, không qui phục Thiên Chúa nữa.

Đúng là gieo gió thì gặt bão, ông bà đã sa ngã, phải lãnh nhận lấy trách nhiệm về việc làm của mình, hậu quả của sự sa ngã ấy là mất  quyền làm con Chúa, phải mang thân phận tôi đòi dưới quyền lực tội lỗi, chịu đau khổ hồn xác, và sau cùng phải chết. Hậu quả tai hại này là do sự lựa chọn sai lầm.

+ Bài đọc 2: Rm 5,12-19.

Thánh Phaolô so sánh Đức Kitô với Adong để nhìn thấy sự khác biệt giữa hai vị. Adong vì bất trung đã sa ngã phạm tội, làm cho mọi người trở thành tội nhân, đã đem sự chết đến cho mọi người kể cả những người không trực tiếp lỗi luật Chúa. Còn Đức Kitô nhờ sự vâng phục và sự dâng hiến mình làm cho mọi người tìm lại sự sống, hạnh phúc và tình yêu.

Thánh Phaolô ca tụng vai trò của Đức Kitô, sự hy sinh chịu chết của Ngài lớn lao hơn tất cả tội lỗi của nhân lọai. Nhờ Ngài mà nhân lọai nên công chính, được tái lập tình trạng nghĩa thiết với Thiên Chúa và được đón lại sự sống của Thiên Chúa.

+ Bài tin mừng: Mt 4, 1-11.

Thiên Chúa thì không bao giờ bị cám dỗ, nhưng Đức Giêsu với tính cách là một con người thì vẫn bị cám dỗ như thường. Ma qủi đã cám dỗ Đức Giêsu đừng thi thành thánh ý Chúa Cha hoặc thi hành sứ vụ cứu thế của mình  bằng một đường lối khác với kế họach của Thiên Chúa Cha: thay cho sự khiêm hạ  và khổ nạn bằng quyền lực thế gian và sức mạnh vật chất.

Qua bài tường thuật, thánh Matthêu cho biết ma quỉ đã cám dỗ Đức Giêsu xoay quanh 3 vấn đề:

a) Chuộng những thứ vật chất thỏa mãn cho nhu cầu cuộc sống thân xác mà bỏ quên lương thực nuôi dưỡng cuộc sống thần linh.

b) Đối với Thiên Chúa thì không chú ý vâng theo ý Ngài mà lại bắt Ngài phải chiều theo ý riêng của mình.

c) Không thờ phượng một mình Thiên Chúa, nhưng lại tôn thờ những vinh hoa lợi lộc của thế gian.

Đức Giêsu đã cương quyết tuân phục thánh ý Chúa Cha nên đã chiến thắng tất cả các cơn cám dỗ. Khác với Adong-Evà, Đức Giêsu, một Adong mới, đã biết lựa chọn đúng và kết quả là đem lại ơn cứu rỗi và sự sống cho lòai người.

C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA.

Sống là lựa chọn.

I. ĐỨC GIÊSU BỊ MA QUỈ CÁM DỖ.

1. Đức Giêsu vào hoang địa.

Khởi đầu sứ vụ rao giảng Tin mừng, Đức Giêsu được Thánh Thần đưa vào hoang địa. Ở đó sống trong cô tịch, ăn chay 40 đêm ngày, sau đó Ngài cảm thấy đói và nhân cơ hội này quỉ hiện ra cám dỗ Ngài.

Đức Giêsu đi vào trong hoang điïa, xa chốn kinh thành để tĩnh tâm. Hoang địa hay sa mạc là nơi trơ trọi, vắng vẻ, thiếu thốn, khác hẳn với phố thị ồn ào, tiện nghi, nơi mà con người phải đối diện với chính mình và Thiên Chúa. Nếu khám phá và phó thác nơi tình yêu Thiên Chúa, con người lại cảm nhận được tình yêu lớn lao ấy. Do đó, theo quan niệm Thánh Kinh, sa mạc hay hoang địa tiềm ẩn một giá trị thật to lớn vì giúp con người dễ “gặp gỡ Thiên Chúa”. Nhưng cũng là nơi mà con người phải chiến đấu chống các cám dỗ do ma qủi bầy ra để làm ta xiêu lòng.

Đức Giêsu ăn chay 40 đêm ngày. Đây là con số biểu tượng thường được Thánh Kinh dùng để chỉ một khỏang thời gian: 40 ngày lụt đại hồng thủy (St 7,4), 40 năm dân Do thái trong sa mạc (Xh 16,35), Maisen lên úi cầu nguyện 40 đêm ngày (Xh 24,18)… Ở đây muốn nói lên việc phải có thời gian cần thiết để huấn luyện và thử thách  trước khi nhận lãnh một sứ mệnh.

2. Ngài bị ma qủi cám dỗ.

a) Ai tiết lộ việc Đức Giêsu bị cám dỗ?

Không ai đọc câu chuyện này lại không nhớ rằng nguồn cung cấp duy nhất mọi dữ kiện này phải do từ chính Đức Giêsu. Trong hoang địa Ngài ở một mình, trong cơn chiến đấu không có ai ở bên cạnh Ngài nên không ai biết được; như vậy phải do chính Đức Giêsu kể lại cho các môn đệ Ngài nghe. Từ cuộc chiến đấu cá nhân Ngài đã vén màn để giúp chúng ta  trong cuộc chiến đấu của mình.

b) Ý nghĩa chước cám dỗ.

Thông thường cám dỗ có nghĩa xấu, bao giờ cũng bao hàm ý xúi giục làm điều quấy, tìm cách lôi cuốn vào đường tà. Nhưng trong nguyên ngữ “peirazein” có nghĩa là thử nghiệm (khác hẳn với cám dỗ). Một trong những truyện tích vĩ đại nhất của Cựu ước là truyện Abraham súyt phải dâng Isaac là con trai độc nhất làm của lễ: “Khi mọi việc kia đã xong thì Thiên Chúa thử Abraham”(St 22,1). Rõ ràng chữ “thử” ở đây không có nghĩa là dụ dỗ làm điều ác.

Nói rõ hơn, trong tiếng Do thái, chữ “cám dỗ” có nghĩa là “thử thách”, “thử tài”, giống như chữ “đi thi” của chúng ta ngày nay. Cám dỗ là đi thi: ai thắng cám dỗ là thi đậu. Ai sa ngã là thi rớt. Bởi thế cám dỗ là dịp tốt để ta “lấy bằng cấp”. Người qua thử thách mới có giá trị, người chưa qua thử thách chưa hẳn là người đã đứng vững:

Có gió lung mới biết tùng bá cứng,

Có lửa hừng mới biết thức vàng cao.

c) Có người hồ nghi việc Đức Giêsu bị cám dỗ.

Cách cám dỗ diễn ra, có người bảo là không thể tin được. Nhưng xét ra nó rất hợp với tính tình con người. Con Thiên Chúa dám xông pha vào nguy cơ của con người hay gặp nhất để con người nhận thấy rằng Ngài ở bên cạnh mà nâng đỡ, Ngài hiểu rõ người ta khi bị cám dỗ: “Vì Ngài bị cám dỗ, Ngài có thể cứu giúp những ai bị cám dỗ”(Dt 2,18).

3. Ba chước cám dỗ diễn ra.

Cũng cần nhớ sự khác biệt giữa Cựu ước và Tân ước về cám dỗ. Quan niệm trong Cựu ước  là chính Thiên Chúa đã thử thách con người. Tân ước minh định tác nhân cám dỗ con người là ma quỉ. Vì thế, trong bài Tin mừng hôm nay, thánh Matthêu đã mô tả Đức Giêsu đã phải trải qua ba cơn cám dỗ.

a) Cám dỗ thứ nhất (Mt 4,3-4) “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh”. Qua cám dỗ này, chúng ta thấy ma quỉ không có ý cám dỗ Chúa về sự mê ăn uống mà cám dỗ Ngài làm phép lạ cho đá hóa thành bánh, nghĩa là chúng muốn cám dỗ Ngài dùng sai khả năng, sai mục đích, dùng uy quyền vô lý mà biểu diễn một phép lạ không có lý do chính đáng. Nếu Ngài nghe nó mà làm phép lạ thì Ngài mắc mưu nó vì Ngài không còn tin vào sự quan phòng của Chúa nữa. Ngài đã chiến thắng và dựa vào Kinh Thánh mà bảo nó: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra”(Mt 4,4).

b) Cám dỗ thứ hai (Mt 4,5-7). “Nếu ông là Con Thiên Chúa hãy gieo mình xuống đi”. Trong cơn cám dỗ này, ma quỉ xúi giục Đức Giêsu về sự kiêu ngạo, muốn tôn mình lên. Trong cám dỗ thứ nhất, Đức Giêsu đã dựa vào sự quan phòng che chở của Thiên Chúa để chiến thắng ma quỉ. Trong cơn cám dỗ này, quỉ lại lợi dụng sự che chở ấy để dụ dỗ Đức Giêsu đòi hỏi Thiên Chúa can thiệp để che chở cho mình (Tv 91,13). Và như vậy, con người áp đặt ý muốn của mình trên Thiên Chúa, muốn Thiên Chúa phải theo ý mình mà thực hiện một phép lạ, tức là thử thách Thiên Chúa. Đức Giêsu đã trả lời cho ma quỉ qua Thánh Kinh: “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi”(Mt 4,7).

c) Cơn cám dỗ thứ ba (Mt 4,8-10). “Nếu ông sấp mình thờ lậy tôi”. Đây là cám dỗ mà xưa kia dân Do thái đã sai phạm. Khi con người ham mê bất cứ thứ gì đến độ lơ là, xem nhẹ bổn phận làm con Chúa là đã sa vào cám dỗ này. Đức Giêsu đã từ chối thờ ngẫu tượng để được vinh quang trần thế. Đối lại, Ngài sẽ chinh phục thế giới không phải bằng cách “sấp mình thờ lạy Satan”, nhưng bằng thập giá. Vì vậy, Ngài đã từ chối bằng câu Thánh kinh: “Ngươi phải thờ lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”(Mt 4,10).

4. Sau cùng, Đức Giêsu đã chiến thắng.

Đức Giêsu đã không thể thắng các cơn cám dỗ nếu Ngài chỉ qui hướng về mình. Ngài sẽ thua ma quỉ nếu Ngài tìm vinh danh mình khi hóa đá thành bánh. Ngài sẽ bị sập bẫy Satan khi nhảy xuống từ nóc cao đền thờ để được khen ngợi tung hô. Ngài sẽ thất bại  thảm thương khi quỳ lạy ma quỉ để được vinh hoa thế gian. Nhưng không, không bao giờ Ngài làm thế, vì tinh thần chủ đạo của Ngài, vũ khí sắc bén của Ngài  chính là: “Thánh ý Cha”. Ngài suy nghĩ, nói năng, hành động bất cứ điều gì cũng là để theo thánh ý Cha. Chính trong cơn cám dỗ khốc liệt nhất của Ngài trước cái chết, Ngài cũng chỉ thốt lên: “Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con. Nhưng xin đừng theo ý con, mà theo ý Cha”(Mt 26,39).

II. CHÚNG TA CŨNG BỊ MA QUỈ CÁM DỖ.

1. Mọi người đều bị cám dỗ.

Nếu không có bài Tin mừng hôm nay, người ta dễ dàng nghĩ rằng sở dĩ Đức Giêsu hòan tòan vô tội là vì Ngài không hề bị cám dỗ. Nhưng đọan Tin mừng này cho thấy chính Đức Giêsu – dù là Con Thiên Chúa, có bản tính thần linh hòan tòan trong sạch – cũng bị ma quỉ cám dỗ. Thật là một mạc khải bất ngờ, đáng ngạc nhiên và lý thú, đồng thời cũng là điều an ủi chúng ta, tạo động lực cho chúng ta thắng những cơn cám dỗ xẩy đến. Đức Giêsu là Thiên Chúa mà cũng bị cám dỗ, nên chúng ta vốn là người phàm, nếu có bị cám dỗ, dù nặng nề tới đâu, cũng là chuyện dễ hiểu. Điều đó có nghĩa: đã là con người thì đều bị cám dỗ.

Cám dỗ không phải là xấu. Nó có thể giúp người ta nên tốt hơn. Cám dỗ không phải là tội. Nó sẽ giúp thấy rõ hơn sự thánh thiện nơi một con người. Cám dỗ cũng không phải là hình phạt, song nó sẽ là triều thiên vinh quang cho những ai chiến thắng (W. Barclay). Kinh Thánh nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử đức”. Có qua cám dỗ mới biết được ai là người thánh thiện, ai là kẻ đê hèn. Waterstone có viết: “Đầu hàng cám dỗ là hành động của thú tính, chiến thắng nó mới là con người”.

2. Sự cao quí của cám dỗ.

Người Do thái có câu nói: “Hỡi Đấng Thánh, nguyện danh Ngài được chúc tụng, vì Chúa không hề nâng một người nào lên chức vị cao trọng cho đến chừng Ngài đã tra xét và thử nghiệm người ấy và nếu người ấy đứng nổi trong cơn cám dỗ, lúc ấy Ngài sẽ nâng người ấy lên địa vị cao trọng”.

Đây là một chân lý lớn lao và cao quí. Điều chúng ta gọi là cám dỗ không có mục  đích  khiến ta phạm tội  mà để ta vượt thắng tội lỗi. Nó không có mục đích làm ta xấu, mà làm chúng ta trở nên tốt, không nhắm làm ta suy yếu mà để khi ta ra khỏi cơn thử nghiệm sẽ trở nên mạnh mẽ hơn. Chúng ta nên nhớ sự cám dỗ không phải là một hình phạt mà là vinh hiển, nên xem cả biến cố và kinh nghiệm này không phải là sự cám dỗ mà là cuộc thử nghiêm của Đức Giêsu.

3. Sách lược của cơn cám dỗ.

Sách lược, đường lối và mưu mẹo của ma quỉ phải nói là tinh vi thâm hiểm. Nói khác đi, ma quỉ là lòai thông minh quảng bác hơn hẳn con người nhiều, nên những cách thức dụ khị con người thì thiên hình vạn trạng. Do đó, chúng không bao giờ cám dỗ con người phạm tội ngay vì làm như thế con người dễ phản ứng, nhưng chúng lại rất khôn khéo chỉ xúi giục con người phạm những lỗi nhẹ, cứ thế tăng dần lên  cho đến lúc con người dễ dàng phạm tội trọng, tức là sa ngã hòan tòan vào vòng phong tỏa của chúng. Ngòai ra, ma quỉ rất kiên nhẫn chịu khó, thất bại lần này chúng sẽ bầy keo khác, không chỉ cám dỗ đôi ba lần, nhưng mãi mãi, liên tục cho đến khi đánh gục con người mới thôi. Ma quỉ nguy hiểm như thế, ai dám tự hào và coi thuờng?

Truyện: Từ bước khởi đầu nhỏ.

Hắn giết một cảnh sát viên. Bây giờ hắn phải trả bằng giá hình phạt. Người ta cột buộc hắn vào ghế điện trong nhà tù Sing Sing. Người ta buộc những miếng kim khí vào cái vòng trên đầu hắn và bắp chân hắn. Một lát nữa, dòng điện mạnh sẽ chạy qua thân xác hắn, đủ gây nên một sự mất ý thức ngay lập tức và chết luôn. Viên chức phụ trách hỏi tội nhân bị kết án  xem hắn có muốn nói gì cuối cùng không! Hắn nói buột ra với giọng điệu đau đớn cực độ: “Đây, tất cả đã khởi đầu khi tôi ăn cắp đồng năm xu ở túi áo của mẹ tôi. Rồi tôi ăn cắp hai đồng năm xu. Tôi đã bắt đầu ăn cắp đồ vật ở trường học, ở tiệm tạp hóa, tiệm thuốc. Hai đứa bạn và tôi bắt đầu tập luyện, muốn kiếm được càng ngày càng nhiều hơn. Chúng tôi quyết định cướp ngân hàng, và lần đó tôi đã bắn viên cảnh sát. Đó, tất cả bắt đầu với một đồng năm xu” (A. Tonne, Bài giảng TM Chúa nhật A, tr 39).

Chúng ta sẽ bị cám dỗ, không ai có thể thể thóat được. Khi bị cám dỗ, câu đầu tiên chúng ta phải biết nói ba chữ “không”: không chiều theo đòi hỏi của xác thịt, không chiều theo sự tự tôn tự đại và không đặt mammon lên làm Chúa tể.

4. Phương pháp chống cám dỗ.

Mùa Chay là mùa dọn mình để chiến đấu với các cơn cám dỗ. Cám dỗ từ ma quỉ, từ nơi người khác, và nhất là từ ngay chính bản thân. Có bao nhiêu giác quan là có bấy nhiêu cửa ngõ cho cám dỗ đi vào. Nếu so sánh vũ khí  để chiến đấu với cơn cám dỗ là “cung và tên” thì “cung”chính là lòng khiêm tốn nhận mình yếu hèn cần nhờ ơn Chúa, và “tên” chính là ý chí cương quyết nói “không” trước cơn thử thách. Trong các kế sách để thắng cám dỗ có một diệu kế mà chúng ta cần thực hiện: đó là “Đào vi thương sách”. Diệu kế này đặc biệt phải dùng khi bị cám dỗ về đức trong sạch.

Ngòai ra, chúng ta phải luôn đề cao cảnh giác, đừng xông pha vào nơi nguy hiểm, nơi dễ dẫn đến dịp tội. Hãy tránh xa những hòan cảnh có thể đưa chúng ta đến phạm tội. Cổ nhân của ta đã từng khuyên: “Cẩn tắc vô ưu”: cẩn thận đề phòng thì bớt phải ưu phiền.

Truyện: Đề phòng sụt lún.

Trên một số bãi biển xứ Bretagne bên Pháp, đặc biệt quanh vùng Mont Saint-Michel, đôi khi xẩy ra những biến cố mà du khách không có kinh nghiệm gặp phải một cái chết rất đáng sợ: đó là sự sa lầy. Nhà đại văn hào Victor Hugo đã từng chứng kiến và đã mô tả lại cảnh tượng ghê rợn đó như sau: “Thủy triều xuống anh ta đi dạo trên cát không xa bờ biển bao nhiêu. Ban đầu chưa cảm thấy gì nên anh ta không để ý lắm, nhưng dần dần đôi chân anh ta dường như càng lúc càng nặng hơn. Bất thình lình anh ta lún xuống, đôi chân ngập sâu trong cát. Anh ta định rút chân quay lại thì càng lún sâu hơn. Cát đến mắt ca,ù rồi đến nửa chân. Mỗi lần cử động là mỗi lần lún xuống. Bấy giờ anh mới nhận ra  anh đang bị sa lầy trong bể cát di động. Anh cầu cứu nhưng vô ích. Anh la hét. Anh khóc than. Anh cầu khẩn. Anh khua đôi tay. Càng lúc cát đến ngực, đến vai. Giờ đây chỉ còn lại cái mặt. Anh định mở miệng kêu cứu lần cuối thì cát đã lấp đầy miệng. Chỉ còn im lặng và đôi mắt trợn tròn thao láo, nhưng rồi cát cũng đóng chúng lại: thế là đêm tối và cái chết”(Quê Ngọc).

5. Cám dỗ với giới trẻ ngày nay.

Xét về mặt đạo đức càng văn minh tiến bộ bao nhiêu thì hình như con người càng gặp lắm thử thách, cám dỗ bấy nhiêu. Đối với giới trẻ ngày nay thì cái từ “cám dỗ” là chuyện cổ lỗ, lỗi thời rồi… Vì cho là nó xưa mãi cái thời bà Evà trao quả cấm cho ông Adong ăn… Thời nay con người văn minh tiến bộ, bận tâm làm chi tới chuyện cám dỗ nữa? Phải chăng vì nghĩ như thế mà tuổi trẻ hôm nay có khuynh hướng sống bất cần, tùy tiện, theo sở thích riêng – Mà sở thích của tuổi trẻ thì có mấy khi được lâu?

Thế nên nếu bình tâm suy nghĩ chúng ta sẽ khám phá ra rằng cũng chính vì con người ngày nay “văn minh, tiến bộ” mà các cám dỗ cũng “đa dạng” và “tinh vi” hơn, thậm chí nó được núp bóng dưới các mác “văn hóa”, “nghệ thuật”, “giải trí”, “thời trang”, “vật lý trị liệu”… Trong khi thực chất chỉ vì “tiền” hoặc “các tham vọng bất chính” mà thôi! Chúng ta chỉ cần phân tích các lọai hàng hóa, văn hóa nghệ thuật… thì chúng ta sẽ thấy nó bị động lực kim tiền khống chế đến độ nào. Mọi yêu cầu, thị hiếu… đều có thể được đáp ứng nếu chịu “chi”.

III. THÁI ĐỘ SỐNG CỦA CHÚNG TA: PHẢI LỰA CHỌN.

1. Sống là lựa chọn.

Người ta nói: cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn. Con vật không có quyền lựa chọn, nó chỉ hành động theo bản năng. Con người chúng ta thì khác, Chúa ban cho chúng ta có lý trí và tự do để hiểu biết, suy tính, đắn đo rồi đi đến quyết định tự do của mình: làm hay không làm, làm thế này hay thế khác…

Lựa chọn có hai yếu tố đi liền nhau: “lựa” và “chọn”. Lựa mới là phân ra từng lọai, từng cái một để dễ so sánh. Còn chọn mới là quyết định nhận hay không nhận, nhận cái này hay cái kia, hay chọn một trong nhiều cái. Chính sự lựa chọn làm cho chúng ta phải băn khoăn, lo âu vì có những sự lựa chọn liên quan  đến cả cuộc sống tương lai, ví dụ: có nên dâng mình cho Chúa trong đời sống tu trì hay không, làm Linh mục hay tu sĩ. Có nên lập gia đình hay không hoặc lập gia đình với ai.

Ngày nay người ta nói nhiều đến dấn thân. Dấn thân, nhập cuộc là thân phận của con người. Sống là lựa chọn. Mà lựa chọn là liều lĩnh vì không bao giờ ta nắm được một cách rành rọt như 2 với 2 là 4 tất cả những lý do lựa chọn và những điều tương lai dành cho sự lựa chọn của ta. Nhưng không phải vì thế mà ta không dám liều mình. Khi đã dùng trí khôn để duy nghĩ, cân nhắc như ta có thể rồi, ta có quyền hành động.

2. Thử thách và lựa chọn.

Bình thường chúng ta nói rằng con người phải được thử thách để nên người hòan thiện, nó có tính cách tích cực, còn cám dỗ xem ra có tính cách tiêu cực. Nhưng trong đạo chúng ta có thể gọi thử thách là “cám dỗ” vì chính cám dỗ làm cho con người nên lành thánh hơn hay xấu xa hơn, phân biệt được ai trung thành, ai phản bội Chúa.

a) Thử thách cần thiết.

Con người chỉ có giá trị khi đã được thử thách đầy đủ. Đứng về phương diện triết học, người ta đánh giá một người: không ai hỏi anh LÀ gì nhưng anh đã LÀM được một cái gì và làm được bao nhiêu. Chính cái LÀM mới đem giá trị  đến cho con người chứ không phải cái LÀ. Cho nên thử thách là điều cần thiết để đánh giá con người.

- Kinh Thánh nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử đức”.

- Chí sĩ Phan bội Châu cũng nói:

Nếu phải đường đời bằng phẳng hết,

Anh hùng hào kiệt có hơn ai.

- Thi sĩ Nguyễn công Trứ, một thi sĩ của chủ nghĩa anh hùng, một con người đã từng lên voi xuống chó, cuộc đời ông đã trải qua đầy gian nan khốn khó, đã từng nếm mùi thất bại chua cay, nhưng ông đã kiên trì chịu đựng và đã vượt qua, ông đã từng khuyên thanh niên phải sống can trường, vượt qua mọi gian nan thử thách theo châm ngôn “vô họan nạn, bất anh hùng”:

Cũng có lúc mưa dồn sóng vỗ,

Quyết ra tay buồm lái với cuồng phong.

Chí những toan xẻ núi lấp sông

Làm nên đấng phi thường đâu đấy tỏ.

b) Ích lợi của thử thách.

Thử thách hay cám dỗ làm cho người ta trưởng thành hơn, nghị lực hơn, làm chủ được con người của mình. Vàng thau chỉ là đống quặng hỗn độn nhưng nhờ lửa thiêu đốt mới chọn ra được thứ vàng ròng. Chưa vượt qua gian nan  thử thách, chưa ai được gọi là anh hùng:

Văn vô sơn thủy vô kỳ khí,

Nhân bất phong sương vị lão tài. (Nguyễn công Trứ)

Ông Abraham đã bị Chúa thử thách cực kỳ gây cấn về lòng tin của ông vào Chúa. Bình thường không ai chấp nhận được cuộc thử thách ấy vì nó đi ngược lại với lối suy luận của con người: giết con một duy nhất đi thì làm sao có con nối dõi tông đường? Nhưng ông đã đặt hết tin tưởng vào Chúa, để cho Chúa lo, còn ông thì cứ thực hiện theo ý Ngài… và ông đã thành công. Vì vậy, Abraham được gọi là tổ phụ của các kẻ tin (Pater credentium).

c) Phải biết lựa chọn.

Trong thử thách, con người phải biết lựa chọn để đi đến quyết định: tiến hay lùi, tiếp tục hay tháo lui? Trong thử thách, hễ không tiến là lùi, không thắng thì thua.

Truyện: thần Hercule.

Theo thần thọai Hy lạp, Hercule một lần đứng giữa ngã ba đường và tự hỏi đi về đâu? Hai người chỉ đường đến với ông. Một người nói: “Hãy theo tôi, đây là con đường thỏai mái, hạnh phúc và lối đi dễ dàng”. Người thứ hai nói: “Đây là con đường cố gắng, nỗ lực, khó khăn. Tuy là đường khó khăn, nhưng đưa tới hạnh phúc”. Hercule đã chọn con đường khó khăn. Và quả thực ông khôn ngoan vì khó khăn đưa tới vinh quang theo châm ngôn của đạo chúng ta “Per crucem ad lucem”: qua thập giá tới vinh quang.

3. Lựa chọn của chúng ta.

Không ai trong chúng ta là không bị thử thách, không bị cám dỗ. Chúng ta phải biết chọn lựa, thành công hay thất bại là do lựa chọn đúng hay sai. Trong các bài đọc hôm nay, chúng ta đã có một bài học về lựa chọn đúng hay sai: Adong đã lựa chọn sai vì không chọn ý Chúa mà chọn ý mình, nên đã để hậu quả tai hại cho con cháu. Đức Giêsu – một Adong mới – đã chọn lựa đúng vì biết lựa chọn thánh ý Chúa Cha chứ không theo ý mình, nên đã dành được chiến thắng lẫy lừng và đã đem ơn cứu độ đến cho lòai người.

Đức cha L. Daloz, trong cuốn Le Règne des cieux s’est approché” đã viết: “Chúng ta thấy: những cám dỗ của Đức Giêsu cũng là của chúng ta hôm nay. Chẳng có gì phải ngạc nhiên, chúng ta biết rằng nơi Đấng là Đầu, tòan Thân Mình đã chiến thắng cám dỗ. Chính nhờ cậy dựa vào Người, mà đến lượt mình, chúng ta có thể thóat được cạm bẫy của tên cám dỗ. Đức Giêsu dạy ta phải đương đầu như thế: bằng cách chạy đến với Lời Chúa. Lời Chúa soi đường chỉ lối cho chúng ta đó. Lời Chúa che chở, bảo đảm cho chúng ta khỏi bị lầm lạc. Thật là nguy hiểm  nếu chúng ta để mình buông theo xu hướng tự nhiên của lòai người: ma quỉ cũng không mong gì hơn  chúng ta đồng lõa với chúng như thế. Khi ấy, Lời Chúa sẽ là thành lũy bảo vệ chúng ta”(Fiches dominicales, năm A, tr 172).

Truyện: Ngọn đuốc Vân Trường.

Đời Tam quốc, Quan Vân Trường bị thất thủ thảm bại ở Hạ bì. Thân đơn nhất mã, phò hai người chị dâu (tức vợ của Lưu Bị) qua nương nhờ nhà Tào Tháo. Đêm đến, Tào Tháo cho ba người ngủ chung một phòng, dụng tâm là muốn cho chị em lọan luân, chủ tôi phải thất lễ.

Quan vân Trường một dạ thẳng ngay không để tà tâm vật dục quyến rũ, tay cầm đuốc, tay cầm sách Xuân Thu đọc đến sáng.

Mọi người thấy vậy khen Vân Trường là người chính trực. Từ đó, “Ngọn đuốc Vân Trường” được dùng để ám chỉ những kẻ ngay thẳng, không để vất dục quyến rũ lòng mình (Thiên Phúc).

Con người ai cũng bị vật dục quyến rũ, đấy là một sự kiện hiển nhiên, vấn đề đặt ra là có thắng đuợc nó hay không. Dù thế nào đi nữa, cám dỗ vẫn là số phận của con người ở trần thế. Đối với người Kitô hữu, cám dỗ càng đeo đuổi họ như hình với bóng, nó chỉ buông tha  khi họ đã đi hết cuộc hành trình trần gian. Tuy nhiên thành công hay thất bại cũng tùy thuộc họ chiến thắng hay đầu hàng các cơn cám dỗ. Số phận đời đời sẽ căn cứ vào việc họ  đã vượt qua cuộc thử thách hay buông xuôi bỏ cuộc.

Cám dỗ nào cũng dẫn chúng ta đến một lựa chọn: hoặc chọn thánh ý Chúa hoặc chọn chính mình. Hãy để cho Lời Chúa hướng dẫn cùng với sự cầu nguyện, ăn chay, hãm mình. Tuy Chúa sẽ hướng dẫn và giúp đỡ, chúng ta cũng phải khôn ngoan tránh những dịp đưa đến cám dỗ, chớ khinh thường vì “Họa mạc đại ư khinh địch”: không có cái hại nào to bằng khinh địch (Đại học).

Chúng ta bắt đầu buớc vào mùa Chay của năm Phụng vụ. Nhưng thật ra, cuộc sống của mỗi người là một mùa chay liên lỉ, bởi vì chúng ta thường xuyên gặp cám dỗ và phải luôn chiến đấu, để sống tinh thần của Chúa Kitô. Chúng ta nhiều lúc phải cam chịu thiếu thốn, đói khát mà không sử dụng tự do, khả năng của mình để tìm thỏa mãn, phụng sự cho chính bản thân mình và sống ích kỷ. Đôi lúc chúng ta bị coi như thất thế, ngu dại và bị giới hạn, yếu đuối bởi vì chúng ta đang tôn thờ và tùng phục đường lối của Thiên Chúa. Và rất nhiều khi chúng ta phải chịu thiệt thòi, từ chối những vui thú và vinh dự của trần gian để trung thành phụng sự Chúa.

mục lục
 

10.       Đứng về phía Chúa Giêsu để chống lại tên cám dỗ--Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Bước vào Mùa Chay Thánh, Giáo hội quen gọi là mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng với những việc tốt lành theo truyền thống là ăn chay, cầu nguyện và bố thí. Chúa nhật thứ I Mùa Chay hôm nay, thánh Matthêu trình bày cho chúng ta cơn cám dỗ của Chúa Giêsu: "Chúa Giêsu được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ" (Mt 4,1), cho thấy dù là Con Thiên Chúa, Ngài đã nhận lấy thử thách, chiến đấu với chống lại tội lỗi để cứu chúng ta là kẻ có tội. Sau khi Chúa Giêsu đã nhịn chay bốn mươi đêm ngày, Ngài cảm thấy đói, ma quỷ bắt đầu cám dỗ (x. Mt 4, 2), nó bắt Ngài lựa chọn giữa những gì có thể. Cảnh đối nghịch giữa tên cám dỗ và Chúa Giêsu thể hiện rõ căn tính và nguồn gốc của Chúa Giêsu trong lịch sử Israel.

Ba phen cám dỗ

Trình thuật ghi rõ "Ma quỷ lìa bỏ Người" (Mt 4,11) Điều này muốn nói rằng, cuộc chạm trán giữa Chúa Giêsu và tên cám dỗ được lặp lại, nhưng chắc chắn kết thúc và phần thắng thuộc về Chúa Giêsu qua việc thánh hiến, hoàn tất bằng cuộc khổ nạn và Phục sinh.

Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu theo một trình tự rõ ràng. Một bên Chúa Giêsu, bên kia là ma quỷ. Cả hai nhân vật không cần giới thiệu. Chúa Giêsu được độc giả biết đến khi tin vào Ngài. Ma quỷ là thành phần của thế giới quen thuộc nơi người Dothái. Ma quỷ tiếng Dothái là "Satan" (tiếng Hylạp là "Quỷ") ám chỉ tên đối phương. Đó là một nhân vật mà bản tính là đối đầu. Nó đối đầu với ai? Với Thiên Chúa trước hết.

Phen thứ nhất (c. 1-4)

Khung cảnh diễn ra tại samạc. Samạc tự nhiên gợi lên thời Xuất hành và sự đối diện giữa Thiên Chúa và dân Ngài. 40 ngày nhắc lại 40 năm trong samạc và 40 ngày Môsê ở trên núi. Chúa Giêsu ăn chay 40 ngày. Chúa Giêsu đang ở trong tình trạng cần thiết "Người cảm thấy đói" (Mt 4,2). Ma quỷ đặt vấn đề: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh" (Mt 4,3). Như là một gợi ý cho Con Thiên Chúa.

- Ma quỷ cám dỗ Chúa về quyền lực: "hãy khiến những hòn đá này...". Đá chỉ đá và bánh chỉ là bánh, Ma Quỷ yêu cầu Chúa làm trái tự nhiên "khiến đá thành bánh". Khi từ chối khiến đá thành bánh, Chúa Giêsu mạc khải rõ Ngài là Con Thiên Chúa.

- Chúa ra lệnh: "Có lời chép rằng: ‘Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi’"(Mt 4,10). Nó ẩn chứa một cách hành văn theo kiểu Sách Thánh để làm sáng tỏ thái độ. Đây là cả một chương trình, Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, đúng như lời Kinh Thánh, Ngài đã trở nên người vâng lời Thiên Chúa Cha, chấp nhận đói để mạc khải cho con người biết rằng, cuộc sống của họ còn đói một thứ rất quan trọng, đó là: đói Lời Chúa. Thật vậy, "Người ta sống không nguyên bởi bánh" (Mt 4, 4).

Phen thứ hai (c. 5-7)

Ma Quỷ đưa Chúa Giêsu lên nóc Đền thờ Giêrusalem, đặt Chúa vào một vị trí ngược lại với bản chất của Ngài: mục tiêu tối hậu của nó là chỉ cho Ngài thấy rõ Đền thờ Giêrusalem, thử thách Ngài về thực tại quyền lực, yêu cầu Ngài gieo mình từ Đền thờ xuống để chiếm được ngay lập tức với sự giúp đỡ tuyệt vời của các Thiên Thần, và qua sự thể hiện uy quyền đó, người Do thái nhận biết Ngài là Con Thiên Chúa.

Ma Quỷ biện minh rõ về danh tính của nó là kẻ chống đối Thiên Chúa. Lời đề nghị của nó rất thô thiển. Khi ấy, phải đặt sự cám dỗ vào đâu và tại sao Chúa Giêsu lại đẩy lùi cơn cám dỗ? Nếu Chúa Giêsu chịu thua tên cám dỗ, thì Ngài trở về với những niềm mong đợi của dân chúng, họ đi tìm một Đấng Messia huy hoàng và quyền lực. Chúa Giêsu đã từ chối Messia theo kiểu trên. Con đường mà Ngài chọn bao hàm sự chôn vùi trong nhân thế. Thái độ của Chúa Giêsu thật rõ ràng: được mời gọi xác định căn tính tiên tri của mình. Ngài khẳng định cách từ chối của mình thật tuyệt vời lạ thường khi đặt ra một khoảng cách căn bản giữa quyền lực thế gian và nước Thiên Chúa.

Phen thứ ba (c. 8-11)

Cuối cùng ma quỉ đưa Chúa Giêsu lên núi cao. Sau cuộc cám dỗ lần thứ nhất về kinh tế, lần thứ hai về tôn giáo và lần thứ ba cám dỗ về chính trị. Tư thế ở đây chuyển biến cách đột ngột. Từ trên cao sấp mình xuống (trả lại) sự thống trị cho Ma Quỷ. Ma quỷ chỉ cho Đức Giêsu xem thấy mọi nước thế gian và vinh quang (trong chốc lát), nó hứa "Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi" (Mt 4,9).

Nếu ông là con Thiên Chúa (4,3)

Nếu ông thờ lạy tôi (4,9).

Ở đây, ma quỷ tự vạch trần Con Thiên Chúa mà nó thách thức và mời gọi tôn thờ nó, có nghĩa là bắt Chúa Giêsu tôn thờ thần tượng thế gian.

Với lời đề nghị này, Chúa Giêsu đặt ma quỷ vào vị trí của nó: " Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa người, và chỉ phụng sự một mình Ngài"(Mt 4,10).

Phần kết:

Cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu và tên cám dỗ kết thúc bằng sự chiến thắng của Chúa Giêsu: "Ma quỷ lìa bỏ Người. Và các thiên thần tiến lại hầu hạ Người".

Đứng về phía Chúa Giêsu

Chúa Giêsu bị Ma Quỷ cám dỗ đủ cả ba phen, đó cũng là những cơn cám dỗ của chúng ta ngày hôm nay. Chúng ta được Thiên Chúa phú ban cho tự do lựa chọn giữa ý Chúa và ý chúng ta, chúng ta ngần ngại giữa thiện và ác. Chúa Giêsu hoàn toàn chiến thắng điều ác vì Ngài đã vâng lời Chúa Cha vô điều kiện.

Chúa nhật này đưa chúng ta vào ngay trung tâm của mầu nhiệm vượt qua: "Cũng như do một người mà tội lỗi đã nhập vào thế gian, và do tội lỗi mà có sự chết, và thế là sự chết đã truyền tới mọi người, vì lẽ rằng mọi người đã phạm tội" (Rm 12, 17). Và đây, phía sau của mầu nhiệm: Nhưng "Vì như bởi tội không vâng lời của một người mà muôn người trở thành những tội nhân thế nào, thi do đức vâng lời của một người mà muôn người trở thành kẻ công chính cũng như thế." (Rm 12, 19) Tất cả lịch sử nhân loại trải dài giữa hai sự kiện này: trước là tội nguyên tổ, ảnh hưởng đến chúng ta; sau là mầu nhiệm cứu chuộc được ban tặng cho chúng ta trong Chúa Giêsu Đấng Cứu Thế.

Bước vào Mùa Chay Thánh, mùa chiến đấu thiêng liêng, vậy chúng ta đứng về phía nào, đứng về phía Chúa Giêsu là chắc rồi. Đứng về phía Ngài, lắng nghe lời Ngài để chống lại tội lỗi, đương đầu với trận chiến thiêng liêng chống lại thần dữ, ba thù: Ma Quỷ, thế gian và xác thịt.

Lạy Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse, xin giúp sức cho chúng con trong suốt Mùa Chay Thánh này. Amen.

11.       Sức mạnh của hồng ân Lời Chúa--Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ

Chủ nhật thứ nhất Mùa Chay đặt chúng ta trước một thảm kịch, mà thảm kịch ấy ảnh hưởng đến sự hiện hữu của chúng ta đó là: tội lỗi và hành động của con người nhằm phá vỡ sự hiệp thông với Thiên Chúa.

Trình thuật chương đầu tiên của sách Sáng thế cho thấy nguyên tổ của chúng ta đã khước từ Thiên Chúa. Nguyên nhân này nảy sinh từ "con rắn ", ma quỷ hay còn gọi là Satan. Con rắn muốn thực hiên ý định dụ dỗ Adam tự sức mình, lập luật cho mình và trở nên Thiên Chúa, mà không cần sự trợ giúp của Thiên Chúa. Lời nói dối thuần túy ấy đưa con người đến chỗ diệt vong, bóp nghẹt ý muốn hiệp thông với sự sống thần linh của Ađam và cắt đứt mạch sống với Thiên Chúa khi bóp méo Lời Thiên Chúa.

Tin Mừng Matthêu cho thấy Chúa Giêsu được Chúa Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu ma quỷ cám dỗ. Nếu như nguyên tổ Ađam và Evà bị Satan ba lần dùng các chiến thuật cám dỗ với mục đích làm cho ông bà nguyên tổ hiểu lầm rằng nó đã làm những điều việc rất tốt cho Ađam và Evà. Nay nó cũng ba lần tấn công vào tương quan tình cha con giữa Chúa Giêsu với Cha Ngài.

Lần thứ nhất, nó đề nghị Chúa Giêsu tách khỏi Chúa Cha, tự khẳng định mình là Thiên Chúa khi nói: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh." Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: "Có lời chép rằng: Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do ​​miệng Thiên Chúa phán ra." (Mt 4). Ngài đã vượt qua thử thách và chiến thắng ma quỷ và tuyên xưng rằng sự sống đích thực chỉ có ở nơi Thiên Chúa, cần phải tin tưởng vào lời hứa của Chúa Cha. Nên Ngài hành động và tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa Cha, vì Ngài biết rằng Chúa Cha là Đấng trung thành. Nơi hoang địa, dân Israel đã chết vì bị cám dỗ sợ thiếu bánh ăn nên tích lũy manna. Dù Thiên Chúa đã yêu cầu không nhặt bánh thừa mỗi ngày. Nhưng họ vẫn nhặt bánh thừa vì nghi ngờ rằng: nếu Thiên không ban cho bánh nữa thì sao? Nếu Thiên Chúa không giữ lời hứa? Một con chim ở trong tay tốt hơn hai con còn trong bụi rậm. Phần chúng ta, đã bao lần chúng ta bị cám dỗ mất lòng tin vào Thiên Chúa! Chúa Giêsu nhắc nhở cho chúng ta rằng Chúa Cha là Đấng luôn trung thành, giữ lời hứa và quyết hối hận vì những gì Người ban tặng cho ta.

Cơn cám dỗ thứ hai, con rắn đẩy Chúa Giêsu vào thế buộc Chúa Cha phải can thiệp cho Ngài: "vì có lời chép rằng: Ngài đã ra lệnh cho các Thiên Thần đến với ông", điều này ngầm thể hiện sự nghi ngờ mối quan hệ hiệp nhất với Chúa Cha. Chúa Giêsu đã không làm, Ngài không bắt Chúa Cha thực hiện phép lạ cho Ngài để dạy chúng ta phải khiêm nhường trước mặt Thiên Chúa. Hậu quả của tội nguyên tổ một lần nữa nghi ngờ rằng Thiên Chúa còn giữ cho mình một cái gì đó mà không ban cho ông bà. Như Thiên Chúa nói với Adam: "Ngươi có thể ăn tất cả các trái cây trong vườn." Con rắn đã bóp méo lời Thiên Chúa khi nói ngược lại với Evà: "Thiên Chúa nói rằng ngươi không thể ăn tất cả các trái cây trong vườn". Không, Thiên Chúa không nói thế, vì từ nguyên thủy, Người đã cho chúng ta mọi thứ.

Con rắn đã nói dối, bởi nó phát hiện ra động cơ thực sự, chuyển hướng sang tôn thờ nó thay vì thờ phượng một mình Thiên Chúa như là nguồn gốc mọi điều thiện hảo. Ở đây chúng ta thực sự bị cám dỗ phạm thượng chống lại Thiên Chúa, từ chối Người để theo ma quỷ là kẻ có thể ban sức mạnh cho ta.

Cơn cám dỗ thứ ba: Đỉnh cao của sự cám dỗ này là ngọn núi cao và vương quyền phổ quát của Chúa Kitô. Trên núi này, Chúa Giêsu mạc khải tròn đầy sự từ bỏ trong niềm tin tuyền đối ở tay Cha. Và Chúa Cha đã biểu lộ tình phụ tử viên mãn của mình khi phục sinh Đức Giêsu. Adam mới là Chúa Giêsu đã chiến thắng sự chết và tội lỗi nhờ tin tưởng và phó thác trong tay Chúa Cha. Adam đầu tiên tự cao tự đại, quên đi thân phận thụ tạo của chính mình " là hình ảnh Thiên Chúa " có nghĩa là không bình đẳng hoặc đồng bản tính trong tương quan với Thiên Chúa, dẫn đến sự sụp đổ của chính mình. Thay vào đó, Chúa Giêsu Kitô, Adam thứ hai, đã vâng lời Thiên Chúa, hạ mình xuống nên được suy tôn khi phục hổi phẩm giá là con của chúng ta với Cha trên trời (x. Pl 2: 6-11).

Phụng vụ Chúa nhật đầu tiên của Mùa Chay đưa chúng ta trở lại với căn nguyên của tội lỗi là: ý muốn tự chủ, từ chối Hồng ân Lời của Thiên Chúa là Cha, Đấng là nguồn gốc mọi điều thiện hảo với tình con thảo.

Câu hỏi đặt ra cho chúng ta là: đâu là vị trí của Thiên Chúa trong tất cả điều ấy?

Vậy chúng ta hãy chọn Chúa, đứng về phía Chúa, đón nhận Lời Chúa như là một hồng ân để chống lại tội lỗi, đương đầu với trận chiến thiêng liêng chống lại thần dữ, ba thù: Ma Quỷ, thế gian và xác thịt.

Lạy Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse cùng Các Thánh Nam Nữ của Thiên Chúa, xin giúp sức cho chúng con trong suốt Mùa Chay Thánh này. Amen.

12.       Phương cách chống trả cám dỗ của ma quỷ--Lm Đan Vinh

I. HỌC LỜI CHÚA

Ý CHÍNH:

Bài Tin Mừng hôm nay thuật lại việc Đức Giêsu như một Mô-sê Mới, lãnh đạo một cuộc Xuất Hành Mới. Người còn là hiện thân của dân Ít-ra-en Mới vào sa mạc để sống lại kinh nghiệm của dân Ít-ra-en xưa trong sa mạc và trên núi Xi-nai (x Đnl 8,2-4). Có điều khác với Ít-ra-en xưa đã vấp ngã trước cám dỗ của ma quỷ khi trải qua sự đói khát, kiêu ngạo và tôn thờ tà thần, Đức Giêsu đã qua các cơn thử thách cám dỗ mà vẫn trung thành với sứ mạng của mình. Người muốn nêu gương cho chúng ta hôm nay về phương cách chống trả các cơn cám dỗ thế nào.

CHÚ THÍCH:

- C 1-4: + Được Thần Khí dẫn vào hoang địa: Thần khí đã ngự xuống trên Đức Giêsu, giờ đây lại hướng dẫn Người vào nơi hoang vắng, có lẽ là một hang núi gần thành Giê-ri-cô. + Để chịu quỷ cám dỗ: Cám dỗ đồng nghĩa với sự thử thách do ma quỷ thực hiện. Khi bị cám dỗ mà chiều theo thì mới phạm tội. Còn nếu bị cám dỗ mà chống trả được thì lại có công. Đức Giêsu cũng trải qua sự thử thách, nghĩa là phải lựa chọn giữa tốt và xấu. Thần Khí đã đặt Đức Giêsu vào một hoàn cảnh để Người tự khẳng định lập trường và chứng tỏ là Con hiếu thảo luôn làm đẹp lòng Chúa Cha. + Bốn mươi đêm ngày: Cũng như Mô-sê trước khi nhận hai bia đá Giao ước, đã lên núi bốn mươi ngày đêm, ăn chay cầu nguyện (x. Đnl 9,9), và sau đó lại ăn chay thêm bốn mươi ngày đêm để nài xin Đức Chúa nguôi giận mà tha tội cho dân Ít-ra-en đã vi phạm Giao ước khi đúc tượng bê vàng mà thờ lạy (x. Đnl 9,18). Ngoài ra con số bốn mươi trong Thánh Kinh nhằm để ám chỉ một thời gian khá dài như: lụt đại hồng thủy suốt bốn mươi ngày đêm, dân Ít-ra-en đi trong hoang địa bốn mươi năm, Vua Đa-vít cai trị bốn mươi năm, bốn mươi ngày giữa lễ Phục Sinh và lễ Thăng Thiên… Sở dĩ Đức Giêsu có thể ăn chay nhịn đói suốt bốn mươi ngày đêm là nhờ ơn Chúa nâng đỡ. + Nếu ông là Con Thiên Chúa: Tước hiệu này thuộc nội dung các lời hứa về Đấng Mê-si-a con vua Đa-vít (x. Tv 2,7; 89,27). Ngoài ra tước hiệu này nới Đức Giêsu còn mang ý nghĩa về Thần tính của Người. + Hãy truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi: Ma quỷ xúi giục Đức Giêsu hãy biến các viên đá cuội thành bánh mì mà ăn. Chúng hy vọng có thể do bị đói khát, Người sẽ quên vai trò Đấng Mê-si-a để làm theo ý riêng hơn là vâng theo thánh ý Thiên Chúa. + Đã có lời chép: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh…”: Đây là lời trong Sách Đệ Nhị Luật (8,3) mà Đức Giêsu đã chọn để sẵn sàng vâng phục Thiên Chúa, nhờ đó Người đã chiến thắng cơn cám dỗ của ma quỷ. Sau này Người cũng nói: “Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy” (Ga 4,34).

- C 5-7: + “Hãy gieo mình xuống đi”: Ma quỷ xúi Đức Giêsu thử thách quyền năng Thiên Chúa khi gieo mình từ trên cao rơi xuống để buộc Thiên Chúa phải ra tay làm phép lạ cứu cho khỏi chết. + Có lời chép rằng: “Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn…”: Ma quỷ đã nêu ra câu Thánh Vịnh này theo nghĩa đen (Tv 91,11-12). + Nhưng cũng đã có lời chép rằng: Ngươi chớ thử thách…”: Đây là câu lời Chúa trong sách Đệ nhị luật: “Anh em đừng thách thức Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, như anh em đã thách thức ở Ma-xa” (Đnl 6,16). Trái với dân Ít-ra-en xưa đã đòi Đức Chúa phải làm dấu lạ để chứng minh quyền năng của Ngài, còn Đức Giêsu hoàn toàn tin cậy và không thử thách quyền năng của Chúa Cha bằng việc đòi Ngài phải làm dấu lạ bề ngoài (x. Ga 6,30-33).

- C 8-11: + Đem Người lên một ngọn núi rất cao, và chỉ cho Người thấy tất cả các nước thế gian…: Câu này nhắc lại sự kiện xưa kia Mô-sê lên núi Nê-bô và đã được Đức Chúa cho nhìn thấy tất cả Miền Đất Hứa (x. Đnl 31,1-4). Nay ma quỷ cũng tác động làm cho Đức Giêsu tưởng tượng ra mình đang ở trên núi và nhìn thấy những của cải châu báu để cám dỗ Người hãy thờ lạy nó như chúa tể để được nó ban cho của cải trần gian. + Xa-tan kia, xéo đi!: Xa-tan nghĩa là “tên cám dỗ”. Sau này Đức Giêsu cũng xua đuổi Phê-rô giống như thế khi ông cám dỗ Người đừng chấp nhận con đường thập giá theo ý Chúa Cha (x. Mt 16,23). + Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi: Đây là câu trích trong sách Đệ nhị luật (6,4.13), cho thấy chỉ duy có một Thiên Chúa độc nhất mà mọi người đều phải tôn thờ phụng sự Ngài.

HỎI ĐÁP:

1) HỎI: Cám dỗ là gì? Bị cám dỗ thì đã phạm tội chưa? Ta cần làm gì để khỏi sa chước cám dỗ của ma quỷ, thế gian và xác thịt mình?

ĐÁP: - Cám dỗ là việc ma quỷ xúi giục một người phạm tội chống lại Thiên Chúa khi cố tình không vâng lời Chúa dạy để vi phạm các giới răn Ngài truyền.

- Mỗi cơn cám dỗ thường có ba giai đoạn: Một là ma quỷ gợi lên một hình ảnh, một tư tưởng xấu trong tâm trí người ta. Hai là ma quỷ xúi người ta thỏa mãn đam mê dục vọng ấy bằng sự ưng thuận. Ba là sự chọn lựa tự do: nếu chiều theo ma quỷ tức là phạm tội và làm Chúa buồn. Còn nếu từ chối không nghe theo ma quỷ, họ sẽ được Chúa chúc phúc và sẽ làm cho Chúa vui.

- Để khỏi sa chước cám dỗ của ma quỷ, chúng ta hãy noi gương Chúa Giêsu: Năng hãm mình và ăn chay để tập làm chủ bản năng của mình, siêng năng học sống Lời Chúa, vì Lời Chúa sắc bén như thanh gươm hai lưỡi có thể chiến đấu với ma quỷ như Đức Giêsu đã nêu gương (x. Mt 4,4.7.10), năng cầu xin ơn Chúa ban ơn trợ giúp và luôn làm theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần như Đức Giêsu đã luôn theo sự hướng dãn của Thần Khí (x.Mt 4,1).

2) HỎI: Đức Giêsu bị ma quỷ cám dỗ trong tâm trí hay trong thực tế?

ĐÁP: Việc quỷ đặt Đức Giêsu lên nóc Đền thờ, đem Người lên một ngọn núi cao và chỉ cho Người xem tất cả vinh hoa lợi lộc của các nước trên thế gian… cho thấy Đức Giêsu có bị ma quỷ cám dỗ, nhưng chúng chỉ cám dỗ Người trong tâm trí, chứ không thực sự đem Người từ nơi này đến nơi kia.

3) HỎI: Đức Giêsu trải qua cơn cám dỗ của ma quỷ nhằm mục đích gì?

ĐÁP: Sau khi chịu phép Rửa của Gio-an và được Thần Khí hiện xuống xức dầu thiêng liêng tấn phong làm Đấng Ki-tô, Đức Giêsu đã được Thần Khí dẫn vào hoang địa ăn chay 40 đêm ngày và chịu ma quỷ cám dỗ. Sở dĩ Người chịu ma quỷ cám dỗ là nhằm ba mục đích như sau:

- Một là để trải qua những sự thử thách của nguyên tổ A-đam E-và xưa trong vườn địa đàng (x St 3,1-24), và của dân Ít-ra-en trong cuộc Xuất Hành (Đnl 8,2-4). Vì Người là A-đam Mới và là Ít-ra-en Mới của Thiên Chúa trong thời Tân Ước (x Rm 5,18-19).

- Hai là để nêu gương ăn chay cầu nguyện cho các tín hữu, nhờ đó chúng ta sẽ làm chủ được bản thân và sẽ dễ dàng chiến thắng ma quỷ cám dỗ chúng ta hưởng thụ các lạc thú bất chính (x Mt 17,21; Mc 9,29)..

- Ba là để nêu gương vâng theo sự hướng dẫn của Thần Khí hay Chúa Thánh Thần: Nếu chúng ta biết nghe theo sự hướng dẫn của Thần Khí qua việc siêng năng học sống Lời Chúa, chúng ta sẽ luôn vâng lời Chúa phán hơn là nghe theo ma quỷ để làm theo ý mình, như Đức Giêsu có lần đã quở trách ông Si-mon Phê-rô (x Mt 16,21-23).

II. SỐNG LỜI CHÚA

1. LỜI CHÚA: Đức Giêsu liền nói: “Xa-tan kia, xéo đi! Vì đã có lời chép rằng: Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” (Mt 4,10).

2. CÂU CHUYỆN: Tam thập lục kế: đào vi thượng sách

Ở núi Phong Khê đất Thục có một giống đười ươi có bộ mặt giống như người. Chúng biết nói cười và máu của chúng được người ta dùng làm thuốc nhuộm quần áo rất tốt, nên các thợ săn thường tổ chức săn bắt chúng. Biết được loài đười ươi này thích uống rượu và đi guốc, thợ săn đã đem rượu và guốc đến bày la liệt trên một cánh đồng trống để nhử chúng, rồi ẩn núp ở nơi kín đáo chờ đợi. Dù sống sâu trong rừng, nhưng loài đười ươi lại có khứu giác rất nhậy nên chúng đã ngửi thấy mùi rượu thơm liền kéo nhau tìm đến cánh đồng uống rượu. Tuy các con già đời đoán biết đó là bẫy của bọn thợ săn, nên đã nhắc nhở cho cả bầy rằng: “Hãy cảnh giác, đừng khờ dại uống rượu đi guốc kẻo bị mắc mưu của bọn người độc ác kia đó”. Cả bầy nghe vậy liền buồn bã bỏ đi. Nhưng rồi một con bị mùi rượu thơm hấp dẫn không thể cưỡng lại, liền tỏ ra bất chấp lời khuyên khôn ngoan kia và rủ đồng bọn quay trở lại. Rồi “quen mui thấy mùi ăn mãi”, chúng tranh giành nhau chí choé nốc cạn hết bầu rượu này đến bầu rượu khác. Đến lượt các con già cả khôn ngoan tuy biết là nguy hiểm, nhưng không thể cưỡng được sự hấp dẫn của rượu, cũng lao vào uống no say. Sau đó chúng xỏ chân vào guốc bên cạnh bước tới bước lui ngả nghiêng trông thật tức cười. Bấy giờ bọn thợ săn liền hò nhau từ chỗ ẩn nấp, nhất tề xông đến vây bắt. Thấy bọn thợ săn, bầy đười ươi đáng thương liền bỏ chạy tán loạn. Nhưng chân đi guốc không quen, bị té nhào vào nhau và bị bọn thợ săn bắt gọn không sót một con.

Than ôi! Biết rõ người ta đặt bẫy hại mình, mà vẫn lao vào ăn uống đến nỗi tất cả đều bị mất mạng thì thật ngu dại hết sức! Đối với nhiều người hôm nay thì rượu chè, cờ bạc, trai gái, hút chích sì-ke ma túy… là những thứ làm mất nhân tính, biến mình trở thành những kẻ bất lương trộm cướp giết người, rồi còn có thể bị lây nhiễm HIV-AIDS. Thế mà vẫn có không ít người nhắm mắt lao mình vào những đam mê chết người đó thì không phải khờ dại lắm sao?

Đối với các cơn cám dỗ về đam mê sắc dục và ma túy, thì đừng bao giờ nghĩ rằng mình có đủ bản lãnh để chống trả lại được, và cần phải theo lời cổ nhân dạy: “Tam thập lục kế: Đào vi thượng sách” (Ba mươi sáu phương thế thì chạy trốn là phương thế hay nhất). Đừng bao giờ thử hút chích sì ke ma túy, thử đi bia ôm, thử đánh số đề một lần… Vì nếu thử dù chỉ một lần mà thôi thì đã bắt đầu trở thành con nghiện và là người xấu thuộc về ma quỷ rồi vậy!

3. SUY NIỆM:

Sống là một cuộc chiến đấu không ngừng: Chiến đấu với thiên nhiên để tồn tại, chiến đấu với kẻ thù để khỏi bị tiêu diệt, chiến đấu với xác thịt để trở nên người tốt. Hôm nay Giáo Hội còn dạy chúng ta phải chiến đấu với một loại kẻ thù vô hình nguy hiểm là ma quỷ. Chính Đức Giêsu đã chiến đấu và chiến thắng ma quỷ để nêu gương cho chúng ta. Vậy ngày nay ma quỷ thường cám dỗ chúng ta về những vấn đề gì? Và chúng ta phải làm gì để chiến thắng nó?

1) Cám dỗ xưa và nay: Cũng như xưa, ngày nay ma quỷ thường cám dỗ chúng ta về ba phương diện như sau:

+ Một là về THÚ VUI: Ma quỷ xúi Đức Giêsu biến các viên đá cuội trở thành bánh mì mà ăn, tức là dùng quyền năng Thiên Chúa để thỏa mãn các nhu cầu vật chất thể xác, giống như dân Ít-ra-en trong hoang địa ngày xưa đã kêu trách Đức Chúa và Mô-sê khi họ bị đói khát và thèm thịt thà và các thứ rau thơm mà họ đã từng ăn khi còn ở Ai cập (x. Xh 16,3). Ngày nay ma quỷ cũng thường cám dỗ chúng ta tìm thỏa mãn các đam mê xác thịt bất chính như ăn chơi sa đọa, rượu chè say xỉn, chơi cờ bạc số đề và hút chích sì-ke ma túy…

+ Hai là về DANH VỌNG: Ma quỷ xúi Đức Giêsu nhảy từ nóc Đền thờ xuống để được người đời khen ngợi và để thử thách đòi Thiên Chúa phải chứng tỏ quyền năng bằng việc ra tay làm phép lạ cứu ngài thóat chết (x. Lc 23,35). Ngày nay ma quỷ cũng thường cám dỗ chúng ta thử thách quyền năng Thiên Chúa khi đòi Ngià làm phép lạ trái với định luật tự nhiên do Ngài an bài chung trong vũ trụ thiên nhiên để chiều theo sở thích cá nhân riêng tư của chúng ta!

+ Ba là QUYỀN LỢI: Ma quỷ xúi Đức Giêsu sấp mình thờ lạy nó để được nó ban cho quyền hành trên muôn nước và được hưởng các thứ lợi lộc giàu sang (x. Xh 32,6). Ngày nay ma quỷ cũng thường cám dỗ chúng ta chối bỏ Thiên Chúa và tôn thờ sức mạnh của tiền tài, chọn làm những việc bất chính miễn là có nhiều tiền như: buôn bán sì ke ma túy, mở quán bia ôm, cà phê tươi mát, tin theo thầy bói, đồng bóng, cầu cơ, buôn lậu, tham nhũng, sản xuất hàng nhái…

2) Phương thế để chiến thắng ma quỷ cám dỗ:

Đức Giêsu đã chiến thắng các cơn cám dỗ của ma quỷ bằng các phương thế như sau:

+ ĂN CHAY CẦU NGUYỆN: Người đã vào hoang địa ăn chay cầu nguyện suốt 40 đêm ngày. Ma quỷ đã đánh thẳng vào điểm yếu của Đức Giêsu là tình trạng bị đói để xúi Người biến đá thành bánh ăn. Nhưng nhờ nội lực mạnh mẽ do ăn chay cầu nguyện, mà Người đã chiến thắng ma quỷ. Sau này Người cũng dạy các môn đệ phải dùng phương thế chay tịnh cầu nguyện như sau: “Giống quỷ ấy chỉ trừ khử được bằng lời cầu nguyện thôi” (Mc 9,29).

+ HỌC SỐNG LỜI CHÚA: Để đáp lại sự trích dẫn Lời Chúa của ma quỷ, Đức Giêsu cũng dùng Lời Thánh Kinh để bắt chúng phải câm miệng. Lời Chúa chính là ánh sáng chỉ đường và là nguyên tắc ứng xử của Đức Giêsu. Chẳng hạn: Đáp lại lời xúi biến đá thành bánh, Đức Giêsu nêu cao Lời Chúa trong Sách Thánh: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh” (Đnl 8,3). Đáp lại cám dỗ thờ lạy ma quỷ để được hưởng quyền hành lợi lộc của nó, Đức Giêsu nêu ra Lời Chúa trong Sách Thánh: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và thờ phượng một mình Người mà thôi” (x. Đnl 6,13). Đáp lại cám dỗ gieo mình từ nóc Đền thờ xuống, Đức Giêsu đưa ra Lời dạy của Chúa trong Sách Thánh: “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi” (x. Đnl 6,16).

3) ÁP DỤNG CỤ THỂ:

a) Bị thử thách cám dỗ là thân phận của con người: Đức Giêsu tuy là Con Thiên Chúa nhưng Tin Mừng cho thấy Người cũng đã trải qua cơn cám dỗ của ma quỷ. Người chịu cám dỗ để nêu gương chiến đấu và chiến thắng các chước cám dỗ của ma quỷ cho loài người chúng ta học tập noi theo. Qua việc bị ma quỷ cám dỗ, Đức Giêsu cho thấy Người cũng là một con người giống như chúng ta mọi đàng nên sẽ thông cảm với sự yếu đuối cũng như tội lỗi của chúng ta như tác giả thư Do thái đã viết: “Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là Đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, vì Người đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội” (Dt 4,15). Tuy nhiên dù bị cám dỗ như ta, nhưng Người đã chiến thắng ma quỷ cám dỗ để nêu gương sáng cho chúng ta.

b) Phân biệt giữa cám dỗ và phạm tội

Thực ra cám dỗ không nhất thiết là điều xấu, và có thể lại còn cần thiết nữa. Thật vậy, bị ma quỷ cám dỗ chính là dịp để chứng tỏ tình yêu của chúng ta đối với Thiên Chúa và tha nhân và chứng tỏ sự vâng phục của ta. Vì loài người chúng ta không thể chứng tỏ lòng yêu mến, vâng phục nếu không bị thử thách, nghĩa là chưa có cơ hội để có thể không vâng lời và không yêu mến như lời Thánh Kinh: “Lửa thử vàng, gian nan thử người công chính” (Cn 17,3).

Đối với người bình thường thì hay gặp cám dỗ chọn lựa giữa hai điều tốt xấu, qua đó sẽ chứng tỏ họ thuộc loại người nào. Còn đối với những người ở trình độ cao hơn, thì cám dỗ là sự lựa chọn giữa hai điều đều tốt, và họ phải chọn điều nào tốt hơn, để chứng tỏ quyết tâm lên bậc thánh thiện hơn. Thiên Chúa cũng muốn ta chứng tỏ rằng ta coi tình yêu của Ngài giá trị hơn nhà cửa, ruộng vườn, của cải, thậm chí hơn cả tình cảm anh em, cha mẹ, vợ con của ta, bằng cách cho ta có dịp chọn giữa Ngài và những giá trị ấy.

3. Chọn điều nào khi bị cám dỗ giữa hai điều tốt:

a. Ứng với cám dỗ thứ nhất của Đức Giêsu là nhu cầu sự sống: Chẳng hạn giữa tình yêu Thiên Chúa và mạng sống của mình, các thánh tử đạo đã chọn tin yêu Thiên Chúa và sẵn sàng chấp nhận chịu chết. Trong cuộc đấu tranh cho công lý, mục sư Martin Luther King đã coi công lý, tình yêu đối với người bị áp bức hơn sự an toàn và mạng sống. Cuối cùng ông đã chết và được cả thế giới ngưỡng mộ tôn vinh. Những người nói trên đã chọn về phía đấu tranh cho công lý và tình thương những kẻ bị áp bức. Ngược lại, nếu vì muốn được an toàn, muốn bảo vệ nồi cơm hay sự thoải mái đang có mà chọn im lặng trước sai trái bất công, đồng nghĩa với sự lõa với điều xấu là chúng ta đã chịu khuất phục trước sự cám dỗ của quỷ dữ.

b. Ứng với cám dỗ thứ hai của của Đức Giêsu là nhu cầu muốn được nổi danh: Thực ra chuộng danh thơm tiếng tốt để gia tăng uy tín và là người có sĩ diện... đều là những giá trị cao quí, như Nguyễn công Trứ đã viết: ”Đã mang tiếng ở trong trời đất, phải có danh gì với núi sông”. Nhưng vẫn có những giá trị cao hơn công danh, uy tín nói trên... Đó là những giá trị về tâm linh. Nếu để được thăng tiến bản thân mà “thượng đội hạ đạp” là ta đã coi những giá trị tự nhiên cao hơn giá trị tâm linh. Tội lỗi phát sinh từ sự lựa chọn không chính đáng ấy.

c. Ứng với cám dỗ thứ ba của Đức Giêsu là nhu cầu quyền lực, muốn mọi sự xảy ra theo ý của mình: Trong xã hội, cũng cần phải có chính quyền như lời thánh Phao-lô. Nếu tranh giành quyền lực bằng phương thế chính đáng để có thể phục vụ lợi ích xã hội thì là điều đáng khuyến khích. Nhưng nếu tranh giành quyền hành vì vụ lợi ích kỷ thì lại không tốt, như ông kinh sư đã phát biểu hợp ý Đức Giêsu: “Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu người thân cận như chính mình, là điều quý hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ “ (Mc 12,33). cám dỗ chính là dịp để chứng tỏ lòng “mến Chúa yêu người” của các tín hữu chúng ta.

4. Phương cách chống trả cơn cám dỗ: Ngày nay khi bị cám dỗ, chúng ta cần chống trả bằng những phương cách như sau:

+ “Đào vi thượng sách”: Tránh tò mò truy cập các trang phim ảnh xấu trên mạng internet

+ Tránh ở không: Chăm chỉ làm việc bổn phận và tránh ở không, vì "Sự lười biếng là cha của mọi thói hư tật xấu".

+ Năng đọc kinh Lạy Cha để cầu xin Chúa: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”.

+ Xin ơn Chúa Trợ giúp khi bị cám dỗ: Làm dấu thánh giá và kêu cầu ơn Chúa như thánh Phê-rô xưa: “Thưa Ngài, xin cứu con với!” (x. Mt 14,30-32); Dứt khoát xua đuổi ma quỷ noi gương Đức Giêsu: “Xa-tan kia, xéo đi! Vì đã có lời chép rằng: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi!” (Mt 4,10).

+ Chọn một việc hợp sở thích như đọc sách, xem phim truyền hình, đi bơi lội hay chơi một môn thể thao lành mạnh, thăm bạn bè, tham gia hội đoàn Công giáo Tiến hành để cùng “hiệp sông Tin Mừng” hằng tuần và chu toàn công tác tông đồ truyền giáo được cấp trên trao phó.

4. THẢO LUẬN: Bạn nên chọn ơPhương thế nào hiệu quả và dễ áp dụng nhất trong các phương thế trên để chiến thắng ma quỷ cám dỗ trong Mùa chay này?

5. NGUYỆN CẦU:

- Lạy Chúa Giêsu. Hôm nay con rất cảm phục thái độ cương quyết không khoan nhượng của Chúa khi đương đầu với ma quỷ cám dỗ. Chính nhờ ăn chay cầu nguyện suốt bốn mươi đêm ngày, mà Chúa đã được gia tăng nội lực tinh thần. Chính nhờ luôn vâng theo sự hướng dẫn của Thần Khí, mà Chúa đã luôn chọn làm theo thánh ý Chúa Cha và cương quyết xua đuổi ma quỷ cám dỗ: “Xa-tan kia, xéo đi!”.

- Lạy Chúa. xin giúp con biết nghe theo lời khuyên của thánh Phê-rô: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé. Anh em hãy đứng vững trong đức tin mà chống cự” (1 Pr 5,6-9). Nhờ đó, con sẽ trở nên con ngoan hiếu thảo, luôn làm đẹp lòng Chúa Cha, noi gương Chúa khi xưa.

X) Hiệp cùng Mẹ Maria.- Đ) Xin Chúa nhậm lời chúng con.

13.       Thử thách và lựa chọn—Lm. G. Nguyễn Cao Luật OP

Trình thuật về các lần cám đỗ được coi như phần mở đầu giúp người tín hữu hiểu được điều sâu kín nhất trong tâm hồn Đức Giêsu. Đó là một bản Tin Mừng thu gọn, một thứ hướng dẫn. Những ai muốn hiểu rõ về cuộc đời công khai của Đức Giêsu, cần phải để ý điều này: nếu muốn hiểu biết điều gì trong đó, hãy luôn nhớ lại 3 lựa chọn căn bản này của Đức Giêsu, những điều Người còn lựa chọn lại trong suốt cả cuộc đời.

Cuộc thử thách và lòng trung thành

Thời gian 40 đêm ngày Đức Giêsu trải qua trong sa mạc đánh dấu việc khởi đầu một cuộc phiêu lưu, cuộc phiêu lưu của Giao Ước Mới. Cuộc phiêu lưu này tái hiện quãng thời gian 40 năm dân Do-thái đã trải qua trong cuộc Xuất hành, đồng thời nhắc lại 40 ngày đêm ông Mô-sê đã ở trên núi Xi-nai.

Còn hơn thế nữa, khoảng thời gian này không chỉ là một cuộc khởi đầu, nhưng còn là một cuộc sáng tạo với những yếu tố như cuộc sáng tạo vũ trụ: sa mạc (miền đất trống rỗng, hoang vu), và sự thử thách.

Trong cuộc sáng tạo, A-đam đã phải chịu thử thách, đã đứng trước một lựa chọn, trong đó ông phải bày tỏ tự do của mình. Cũng vậy, với biến cố hôm nay, với cuộc thử thách và lựa chọn trong sa mạc, Đức Giêsu đã bày tỏ tự do của mình, đã thể hiện sự gắn bó với Thiên Chúa, và cho thấy bản tính sâu xa của Người: Con Thiên Chúa và Con Loài Người.

Thực vậy, sa mạc và thử thách luôn là những cơ hội để bày tỏ lòng trung thành hay thái độ bất trung (A-đam, sự kiện con bò vàng...). Lần đầu tiên trong suốt lịch sử cứu độ, Đức Giêsu thực hiện điều mà trước đây, cả A-đam lẫn ÍT-RA-EN không thể thực hiện: lòng trung thành với Thiên Chúa.

Nhờ sự trung thành với căn tính Con Người và Con Thiên Chúa, Đức Giêsu mở ra con đường cho Giao ước Mới, con đường đặt nền tảng trên lòng trung thành, một yếu tố mà con người có thể thực hiện được với nỗ lực và tự do của mình. Và lòng trung thành này được biểu hiện qua việc nhìn nhận Lời Chúa là của ăn, nhìn nhận thánh ý Chúa Cha có giá trị ưu tiên tuyệt đối, nhìn nhận Thiên Chúa là Chúa duy nhất.

Một cuộc chiến đấu

Con người vẫn thường nghĩ về Đức Giêsu như Đấng có uy quyền, Đấng bày tỏ các mầu nhiệm và thực hiện những điều lạ lùng. Về phần mình, Đức Giêsu lại đề ra một cuộc chiến đấu.

Quả thực, qua các cám dỗ tại sa mạc, Đức Giêsu đã thể hiện trọn vẹn tính cách con người. Mặc dù có thể, Người đã không sử dụng các phép lạ cho riêng mình để loại bỏ đi những yếu tố vẫn gắn liền với thân phận con người.

Đức Giêsu muốn uống lấy chén đắng, Người muốn cứu nhân loại chứ không cứu lấy bản thân mình. Chính ý tưởng này còn đưa đến cho Người nhiều thử thách khác, không kém phần cam go, nhưng Người đã vượt qua. Thử thách cuối cùng là cái chết, Người cũng đã đón nhận, bởi vì Người hiểu rằng, chính trong tâm tình tự hiến vì yêu thương, Người nhận lấy vinh quang của cuộc chiến đấu, đồng thời đem lại vinh quang cho tất cả những ai bền lòng vững chí.

Suốt cuộc đời của Đức Giêsu là một cuộc chiến đấu liên lỉ chống lại sự dữ, chống lại quyền lực xấu xa đang đè nặng trên cuộc sống của con người. Người muốn giải phóng họ khỏi những quan niệm, những cách sống đang làm vướng bận mối tương giao của họ với Thiên Chúa, hay làm cho mối tương giao đó không được trong sáng, không đạt tới ý nghĩa thâm sâu. Chẳng hạn như sau khi chứng kiến phép lạ hoá bánh ra nhiều, dân chúng đã muốn tôn Người làm vua, nhưng Người đã lánh đi (Ga 6,15) hoặc khi Phê-rô lên tiếng can ngăn Đức Giêsu, xin Người đừng lên Giê-ru-sa-lem, Người đã không xiêu lòng trước thử thách, nhưng đã quyết liệt khước từ và nặng lời trách móc Phê-rô (x. Mt 16,23).

Như thế, Đức Giêsu không muốn sống an toàn, trái lại, Người lao vào một cuộc đấu tranh, chấp nhận những mất mát thua thiệt về phía mình, kể cả sự sống. Người hiểu rằng, để khai sinh một nhân loại mới, một ý nghĩa mới cho cuộc sống của con người, cần phải chiến đấu, phải hi sinh, phải liều lĩnh. Nếu không có can đảm vượt lên trên cái nhìn bình thường, vượt lên trên sự an toàn cho riêng mình, thì nhân loại không thể nào được cứu vớt, được giao hoà với Thiên Chúa.

Cuối cùng, cuộc chiến đấu này đã dẫn đưa Người tới cái chết trên thập giá, và Người đã chiến thắng nhờ sự Phục sinh. Sự kiện này cho thấy rằng cuộc chiến đấu của Người không phải là vô nghĩa, và con người có thể đạt tới chiến thắng vinh quang nhờ lòng trung thành, nhờ thái độ tuân phục thánh ý Thiên Chúa.

Vì vậy, xét theo cái nhìn bình thường, Đức Giêsu đã hành động như là không yêu mến con người; Người đã mở ra một cuộc chiến và mời gọi họ dấn thân, chứ không đem đến cho họ sự an toàn. Tuy nhiên, chính cuộc chiến do Đức Giêsu khởi đầu lại là con đường duy nhất để đạt tới vinh quang đích thực. Trong cuộc chiến đấu của mình, Đức Giêsu đã liên đới với tất cả những người đau khổ, liên đới với thân phận làm người của nhân loại; Người hành động như thế vì yêu mến họ, yêu mến cách tận tình, muốn đưa họ tới sự sống chân thật. Bình an do Đức Giêsu đem đến là bình an được chiếm đoạt bàng sức mạnh, bằng sự trung tín với Lời Chúa.

Chiến dấu từng ngày và suốt đời

Ba cám dỗ, hay ba chọn lựa, vẫn thường xảy ra trong suốt dòng lịch sử. Mỗi người sẽ gặp phải những thử thách và họ sẽ ngã gục như A-đam và dân It-ra-en, nếu họ không nhìn vào Đức Giêsu, và không noi theo gương của Người.

Cuộc chiến đấu ấy, thử thách ấy vẫn diễn ra cách này cách kia theo nhiều hình thức khác nhau; mỗi thời mang một vẻ khác, mỗi giai đoạn lại có vẻ tế nhị hơn, quyết liệt hơn, nhưng bao giờ cũng vẫn là sự chọn lựa giữa Thiên Chúa và trần gian. Đó là một cuộc chiến đấu dài, rất dài, không bao giờ chấm dứt; người ta phải chiến đấu đến giây phút cuối cùng, mà không được quyền bỏ cuộc, rút lui.

Vậy, đâu là những thử thách vẫn thường xảy ra và không khi nào Đức Giêsu nhượng bộ?

Thứ nhất: Con người được dựng nên không phải chỉ vì những lương thực trần gian. Họ còn có những lương thực thiêng liêng và chính thứ lương thực này mới cần thiết.

Thứ hai: Con người được dựng nên không phải để cảm nghiệm về Thiên Chúa mà thôi. Họ cần phải hiệp thông với Người, như một đứa con, với lòng tin tưởng tuyệt đối. Đó không phải là mối tương giao đặt nền tảng trên lòng yêu mến. Họ ở trong Người, không một chút nghi ngờ, không một khoảng cách.

Thứ ba: Con người được dựng nên không phải để thống trị anh em mình, không phải để bắt người khác thần phục mình. Trái lại, mọi người đều là con một Cha; tất cả đều quy hướng về Thiên Chúa. Hơn nữa, họ không được dựng nên để phục lạy các ngẫu tượng, nhưng là để thờ phượng Thiên Chúa:

Như vậy, vấn đề được đặt ra chính là căn tính của con người. Họ được sáng tạo theo hình ảnh của Thiên Chúa Ba Ngôi và Ba Ngôi Chí Thánh không ngừng làm cho họ nên giống hình ảnh của Người. Đó là chương trình đã có từ thời sáng thế, và hôm nay vẫn đang được thực hiện. Chương trình này vẫn đang bị đe doạ vì những ham muốn chống đối của con người, và Thiên chúa không ngừng bày tỏ lòng yêu thương của Người:

Chính trong việc cử hành Thánh Thể,

Đức Kitô ban mình làm lương thực để nuôi sống con người.

Đức Kitô xoá tan mọi khoảng cách và nghi ngờ,

Ngài đến ở với chúng ta qua việc rước lễ.

Đức Kitô quỳ gối trước mặt chúng ta,

rửa chân cho chúng ta,

biến chúng ta thành một dân biết phục vụ,

sắn sàng quỳ gối để rửa chân và giúp đỡ người khác.

Con người không được dựng nên cho riêng mình. Cộng đoàn ngày Chúa Nhật là cơ hội để chúng ta thấy rõ căn tính của mình. Trong cộng đoàn này, chúng ta chia sẻ với nhau những thành quả do cuộc chiến đấu của Đức Kitô, đồng thời trở nên hình ảnh của Thiên Chúa.

Đi vào Mùa Chay

là cùng với Đức Kitô

lao vào cuộc chiến đấu.

để bày tỏ lòng trung thành

đặt nền tảng trên Lời Chúa.

14.       Ma quỷ--Lm. Giacôbê Phạm văn Phượng, OP.

Trước khi bắt đầu sứ vụ rao giảng công khai, Chúa Giêsu vào hoang địa ăn chay cầu nguyện bốn mươi đêm ngày. Sau đó ma quỷ đến cám dỗ Chúa về ba thứ: miếng ăn, kiêu ngạo và danh vọng.

CÁM DỖ VỀ MIẾNG ĂN: Biết Chúa trong suốt bốn mươi đêm ngày không ăn uống gì, chắc hẳn phải đói lắm, ma quỷ khôn khéo lợi dụng cái đói bụng để cám dỗ Chúa. Chúng đưa ra một hòn đá và bảo Chúa hãy truyền cho nó biến thành bánh mà ăn. Tại sao ma quỷ không đem ngay bánh tới để cám dỗ mà lại dụ dỗ Chúa làm phép lạ cho đá hóa thành bánh? Điều đó cho chúng ta biết ma quỷ không cám dỗ Chúa về sự mê ăn uống, bởi vì một người ăn chay trường được thì không phải là người mê ăn, một tấm bánh có gì đáng mê ăn, hơn nữa, một người đói cần ăn, không có gì là xấu, cho nên, ở đây ma quỷ muốn cám dỗ Chúa dùng sai khả năng, sai mục đích, dùng uy quyền vô lý, ma quỷ muốn Chúa biểu diễn một phép lạ không có lý do chính đáng. Nếu Chúa làm phép lạ thì Chúa không còn uy quyền trên ma quỷ nữa, vì đã vâng phục chúng. Nếu Chúa làm phép lạ thì chứng tỏ Chúa không còn tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa Cha nữa. Nếu Chúa làm phép lạ thì mắc mưu ma quỷ, nghĩa là chúng bảo Chúa hãy sử dụng quyền phép mà giải quyết việc đói bụng. Nhưng chúng thất bại hoàn toàn, Chúa không chê cơm bánh, Chúa cũng không làm phép lạ, Chúa đã dùng sức mạnh của chính lời Chúa trong Kinh Thánh để chiến thắng cám dỗ. Chúa bảo cho ma quỷ biết: " Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra".

CÁM DỖ VỀ KIÊU NGẠO: Ma quỷ đưa Chúa lên nóc đền thờ Giêrusalem và xúi bẩy Chúa nhảy xuống. Nếu Chúa nhảy xuống thì thật là một hành động ngoạn mục, giả như bị chết hay bị thương thì càng tốt, còn nếu không hề hấn gì như lời Thiên Chúa nói là Thiên Chúa sẽ ra lệnh cho thiên thần đỡ nâng, thì Chúa sẽ được mọi người ở dưới vỗ tay tung hô ca tụng và được biết đến như một người Thiên Chúa sai đến. Như vậy, khi xúi giục Chúa nhảy xuống là ma quỷ đã khích động lòng kiêu ngạo vốn thường có nơi mỗi người. Quả thực, ma quỷ muốn Chúa kiêu ngạo như chúng. Tính kiêu ngạo thường ẩn núp dưới hai hình thức: là tôn trọng mình cách vô lối và muốn mọi người khác phải đề cao mình. Ma quỷ là cha thần kiêu ngạo, chúng đem kiêu ngạo vào mọi lãnh vực, đó là điểm rắc rối của cuộc đời. Biết bao người đã là nạn nhân của lòng tự ái, lòng háo danh, tự hào tự phụ về tài năng, sắc đẹp và cả nhân đức nữa. Nhưng một lần nữa Chúa Giêsu lại chiến thắng ma quỷ và bảo cho chúng biết qua lời Kinh Thánh: "Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi", nghĩa là đừng đòi hỏi Thiên Chúa làm phép lạ vô ích.

CÁM DỖ VỀ DANH VỌNG: Ma quỷ lại đưa Chúa lên núi cao, chỉ cho Chúa thấy khắp bàn dân thiên hạ, thấy mọi vinh quang phú quý uy quyền, rồi hứa biếu Chúa tất cả nếu bằng lòng uốn gối quỳ thờ lạy chúng. Thờ lạy tức là vâng phục, là đầu hàng. Lời dụ dỗ của ma quỷ rất hấp dẫn, vì dân Do Thái lúc bấy giờ đang trông đợi một Đấng Mêsia trần thế, một anh hùng, một vị cứu tinh đến giải thoát dân tộc khỏi ách thống trị của đế quốc. Vì thế, ma quỷ xúi Chúa thờ lạy chúng đi là được ngồi ngay vào ghế đó. Cờ đến tay rồi, còn chờ gì nữa không cầm mà phất lên. Nhưng Chúa Giêsu đã từ chối bằng câu Kinh Thánh: "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi".

Sự kiện cám dỗ này dạy chúng ta nhiều điều, chúng ta hãy nhớ ba điều sau đây:

Thứ nhất, là con người, chúng ta có rất nhiều nhu cầu, nhưng vấn đề là phải biết: đâu là nhu cầu chính yếu đâu là nhu cầu phụ thuộc. Kinh Thánh cho biết chỉ có hai thứ nhu cầu mà thôi: nhu cầu vật chất và nhu cầu tinh thần. Nhu cầu vật chất là cơm ăn, áo mặc, nhà cửa, nhu cầu tinh thần là sự sống vĩnh cửu, con người phải có hai nhu cầu đó mới sống được. Chúa đã dạy: "Tiên vàn hãy tìm kiếm Nước Trời". Nghĩa là trong khi lao động để tìm kiếm những nhu cầu vật chất chúng ta đừng quên tìm kiếm những nhu cầu tinh thần trước hết.

Thứ hai, chúng ta cần phải cảnh giác trước những gì là hình thức hào nhoáng bên ngoài. Nhiều người dễ bị lầm, đến khi nhận ra thì đã quá muộn và đụng phải một thực tế phũ phàng. Vì thế, đừng để cho vẻ hào ngoáng bên ngoài cám dỗ. Những ai chạy theo vẻ bên ngoài thì sẽ chỉ gặp cái vỏ bên ngoài. Cái thực chất mới đáng theo đuổi. Thực chất nằm ở trong những gì giá trị lâu dài chứ không nằm trong những gì hào nhoáng nhất thời.

Thứ ba, là con cái Chúa, mặc nhiên chúng ta trở thành mục tiêu tấn công của ma quỷ. Ma quỷ rất tinh quái và xảo quyệt, thánh Phaolô gọi chúng là một kẻ thù hiểm độc, một nhà chiến lược đầy tội ác, chúng dùng mọi cách để cám dỗ chúng ta. Vì thế, chúng ta phải đứng về phe Chúa, phải nương nhờ vào sức mạnh của Chúa mà chiến đấu, nếu không chúng ta sẽ dễ dàng bị thất bại. Nương nhờ vào Chúa bằng cách chăm chỉ cầu nguyện, ăn chay, sống chân thật, ngay thẳng, đọc Kinh Thánh và dùng Lời Chúa để chiến thắng cám dỗ như Chúa đã làm gương.

mục lục
 

15.       Xa-tan cám dỗ--Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng

Năm nào cũng vậy, cứ vào Chúa Nhật thứ nhất Mùa Chay, Giáo Hội cho chúng ta nghe đọc đoạn Tin Mừng kể về việc Chúa Giêsu bị cám dỗ và chiến thắng Xa-tan. Giáo Hội cho chúng ta nghe đoạn Tin Mừng này để mời gọi chúng ta chiêm ngắm hình ảnh Chúa Giêsu như kiểu mẫu và bảo đảm cho chúng ta trong cuộc chiến đấu với Xa-tan và những cám dỗ của nó.

Đời người được ví như một đấu trường, ở đó con người phải luôn chiến đấu với ngoại cảnh, chiến đấu với nhiều thứ, nhất là chiến đấu với chính mình. Tại sao vậy? bởi vì mang thân phận con người, ai cũng bị giằng co, xâu xé bởi hai khuynh hướng mâu thuẫn nhau, một cái kéo con người lên và một cái lôi con người xuống. Hai khuynh hướng đó đều nội tại trong con người, khiến cho nội tâm con người trở thành chiến trường, đôi khi rất cam go làm con người đau khổ.

Khuynh hướng đi lên là khuynh hướng căn bản của ý chí con người. Ai cũng muốn mình là người tốt, ai cũng muốn mình làm điều thiện, chứ không ai muốn mình xấu hay làm điều ác cả. Nhưng muốn là một chuyện, còn có làm điều tốt hay không lại là chuyện khác. Thánh Phaolô đã nói: “Tôi không hiểu nổi việc tôi làm: điều tôi muốn thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét thì tôi lại cứ làm”. Vì thế, muốn đi lên, con người phải cố gắng, phải dùng chính sức mạnh của mình, phải hao tổn năng lực của mình.

Còn khuynh hướng đi xuống cũng ở trong nội tâm, nhưng kể từ khi nguyên tổ phạm tội, khuynh hướng này đã được ma quỷ tăng cường làm cho mạnh lên, khiến con người muốn đi lên phải chiến đấu rất vất vả. Còn muốn đi xuống thì chẳng cần phải cố gắng gì cả, chỉ cần buông thả, không cố gắng nữa là tự động đi xuống. Chính vì thế làm thiện khó hơn làm ác rất nhiều. Và cái lực hấp dẫn mọi người làm ác hoặc không làm thiện là lực của ma quỷ. Tác động của ma quỷ hấp dẫn người ta làm ác gọi là cám dỗ.

Đúng vậy, đằng sau bối cảnh chiến trường mà con người phải chiến đấu, ẩn hiện chập chờn một nhân vật rất nguy hiểm mà Kinh Thánh gọi là kẻ thù, ấy là Xa-tan. Xa-tan là quỷ, nó là “xếp sòng” của loài quỷ. Xa-tan hay quỷ trước kia là các thiên thần, nhưng vì làm loạn cùng Thiên Chúa, nên bị tống cổ ra khỏi thiên đàng, bị đày xuống hỏa ngục. Từ ngày thất thế, Xa-tan và bè lũ trở nên những kẻ thù nguy hại của loài người. Chúng chuyên môn áp đảo, quấy phá để làm cho người ta hư hỏng theo chúng.

Chúng đã làm hư hỏng biết bao nhiêu người, chúng đã du nhập vào trần gian này đủ thứ gian tham, lừa lọc, tội ác, bất công và những lối sống lố bịch, nham nhở, nhăng nhít. Đó là một sức mạnh vô hình luôn tác động trong tâm trí chúng ta, lôi kéo, xúi bẩy chúng ta đến chỗ hành động xấu xa tội lỗi. Chiến thuật hay phương thế ma quỷ sử dụng để lôi kéo, xúi giục, thúc đẩy chúng ta phạm tội là cám dỗ. Chúng không kiêng nể ai hay buông tha ai, vì thế, không ai thoát khỏi cám dỗ của chúng.

Ma quỷ cám dỗ thế nào? Chúng lợi dụng chính những nhu cầu, ham muốn, sở thích, đam mê của chúng ta để cám dỗ, để đưa chúng ta vào bẫy của chúng. Nếu chúng ta không cần gì, không thích gì, không ham muốn gì, thì ma quỷ khó lòng cám dỗ chúng ta được. Ma quỷ biết rất rõ những gì chúng ta cần, chúng ta thích, chúng ta ham mê, nếu không tỉnh táo, chắc chắn chúng ta sẽ bị sa bẫy cám dỗ của chúng vì chính những nhu cầu và sở thích của mình. Vì vậy, để đề phòng cám dỗ, chúng ta nên đề phòng chính những nhu cầu và ham muốn của chúng ta. Những người nào giảm thiểu nhu cầu của mình tới mức tối đa và tập luyện không ham muốn ước vọng nhu cầu gì cả thì ít khi bị cám dỗ, và nếu có bị cám dỗ thì cũng thắng được dễ dàng.

Chúng ta thấy ma quỷ đã lợi dụng ngay những nhu cầu căn bản nhất của con người là ăn uống để cám dỗ Chúa. Ngài nhịn ăn đã 40 ngày, nên nhu cầu ăn uống lúc đó thật là khẩn thiết và chính đáng… nhưng Chúa Giêsu đã làm chủ được nhu cầu thể xác của mình và không sa chước cám dỗ. Tiếp đến, ma quỷ nhằm vào những gì mà tất cả mọi người đều ham muốn, thậm chí đam mê, đó là sự giàu sang, quyền bính, địa vị, danh vọng. Hễ đã là người thì ai cũng thích cái tôi của mình được đề cao, được tôn vinh, được triển nở, được thăng tiến. Rất nhiều người đã nhượng bộ ma quỷ để có một đời sống dễ dãi, giàu có, sang trọng, uy quyền. Nhưng Chúa Giêsu đã không để những ham muốn đó làm chủ, nên đã không sa bẫy của chúng. Rồi ma quỷ lại nhằm vào khuynh hướng thích khoe khoang, tỏ mình ra, nhất là sự khoe khoang đó là đúng sự thật. Nhiều khi chỉ cần một câu nói thách thức hay chạm tự ái là người ta làm theo thách thức đó. Nhưng Chúa Giêsu đã làm chủ tính khoe khoang của mình, Ngài không bị mắc bẫy ma quỷ.

Đành rằng ma quỷ cám dỗ chúng ta, nhưng chúng chỉ là kẻ thù nguy hiểm thứ hai sau xác thịt của chúng ta: thế gian, ma quỷ, xác thịt, đó là ba kẻ thù ghê gớm. Ma quỷ chỉ là kẻ xách động, cám dỗ, thúc đẩy, xúi giục chúng ta phạm tội, nhưng chúng có gặp được sự đồng tình đồng ý của chúng ta hay không? tức là chúng ta có chấp nhận và chiều theo chước cám dỗ hay không. Nói khác đi, ma quỷ chỉ có thể cám dỗ được chúng ta khi chúng ta có nhu cầu, ham thích, đam mê đối với những thực tại trần gian. Chúng ta có làm chủ được những nhu cầu thể chất ấy, chúng ta mới dễ dàng thắng lướt được những cám dỗ, và không để cho những khuynh hướng xấu làm chủ mình. Và nếu chẳng may thất bại, nghĩa là sa chước cám dỗ, phạm tội, chúng ta phải lập tức đứng dậy ngay, nghĩa là hối hận, ăn năn, xưng tội, xin Chúa tha thứ và cố gắng hơn nữa để khỏi tái phạm.

16.       Ba cám dỗ niềm tin--Lm. JB. Lê Ngọc Dũng

Chúa Giêsu cũng đã bị cám dỗ. Con người chúng ta cũng luôn bị cám dỗ. Chúng ta hãy thử khảo sát ba cám dỗ dưới ba chiều kích tương quan  với Chúa, với con người và với tạo vật và cách ứng xử của Chúa Giêsu để học đòi, theo gương của Ngài.

Trong cám dỗ thứ nhất, ma quỷ nói: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi!” (Mt 4,3).

Cám dỗ thứ nhất có thể được nhìn thấy như là một loại cám dỗ tin vào khả năng của mình. Nó biểu hiện ở chỗ cám dỗ Đức Giêsu tin rằng mình có thể làm hòn đá trở nên bánh. Đây là một loại cám dỗ chỉ tin vào mình mà thôi.

Nhiều người không tin tưởng vào Thiên Chúa. Họ tin vào khả năng sức lực của mình. Họ nói: Bàn tay ta làm nên tất cả. Đối với họ, Ông Trời phải đứng qua một bên, vì họ tin rằng với khả năng, kiến thức, vào kinh nghiệm, của mình, mọi việc sẽ được giải quyết ổn thỏa.

Trong cơn dịch cúm corona đang hoành hành, mang lại tai họa khá nặng nề cho thế giới, con  người mới thấy khả năng của mình hạn hẹp như thế nào. Đối với một số người đang làm ăn buôn bán phát đạt, nay bị phá sản, cảm thấy rằng bàn tay ta không làm nên tất cả. Ngược lại, tất cả công lao gắng sức, bây giờ thì không còn gì cả, chỉ còn mang một gánh nợ.

Chống lại với cám dỗ này, Đức Giêsu đã tỏ ra tin tưởng vào Thiên Chúa, Ngài nói “Người ta sống không nguyên bởi bánh nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4).

Trong cám dỗ thứ hai, ma quỷ đã nói với Đức Giêsu: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mình xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá.” (Mt 4,5).

Cám dỗ thứ hai này, thì ngược lại với cám dỗ thứ nhất, như là loại cám dỗ chỉ tin vào Thiên Chúa, nhưng với ý nghĩa là chỉ tin vào phép lạ của Thiên Chúa một cách phi lý. Tự căn bản cám dỗ này hệ tại ở chỗ cậy trông vào phép lạ, ở chỗ coi mọi vấn đề đều có thể được giải quyết bằng cầu nguyện và kiên nhẫn chờ đợi; không cần phải lo lắng, suy tính; không cần cố gắng hay làm chi cả. Cám dỗ này nói rằng Thiên Chúa quyền năng sẽ làm hết; mọi cố gắng của con người coi như là vô ích.

Đã có một thời, diễn ra hiện tượng các bà bầu. Một số phụ nữ hiếm muộn, không thể sinh con, chạy đến cầu xin cùng Chúa. Họ được dặn dò rằng, là phải tin tưởng tuyệt đối vào Thiên Chúa, như là có đức tin chuyển núi dời non. Vì vậy, họ không được đi siêu âm để xem mình có thai hay không. Quả thật, bụng họ đã to ra, như là có bầu. Tuy nhiên, họ đã mang bầu vài ba năm rồi mà vẫn không thể sinh con.

Một bà đã tâm sự rằng: “Thưa cha, con ngu dại quá, do ăn uống nghĩ ngơi, dưỡng thai, nên cái bụng nó tích mỡ, to ra, chứ có bầu gì đâu. Con đã bỏ nhà đi cầu nguyện miết. Chồng con không cho đi, rồi sinh ra cãi cọ với chồng. Bây giờ chồng con đã ly dị, đã bỏ con rồi, vì con không nghe lời ổng! Nay con rất đau khổ và ân hận!”

Đối với cám dỗ thứ hai này, Chúa Giêsu đã trả lời cho ma quỷ rằng: “Nhưng cũng đã có lời chép rằng: Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi.” (Mt 4,7).

Vì vậy, chỉ tin vào phép lạ của Thiên Chúa, cũng có nghĩa là thử thách Thiên Chúa, coi thường Thiên Chúa.

Trong cám dỗ thứ ba, quỷ nói rằng: “Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi.” (Mt 4, 9).

Cám dỗ thứ ba này lại là loại cám dỗ không tin vào chính mình, cũng chẳng tin vào Thiên Chúa nhưng tin vào những thần tượng.

Ta không cúi đầu trước bức tượng thần, nhưng nhiều khi ta đã có thể cúi mình trước thần tượng của ta mà ta không biết. Khi ta coi khoa học kỷ thuật tiên tiến mới giải quyết hết mọi vấn đề, thì ta đã cúi mình thờ lạy thần tượng khoa học kỷ thuật. Khi ta cho rằng, chỉ có những chế độ chính trị tốt mới giải quyết được những khó khăn của nhân loại, thì ta đã cúi mình thờ lạy thần tượng chính trị. Khi ta coi vàng bạc sẽ giúp gỉai quyết mọi vấn đề, thì ta đã cúi đầu trước thần tượng vàng bạc. Khi ta cho rằng phải học, như một số em học sinh chỉ lo học, cái học là trên hết, học ngày học đêm, học trường chưa đủ, tranh thủ học thêm, còn việc học đạo lý, giáo lý thì bỏ qua, thì lúc đó ta đã bái lạy thần tượng phát triển trí tuệ con người.

Trước cám dỗ này  Đức Giêsu đã từ chối mọi thần tượng để chỉ tôn thờ một Thiên Chúa, Ngài nói: “Xa-tan kia, xéo đi! Vì đã có lời chép rằng: Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi.” (Mt 4,10).

Chúa Đức Giêsu đã thắng các cơn cám dỗ. Ngài chỉ cho chúng ta thấy là cần phải vừa tin tuởng nơi Thiên Chúa, vừa tin tuởng vào chính mình, hai điều này liên kết chặt chẻ với nhau không được tách rời.

Điều này thật có ý nghĩa trong mùa Chay thánh, mùa của ăn năn thống hối và cải thiện đời sống. Khi chúng ta cảm thấy mình như thất bại trước những tật xấu của mình, rồi sinh ra thất vọng, ù lì, thì hãy học cách vượt thắng như Chúa Giêsu. Đó là tin tưởng vào Thiên Chúa và tin vào sức cố gắng của mình. Hy vọng rằng phương cách này sẽ giúp chúng ta cải thiện được đời sống, biến đổi cuộc sống mình được mỗi ngày một tốt hơn.

17.       Những cuộc cám dỗ bất tận--R. Veritas--‘Sống Tin Mừng’

Khởi đầu công cuộc cứu chuộc, Chúa Giêsu đã trải qua biến cố chịu thử thách, chịu ma quỷ cám dỗ, nhưng Ngài đã chiến thắng. Những cám dỗ của Chúa Giêsu xét cho cùng cũng có thể rút về hai điểm chính, là cám dỗ về thực thể mình là ai? Đến sống trên trần gian này để làm gì?

Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu về thực thể mình là Con Thiên Chúa: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy biến những hòn đá này thành thức ăn".

Thử thách đòi có dấu lạ để trắc nghiệm xem mình có thật là Con Thiên Chúa hay không. Ma quỷ cám dỗ Chúa nghi ngờ thay đổi sứ mạng đã lãnh nhận từ Thiên Chúa Cha: "Nếu ông sấp mình thờ lạy ta, thì ta sẽ cho ông tất cả".

Sứ mạng của Chúa Giêsu là con người trở về cùng Thiên Chúa, chứ đâu phải con người làm nô lệ cho tội lỗi để củng cố vinh quang cho riêng mình Ngài. Chúa Giêsu nhắc lại: "Con chỉ tôn thờ một mình Thiên Chúa mà thôi".

Sống vâng phục Thiên Chúa, thi hành thánh ý Ngài đã là sứ mạng căn bản nhất của con người, của mỗi người chúng ta đã được dựng nên giống hình ảnh Thiên Chúa và đã được Chúa Giêsu Kitô cứu chuộc để trở thành con cái Thiên Chúa, được chia sẻ sự sống Thần Linh của Thiên Chúa. Chúng ta được Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta con đường để chiến thắng những cám dỗ, và chúng ta không thể nào tránh khỏi con đường này trong cuộc sống của mình, đó là con đường vâng phục, lắng nghe Lời Chúa.

Hôm nay chúng ta bắt đầu Mùa Chay, và chúa nhật thứ nhất Mùa Chay, chúng ta dốc quyết một điều cụ thể cho đời sống của mình trong Mùa Chay này. Mỗi người chúng ta hãy nhìn về cuộc sống của mình, xem mình đã có ý thức về thực thể mình là ai và xác tín mình là con của Thiên Chúa, đã được Chúa Giêsu cứu chuộc hay không? Có ý thức rõ ràng là sứ mạng của mình trên trần gian này là sống vâng phục Thiên Chúa, sống với Thiên Chúa không?

Chúng ta hãy dốc quyết một cách cụ thể trong Mùa Chay này, đọc Lời Chúa, ít ra không đọc hàng ngày thì mỗi tuần một lần để cho Lời Chúa chỉ dẫn cuộc sống chúng ta, nhắc cho chúng ta luôn luôn nhớ mình là con cái Thiên Chúa và sống trên trần gian này bằng cuộc sống vâng phục thánh ý Thiên Chúa.

18.       Nguy cơ đáng sợ nhất đời--Lm. Inhaxiô Trần Ngà

Đối với rất nhiều người trên thế giới, ma quỷ chỉ là chuyện hoang đường do một số người bịa ra để hù dọa những người yếu bóng vía. Họ cho rằng ma quỷ không có thật và cho dù có thật đi nữa, chúng cũng chẳng đáng cho ta quan tâm, chẳng cần cảnh giác.

Nghĩ như thế là mắc mưu ma quỷ rồi, vì theo lời Đức thánh Cha Phan-xi-cô, “Sa-tan cố tìm cách làm cho mọi người tin rằng chúng không còn tồn tại trong thế kỷ này” để người ta khỏi biết đến chúng và mất cảnh giác với chúng.

Ma quỷ có thật

Kinh thánh cho chúng ta biết sự hiện hữu của ma quỷ là một sự thật hiển nhiên.

Ngay từ khi nguyên tổ loài người được tạo nên, ma quỷ đã xuất hiện để cám dỗ, để lôi kéo tổ tông loài người đừng vâng theo lời Chúa dạy, đừng đi theo đường lối Ngài và hai ông bà đã nghe theo lời dụ dỗ của Sa-tan. Thế là thảm họa đã xảy ra từ đó.

Rồi khi Chúa Giê-su vào sa mạc ăn chay 40 đêm ngày, ma quỷ cũng đến cám dỗ Ngài, không chỉ một lần mà là đến 3 lần và sau 3 lần thua trận, “ma quỷ rút lui để chờ cơ hội khác” (Lc 4,13).

Và trong 3 năm rao giảng, Chúa Giê-su đã nhiều lần trục xuất ma quỷ khỏi nhiều người bị chúng ám hại và Ngài cũng ban cho các môn đệ quyền năng để xua trừ ma quỷ.

Gần với thời đại chúng ta hơn thì phải kể đến việc ma quỷ đã quấy phá cha thánh Gioan Vianney suốt 35 năm trời bằng đủ mọi hình thức đáng ghê sợ khiến ngài hầu như không thể nào ngủ được. Sự việc này đã được tòa án tuyên thánh cho ngài xác nhận là sự thật.

Thánh Phê-rô cũng xác nhận rằng ma quỷ vẫn đang rình rập quanh ta và dạy chúng ta phải cảnh giác: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ là thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé” (1Pr 5,8).

Và từ ngày Đức thánh Cha Phanxicô đảm nhậm trọng trách Giáo hoàng đến nay, ngài đã nhiều lần nhắc nhở các tín hữu rằng ma quỷ có thật, ma quỷ luôn hiện diện quanh ta và chúng ta phải luôn cảnh giác với chúng. Ngài nói: "Ma quỷ đang ở quanh ta … trong thế kỷ 21 này!" Ngài kêu gọi: Xin mọi người “đừng thờ ơ trong việc này! Hãy luôn luôn cảnh giác.”

Ma quỷ rất đáng sợ

Chính ma quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa Ít-ca-ri-ốt ý định phản nộp Chúa Giê-su[1] cũng như đã nhập vào y để thúc đẩy y thực hiện hành vi bán Chúa.[2]

Chúa Giê-su cũng khẳng định rằng điều xấu là do ác quỷ mà ra.[3]

Hiện nay, ma quỷ có một đạo binh rất đông đảo, rất hùng hậu, rất tinh nhuệ và rất thiện chiến… đang bủa ra khắp nơi để tấn công loài người, tàn phá những giá trị đạo đức, làm suy sụp nền luân lý lành mạnh, làm cho rất nhiều gia đình tan vỡ…

Ma quỷ lôi kéo rất nhiều người vào con đường tội lỗi, sa đọa vì rượu bia, ma túy, mại dâm, đàng điếm, trộm cướp, hận thù, đâm chém, hoang đàng, trác táng…

Ma quỷ xúi giục người ta tham ô, làm hàng giả, sản xuất thực phẩm độc hại, buôn bán ma túy, buôn người…

Ngay cả Chúa Giê-su mà còn bị ma quỷ cám dỗ 3 lần trong hoang địa và sau đó ma quỷ còn chờ cơ hội để cám dỗ tiếp, thì ma quỷ cũng không buông tha cho bất cứ ai trong chúng ta.

Ma quỷ là thù địch đáng sợ hơn bất cứ thù địch nào trên thế gian vì chúng có trăm phương nghìn kế để lừa dối, để mê hoặc, để lôi cuốn người ta vào con đường tội lỗi.

Vô vàn phim ảnh, sách báo, các thể loại ca múa nhạc và văn hóa phẩm đủ loại nhằm kích động bạo lực, tình dục, chia rẽ, hận thù… tràn lan khắp nơi trên thế giới là những phương tiện ma quỷ thường dùng để làm băng hoại bao tâm hồn và xô đẩy nhiều người xuống hỏa ngục.

Trong khi đó, điều rất đáng quan ngại là nhiều người không hề quan tâm, không hề cảnh giác trước những nguy cơ rất đáng sợ này.

Chính vì thế, Đức thánh Cha Phan-xi-cô đã nhiều lần nhắc nhở các tín hữu phải luôn luôn cảnh giác đối với ma quỷ và ngăn ngừa những tác hại do chúng gây ra.

Và thánh Phê-rô cũng nhắc nhở chúng ta luôn tỉnh thức: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ là thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé” (1Pr 5,8).

Lạy Chúa Giê-su,

Ma quỷ thì khôn ngoan xảo quyệt, chúng như sư tử rảo quanh tìm mồi cắn xé, còn chúng con chẳng khác gì cừu non trước đàn sói dữ, khó lòng thoát khỏi nanh vuốt kẻ thù nếu không được Chúa bảo vệ chở che.

Xin luôn bảo vệ chúng con, xin giúp chúng con luôn sống tiết độ và tỉnh thức như lời Chúa dạy để khỏi sa vào móng vuốt kẻ thù rất đáng sợ này. Amen.

----------------------------------

[1] Ga 13,2

[2] Ga 13, 27. Lc 22,3

[3] Mt 5,37

19.       Theo Ađam hay theo Chúa Giêsu?--‘Cùng Đọc Tin Mừng’--Lm Ignatiô Trần Ngà

Điều gì sẽ xảy ra nếu trái đất không đi đúng quỹ đạo mà Thiên Chúa đã vạch ra cho nó? Trong trường hợp nầy, một thảm họa lớn nhất trong lịch sử loài người và lịch sử vũ trụ sẽ xảy ra. Một trận hoả hoạn toàn cầu khủng khiếp chưa từng thấy sẽ bùng lên thiêu rụi hết mọi thứ nếu trái đất xích lại gần mặt trời hơn cự ly hiện nay, hoặc giá băng sẽ bao trùm trái đất khiến sự sống của mọi sinh vật sẽ bị huỷ diệt nếu trái đất trệch ra xa mặt trời hơn khoảng cách hiện tại.

Điều gì sẽ xảy ra nếu nước biển không tuân theo quy luật là nước phải tụ về chỗ trũng thấp? Lúc đó, Thái Bình Dương thỉnh thoảng tràn lên đến tận dãy Trường Sơn và toàn bộ phố xá ruộng vườn đều bị cào xới bình địa, mọi cư dân đang sống trên đường đi của nó trở thành lương thực cho các loài tôm cá.

Điều gì sẽ xảy ra nếu quy luật giao thông không được người tham gia giao thông tuân giữ? Lúc đó, xe cộ sẽ trở thành vũ khí huỷ diệt hàng loạt trên toàn cầu và đường sá trở thành nơi ngốn nhiều nhân mạng hơn hết thảy mọi cuộc chiến tranh.

Điều gì sẽ xảy ra nếu ngữ pháp không được người ta tôn trọng lúc giao tiếp? Khi đó, chỉ có người nói mới hiểu mình nói gì và người chung quanh không thể hiểu được điều ta nói.

Điều gì sẽ xảy ra nếu loài người không đi theo con đường mà Đấng sáng tạo đã vạch ra cho mình? Lịch sử Hội Thánh cho thấy nguyên tổ loài người đã đi trật đường Chúa... và phải lãnh lấy hậu quả là đau khổ và chết chóc.

Nói tóm lại, mọi sự đều phải vận hành theo quy luật mà Thiên Chúa đã an bài thì sự sống mới được duy trì và khi quy luật không được tôn trọng thì thảm hoạ sẽ xảy ra cho vũ trụ, cho thế giới, cho mọi loài.

Bài trích sách sáng thế được công bố trong phụng vụ hôm nay khẳng định lại chân lý nầy. Khi hai ông bà nguyên tổ đi trệch đường lối Thiên Chúa (được minh hoạ bằng việc Chúa truyền đừng ăn trái cấm mà hai ông bà bất tuân) thì hậu quả đau thương đã đến với hai ông bà và lan truyền đến toàn thể nhân loại.

Qua bài đọc thứ hai, thánh Phao-lô khẳng định lần nữa chân lý nầy: Vì một người (là Ađam) đã không đi theo đường lối Thiên Chúa mà muôn người trở thành tội nhân (Rôma 5, 19) và tội lỗi đã gây nên sự chết! (Rôma 5, 12).

Khốc liệt thay hậu quả của việc bất tuân, của việc đi lệch ra ngoài quỹ đạo!

* * *

Vì loài người đi lệch quỹ đạo của Thiên Chúa, không đi theo đường lối Thiên Chúa, nên đau khổ và sự chết là hậu quả tất nhiên đã đến với mọi người.

Để cứu vớt loài người, Thiên Chúa Cha đã cho Ngôi Hai xuống thế, trở thành một Ađam mới, sửa lại những sai lệch do Ađam cũ gây nên, hầu cứu nhân loại khỏi vòng huỷ diệt.

Cũng như Ađam cũ, Ađam mới cũng bị Sa-tan cám dỗ đi trệch đường của Thiên Chúa với hy vọng một khi 'Đầu Tàu' bị trật bánh thì toàn thể đoàn tàu cũng sa xuống vực sâu. Ba lần cám dỗ trong hoang địa mà Tin Mừng hôm nay thuật lại là tổng hợp của 'trăm chiều thử thách' (Do-thái 4, 15) mà Ađam mới là Chúa Giêsu phải đương đầu trong cuộc đời dương thế.

Nhưng khác với Ađam cũ nông nổi nghe lời Sa-tan xúi giục đi trệch đường lối Thiên Chúa, Đức Giêsu đã kiên quyết tuân theo đường lối Chúa Cha không hề sai lệch, cho dù phải chấp nhận thập giá và cái chết vô cùng đau thương (Pl 2,8). Nhờ thế, Ngài đã nắn lại những sai trật do Ađam gây ra và đã lôi kéo được nhân loại về với Thiên Chúa.

Hôm nay, mỗi người chúng ta cũng phải đương đầu với những cám dỗ, thử thách mà Ađam cũ cũng như Ađam mới là Chúa Giêsu đã gặp hôm xưa.

Bước theo vết chân của Ađam cũ (tức là nghe theo lời mời mọc của Sa-tan) để rồi phải lâm vào cảnh đau thương chết chóc hay kiên quyết chống cự để trung thành với đường lối của Thiên Chúa là chọn lựa mà mỗi người chúng ta phải lặp lại mỗi ngày. Bao lâu còn mang thân phận con người, bấy lâu chúng ta còn phải chịu thử thách và chiến đấu.

Đường vào thiên quốc hay lối xuống địa ngục, cửa sinh hay cửa tử đang mở ra trước mặt mọi người. Xin Chúa thương giúp chúng ta đừng mê muội đi vào cửa tử nhưng khôn ngoan sáng suốt chọn bước vào cửa sinh, theo gót Chúa Giêsu là Đấng đã vinh thắng khải hoàn.

mục lục
 

20.       Hãy chọn Chúa--Lm Giuse Tạ Duy Tuyền

Có một người nói với tôi: Cô A hay cám dỗ các cha, các thầy lắm đấy!

Tôi nói: cha, thầy làm sao cám dỗ được, vì họ đã chọn Chúa hơn mọi quyến rũ trần gian rồi. Họ đâu còn thèm những đam mê trần tục.

Người ấy nói: Nhưng vậy mà cũng khối cha, thầy bị cám dỗ đấy.

Tôi nói: Thực ra, nếu “Bụt ở trên cao, gà nào dám mổ”. Sở dĩ có những người bị sa ngã là họ tự bước xuống nên mới bị sa vào sự dữ. Nếu “Bụt” cứ ở trên cao, thì gà đâu với được. Nếu những người đi tu không tự mình mở đường để xuống thì các cô đâu dám đến gần, và cũng chẳng cám dỗ nào làm gì được các ngài.

Ví dụ:

+ Nhiều lần tôi vẫn đi qua biết bao hàng quán, họ bày bán đủ thứ bánh, đủ thứ đồ ăn, nhưng tôi không thèm, thì những cái bầy ra ấy cũng bằng không. Chúng chả có giá trị gì nếu bản thân tôi không có nhu cầu.

+ Nhiều lần tôi vẫn đi qua những con phố với biết bao cô gái đứng đường nhưng không phải ai đi đường cũng dừng lại để mua vui. Chúng chẳng cám dỗ được ai, nếu một ai đó không tự mình dừng lại để mua vui.

Thực ra, thế gian thì muôn màu muôn vẻ. Thế gian bày ra trước mắt biết bao cao lương mỹ vị. Nhưng không phải loại nào cũng phù hợp, cũng có lợi cho cơ thể, thế nên phải biết chọn lọc, biết dùng những cái được phép cho cơ thể khỏe mạnh, cho tâm hồn thanh sạch.

Thế nhưng, con người thường tham lam ôm đồm. Thích mọi sự, thích mọi cái. Dù biết rằng nó chẳng có lợi cho con người. Dù biết rằng có thể gây nên tai họa chết người. Con người vẫn thích cái mới, cái lạ nên tự mình sa vào sự dữ và chết trong đam mê tội lỗi.

Trong muôn vàn cám dỗ thì cám dỗ về danh lợi thú dễ đánh đổ lòng người nhất. Đó cũng chính là ba nguyên nhân gây nên biết bao khổ đau cho nhân thế. Vì nó mà nhiều người “thân tàn ma dại”, đánh mất tình người. Vì nó mà bao gia đình đau khổ, chia ly. Nhìn vào xã hội, ở nơi này nơi kia đang xảy ra những bất hoà, tranh chấp, có khi giết hại lẫn nhau và làm khổ cuộc đời nhau cũng chỉ vì tiền, tình và quyền. Ngay trong gia đình cũng có thể bị đảo lộn những nề nếp gia phong bởi quá tôn thờ nó. Con cái bỏ cha mẹ, cha mẹ từ chối con cái. Vợ kết án chồng, chồng ruồng bỏ vợ. Anh em bạn hữu bất hoà với nhau cũng chì vì tình, vì tiền và vì quyền. Vì nó mà người ta chà đạp lên nhau, người ta làm khổ nhau và làm hại lẫn nhau.

Ở đời, có những kẻ vì tiền mà mê muội. Có những người vì tình mà hoá dại. Có những người vì quyền mà đánh mất tính người. Họ đã sa vào cạm bẫy dẫu biết rằng: “một phút huy hoàng đau khổ cả đời”. Họ vẫn nhắm mắt để tìm hạnh phúc dẫu thoáng qua trong những danh lợi thú trần gian.

Ma qủy năm xưa cũng bày ra trước mắt Chúa Giêsu những thứ rất hấp dẫn về danh lợi thú. Nó đã mời mọc Chúa ăn đi để quay lưng lại với Chúa Cha như Adam đã làm năm xưa. Nó hướng mở cho Chúa một tương lai đầy hứa hẹn không chỉ có của ăn dư đầy từ những hòn đất, hòn đá cũng biến thành của ăn. Nó còn hứa hẹn cho Chúa nắm gọn trong tay cả và dân thiên hạ. Có kẻ hầu người hạ. Có cơ hội hưởng dùng mọi vinh hoa phú quý trần gian.

Nhưng xem ra Chúa Giêsu đã không có những nhu cầu ấy. Ngài cần Thiên Chúa và tìm kiếm thực thi ý Chúa hơn là những phù hoa trần gian. Ngài đến trần gian không phải vì những thứ ấy mà là vì muốn ý Chúa Cha nên trọn. Những cám dỗ ấy dù được bày ra thật hấp dẫn nhưng chỉ là sản phẩm của ma quỷ nên thường là gỉa tạo và mau qua. Chỉ có Thiên Chúa mới là thật, mới trường tồn qua mọi thời gian nếu con người biết vâng nghe lời Thiên Chúa.

Có một điều là chúng ta thường đi ngược lại với chọn lựa của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu đã khước từ danh lợi thú mau qua để chọn vâng theo thánh ý Chúa Cha, còn chúng ta lại tự đi tìm danh lợi thú mà sẵn sàng bỏ Chúa, bỏ lề luật của Chúa. Nhiều người đã vì danh lợi thú mà bán rẻ lương tâm, mà xem thường đạo lý, và bất chấp luật Chúa. Chính vì những danh lợi thú mà nhân loại đã gây nên biết bao tang thương cho nhau qua lường gạt, tranh giành, có khi còn giết hại lẫn nhau.

Sứ điệp lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta “hãy chọn Chúa”. Hãy chọn Chúa thay vì mải mê đi chọn những ảo ảnh trần gian. Hãy chọn Chúa để mang lại một thế giới thanh bình thay cho một thế giới chiếm đoạt, tranh giành lẫn nhau. Xin đừng vì những danh lợi thú mau qua mà chà đạp lên nhau và gây đau khổ cho nhau. Ước gì mỗi người chúng ta luôn biết tâm niệm: “tiên vàn hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa còn những sự khác hãy để Thiên Chúa định liệu phần tốt nhất cho ta”. Amen.

21.       Chiến thắng cám dỗ--‘Cùng Nhau Suy Niệm’--Lm Giuse Tạ Duy Tuyền

Trong những câu chuyện thường tình khi gặp nhau người ta thường hỏi nhau về cuộc sống, việc công việc làm ăn, về sức khoẻ, về gia đạo... Chúng ta luôn mong muốn cho người thân của chúng ta được bình an, được thịnh vượng. Đó chính là những ước mơ thật bình thường của con người. Và Thiên Chúa, Ngài cũng luôn chúc lành cho những ước mơ của chúng ta. Ngài luôn mong muốn con người được an khang thịnh vượng. Thiên Chúa không muốn con người đau khổ. Ngài tạo dựng con người để được sống trong hạnh phúc. Ngài cho con người trông coi và hưởng dùng gia sản thiên nhiên mà chính Ngài đã tạo dựng.

Thế nhưng, ma quỷ luôn len lỏi vào những ước mơ thật chính đáng đó để xúi giục con người loại trừ Thiên Chúa ra khỏi cuộc đời của mình. Ma qủy luôn khuyến dụ con người làm theo ý mình và tôn vinh chính mình. Ma qủy luôn đẩy con người đến lòng tham vô độ về danh lợi thú đến đánh mất tình liên đới với đồng loại và với Thiên Chúa. Ba cám dỗ mà Chúa Giêsu đã chiến thắng cũng là ba cám dỗ mà ma qủy vẫn tiếp tục gieo vào tâm hồn con người hôm nay.

Cám dỗ thứ nhất đó chính là của cải và cơm bánh hằng ngày. Cha ông ta vẫn nói:

"Có làm thì mới có ăn

Không dưng ai dễ mang phần cho ta"

Đó chính là sự công bằng đích thực. Có làm có hửơng. Có những ngày tháng lặn lội ngược xuôi bôn ba nơi chốn chợ hay dầm mưa dãi nắng nơi nương đồng mới có ngày nhàn hạ hưởng dùng hoa trái mình làm nên. Nhiều người đã không ý thức điều đó. Vì thói tham lam và lười biếng họ muốn "ngồi nhà mát ăn bát vàng". Họ đang tâm làm giầu bằng thủ đoạn, bằng lừa gạt. Họ vì tiền mà đánh mất tình bạn. Họ vì miếng cơm manh áo mà đánh mất lương tri. Họ muốn biến đá thành bánh mà chẳng cần lao động cực nhọc. Lòng tham đã khiến họ quên đi phẩm giá cao đẹp của loài người là hình ảnh của Thiên Chúa, thế nên cần phải tìm kiếm những gì cao siêu hơn là những miếng bánh mau hư nát và cũng chẳng bao giờ thoả mãn lòng tham con người.

Cám dỗ thứ hai chính là tính đòi hỏi người khác phục vụ cho những đam mê sở thích của mình. Đó là lối sống hưởng thụ và thác loạn. Ngày nay người ta vẫn sợ các cậu ấm cô chiêu. Từ nhỏ đã được cha mẹ cưng phụng, chiều chuộng nên chỉ biết đua đòi, phóng khoáng. Sống ngông cuồng đến độ bất tuân phục lề luật. Sống hành xử theo ý mình, cho dù đó là những trò mạo hiểm gây hại cho bản thân và cho đồng loại như: xì kè, ma túy, mại dâm, đua xe, lạng lách... Đó chính là con đường mà ma qủy đã gieo vào lòng người: "cứ gieo mình xuống đi.... và mọi sự sẽ có các thiên sứ lo liệu...". Lời Chúa hôm nay là lời nhắc nhở họ: "chớ thử thách Thiên Chúa". Thiên Chúa là Đấng công thẳng. Mọi việc con người làm hôm nay đều phải trả lẽ trước mặt Chúa trong ngày sau nơi toà phán xét chí công của Thiên Chúa.

Cám dỗ thứ ba chính là lòng tự mãn, kiêu căng của con người. Ma qủy luôn cám dỗ con người "coi trời bằng vung". Họ hành động như thể không có Thiên Chúa. Họ sống theo ý mình, tệ hại nhất chính là sự nuông chiều theo những đam mê sở thích của mình. Ma qủy luôn làm cho con người cảm thấy thoả thích trong những vinh hoa phú qúy trần gian. Nó dẫn con người đi trong những đam mê bất chính, những hưởng thụ lầm lạc. Con người vì kiêu căng muốn hưởng thụ tất cả nên dễ dàng bỏ Chúa, bỏ lề luật để tôn thờ những con bò mộng, lợn vàng là danh lợi thú trần gian. Tôn thờ những tạo vật thấp hèn nên con người cũng có những lối hành xử đê tiện và thấp hèn.

Chúa Giêsu Ngài đã chiến thắng ba cám dỗ đó trên nền tảng căn tính của con người. Con người là hình ảnh Thiên Chúa và vượt xa muôn loài thụ tạo nên chẳng có vật gì đáng cho con người phải bán rẻ lương tâm để tôn thờ. Chỉ có Thiên Chúa là Đấng đã tạo dựng nên con người, mới đáng để con người phải cúi mình tôn thờ. Thế nên, chỉ khi con người sống tôn thờ Thiên Chúa, con người mới sống đúng phẩm giá của mình hơn, vì "nhân linh ư vạn vật". Chỉ khi con người thoát ra khỏi sự ràng buộc khỏi những tham sân si, con người mới sống an bình hơn.

Ước gì Mùa chay sẽ giúp chúng ta tìm lại đúng phẩm gía cao đẹp của chính mình. Xin Chúa Giêsu là Đấng đã chiến thắng sự dữ nâng đỡ và giúp chúng ta chiến thắng những cám dỗ đang đeo đuổi và ràng buộc tâm hồn chúng ta. Xin Chúa giúp cho mỗi người chúng ta biết thanh luyện chính mình để mỗi ngày nên hoàn thiện như cha chúng ta ở trên trời là Đấng hoàn thiện. Amen.

22.        Những cuộc cám dỗ bất tận--Cố Lm. Hồng Phúc

Con người phải luôn luôn chiến đấu, chiến đấu với ngoại cảnh, với chính mình. Thánh Kinh gọi chung là chiến đấu với sự dữ. Nhưng bên sau bối cảnh chiến đấu ấy, ẩn hiện chập chờn một nhân vật mà Kinh Thánh gọi là kẻ thù. Ấy là Satan, là ma quỉ. Ai sẽ cứu thoát nhân loại khỏi nanh vuốt của Satan?

Từ thuở ban đầu, sách Khải Nguyên cho biết, nguyên tổ vừa sa ngã thì Thiên Chúa đã hứa ban ơn cứu rỗi và ơn cứu độ sẽ đến từ giòng họ Adam. Lời hứa sẽ được thực hiện nơi Chúa Giêsu, “sinh bởi người phụ nữ” (Gal 4, 4), “sẽ đạp đầu con rắn”.

Sau khi chịu phép rửa của Gioan ở sông Giođan, Thánh Thần hướng dẫn Ngài vào trong hoang địa để chịu ma quỉ cám dỗ. Thật là huyền diệu. Thiên Chúa mà phải đối đầu trực diện với ma quỉ? Đó cũng là gương mẫu cho chúng ta biết chống lại ma quỉ.

“Ngươi hãy biến những hòn đá này trở nên bánh, ăn cho khỏi đói” –Không. “Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi Lời của Thiên Chúa”.

“Ngươi hãy gieo mình xuống vực thẳm đi, Thiên Thần sẽ nâng đỡ và ông sẽ được vinh quang” –Không. “Ngươi đừng thử thách Thiên Chúa là Chúa ngươi”.

“Ngươi hãy sấp mình thờ lạy ta, ta sẽ cho ngươi tất cả” –Không. “ Phải thờ lạy Thiên Chúa và phụng sự một mình Ngài”.

Ba tiếng “không” vọng lên như vũ bão đánh bại Satan.

Cuộc cám dỗ của Chúa Giêsu cũng là cuộc cám dỗ của chúng ta. Và cuộc chiến thắng của Chúa cũng là của chúng ta. Ai lại không trải qua ba cơn cám dỗ ấy?

Cơn cám dỗ thứ nhất là cuộc giao tranh ngàn đời giữa xác thịt và thần trí. Giác quan của chúng ta đói khát bánh tình nhục dục. Nhưng, loài người “không sống nguyên bởi bánh mà thôi”.

Cơn cám dỗ thứ hai tế nhị hơn hướng về “cái tôi” của mình, mình phải là trên hết, tài giỏi hơn cả, ai cũng phải nể nang kính phục.

Cơn cám dỗ thứ ba là mộng đô hộ thế giới bằng tiền tài danh vọng, tự cho mình là Chúa, ngoài ra không có Chúa nào cả.

Như Chúa, chúng ta hãy chống lại Satan và trả lời bằng ba chữ “không”: Không chiều theo đòi hỏi của xác thịt, không chiều theo sự tự tôn và không đặt mammon làm Chúa tể.

Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta hằng gặp sự cám dỗ. Tiếng của thần dữ vẫn còn vọng lên: ngươi sẽ trở nên như Chúa. Chúa Giêsu mời gọi chúng ta trở nên Con Thiên Chúa sống thân mật với Ngài. Thần dữ mời gọi ăn quả cấm. Chúa Giêsu khuyên ta lắng nghe lời Chúa và đem thực hành. Chính Ngài là Lời của Thiên Chúa, là của ăn nuôi linh hồn chúng ta. Vì thế, đầu mùa Chay, Phụng vụ dạy chúng ta cầu nguyện: “Xin Chúa cho chúng con được đói khát chính Đấng là Bánh trường sinh chân thật và được sống nhờ mọi lời từ miệng Chúa phán ra” (Lời nguyện Hiệp lễ).

Ngày nay, có một số người, khi nghe nói đến ma quỉ cám dỗ, họ bỉu môi cho là việc tưởng tượng. Cha Ravignan, nhà diễn giả trứ danh nói rằng: Cái khôn ngoan của ma quỉ thời nay là làm cho người ta tin tưởng rằng nó không có, để dễ dàng hoạt động.

23.       Dám nói "không"--“Như Thầy Đã Yêu”--Thiên Phúc

Đời Tam quốc, Quan Văn Trường bị thất thủ thảm bại ở Hạ Bì. Thân đơn nhất mã, phò hai người chị dâu (tức vợ của Lưu Bị) qua nương tựa nhà Tào Tháo. Đêm đến, Tào Tháo cho ba người ngủ chung một phòng, dụng tâm là muốn cho chị em loạn luân, chúa tôi phải thất lễ.

Quan Văn Trường một dạ thẳng ngay không để tà tâm vật dụng quyến rũ, tay cầm đuốc, tay cầm sách Xuân Thu đọc đến sáng.

Mọi người thấy vậy khen Văn Trường là người chính trực. Từ đó danh từ “Nguọn đuốc Văn Trường” được dùng để ám chỉ những kẻ ngay thẳng, không để vật dục quyến rũ lòng mình.

***

Những con người anh dũng lướt thắng cám dỗ như Quan Văn Trường quả là hiếm. Càng hiếm hơn nữa, những con người không để cho vật dục quyến rũ. Vì người ta đã quen lối sống dễ dãi, thích hưởng thụ, ham khoái lạc. Cho nên, tâm trí họ lúc nào cũng là là mặt đất, không đủ sức bật để vượt qua những cám dỗ thử thách, mà vươn lên những ý tưởng cao thượng, những ý nghĩ thánh thiêng.

Dù thế nào đi nữa, cám dỗ vẫn là số phận của con người. Đối với người Kitô hữu, cám dỗ càng đeo đuổi họ như hình với bóng, nó chỉ buông tha khi họ đã đi hết cuộc hành trình trần gian. Tuy nhiên, thành công hay thất bại cũng tùy thuộc họ chiến thắng hay đầu hàng các cơn cám dỗ. Số phận đời đời cũng sẽ căn cứ vào việc họ đã vượt qua cơn thử thách hay buông xuôi bỏ cuộc

Cuộc đời Đức Giêsu không thiếu những cơn cám dỗ, có lúc nhất thời, có khi dai dẳng. Những cơn cám dỗ ấy hoặc đến từ ma quỷ, hoặc từ người ta, hay có khi lại ngay trong bản thân Người.

Tin mừng hôm nay thuật lại các cơn cám dỗ từ ma quỷ: Chúng dụ dỗ Ngưòi biến thành bánh mà ăn, vì Người đã ăn chay ròng rã bốn mươi đếm ngày. Chúng khiêu khích Người hãy gieo mình xuống từ nóc cao đền thờ. Chúng hứa cho Người vinh hoa lợi lộc các nước, nếu Người sấp mình bái lạy chúng. Cuối cùng, Đức Giêsu đã oanh liệt chiến thắng các cơn cám dỗ ấy, nhờ trưng dẫn các câu Kinh Thánh. Thật vậy, cám dỗ nào cũng bị Người đánh bại bởi các lời Kinh thánh.

Kinh thánh chính là khiên thuẫn cho người tín hữu trong mọi cơn cám dỗ. Một khi Lời Chúa đã thấm nhiễm vào con tim, khối óc, và toát ra trong các hành vi người tín hữu, trhì không một cơn cám dỗ nào mà họ không thể vượt qua, không một thử thách nào mà họ không lướt thắng.

Cám dỗ nào cũng dẫn chúng ta đến một chọn lựa. Hoặc là chọn Thánh ý Chúa hoặc là chọn chính mình. Người không có Lời Chúa hướng dẫn, thường hay chọn mình lắm: họ chọn danh vọng cho mình, giàu sang cho mình, khoái lạc cho mình. Khi “cái tôi” đã đầy ứ trong lòng thì Thiên Chúa phải đội nón ra đi.

Đức Giêsu đã không thể thắng các cơn cám dỗ, nếu Người chỉ qui hướng về mình. Người sẽ thua ma quỷ nếu Người tìm vinh danh mình khi hóa đá thành bánh, Người sẽ bị sập bẫy Satan khi nhảy xuống từ nóc cao đền thờ để được khen ngợi tung hô. Người sẽ thất bại thảm thương khi quỳ lạy ma quỷ để được vinh hoa thế gian. Nhưng không, không bao giờ Người làm thế, vì tinh thần chủ đạo của Người, vũ khí sắc bén của Người chính là: “Thánh Ý Chúa”. Người suy nghĩ, nói năng, hành động bất cứ điều gì cũng là để theo Thánh Ý Cha. Chính trong cơn cám dỗ khốc liệt nhất của Người trước cái chết, Người cũng chỉ thốt lên: “Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con. Nhưng xin đừng theo ý con, mà theo ý Cha” (Mt 26,39).

Muốn vâng theo ý Cha, cần phải cầu nguyện và ăn chay, hy sinh và hãm mình. Trước khi chịu ma quỷ cám dỗ, Đức Giêsu đã chẳng ăn chay, cầu nguyện suốt bốn mươi đêm ngày đó sao?

Mùa chay là mùa dọn mình để chiến đấu với các cơn cám dỗ. Cám dỗ từ ma quỷ, từ nơi người khác, và nhất là từ ngay chính bản thân. Có bao nhiêu giác quan là có bấy nhiêu cửa ngõ cho cám dỗ đi vào.

Nếu so sánh vũ khí để chiến đấu với cơn cám dỗ là “cung và tên” thì “cung” chính là lòng khiêm tốn nhận mình yếu hèn cầu nhờ ơn Chúa, và “tên” chính là ý chí cương quyết nói “Không” trước cơn thử thách. Trong các kế sách để thắng cám dỗ chỉ có duy nhất một diệu kế. Đó là kế “Đào vi thượng sách”.

Dù bầu trời đen mênh mông bao trùm địâ cầu, thì trong một bờ đá nào đó, canh hoa mảnhmai vẫn hồn nhiêu nơ trong đêm khuya. Canh hoa mỏng manh là thê mà sao dũng mạnh hơn tâm hồn chúng ta nhiều quá! nếu hoa lá là ngôn sứ của thiên Chúa, thì sứ điệp của chúng là: Hãy mềm mại để cho Lời Chúa đưa chúng ta vượt qua đêm mưa bão của cám dỗ, thử thách. Và ngày mai trời lại sáng.

***

Lạy Chúa, ai trong chúng con cũng có những kinh nghiệm của những sa ngã tồi tệ. Sa ngã này chưa vực dậy được, thì sa ngã khác lại vùi dập chúng con xuống.

Xin cứu giúp chúng con và ban cho chúng con tình thần kiên vững của Đức Kitô, luôn sống theo Lời Chúa và tuan theo Thánh ý Người. Amen.

24.       Cám dỗ--Lm Hưng Long, CRM

Trong một câu chuyện thân mật giữa một tu sĩ già 70 tuổi và một tu sĩ trẻ, tu sĩ trẻ tâm sự: "Ở cái tuổi của tôi, cơn cám dỗ tôi cảm thấy phải chiến đấu dữ dằn nhất là làm sao giữ được tâm hồn trong sạch. Không hiểu tới tuổi nào thì cám dỗ mới chịu tha!" Vị tu sĩ già cười và tếu táo nói: "Tuổi 70". Thế rồi vào một ngày nọ khi hai tu sĩ đang coi TV giải trí, bất thình lình hình ảnh hai anh chị yêu nhau thân mật hiện lên. Đêm về hai tu sĩ chứng kiến cảnh chiến đấu trằn trọc của vị tu sĩ già: "Không được! Không được! Tội lỗi! Tội lỗi! Xin Chúa thương xót con!". Sáng hôm sau, tu sĩ gia gặp tu sĩ trẻ và nói: "Bạn còn nhớ những gì tôi nói với bạn hôm nao về vấn đề cám dỗ không? Về cái tuổi không còn bị cám dỗ nữa đó? Tôi lầm rồi. Đúng ra là 71 tuổi chứ không phải là 70".

Câu chuyện cho thấy cám dỗ thử thách là một kinh nghiệm lâu dài trong suốt cuộc đời tại thế. Cám dỗ đến với mọi người bất kể tuổi tác, nam nữ, hay cấp bậc văn hoá. Cám dỗ đến với mỗi người cách khác nhau, tùy theo tính tình, hoàn cảnh sống, và khả năng của mỗi người. Cám dỗ chỉ kết thúc khi ta nhắm mắt lìa đời.

Thiên Chúa cho phép cám dỗ xảy ra như phương thế giúp chúng ta chứng tỏ tình yêu đối với Ngài, lớn lên trong nhân đức, và trưởng thành hơn. Thánh Phaolô cho biết Thiên Chúa không để cho chúng ta bị cám dỗ quá sức mình, ám chỉ là Thiên Chúa cho phép cám dỗ xảy ra trong giới hạn của chúng ta. Vì thế cám dỗ không phải là tội. Chúng ta tin chắc rằng những cám dỗ chúng ta gặp hàng ngày cũng nằm trong ý định của Thiên Chúa đối với chúng ta.

Trong bài Phúc âm hôm nay, thánh Matthêô trình bày cho chúng ta hình ảnh Chúa Giêsu bị ma quỉ cám dỗ trước khi Người bắt đầu sứ mạng công khai rao giảng Tin mừng. Trong ba cơn cám dỗ ma quỉ xúi giục Ngài: thứ nhất hãy biến đá thành bánh, thứ hai hãy thi hành quyền bính trên dân chúng, và thứ ba hãy cứu mình khỏi phải chết.

Trong cơn cám dỗ thứ nhất ma quỷ đề nghị với Chúa là Ngài có thể chiếm được sự kính trọng và biết ơn của dân chúng bằng việc đáp ứng nhu cầu vật chất của họ. Chúa đã chống lại chước cám dỗ bằng việc nhìn nhận là trong cuộc sống còn nhiều cái quan trọng hơn thỏa mãn giác quan. Chỉ có của ăn vật chất không thì chưa đủ.

Trong cơn cám dỗ thứ hai, ma quỷ đề nghị với Chúa là Ngài có thể biểu diễn quyền lực phi thường để làm cho dân chúng kinh ngạc và do đó có thể thu hút lôi kéo họ. Chúa Giêsu đã thẳng thắn khẳng định là Ngài không muốn dùng quyền phép để ép dân chúng theo ý Ngài. Thứ quyền bính đó là thứ quyền bính của ma quỷ, chỉ trói buộc dân chúng. Chúa Giêsu muốn tình yêu của con người được tự do dâng hiến. Ngài mời gọi họ trở nên con cái Chúa chứ không muốn ép họ.

Trong cơn cám dỗ thứ ba, ma quỷ cám dỗ Ngài tránh né con đường thánh giá đau khổ đưa tới cái chết thê thảm. Chúa Giêsu đã từ chối con đường vinh quang thế tục và chấp nhận con đường thánh giá đau khổ. Chính con đường phục vụ và đau khổ thập giá đã chiến thắng sự chết và dẫn tới sự phục sinh vinh quang.

Chúa Giêsu bị cám dỗ trong mọi lãnh vực như chúng ta, nhưng Ngài đã không phạm tội. Ngài được đầy tràn Thánh Thần, Đấng đã nâng đỡ Ngài qua cơn cám dỗ và giúp Ngài chiến thắng thần dữ. Ngài dựa trên Lời Chúa như một vũ khí vũng chắc để đối phó với tất cả những cám dỗ thử thách. Ngài thật là gương mẫu cao cả đáng cho chúng ta noi theo trong việc đối phó với mọi chước cám dỗ.

Mùa Chay là cơ hội tốt giúp chúng ta sống gần Chúa và tiến tới sự đầy tràn của Chúa Thánh Thần. Chúng ta hãy bắt chước Chúa Giêsu chấp nhận của an và sức mạnh của Thiên Chúa và can đảm từ chối đường lối của ma quỷ, từ chối của ăn và quyền lực nọ trao tặng. Chúng ta hãy tin tưởng Thiên Chúa sẽ nâng đỡ chúng ta trong tất cả những gian nan thử thách.

mục lục
 

25.       Cám dỗ của ngày hôm nay--An Phong

Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta về nguồn cội của thân phận con người: tội lỗi. Nguyên tổ Adong, Evà đã sa chước cám dỗ của Satan, và tội lỗi đã đột nhập vào thế gian. Chính đó là nguyên nhân của biết bao khốn cực trong cuộc sống nhân loại: "Chỉ vì một người, tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết; như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội" (bài đọc 2).

Nhưng Lời Chúa hôm nay không dừng lại ở vấn đề tội lỗi, mà muốn trình bày cho chúng ta biết Ơn Cứu độ trong Đức Giêsu Kitô… "… nhờ một người thực hiện lẽ công chính, mọi người cũng được Thiên Chúa cho trở nên công chính, nghĩa là được sống" (Bài đọc 2).

Đây là một lời khẳng định có liên quan đến tất cả nhân loại: tất cả mọi người đều bị chi phối dưới quyền lực của tội lỗi; chỉ có một con đường giải thoát dành cho con người, đó là Ơn Cứu độ trong Đức Giêsu Kitô.

Con đường mà cả nhân loại đã đi và đã thất bại, thì nay chính Đức Giêsu đã đi lại con đường đó, con đường làm người, chấp nhận mọi tội lụy của con người; và Ngài đã chiến thắng cám dỗ của Satan.

Cám dỗ ngày hôm nay cũng vẫn còn đầy dẫy: đó là những cám dỗ của nẻo đường Satan, cám dỗ muốn theo cách thức của Satan để giải quyết cuộc đời mình, cám dỗ tìm niềm vui và sự thành đạt cuộc đời trong lạc thú, quyền lực và của cải.

Người kitô hữu chỉ có thể chiến thắng Satan khi hiệp thông vào cuộc chiến thắng của Đức Giêsu; nhờ tin vào sự hướng dẫn của Lời Chúa, trông cậy nơi quyền năng của Ngài, và hết lòng yêu mến phụng thờ Ngài: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra".

"Ngươi chớ thử thách Thiên Chúa là Chúa của ngươi ngươi phải thờ lạy Thiên Chúa là Chúa của ngươi". (Chúa Giêsu muốn nhắc nhủ người bị cám dỗ những lời này)

Hỡi con nhỏ của Cha

Cha ở đây, Cha đâu có bỏ con

Sao con kém tin thế!

Con đã quá tự phụ!

Con vẫn còn tin cậy ở con!

Nếu con muốn lướt thắng tất cả các chước cám dỗ,

Mà không sa ngã, không suy nhược,

Con phải ý thức rằng con chưa đủ vững mạnh,

Con phải để mình được dẫn dắt

như một trẻ nhỏ, hỡi con nhỏ của Cha!

…

Con phải rất bé nhỏ, hoàn toàn bé nhỏ

Vì Cha chỉ yêu thương những trẻ nhỏ.

Michel Quoist

26.       Những cơn cám dỗ

Chúa Giêsu được Thánh Thần hướng dẫn vào hoang địa để chịu cám dỗ....

Anh chị em thân mến,

Mùa Chay là mùa Hội Thánh kêu mời chúng ta hãy chân thành sám hối, thành tâm lắng nghe Lời Chúa và chuyên cần cầu nguyện. Mùa chay cũng nhắc nhở mọi tín hữu hãy tỉnh thức đề phòng mọi thử thách, cám dỗ của ma quỉ, nhất là không để nó lợi dụng, làm hại mình...

Vì thế, Lời Chúa của ngày chúa nhật hôm nay, nói đến hai cuộc cám dỗ: một: là trong vườn địa đàng của Adam + Evà. Kết quả hai ông bà thất bại te tua, lôi kéo con cháu hư mất đời đời. Hai: là của Chúa Giêsu trong hoang địa, như là Adam mới, đại diện cho cả nhân loại; kết quả Chúa chiến thắng hoàn toàn, đem lại ơn cứu rổi cho cả loài người. Đây chính là bài học mà Hội thánh muốn chúng ta suy niệm trong chúa nhật hôm nay...

a/. Cuộc cám dỗ đầu tiên: chính ma quỉ gieo vào lòng Adam + Evà, tính tự kiêu và ngờ vực Thiên Chúa: Ông bà ăn trái đó đi, sẽ không chết đâu; nhưng mắt ông bà sẽ mở ra và sẽ sáng như TC...Mọi ý định tốt lành của Thiên Chúa đều bị đặt vấn đề, trở thành những ý xấu. Chúa cấm ông bà ăn vì sợ ông bà biết điều thiện ác như Thiên Chúa. Ma quỉ là chúa của sự nham hiểm, quỉ quyệt; vì thế ông bà không hiểu được, nên đã sập bẩy: đó là tội...

Cuộc cám dỗ thứ hai: cũng do chính ma quỉ, đã cám dỗ Chúa Giêsu trong hoang địa. Kết quả: ma quỉ thua cuộc. Chúa Giêsu, là Adam mới, đã toàn thắng. Trước hết, khi cám dỗ Chúa Giêsu, nó cũng nhắm vào tính kiêu căng: Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy truyền cho hòn đá này hóa thành bánh mà ăn...Ma quỉ dựa vào thực tế vì Chúa đói; nhưng nó rất xảo quyệt muốn tách Chúa Giêsu ra khỏi sứ mạng cao cả của Người. Chúa thực sự đang đói, nhưng Chúa từ chối thẳng thừng đề nghị của ma quỉ, vì Người luôn hướng về Thiên Chúa và luôn tìm làm đẹp Ý Chúa mà thôi, nên Người dùng lời Chúa mà trả lời nó: Người ta sống không nguyên bởi cơm bánh, mà còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra.

Ma quỉ chưa chịu thua, nên đề nghị Chúa biểu dương quyền lực mình bằng cách nhảy từ nóc đền thờ xuống, để mọi người phải thán phục quyền năng Chúa. Một lần nữa, ma quỉ muốn Chúa Giêsu vì tính kiêu căng, muốn tách ra khỏi sứ mạng mình, và ra khỏi cả liên hệ mật thiết với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần...nhưng Chúa Giêsu quá rõ tâm địa xảo trá của nó, nên đã dùng lời Kinh Thánh mà nói: Ngươi không được thử thách Chúa là Thiên Chúa của ngươi...

Sau cùng, ma quỉ lại nhắm vào tính kiêu căng, tham lam giàu sang thế gian. Nó nói: nếu ông thờ lạy tôi, tôi sẽ cho ông quyền trên tất cả các nước ấy... Dĩ nhiên trận này Chúa cũng thắng, nhưng rõ ràng, cám dỗ này là cái cám dỗ suốt cuộc đời của Chúa. Sau phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng muốn tôn Chúa lên làm vua... Một lần khác, khi đang giảng dạy, dân chúng và cả pharisêu thách thức Chúa làm một dấu lạ trên trời hay dưới đất để họ tin...Rồi trong vườn cây dầu, hấp hối cùng cực, chính Chúa cũng xin Chúa Cha cho mình khỏi uống chén đắng ô nhục này. Điều đó muốn nói, các cơn cám dỗ quá nặng nề, dù vậy Chúa vẫn vượt qua được, vì Chúa hoàn toàn vâng phục Chúa Cha cho đến chết và chết trên thập giá...

b/. Câu hỏi: Có người nói: tại sao Chúa Giêsu là Thiên Chúa lại chịu để ma quỉ cám dỗ?- Thưa vì ma quỉ chỉ cám dỗ Chúa trong bản tính loài người mà thôi; hơn nữa vì khiêm hạ, Chúa chịu cám dỗ, vì Người với tính cách là Adam mới, là Anh cả của nhân loại, đã sẵn sàng nhận chịu cám dỗ và chiến thắng chúng, nêu gương cho nhân loại chúng ta...

c/. Gợi ý sống và chia sẻ: Cám dỗ của Chúa Giêsu cũng là cám dỗ của mỗi người chúng ta: biến đá thành bánh để, ai cũng tham sống sợ chết - thích sung sướng ở đời, thích tỏ quyền uy mình hơn mọi người khác - ham thích giàu sang vinh quang trần gian, muốn mình làm vua, muốn mình trên trước người khác...

Chúa Giêsu đã sống khiêm tốn thẳm sâu, nên mới có thể chiến thắng ma quỉ, ta có muốn bắt chước Chúa Giêsu không?

27.        Vượt thắng cám dỗ--Lm Giuse Nguyễn Hữu An

Trước khi bắt đầu sứ vụ rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu được Thánh Thần thúc đẩy đi vào hoang địa. Sau bốn mươi đêm ngày ăn chay và cầu nguyện, Người cảm thấy đói. Satan xuất hiện, mon men lại gần để cám dỗ. Chúa đã chiến thắng Satan bằng sức mạnh Thánh Thần và Lời Thiên Chúa.

1. Ba cơn cám dỗ

- Cơn cám dỗ I phát xuất từ cái đói. Ma quỷ gợi ý cho Chúa Giêsu “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi” (Mt 4,3). Cơn cám dỗ về bánh nói lên ước muốn căn bản nhất là bản năng sinh tồn của con người. Thân xác với những khát khao thèm muốn luôn đòi hỏi phải được nuôi nấng, chiều chuộng và vỗ về.

- Trong cơn cám dỗ II, ma quỷ đưa Chúa Giêsu lên thượng đỉnh đền thờ và nói: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống coi! Bởi đã có lời chép rằng: Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá” (Mt 4,5). Ma quỷ dùng Tv 91,11 để gợi ý cho Chúa Giêsu nhảy từ nóc đền thờ xuống, xem Thiên Chúa có biểu lộ quyền năng của Người hay không. Cám dỗ thách đố Thiên Chúa biểu lộ quyền năng để tìm vinh quang cá nhân. Đó là bản năng đối kháng lại những giới hạn của cuộc sống nhân sinh. Con người thường muốn quên đi những điều kiện sinh sống giới hạn của mình. Họ muốn cất cánh bay lên cõi thần tiên bằng men rượu, ma túy, lạc thú…

- Trong cơn cám dỗ III, ma quỷ đem Chúa Giêsu lên một ngọn núi cao và chỉ cho Người thấy các nước thiên hạ và các thứ phú quý, rồi nói: “Tôi sẽ cho ông tất cả những cái ấy, nếu ông sấp mình thờ lạy tôi…” (Mt 4,9). Một cơn cám dỗ đã hằng theo đuổi dân Israel, chẳng những trong thời gian hành trình sa mạc mà cả khi định cư trên đất Palestina. Đó là thờ lạy các tà thần mong được giàu sang, quyền thế, có khả năng thống trị các quốc gia khác. Bản năng thống trị, cái “ý chí quyền lực” nằm sẵn trong mỗi một con người. Người ta thường muốn cai trị và sai khiến những người yếu hơn mình. Xưa dân Do thái đã tạc tượng bò vàng và thờ lạy nó. Ngày nay, ngẫu tượng hay bò vàng chính là tiền tài, danh vọng, lạc thú, vật chất, tiện nghi, sắc dục.

Ba cơn cám dỗ của Chúa Giêsu đều đã bắt đầu bằng chữ “nếu”. Chúng khởi sự bằng một lý luận với những lý do có vẻ chính đáng, hợp lý và đáng ao ước để tấn công vào những đòi hỏi của bản năng con người Giêsu.

Tuy là ba cơn cám dỗ, nhưng vẫn chỉ là một. Bởi trọng tâm của vấn đề chính là gieo rắc sự khủng hoảng của niềm tin. Chúa Giêsu bị cám dỗ nghi ngờ về căn tính Con Thiên Chúa của chính mình. Cả ba Phúc âm Mátthêu, Máccô, Luca đều mô tả cơn cám dỗ ngay sau khi Chúa chịu phép Rửa ở sông Giođan, và có tiếng từ trời phán “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người” (Mt 3.17). Ma qủy cám dỗ Chúa Giêsu quay lưng lại với sứ mạng đã nhận từ nơi Chúa Cha (GLTC #394).

Cơn cám dỗ Chúa Giêsu cũng giống như cơn cám dỗ của Ađam và Eva trong bài đọc một (St 2,7-9;3,1-7). Ma qủy gieo sự nghi ngờ và mất niềm tin nơi những kẻ được gọi là con cái Thiên Chúa. Qua bản năng ăn uống thèm khát của thể xác, nó khơi dậy bản năng phản kháng bất tuân lệnh Chúa và sau cùng, con người sa ngã ở “ý chí quyền lực”, bản năng đòi bá chủ và thống trị vì muốn ngang hàng với Thiên Chúa.

Thụ tạo đầu tiên trong hàng các thiên thần đối diện với cám dỗ là Lucifer. Không vượt qua được cơn cám dỗ, Lucifer đã trở thành Satan.

Thụ tạo đầu tiên trong con người là Ađam và Evà cũng đã nếm mùi cám dỗ. Và hai Nguyên Tổ này cũng đã gục ngã thảm thương trước cám dỗ.

Như vậy cám dỗ là một cái gì hết sức mạnh mẽ, hết sức lôi cuốn, và rất khó chống cự.

Chúa Giêsu sau khi đã trải qua những cám dỗ và thắng các cám dỗ cũng thấy được điều này, nên Người đã dạy các môn đệ không được coi thường bằng cách dựa vào sức lực, tài trí, và khả năng của riêng mình. Người dạy phải cầu nguyện và xin ơn Chúa Thánh Thần: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ. Nhưng cứu chúng con khỏi sự dữ”.

2. Sức mạnh nào giúp vượt thắng cám dỗ?

Cả ba Phúc Âm đều đề cập đến một chi tiết rất thú vị, đó là Chúa Giêsu không đi vào hoang địa một mình, nhưng mà Người đi cùng với Chúa Thánh Thần.

- “Bấy giờ Đức Giêsu được Thần Khí dẫn vào hoang địa, để chịu quỷ cám dỗ” (Mt 4,1)

- “Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. Người ở trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu Satan cám dỗ, sống giữa loài dã thú, và có các thiên sứ hầu hạ Người” (Mc 1,12-13).

- “Đức Giêsu được đầy Thánh Thần, từ sông Giođan trở về. Suốt bốn mươi ngày, Người được Thánh Thần dẫn đi trong hoang địa và chịu quỷ cám dỗ” (Lc 4,1-2).

Khi vào hoang địa, khi bị ma quỷ cám dỗ, Chúa Giêsu cần đến sự nâng đỡ của Chúa Thánh Thần. Chúa Giêsu đã dựa vào sức mạnh của Chúa Thánh Thần và Lời của Thiên Chúa để đối đáp với ma quỷ và đã chiến thắng.

Khi chúng ta lâm vào những cuộc thử thách, phải đối diện với những mưu chước của Satan, rất cần ơn Chúa Thánh Thần trợ lực. Chúa Giêsu mà còn cần đến Chúa Thánh Thần nữa, thì huống hồ là chúng ta.

Cần phải cầu nguyện (Lc 22,40; Cv 2,42; LGTC # 2612,2742). Nhờ cầu nguyện, Chúa Giêsu đã không cô đơn một mình, nhưng “được Thánh Thần hướng dẫn” (Mt 4,1). Nhờ cầu nguyện chúng ta được liên kết với sức mạnh của Thánh Thần và với các thánh trên trời.

Vai trò của Chúa Thánh Thần thật quan trọng trong đời sống của chúng ta. Những lúc bị cám dỗ, những khi sống trong cô đơn, buồn chán và thất vọng…hãy cậy trông và khẩn cầu với Chúa Thánh Thần xin ơn phù trợ. Chúa Giêsu đã hứa: “Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần mà Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy các con mọi điều” (Ga 14,26).

3. Cầu khẩn và kêu xin Chúa Thánh Thần bằng cách nào?

- Khi thằng quỷ dâm ô xúi tôi mở những emails lạ, dụ dỗ tôi tò mò đi vào những websites của Trư Bát Giới… Tôi phải mau mắn và thành tâm xin Chúa Thánh Thần soi lòng mở trí để tôi nhận ra rằng: “Ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi. Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục (Mt 5,28-29).

- Khi thằng quỷ gian dối xúi tôi nói dóc, nói xạo, nói quanh co, nói sai sự thật, lừa bịp thiên hạ … tôi phải lập tức xin Chúa Thánh Thần ban ơn khôn ngoan để tôi có thể nhớ lời của Chúa Giêsu phán dạy tôi rằng: “Hễ ‘có’ thì phải nói ‘có’, ‘không’ thì phải nói ‘không.’ Thêm thắt điều gì là do ác quỷ mà ra!” (Mt 5,37).

- Khi thằng quỷ kiêu căng, ngạo mạn xúi tôi phê bình chỉ trích người này, xét đoán người kia, lên án người nọ … thì tôi phải lập tức xin Chúa Thánh Thần giúp tôi nhớ rằng: “Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án” (Lc 6,37).

- Khi bị thằng quỷ dâm ô xúi tôi ly dị, bỏ chồng, phụ vợ, làm giấy ly dị giả … tôi phải cầu xin với Chúa Thánh Thần ngay để Ngài giúp cho tôi hiểu rằng “[Tôi và người bạn đời của tôi] không còn là hai [nữa], nhưng chỉ là một xương một thịt. Vậy, sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly” (Mc 10,8-9).

- Khi thằng quỷ kiêu căng xúi tôi khoe khoang, tự kiêu tự đại … thì tôi xin Chúa Thánh Thần nhắc nhở cho tôi rằng: “Kiêu hãnh đi liền với ô nhục … kiêu căng đưa đến sụp đổ, ngạo mạn dẫn đến té nhào” (Cn 11,2; 16,18).

- Khi thằng quỷ giận hờn xúi tôi giận người này, ghét người kia, thù người nọ … thì tôi phải cần đến sự trợ lực của Chúa Thánh Thần, xin Ngài soi sáng để tôi hiểu rằng: “Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra toà. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì đáng bị đưa ra trước Thượng Hội Đồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì đáng bị lửa hoả ngục thiêu đốt (Mt 5,22).

- Khi thằng quỷ dâm dục xúi bẩy tôi đi ngoại tình, ăn chơi trác táng, quan hệ bừa bãi … tôi phải van nài Chúa Thánh Thần, xin Ngài nhắc nhở cho tôi nhớ rằng: “Thân xác [của con] là Đền Thờ của [Ta đấy nhé! Chớ có làm cho nó ra ô uế!]” (1 Cr 6,19). (x. Suy niệm Mùa Chay, Lm Ansgar Phạm Tĩnh).

Sau khi chịu phép Rửa tội để trở nên một Kitô hữu, chúng ta dấn thân vào đời với nhiều thử thách của niềm tin, phải chịu nhiều cám dỗ của phận người lữ thứ. Nếu chúng ta tin rằng “Thiên Chúa đã tuôn đổ đầy tràn ơn Thánh Thần xuống trên chúng ta, nhờ Đức Giêsu Kitô, Đấng cứu độ chúng ta” (Tt 3,6) thì hãy vững tâm và tin tưởng tuyệt đối vào quyền năng của Chúa Thánh Thần. Ngài sẽ không bao giờ xa rời chúng ta đâu! Điều quan trọng là chúng ta có thánh tâm để cầu xin và nhờ cậy Ngài, hay là không thôi!

Hãy tin tưởng và trông cậy vào Chúa Thánh Thần. Bảy hồng ân của Chúa Thánh Thần luôn trao ban cho người: ơn khôn ngoan, ơn hiểu biết, ơn nhận thức, ơn chỉ bảo, ơn dũng mạnh, ơn thánh thiện và ơn kính sợ Thiên Chúa.

Hãy mở rộng tâm hồn đón nhận ơn Chúa Thánh Thần và hăng hái cộng tác với chương trình của Ngài, nhờ đó “Hoa trái của Thần Thần là bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ” (Gl 5,22-23) sẽ tràn đầy trong tâm hồn và đời sống của chúng ta.

Việc gặp gỡ Chúa Thánh Thần rất dễ dàng. Chỉ cần hồi tâm lại, ý thức Ngài đang hiện diện ngay trong bản thân mình, và muốn được tan hòa vào trong Ngài. Chúa Thánh Thần sẽ mở tung cánh cửa ích kỷ. Ngài sẽ phá tan cánh cửa hẹp hòi. Ngài sẽ ban thêm sức mạnh. Ngài sẽ quét sạch mọi lớp bụi bặm rêu phong. Ngài sẽ đổ tràn vào hồn chúng ta nguồn sống mới giúp chúng ta chiến thắng mọi cám dỗ và hăng hái lên đường.

Hãy cầu nguyện với Chúa Thành Thần bằng tâm tình của Thánh Augustinô: "Lạy Chúa là vẻ đẹp ngàn đời, vẻ đẹp cổ xưa nhưng vẫn luôn luôn mới mẻ. Con đã chạy tìm những cái đẹp bên ngoài vốn chỉ là phản ánh èo uột của vẻ đẹp vĩnh hằng. Chúa là vẻ đẹp vĩnh hằng ở trong con thì con lại không kiếm tìm. Vì thế, xin Chúa cho con biết trở về với chính lòng mình mỗi ngày, để ở đó con gặp được Chúa, hít thở Chúa. Con đón nhận dòng nước ân sủng và lòng con được đốt cháy ngọn lửa Thánh Thần. Amen.".

28.       Phương thế chiến thắng cám dỗ--Lm Giuse Nguyễn Hữu An

Phụng vụ Giáo hội đã bước vào Mùa Chay Thánh.

Mùa Chay trải dài 40 ngày. Thời gian này nhắc lại 40 năm của dân Israel trong sa mạc trước khi đến Đất hứa, 40 ngày ngôn sứ Êlia ở trên núi Horeb, 40 ngày Chúa Giêsu ăn chay cầu nguyện trong hoang địa.Thời gian 40 ngày là con số tượng trưng nói lên thời gian thử thách và thanh luyện.Trên con đường về Nước Trời, chúng ta trải qua những thử thách và thanh luyện.Thời gian 40 ngày chay tịnh thật quí giá để mỗi người nhìn lại bản thân, đánh giá lại chính mình để sám hối canh tân.

Hàng năm, Phúc Âm Chúa Nhật I Mùa Chay đều nói về cám dỗ. Chúa Giêsu vào hoang địa. Sau 40 đêm ngày ăn chay và cầu nguyện, Satan xuất hiện và cám dỗ. Chúa Giêsu đã chiến thắng Satan.

1. Chịu cám dỗ

Làm người ở đời là chấp nhận thân phận chịu cám dỗ. Thánh Kinh đã ghi nhận, từ buổi đầu sáng tạo đã có cám dỗ. Thụ tạo đầu tiên trong hàng các thiên thần đối diện với cám dỗ là Lucifer, một thiên thần sáng láng đã không vượt qua được cơn cám dỗ, và đã trở thành Satan tăm tối. Tiếp đến, thụ tạo đầu tiên trong con người là Adong và Evà cũng đã nếm mùi cám dỗ. Nguyên Tổ đã gục ngã thảm thương trước cám dỗ cho nên đau khổ sự chết đã tràn vào thế gian.Trong hành trình về Đất Hứa, dân Israel đi trong sa mạc và đã gặp nhiều cám dỗ: cám dỗ trở lại Ai cập để có bánh ăn; cám dỗ thờ tượng con bê vàng; cám dỗ thử thách Thiên Chúa.Vua Đavit sa ngã trước cám dỗ sắc dục nên đã phạm tội cướp vợ của Uria và đã giết chết người anh em này.Giuđa Iscariốt chỉ vì tham tiền nên đã phản bội Thầy và bán Thầy giá 30 đồng bạc bằng nụ hôn giả dối…Các chước cám dỗ của Satan đều chung quy về ba mục tiêu: danh, lợi, thú.

Thiên Chúa cho phép ma qủy cám dỗ để thử thách xem con người ta có trung tín hay không, và để cho con người có cơ hội lập công phúc, để họ có thể chứng minh đức tin của mình.

Thiên Chúa cho có sự cám dỗ để cho con người phấn đấu thanh luyện mình, và đồng thời, khi Ngài cho phép như thế, ma qủy cũng lợi dụng triệt để mà cám dỗ con người. Mỗi ngày, chúng bày ra những chước độc mưu thâm, mỗi lúc một tinh vi xảo quyệt, lắt léo khôn khéo để cám dỗ người ta.

Thiên Chúa ban ơn thêm sức để con người chúng ta có thể chống lại những cơn cám dỗ ấy. Không khi nào Chúa để con người phải chịu những cơn cám dỗ qúa sức mình chịu đựng được. Như vậy, chúng ta phải chiến đấu với những cơn cám dỗ. Điều cần thiết là chúng ta phải phân định được ma qủy với những hành động cám dỗ xấu xa của nó để chống trả và xa lánh.

2. Ma qủy thường cám dỗ như thế nào?

Ma quỷ lừa dối con người.Ai cũng có trí khôn, biết phân biệt điều nào là xấu, là nguy hại và chẳng nên làm. Nhưng ma qủy lừa dối cho rằng việc làm đó là có lợi, là cần thiết nên người ta mới dấn sâu vào. Khi cám dỗ Evà, ma qủy không nói rằng ăn trái cấm đó là chống lại Thiên Chúa, nó chỉ nói rằng ăn trái này thì Bà sẽ được trở nên thông minh như Thiên Chúa. Có nhiều người bước vào nghiện ngập bằng những phút giây sảng khoái thăng hoa lừa dối. Nếu người ta biết sự xấu xa của tội thì có lẽ không ai lại đi phạm tội, nhưng người ta tưởng lầm, hoặc bị cám dỗ coi đó là hạnh phúc. Nếu người ta nhìn thấy những hình khổ nơi hỏa ngục thì chằng ai dám phạm tội. Ma qủy khiến người ta phạm tội bằng cách dẫn người ta một cách từ từ. Không khi nào có ai có thể phạm tội trọng ngay tức khắc, tội trọng chỉ bắt đầu bằng những tội nhẹ. Người ta thường nói, khi còn bé ăn trộm một qủa trứng, rồi khi lớn lên sẽ ăn trộm cả một con bò. Những tội trọng bắt đầu từ những nết xấu hay những tội nho nhỏ. Ma qủy cũng vậy, nó dẫn dắt người ta từ chỗ tưởng chừng vấp phạm những điều nhỏ tới phạm những điều lớn. Không ai nghiện thuốc ngay từ điếu hút đầu tiên, không ai nghiện rượu ngay khi uống chén đầu tiên. Nhưng dần dần nếu lập đi lập lại nhiều lần sẽ dẫn đến chỗ nghiện ngập (x. Buồn vui cùng kiếp người, ĐTGM Ngô Quang Kiệt, trang 33).

Chuyện kể rằng: khi ông Nôe trồng nho, Satan lấy làm lạ nên tiến lại gần hỏi:

- Ông đang trồng cây gì thế?

- Cây nho.

- Nó có lợi gì không?

- Có chứ. Trái nó vừa đẹp mắt, vừa ngon miệng. Từ trái nho ta còn có thể làm ra rượu giúp lòng người hưng phấn nữa.

- Vậy thì để tôi giúp ông.

Satan liền giết một con chiên, một con sư tử, một con lừa và một con heo. Lấy máu của chúng tưới gốc cây nho. Thế là cây nho lớn nhanh. Nôe lấy trái nho làm rượu.

Từ đó trở đi khi người ta uống một chút rượu vào thì sẽ vui vẻ dễ thương như con chiên; uống thêm chút nữa thì mạnh bạo như sư tử; nếu uống thêm thì sẽ ngu như lừa; nếu uống nữa thì... hoàn toàn như con heo vậy. (Truyện cổ Nước Pháp).

Ma quỷ luôn lừa dối con người. Chúng ta phải luôn cảnh giác.

3. Phương thế chiến thắng cám dỗ.

Noi gương Chúa Giêsu, chúng ta phải biết chống cự lại những cơn cám dỗ. Muốn chống lại, phải có những phương thế để có thể chiến thắng.

a. Lời Chúa.

Ma qủy cám dỗ Chúa Giêsu từ những điều thường nhất là cơm bánh hàng ngày. Chúa nhịn ăn 40 đêm ngày, đói thì cần ăn, đó là điều rất đổi bình thường.Ma qủy lợi dụng điều đó để cám dỗ, sau đó mới cám dỗ những những điều mạnh hơn là thử thách Thiên Chúa và chống lại Ngài. Chúa Giêsu dùng Lời Chúa để chiến thắng.

Gương của Chúa Giêsu được Tin Mừng Thánh Luca kể rõ: mỗi lần ma qủy đưa ra một chước cám dỗ thì Chúa Giêsu lại lấy một lời của Kinh Thánh mà đẩy lui chước cám dỗ ấy:

- Có lời chép rằng: người ta không sống bằng cơm bánh mà còn bằng lời của Thiên Chúa nữa.(Lc 4,5)

- Có lời chép rằng:ngươi phải thờ lạy Chuá là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Người.(Lc 4,8)

- Có lời chép rằng: ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi.(Lc 4, 11).

“Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ". Satan tạm lánh vào bóng tối, khi có thời cơ thuận tiện sẽ quay lại tiếp tục tấn công. Có lần, Satan dùng miệng lưỡi của Phêrô để cám dỗ Chúa đừng lên Giêrusalem chịu khổ nạn. Chúa quay lại quát nạt: “Satan, hãy lui ra đằng sau, đừng gây cớ cho Ta vấp phạm”. Thời cơ ma quỷ chờ đợi chính là lúc Chúa Giêsu trải qua cuộc Khổ Nạn. Trong vườn Giêtsêmani, khi đối diện với cái chết đang cận kề, Chúa Giêsu không khỏi sợ hãi đến nổi “mồ hôi đổ ra như máu”. Người đã thân thưa cùng Chúa Cha đến hai lần: “ Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi phải uống chén này. Tuy vậy, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha” (Mt 26, 39b); “Lạy Cha, nếu con cứ phải uống chén này mà không sao tránh khỏi, thì xin vâng ý Cha” (Mt 26, 42b). Cao điểm là khi Chúa bị treo trên thập giá, Satan dùng miệng lưỡi kẻ qua người lại để cám dỗ Chúa xuống khỏi thập giá: “Ông Kitô vua Israel, cứ xuống khỏi thập giá ngay bây giờ đi để chúng ta thấy và tin”. Trong suốt cuộc đời dương thế, Chúa Giêsu đã phải chiến đấu chống lại nhiều cơn cám dỗ. Người thực sự là Thiên Chúa nhưng đồng thời Người cũng hoàn toàn là con người nên "Người cũng phải chịu trăm chiều thử thách y như ta" (Dt 4,15). Chúa Giêsu đã chiến thắng tất cả. Không một cám dỗ, không một thách thức nào có thể khiến Người lùi bước.

Lời Chúa là sức mạnh tâm linh, là lẽ sống thần linh và là lời ban sự sống. Đọc và suy gẫm Thánh Kinh sẽ đem lại cho chúng ta sức mạnh để chiến thắng tội lỗi.

b. Ăn chay cầu nguyện.

Ăn chay cầu nguyện giúp con người chế ngự bản thân.Tội lỗi của con người là do không biết chế ngự bản thân. Ăn chay cầu nguyện giúp chúng ta biết thanh luyện con người mình, chế ngự bản thân, hãm dẹp dục vọng. 40 ngày Mùa Chay nhắc nhớ về 40 ngày đêm chay tịnh của Chúa Giêsu trong hoang địa, nhắc lại 40 năm dân Do thái lưu đày trong sa mạc chuẩn bị về Đất hứa. Mùa Chay là mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng, giúp chúng ta trở nên người thiện chiến, biết chế ngự và làm chủ bản thân.

Cầu nguyện là nhờ sức mạnh của Chúa Thánh Thần. Khi vào hoang địa, khi bị ma quỷ cám dỗ, Chúa Giêsu cần đến sự nâng đỡ của Chúa Thánh Thần. Người đã dựa vào sức mạnh của Chúa Thánh Thần và đã chiến thắng cám dỗ.

Khi chúng ta lâm vào những cuộc thử thách, phải đối diện với những mưu chước của ma quỷ, rất cần ơn Chúa Thánh Thần trợ lực. Chúa Giêsu mà còn cần đến Chúa Thánh Thần nữa, thì huống hồ là chúng ta!

Cần phải cầu nguyện (Lc 22,40; Cv 2,42; GLGH #2612,2742). Nhờ cầu nguyện, Chúa Giêsu đã không cô đơn một mình, nhưng “được Thánh Thần hướng dẫn” (Mt 4,1). Nhờ cầu nguyện, chúng ta được liên kết với sức mạnh của Thánh Thần và với Các Thánh trên trời.Vai trò của Chúa Thánh Thần thật quan trọng trong đời sống của chúng ta. Những lúc bị cám dỗ, những khi sống trong cô đơn, buồn chán và thất vọng…hãy cậy trông và khẩn cầu với Chúa Thánh Thần xin ơn phù trợ. Chính Chúa Giêsu đã hứa: “Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần mà Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy các con mọi điều” (Ga 14,26).

Chúng ta đang sống trong một xã hội có quá nhiều cám dỗ. Một xã hội đầy dẫy các tệ nạn và có nhiều lối sống buông thả. Đó là môi trường là cơ hội thuận tiện cho ma quỷ ẩn núp và tấn công. Cám dỗ ngày càng nhiều và ngày càng tinh vi dưới muôn hình dáng vẻ. Vì thế, lời dặn dò của Chúa Giêsu ngày càng khẩn thiết: "Hãy tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ". Cơn cám dỗ độc hại nhất mà con người cần phải luôn tỉnh thức canh phòng và trường kỳ chiến đấu bằng mọi cách, chính là lòng ích kỷ, quan niệm sống hẹp hòi, thiển cận của chính mình, chỉ biết có mình mà quên kẻ khác, chỉ biết thu vén lợi ích cho riêng mình mà quên quyền lợi kẻ khác.

Để tỉnh thức và cầu nguyện, chúng ta cần sống theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và ánh sáng soi dẫn của Lời Chúa, thực thi những việc đạo đức của Mùa Chay.

Chúa Giêsu đã từng căn dặn các Tông Đồ: "Hãy tỉnh thức". Tỉnh thức để nhận ra mưu mô của ma quỷ, tỉnh thức trước những lôi cuốn của thế gian, tỉnh thức trước những yếu đuối của con người xác thịt.

Mùa Chay là thời gian đặc biệt để sám hối canh tân bản thân dưới ánh sáng Lời Chúa và thực hành ăn chay cầu nguyện theo gương Chúa Giêsu, nhờ đó mỗi người chúng ta sống đẹp lòng Thiên Chúa hàng ngày.

29.       Chúa Giêsu bị cám dỗ và Ngài đã vượt qua thành công--Lm. Laurensô Chu Văn Quang

Trình thuật cơn cám dỗ của Chúa Giêsu được đặt trong bối cảnh cuộc đời của Chúa Giêsu trước khi Ngài bắt đầu sứ vụ rao giảng công khai. Địa điểm của chỗ cám dỗ này là Núi Quruntur vẫn còn ngày nay, một vùng núi đá chập chùng nằm giữa Jericho và Jerusalem. Nếu một người vào tu viện và leo lên đỉnh núi, họ có thể nhìn thấy rõ Đền Thờ Jerusalem từ đây. Chúa Giêsu bị cám dỗ để chọn lựa cách cứu chuộc con người: Cách dễ nhất và nhanh nhất để con người tin vào Ngài là làm phép lạ cho dân có của ăn và ban cho họ tất cả những gì họ muốn như của cải, danh vọng, uy quyền..., như sau khi Chúa làm phép lạ nuôi 5000 người, họ đã toan tính tôn Ngài làm vua nên Ngài phải bảo các môn đệ xuống thuyền qua bờ bên kia, giải tán dân chúng, còn Ngài lên núi cầu nguyện (Jn 6:); Cách khó nhất và lâu nhất là giáo dục để họ nhận ra sự thật, giúp họ kiên nhẫn thực hành, và vượt qua đau khổ để đạt tới ơn cứu độ; cách này đòi hỏi Ngài phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng trên Thập Giá để mang lại ơn cứu độ cho con người.

1/ Ba cơn cám dỗ của Chúa Giêsu.

(1) Cám dỗ thứ nhất về sự ăn uống: Trình thuật kể “Người ăn chay ròng rã bốn mươi đêm ngày, và sau đó, Người thấy đói.” Bấy giờ tên cám dỗ đến gần Người và nói: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi!" Quỉ biết Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, nó cũng biết Ngài mang bản tính con người nên cảm thấy đói sau khi ăn chay, và nó biết để bảo vệ sự sống, một người sẽ không nghĩ tới gì khác hơn là tìm được của ăn cho đỡ đói, nên nó cám dỗ Ngài làm phép lạ bằng cách hóa đá thành bánh ăn.

Nhưng Chúa Giêsu đáp lời quỉ và dạy chúng ta một bài học quan trọng: "Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra." Con người là một tổng hợp của hồn và xác, như thân xác cần bánh ăn mới có thể sống cách thể lý, linh hồn cũng cần được nuôi dưỡng bởi Lời Chúa thì mới có thể sống về phương diện tâm linh được. Sống phần tâm linh quan trọng hơn sống phần xác, vì đó là cuộc sống đời đời. Thế mà biết bao nhiêu người sống như không có hồn, như không phải chết, qua việc họ dành trọn vẹn thời giờ cho việc mưu sinh và bỏ qua việc học hỏi Lời Chúa. Chẳng lạ gì mà họ bị rơi vào hết cơn cám dỗ này đến cơn cám dỗ khác, và quằn quại trong đau khổ.

(2) Cám dỗ thứ hai về làm phép lạ: Sau đó, quỷ đem Người đến thành thánh, và đặt Người trên nóc đền thờ, rồi nói với Người: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mình xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá." Quỉ biết người Do-thái rất thích chứng kiến hay được hưởng phép lạ, và đa số dân chúng, nhất là dân Việt-nam rất thích phép lạ. Nếu muốn con người tin, Thiên Chúa chỉ cần cho họ thấy phép lạ!

Chúa Giêsu trả lời quỉ và dạy con người bài học thứ hai: "Nhưng cũng đã có lời chép rằng: Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi." Phép lạ được làm là để khơi dậy đức tin trong tâm hồn con người: nếu một người đã có niềm tin, phép lạ không còn cần nữa; nhưng nếu một người cứng lòng, dù có chứng kiến biết bao phép lạ họ vẫn không tin. Chúng ta thấy rõ điều này nơi các người trong Thượng Hội Đồng, họ vẫn không tin Chúa và còn tìm cách hủy diệt Người. Hơn nữa, niềm tin dựa trên phép lạ không vững bền; nếu không thấy phép lạ nữa, con người sẽ đánh mất đức tin. Họ muốn biến và điều khiển Thiên Chúa thành máy làm phép lạ thay vì họ phải biết tin tưởng vào tình yêu và sự quan phòng của Thiên Chúa, như những gì quỉ nói: “Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá.”

(3) Cám dỗ thứ ba cho giàu sang phú quí: Quỷ lại đem Người lên một ngọn núi rất cao, và chỉ cho Người thấy tất cả các nước thế gian, và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy, và bảo rằng: "Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi." Cám dỗ này cho chúng ta thấy rõ ràng sự gian dối của ma quỉ, vì tất cả những thứ quỉ hứa cho thuộc về Thiên Chúa, không thuộc về chúng.

Chúa Giêsu trả lời quỉ và dạy con người bài học thứ ba: "Satan kia, xéo đi! Vì đã có lời chép rằng: Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi." Đây là điều răn thứ nhất và quan trọng hơn cả. Có thể nói không một tín hữu nào không biết điều răn này; nhưng thực hành giới răn này trong cuộc sống thì không dễ dàng, vì biết bao người đã vì lợi lộc không chịu thờ phượng Thiên Chúa, lại quì sụp lạy ma quỉ. Cám dỗ này phải mở mắt cho con người hiểu rõ họ được sở hữu điều gì hoàn toàn là do bởi Thiên Chúa, chứ không từ ma quỉ, hay do bởi sức mình, hay bởi những thế lực khác.

2/ Những điều căn bản cần thiết để vượt qua chước cám dỗ

Trước tiên, kiến thức về Thiên Chúa và về con người là điều kiện chủ yếu để vượt qua cám dỗ. Để có kiến thức này, các tín hữu cần bỏ thời giờ để học hỏi về Thiên Chúa qua Thánh Kinh và những giáo huấn của Giáo Hội. Không biết Kinh Thánh là không biết Thiên Chúa và không biết những dự tính và đường lối của Thiên Chúa dành cho con người. Biết những điều này, con người sẽ nhận ra ngay những cạm bẫy gian dối của ma quỉ và không dễ rơi vào. Thứ đến, niềm tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa cũng không kém quan trọng. Con người phải vững tin Ngài sẽ không bỏ mặc con người phải đương đầu với ma quỉ, nhưng sẽ sai các thiên thần và những người tốt lành đến giúp đỡ và bảo vệ các con cái của Ngài, như đã sai các thiên thần đến nâng đỡ và bảo vệ Chúa Giêsu sau cuộc cám dỗ. Sau cùng, nhược điểm của con người là nghi ngờ sự hiện hữu, tình thương, và sự quan phòng của Thiên Chúa. Nhiều người lo sợ không biết có Thiên Chúa hay không, và nếu có, không biết Ngài có để mắt săn sóc đến họ không; vì thế, họ nghĩ phải tự mình lo liệu lấy cho chắc ăn.

ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:

- Chúng ta chỉ là loài thụ tạo vì yêu thương Thiên Chúa đã dựng nên, và có rất nhiều giới hạn. Chúng ta phải diệt trừ tội kiêu ngạo và bất tuân bằng cách tập luyện cho có được hai nhân đức khiêm nhường và tuân phục như Đức Kitô đã làm gương cho chúng ta.

- Chúng ta cần phải loại trừ cách nhìn ích kỷ và cá nhân của thế gian để học cái nhìn xả kỷ và tập thể của Thiên Chúa. Một người phạm tội, mọi người đều chịu; một người làm phúc, mọi người đều thông phần. Chỉ một lối sống như thế mới giúp chúng ta loại bỏ mọi cãi cọ, ghen tương tranh dành, ly dị, chiến tranh và đáp ứng được giới luật yêu thương như lời Chúa truyền dạy.

- Mọi cám dỗ đều có thể thắng vượt được nếu chúng ta chịu khó học hỏi Lời Chúa, và tập luyện để làm cho đức tin cho chúng ta mỗi ngày một thêm vững mạnh và kiên cường hơn.

mục lục
 

30.       Cám dỗ--Lm. Giuse Trần Việt Hùng

Chúng ta bắt đầu bước vào Mùa Chay Thánh, câu truyện của sách Sáng Thế Ký dẫn chúng ta trở lại sự khởi nguyên của dòng dõi loài người. Thiên Chúa sáng tạo con người từ bùn đất và thổi sinh khí ban cho con người có sự sống. Thiên Chúa đặt sẵn một mảnh vườn tuyệt đẹp để con người được vui hưởng hạnh phúc. Ngay từ giây phút đầu tiên, Thiên Chúa đã nhắc nhở hai ông bà tổ tiên Ađam và Evà về sự chọn lựa giữa sự sống và sự chết. Con rắn, biểu hiện của ma quỉ, đã cám dỗ lòng thèm khát của ông Ađam và bà Evà muốn trở nên giống Chúa qua sự hiểu biết về sự lành và sự dữ. Ma quỉ mon men dụ dỗ người đàn bà trước, Người nữ nói với con rắn: "Chúng tôi được ăn trái cây trong vườn; nhưng trái cây ở giữa vườn thì Thiên Chúa bảo: 'Các ngươi đừng ăn, đừng động tới nó, nếu không sẽ phải chết'" (Stk 3, 2-3). Bà Evà đã sa ngã nghe theo lời cám dỗ và cùng kéo lôi Ađam vào bẫy của ma quỉ. Ông bà đã chọn lựa sự bất tuân lệnh của Chúa và trong phút chốc sự ngây thơ vô tội đã biến mất.

Cám dỗ là sự ước muốn một hành động mà chúng ta có thể hưởng lạc ngay trong khoảnh khắc nhưng sau đó lại hối hận. Cám dỗ là hướng chiều về tội. Cám dỗ cũng là dịp hay cơ hội dẫn đến những ước muốn tò mò thực hiện những hành động xấu. Những đòi hỏi ước muốn của bản năng len lỏi vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Chúng ta không thể nào thỏa mãn tất cả mọi khao khát của lòng ham muốn hay dục vọng. Lòng ước muốn có thể là điều tốt hoặc xấu và điều phải hoặc trái. Chúng ta có quyền chọn lựa thái độ sống tốt. Dịp tội đưa dẫn chúng ta thỏa mãn sự tò mò của tâm trí và đáp ứng những khao khát của ngũ quan thèm muốn. Vì nhùng nhằng với cơn cám dỗ, bà Evà bị rơi vào bẫy xập của ma quỉ. Người nữ thấy trái cây đẹp mắt, ngon lành và thèm ăn để nên thông minh. Bà hái trái cây ăn, rồi lại cho chồng, người chồng cũng ăn (Stk 3, 6). Hậu qủa của sự tò mò tìm kiếm những kinh nghiệm sống thực là: Mắt họ liền mở ra và họ nhận biết mình trần truồng, nên kết lá vả che thân (Stk 3,7). Bài học kinh nghiệm sống đời giống như thế đã gây nên biết bao nhiêu thất bại nơi nhiều người. Thôi lỡ rồi!

Trong Kinh Lạy Cha, Chúa dạy chúng ta cầu xin: Xin chớ để chúng con xa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ. Chúng ta khó có thể tránh khỏi các cơn cám dỗ, vì nó xảy đến bất ngờ mọi nơi và mọi lúc dưới nhiều hình thức. Điều quan trọng là chúng ta phải biết tỉnh thức phấn đấu và thắng vượt. Thường thì các cơn cám dỗ đến rất nhẹ nhàng và xem ra hợp tình hợp lý. Nó đáp ứng đúng những nhu cầu đòi hỏi của lòng ao muốn thỏa mãn thân xác và tâm linh. Muốn thắng các cơn cám dỗ, chúng ta cần tỉnh thức cầu nguyện và ăn chay hãm mình. Đôi khi chúng ta còn phải trốn chạy, người ta nói: Đào vi thượng sách là thế! Chúng ta phải biết lượng sức mình, nếu chúng ta coi thường mà cứ quanh quẩn trong thách đố, ma quỉ sẽ không buông tha cho chúng ta. Chúng ta thường đối diện với những cám dỗ về danh vọng, ham muốn quyền lực, đức công bằng, sự tham lam của cải vật chất, sự ghen tương, thù ghét, và lòng ước muốn dâm dục.

Ma quỉ đã cám dỗ Chúa Giêsu về những ước muốn thỏa mãn của ăn vật chất, quyền lực và danh vọng. Chúa Giêsu đã dứt khoát chống trả các chước cám dỗ một cách mau lẹ bằng cách dựa vào lời Kinh Thánh: Nhưng Chúa Giêsu đáp lại: "Có lời chép rằng: 'Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra'"(Mt 4,4). Lời Chúa là lẽ sống và là khí giới vạn năng giúp chúng ta chiến đấu thắng vượt những cạm bẫy của ma quỉ. Với sức riêng, chúng ta khó vượt qua các mưu mô của quỉ dữ. Chúng ta cần phải cậy nhờ vào ơn Chúa và luôn tỉnh thức. Hằng ngày chúng ta đối diện với rất nhiều cơn cám dỗ. Trong khi lựa chọn thái độ sống là khi chúng ta chạm trán với sự cám dỗ giữa lành và dữ, tốt và xấu. Bảy mối tội đầu là bảy loại cám dỗ hay xuất hiện: Tội kiêu ngạo, hà tiện, dâm dục, hờn giận, mê ăn uống, ghen ghét và lười biếng phụng thờ Thiên Chúa.

Tập trung hướng nhìn về Chúa và chỉ tôn thờ một mình Ngài. Chúa Giêsu thắng vượt các cơn cám dỗ dễ dàng bởi sự tỉnh thức và ăn chay nguyện cầu. Chúa đã dùng lời Kinh Thánh để đối đáp với những lạm dụng của ma quỉ: Bấy giờ Chúa Giêsu bảo nó rằng: "Hãy lui đi, hỡi Satan! Vì có lời đã chép: 'Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ phụng sự một mình Ngài'" (Mt 4, 10). Ma quỉ cũng thấu đạt lời Kinh Thánh, cũng khéo léo áp dụng, tuy nhiên không đúng nơi đúng chỗ và không có ý hướng ngay lành. Ma quỉ đã thất bại và bỏ cuộc. Lời Chúa là vũ khí rất lợi hại giúp chúng ta vượt thắng những mời mọc và khiêu khích của ma quỉ. Trong mùa chay thánh này, chúng ta hãy cố gắng đọc, học hỏi, suy niệm và tin vào lời Chúa. Nghi thức xức tro mời gọi: Hãy sám hối và tin vào Phúc âm.

Lòng con người hay hướng chiều về điều dữ là do bởi bản tính mỏng dòn ô nhiễm bởi tội nguyên tổ. Thánh Phaolô tông đồ trong thở gởi cho giáo đoàn Rôma đã viết: Anh em thân mến, cũng như do một người mà tội lỗi đã nhập vào thế gian, và do tội lỗi mà có sự chết, và thế là sự chết đã truyền tới mọi người, vì lẽ rằng mọi người đã phạm tội (Rm 5, 12). Nếu ai nói rằng mình không bao giờ phạm tội, đó là người nói dối và lừa đảo chính mình. Đôi khi chúng ta chỉ xét mình một cách hời hợt bên ngoài và chỉ xưng thú một vài lỗi lầm quen thuộc. Thí dụ: Một năm chúng ta có cơ hội xưng tội vào mùa chay, khi vào tòa cáo giải, có người xưng: Thưa cha, trong năm qua con có bỏ lễ Chúa Nhật 2 lần, xin hết. Có lẽ chúng ta chưa xét mình cho đủ. Không dám nhìn vào đời sống nội tâm và không biết cách xét mình. Chúng ta có thể xét mình bằng cách dựa vào 10 giới răn của Chúa và 6 điều răn của Hội Thánh. Chúng ta có thể xét mình về những tội trong tư tưởng, lời nói, việc làm và những điều thiếu xót. Chúng ta có thể xét mình về bổn phận đối với Chúa, với tha nhân và với chính mình. Càng xét mình kỹ, càng xưng thú rõ ràng và thật lòng ăn năn chừa cải, chúng ta mới có cơ hội thăng tiến trên đường nhân đức.

Truyện minh họa: Có một thiếu phụ đem quần áo ra giếng chung để giặt nhưng vì sợ người ta thấy quần áo mình quá dơ bẩn, nên vội vàng giặt sơ sơ rồi gấp mang về phơi. Vì thế, quần áo không có cái nào sạch cả. Ngày nay, nhiều người cũng làm như thế trước mặt Chúa và trong tòa cáo giải với linh mục. Vì sợ linh mục nghe biết tội mình quá ô uế, nên họ không dám xưng từng tội một và chỉ trình bày cách tổng quát. Họ giấu những tội trọng hay cố tình nói cho nhẹ bớt, nên linh hồn họ dơ vẫn hoàn dơ.

Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa đã xuống trần hy sinh chịu chết trên thập giá để cứu độ. Chúa có uy quyền để tha thứ mọi tội lỗi của chúng ta đã phạm. Vì như bởi tội không vâng lời của một người mà muôn người trở thành những tội nhân thế nào, thì do đức vâng lời của một người mà muôn người trở thành kẻ công chính cũng như thế (Rm 5, 19). Chúa đến để cứu độ, chứ không phải để luận phạt chúng sinh. Khi đi rao giảng Tin mừng nước trời, Chúa Giêsu đã tha tội cho nhiều người: Chúa tha tội cho người đàn bà tội lỗi khi xức dầu chân Chúa, tha tội cho phụ nữ Samaria tại giếng Giacob, tha tội cho người bất toại và tha tội cho kẻ trộm bị đóng đinh cùng… Chúa cũng đã trao quyền tháo cởi cho thánh Phêrô, các tông đồ và những người kế vị. Chúng ta tin tưởng vào quyền năng tha thứ của Chúa.

Lạy Chúa, bước vào Mùa Chay Thánh là chúng con bắt đầu bước vào mùa tập luyện. Xin cho chúng con biết can đảm xét mình và nhận diện tình trạng tâm hồn yếu đuối và tội lỗi. Chúng con là kẻ tội lỗi cần đến lòng thương xót của Chúa. Xin Chúa xót thương và tha thứ tội lỗi chúng con.

31. Không để cho lòng trung tín với Chúa bị đem ra tranh luận--‘Lương Thực Ngày Chúa Nhật’--Achille Degeest

Đức Kitô đã muốn biết đầy đủ về thân phận làm người, kể cả cám dỗ; ngoại trừ tội lỗi. Nhân tiện, cũng nên ghi chú rằng cám dỗ không phải là tội lỗi; trái lại, khi đã vượt qua được, thì cơn cám dỗ lại tăng cường lòng trung tín và làm cho Thiên Chúa càng thêm lòng nhân từ đối với ta (với điều kiện là ta đã không dại dột gieo mình vào cơn cám dỗ). Người ta có thể thấy sự khác biệt trong thái độ của Chúa và thái độ của Adong khi đối diện với ma quỷ: Chúa không tranh luận với nó. Chúng ta biết được các cơn cám dỗ của Chúa là nhờ chính Người tiết lộ ra. Có thể là các nhà chép Phúc Âm đã cô đọng lại trong một bài tường thuật mầu mè, nhiều cơn cám dỗ khác nhau mà Đức Kitô đã gặp. Ta không biết dưới hình dạng nào hay nhờ phương cách nào satan đã thử thách Chúa. Điều cốt yếu nằm trong bài học vô cùng quan trọng rút ra từ câu chuyện cám dỗ và bài học ấy kết thúc bằng lời khẳng định mặc nhiên rằng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa và các thiên thần phục dịch Người.

Đoạn Tin Mừng này gợi lên vài ý tưởng:

1) Khi muốn chịu cám dỗ, mặc dù biết mình không sa ngã được, Chúa lưu ý chúng ta rằng mối nguy thất bại đe dọa số phận chúng ta. Ta không thiếu phương tiện đối phó, nhưng ta phải biết rằng thực tại là thực tại.

Thực tại ấy bị sự thâm độc của ‘thủ lãnh thế gian này’ (ma quỷ) nhiễm vào; chủ tâm của nó là đưa ta xa lìa Thiên Chúa. Chúng ta càng coi sự đe dọa này là huyền thoại, lại càng dễ bị sa ngã hơn. “Chúng con hãy tỉnh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ” (Mt 26,41).

2) Chúa chống lại một cách dứt khoát cái tiến trình mà satan muốn đặt vào trong Người. Satan khêu gợi bằng những mục tiêu giả dối đầy vẻ quyến rũ. Nó muốn nhân đó khơi dậy một điều ham muốn và lòng chiều theo ham muốn đó, tức là tội lỗi. Mỗi lần như thế, Chúa đều nghiêm khắc xua đuổi nó đi.

3) Cơn cám dỗ thứ ba đáng cho ta suy nghĩ cách riêng. Satan tìm cách hạ ơn gọi của Đức Kitô xuống hàng một với ‘thuyết cứu thế’ mang tính chất chính trị. Nó thử làm cho Chúa Giêsu thờ lạy một sự vật nào khác thay vì Thiên Chúa. Đó là một quyến rũ gần giống tội phạm tới Chúa Thánh Thần, là tội duy nhất không được tha. Tội phạm tới Thánh Linh là sự đồi bại có ý thức, được mong muốn, được chấp thuận, -sự đồi bại của trí khôn con người hết còn chịu được ‘thuyết cứu thế’ đích thực, bởi vì nó đã quyết định rằng sự cứu rỗi của con người hoàn toàn nằm trong tay con người. Như thế là chuyển sự thờ phượng từ Thiên Chúa qua một đối tượng khác. Mà lẽ ra “ngươi hãy thờ lạy một mình Chúa là Thiên Chúa ngươi”.

4) Trong khi chống trả chước cám dỗ, Chúa Giêsu dựa vào uy thế của Người là Thiên Chúa. Trong cơn chiến đấu với cám dỗ, chúng ta được sự trợ giúp của Chúa Giêsu.

32.       Khởi đầu từ điều nhỏ mọn--‘Niềm Vui Chia Sẻ’

Hắn là một tên sát nhân. Hắn đã giết một cảnh sát viên. Bây giờ hắn phải trả giá bằng hình phạt: Người ta cột hắn vào ghế điện trong nhà tù.

Người ta buộc những miếng kim khí vào cái vòng trên đầu hắn vào bắp chân hắn. Một lát nữa, dòng điện mạnh sẽ chạy qua thân xác hắn, đủ gây nên sự mất ý thức ngay lập tức và chết luôn. Viên chức phụ trách bởi tên tử tội xem hắn có muốn nói lời gì cuối cùng không. Hắn nói buột ra với giọng điệu đớn cực độ: “Đây, tất cả đã khởi đầu khi tôi ăn cắp 1 đồng 5 xu ở túi áo của mẹ tôi. Rồi tôi ăn cắp 2 đồng 5 xu. Sau đó, tôi đã bắt đầu ăn cắp đồ vật ở trường học, ở tiệm tạp hóa, tiệm thuốc. Rồi, với hai đứa bạn, tôi bắt đầu tập luyện, món kiếm được càng ngày càng lớn hơn. Cuối cùng, chúng tôi quyết định cướp ngân hàng, và lần đó tôi đã bắn viên cảnh sát. Đó, tất cả bắt đầu với 1 đồng 5 xu”.

Thưa anh chị em,

Đó là câu chuyện thường của tội ác. Đó là câu chuyện thường của lỗi lầm, nó thường khởi sự bằng một điều nhỏ mọn – 1 đồng 5 xu – một điếu thuốc, một ly rượu, một tư tưởng không tốt, một ước muốn dơ bẩn hay sự tò mò, đánh người nhỏ tuổi, không vâng lời trong những điều nhỏ mọn. Khi không được ngăn chặn, nó sẽ dẫn tới vụ ăn cướp, lạm dụng ma túy, nghiện ngập say sưa, trụy lạc đủ loại, bạo lực hành hung…

Tin mừng hôm nay kể lại việc Chúa Giêsu bị ma quỷ cám dỗ. Qua đó, chúng ta thấy được chiến thuật quỷ quyệt ngàn đời của ma quỷ: Hắn luôn luôn bắt đầu tấn công con người ở khía cạnh thấp hèn nhất: sự tham ăn hay nói cách khác, sự tìm kiếm thỏa mãn xác thịt với những dục vọng đê tiện. Sau khi tấn công khía cạnh xác thịt đê hèn của con người. Một khi đã mù quáng trong những dục vọng đê tiện của thể xác, con người sẽ đánh mất đi mọi ý hướng, mọi ý chí tốt lành để chỉ biết ngụp lặn trong việc tìm kiếm danh vọng, chức quyền và của cải, tức là con người đi vào vòng nô lệ của những ước vọng hão huyền.

Đây cũng là chiến thuật cũ của ma quỷ để tấn công Chúa Giêsu. Thế những, nếu hắn đã thành công với hai ông bà nguyên tổ loài người thì hắn ta đã thất bại nặng nề với Chúa Giêsu, Ađam mới của loài người. Ba đợt cám dỗ của Satan đều nhằm đánh lạc hướng sứ mạng cứu thế của Chúa Giêsu. Satan đã khôn khéo đưa ra dụ dỗ Chúa ba kế hoạch hấp dẫn để chinh phục dân chúng dễ dàng: Trước hết là cứ việc biến sỏi đá thành cơm bánh, cứ việc làm phép lạ cho dân chúng được ăn no thì ai lại không ham, ai lại không muốn chạy theo Ngài. Rồi đến kế hoạch thứ hai có vẻ hấp dẫn hơn trò xiếc quốc tế: đó là chỉ cần Chúa biểu diễn quyền phép của Thiên Chúa cho dân chúng thấy mà lóe mắt thán phục, bằng một pha nhào lộn ngoạn mục từ trên tháp đền thờ Giêrusalem xuống đất mà không sợ gãy cổ què chân, vì đã có các Thiên Thần nâng đỡ Ngài. Cuối cùng Satan lại bày ra một kế hoạch thứ ba, đó là chỉ cần Chúa quỳ xuống phục lạy hắn ta một cái là sẽ đổi lấy tất cả danh vọng, giàu sang, quyền thế, thống trị muôn dân nước trên thế giới, bá chủ hoàn cầu…

Trước các đợt tấn công của Satan, Chúa Giêsu đã dứt khoát gạt bỏ cả ba kế hoạch hấp dẫn, dễ dàng đó. Chúa không muốn chinh phục người ta bằng miếng ăn, bằng quyền năng thần thánh hay bằng vinh quang vật chất trần gian. Chúa đến trần gian nầy là để thi hành sứ mạng cứu độ trần gian theo kế hoạch của Thiên Chúa Cha. Kế hoạch đó là Ngài phải mang lấy thân phận con người sống kiếp người nghèo khổ và phải đi đến tận cùng con đường gian khổ, đến cuộc tử nạn Thập giá. Đó là kế hoạch kỳ diệu của Thiên Chúa Cha mà Chúa Giêsu phải thực hiện đến hoàn thành để đưa Ngài lên đến tột đỉnh vinh quang của cuộc chiến thắng phục sinh, nhờ đó mà loài người được cứu chuộc.

Anh chị em thân mến,

Ngày nay, Satan không hiện nguyên hình để dụ dỗ chúng ta, nhưng nó ngụy trang dưới nhiều hình thức tinh vi và tràn ngập chung quanh chúng ta, để lôi kéo chúng ta ra khỏi con đường của Chúa, để sống phóng đãng theo ý muốn của mình. Đi theo Chúa Giêsu, chúng ta chỉ có một con đường Chúa Giêsu đã chọn và chúng ta phải chọn lại luôn từng ngày, từng giờ trước những cám dỗ của miếng ăn, của tiền của, của danh lợi, của quyền thế: “Con người không chỉ sống nhờ cơm bánh mà còn phải được Lời Chúa nuôi dưỡng nữa”.

Chúng ta quyết tâm biến Mùa Chay nầy thành một cuộc chiến đấu và chiến thắng vẻ vang như Chúa Giêsu. Đôi khi chúng ta phải đương đầu với những cám dỗ lớn lao, nhưng thường ra, chúng ta gặp những cám dỗ nhỏ hơn, nhất là lúc khởi đầu bao giờ cũng là chuyện nhỏ mọn. Nhưng hãy kháng cự ngay lúc khởi đầu, để được tăng sức chống lại những tấn công lớn hơn sau này của ma quỷ.

Cũng vậy, nếu muốn làm điều gì lớn lao cho Chúa, chúng ta hãy khởi đầu từ điều nhỏ mọn: một tư tưởng, một ước muốn, một lời cầu nguyện. Hãy tìm cách nói hay làm những điều tốt lành. Hãy chia sẻ chút ít cho người đang túng thiếu. Hãy đi dự Thánh lễ thường xuyên đều đặn. Mỗi ngày hãy dành ít phú đọc và suy niệm Tin Mừng. Hãy tìm ra phương thế cụ thể để nên giống Chúa Giêsu. Hãy bắt đầu bằng những việc nhỏ mọn nhưng rõ rệt. Rồi chúng ta có thể nói: “tôi đã làm được điều đó hôm qua, tôi có thể làm được hôm nay, tôi sẽ còn có thể làm được ngày mai”.

Tất cả chúng ta muốn đứng về phía người chiến thắng. Chúa Kitô luôn chiến thắng. Ngài chiến thắng trong trận chiến chống Satan. Ngài đã chiến thắng vào lễ phục sinh đầu tiên. Chúng ta hãy đứng về phía Ngài trong Mùa Chay và chắc chắn chúng ta sẽ chiến thắng với Ngài vào lễ Phục Sinh.

33.       Trông bạn khác quá--Mark Link

Chủ đề: Các cơn cám dỗ Đức Giêsu trải qua chứng tỏ Ngài là Con Thiên Chúa, là "Adam mới" trong cuộc tân tạo của Thiên Chúa

Cách đây một số năm, Doug Alderson có viết một bài rất hay trong tạp chí Campus Life mô tả cuộc đi bộ suốt hai ngàn dặm xuống dãy núi Appalachi (Appalachian Trail) của ông.

Lúc đó Doug vừa mới tốt nghiệp trung học thôi nhưng đã tự đặt cho mình một số câu hỏi chưa được ai trả lời cho, chẳng hạn: Có Thiên Chúa hay không? Mục đích cuộc sống là gì? Khi bình luận về tất cả những vấn nạn này, Doug viết: "Phải có cái gì đó đáng sống hơn là tiền bạc, truyền hình, tiệc tùng và đua tranh... Cuộc đi bộ lâu ngày của tôi chuyến này là một cuộc đi tìm an bình nội tâm, là một cuộc hành trình khám phá chính mình".

Cuộc hành trình gian khổ hơn Doug dự tính. Có đôi chỗ, đường dốc đứng rất là nguy hiểm. Ban ngày lại thường hay mưa. Áo quần Doug bị sũng ướt nước, chân cẳng thì ướt át, thân thể thì rét run và đau nhức vào ban đêm. Nhưng Doug đã không đầu hàng. Những giờ phút đi bộ và leo trèo giúp Doug có cơ hội suy nghĩ, đồng thời nhờ đó cậu hiểu mình hơn, vì chung quanh chẳng có ai tác động lên cậu hết.

Năm tháng sau, Doug về đến nhà. Cậu đã trở thành một người thay đổi khác. Ngay chính con chó của cậu cũng lạ lùng ngó cậu như muốn nói rằng: "Cậu đã đi đâu và đã làm gì thế? Trông cậu khác quá!".

Doug quả là có khác trước. Cậu đã gặp được điều cậu kiếm tìm, đó là có một vị Thiên Chúa: đời sống có mục đích và cậu có vai trò trong cuộc sống ấy. Doug tóm tắt kinh nghiệm của mình bằng giòng chữ sau: "Tôi không còn là tôi như trước đây nữa, tôi yêu thích cái mà tôi nhìn thấy được trong chính tôi".

Doug Alderson thuộc về số người trong lịch sử đã từng đi tìm cô tịch để suy tư về ý nghĩa và mục đích của đời sống. Môisê đã từng làm thế. Các tiên tri từng làm thế. Gioan Tẩy Giả từng làm thế, và trong Phúc âm hôm nay, Đức Giêsu cũng làm thế. Suốt bốn mươi ngày dài trong cô tịch, Chúa Giêsu đã trải qua bao cơn cám dỗ dữ dội. Chúng ta có thể so sánh ba cơn cám dỗ với đoạn duyệt ở đầu một cuốn phim. Đoạn duyệt này trình bày cho chúng ta khá đầy đủ về cuốn phim khiến chúng ta chú ý vào phim ấy mà vẫn không làm cho chuyện phim sau đó bị mất hay đi.

Cơn cám dỗ Chúa Giêsu đã trải qua cũng tương tự như thế. Chúng kể cho chúng ta khá đủ về Chúa Giêsu để khiến chúng ta chú ý đến Ngài mà không làm cho câu chuyện Phúc âm nhạt nhẽo đi. Chẳng hạn, các cơn cám dỗ ấy giúp chúng ta biết sơ qua bản thân Chúa Giêsu và công việc mà Ngài đến để chu toàn.

Chúng ta hãy xem điểm thứ nhất liên quan đến bản thân Chúa Giêsu: Chúa Giêsu là ai?

Thoạt tiên, các cơn cám dỗ cho chúng ta thấy Chúa Giêsu đã cảm nghịêm trận chiến nội tâm giữa điều thiện và điều ác giống hệt chúng ta. Ngài cũng cảm thấy cuộc tranh chấp bên trong giữa điều phải và điều trái giống hệt chúng ta. Điều này cho thấy Chúa Giêsu cũng là con người như chúng ta.

Nhưng các cơn cám dỗ không chỉ nói lên điều đó. vì dù bị cám dỗ giống hệt chúng ta nhưng Chúa Giêsu đã phản ứng lại cơn cám dỗ khác với chúng ta. Ngài không hề giao động hay do dự khi đương đầu với cám dỗ. Ngài không nhượng bộ cám dỗ một chút nào hết. Điều này cho thấy điểm đặc biệt nơi con người Chúa Giêsu. Điểm đặc biệt ấy là gì?

Chính ma quỷ đã cho chúng ta thấy một mối khi nó nói với Chúa Giêsu: "Nếu ngươi là Con Thiên Chúa..." ma quỷ gợi cho chúng ta biết Chúa Giêsu không chỉ là một con người, mà Ngài còn là Con Thiên Chúa đến sống giữa chúng ta. Nhiều năm sau đó, trong thư gởi tín hữu Philipphê, Thánh Phaolô đã cắt nghĩa bản tính của Chúa Giêsu như sau: "Chúa Giêsu vốn bản tính là Thiên Chúa, nhưng Ngài... Đã trở nên giống như loài người và đã xuất hiện như một con người" (Pl 2: 6-7). Như vậy các cơn cám dỗ Chúa Giêsu đã trải qua giúp chúng ta nhìn thấy trước câu trả lời cho vấn nạn "Chúa Giêsu là ai?" hay nói cách khác, Chúa Giêsu có sứ mệnh gì trên trần gian?

Các cơn cám dỗ ấy cũng giúp ta thấy trước câu trả lời cho vấn nạn vày. Để thấy rõ điểm này, chúng ta cần nhớ lại bài đọc thứ nhất hôm nay. Ngày sau khi Adam được Chúa tạo dựng, ma quỷ liền cám dỗ ông ta và Adam đã sa ngã. Kể từ lúc đó, tất cả mọi người đều làm nô lệ cho ma quỷ. Giờ đây ma quỷ lại cám dỗ Chúa Giêsu. Tuy nhiên, không như Adam sa ngã, Chúa Giêsu đã đứng vững. Điều này cho thấy Chúa Giêsu đến để giải thoát chúng ta khỏi vòng nô lệ, Ngài đã đến để điều chỉnh sai lầm nơi tội lỗi đầu tiên của Adam. Trong bài đọc thứ hai hôm nay, Thánh Phaolô đã bình luận về sứ vụ này của Chúa Giêsu như sau: "Cũng như tội lỗi của một người đã kết án toàn thể nhân loại thế nào, thì hành vi công chính của một người cũng giải thoát và đem lại nguồn sống cho nhân loại như thế ấy. Nói cách khác, Chúa Giêsu là "Adam thứ hai". Ngài đã đến để sửa lại lầm lỗi cho "Adam thứ nhất". Đó chính là cách thức Thánh Phaolô giải thích về sứ mệnh của Chúa Giêsu trong thư gởi tín hữu Corintô: "Cũng như mọi người phải chết vì liên kết với Adam thế nào, thì mọi người cũng được sống nhờ kết hiệp với Chúa Giêsu như thế... Adam thứ nhất bởi đất, Adam thứ hai bởi trời.. Như chúng ta đã mặc lấy hình tượng con người bởi đất thế nào thì chúng ta cũng sẽ mặc lấy hình tượng của CON NGƯỜI đến từ trời như thế" (1 Cr 15,22.47-49).

Nói cách khác, Chúa Giêsu đã đến trần gian để trở thành "Adam mới" của một nhân loại mới.

Như thế, để kết luận, chúng ta thấy rằng các cơn cám dỗ trong hoang địa Chúa Giêsu trải qua cho chúng ta thấy trước hai sự kiện quan trọng về Chúa Giêsu:

Thứ nhất, Chúa Giêsu là con Thiên Chúa làm người. Thứ đến Ngài là Adam mới mang sứ mệnh phục hồi sự sống mới cho nhân loại. Các bài đọc hôm nay thật thích hợp để dẫn nhập chúng ta vào mùa chay. Chúng làm nổi bật được nội dung của Mùa chay. Mùa chay giúp ta sống lại kinh nghiệm trong hoang địa của Chúa Giêsu xưa kia về việc chống lại ma quỷ cám dỗ.

Nhưng không chỉ có thế, mùa chay còn cử hành mừng chiến thắng của Chúa Giêsu trên ma quỷ. Và bao lâu chúng ta biết kết hợp với Chúa Giêsu trong trận chiến chống quỉ thì chúng ta cũng sẽ chia xẻ niềm vui chiến thắng của Ngài.

Lạy Chúa Giêsu, Chúa là con Thiên Chúa làm người. Chúa đã vào hoang mạc để chịu ma quỷ cám dỗ, và để bắt đầu sứ mệnh như một Adam mới. Xin giúp chúng con cùng đi vào hoang mạc với Chúa. Xin giúp chúng con biết chia sẻ trận chiến mùa chay với Chúa ngõ hầu chúng con cũng được chia sẻ chiến thắng Phục sinh với Chúa.

34.       Trả lại cho Chúa chỗ ngự của Ngài--Lm. Antôn Hà Văn Minh

Trong những ngày qua Thành Phố Hồ Chí Minh đang nóng lên chuyện đòi lại vỉa hè cho người đi bộ, đặc biệt tại Quận I, Ông Phó Chủ tịch UBND Quận I, Đoàn Ngọc Hải, đã hành động cách quyết liệt để đòi cho được vỉa hè nhằm trả lại cho người đi bộ. Và sau gần một tháng, vỉa hè Quận 1 thành Phố HCM thống thoáng hơn, đẹp hơn, người đi bộ cảm thấy thoải mái hơn, không còn nơm nớp lo sợ bị xe đụng.

Một hình ảnh gợi cho những người Kitô hữu khi bước vào Mùa chay thánh. 40 ngày của Mùa chay là thời gian để người tín hữu gột rửa tâm hồn, trả lại cho Thiên Chúa chỗ đứng của Ngài trong đời sống của người Kitô hữu. Thật vậy, trong cuộc hành trình tiến về Nhà Cha, không ít người Kitô hữu đã để cho tâm hồn của mình bị lấn chiếm bởi những điều mà đoạn Tin Mừng hôm nay trình bày, đó là: danh vọng, tiền bạc và đam mê nhục thú. Bôn ba trong cuộc sống trần thế, có bao giờ chúng ta tự hỏi, trong tâm hồn của chúng ta có còn chỗ nào cho Chúa ngự trị không? Hay là những lo toan của cuộc sống, những tham vọng của cuộc đời, những thú vui trần thế đã choáng hết chỗ và không còn một chỗ trống nào để Chúa có thể ghé thăm?

Hôm nay, Giáo Hội mời gọi chúng ta bước vào Mùa Chay Thánh với một khao khát tái lập lại trật tự trong tâm hồn, trả lại chỗ ngự trị cho Chúa sao cho xứng hợp, bởi con người được tạo thành giống ảnh Chúa, và thân xác là Đền Thờ của Chúa. 40 ngày Chay Thánh không là một chu kỳ Phụng Vụ đến rồi đi, nhưng phải là thời gian hành động với một thái độ dứt khoát, không do dự hay lưỡng lự. Một sự cương quyết như Đức Kitô khi đối diện với các cám dỗ mà chúng ta vừa được nghe. Hãy mạnh dạn mở miệng để nói với các cám dỗ: nầy Satan hãy xéo đi, hãy đi chỗ khác, vì nơi đây không có chỗ cho người. Một lời minh định như thế là một nhát búa đập nát những thói quen xấu đang là những chướng ngại cản lối Chúa đến với chúng ta. Hãy mạnh dạn tuyên xưng: chỉ bái lạy Đức Chúa và chỉ thờ phượng một mình Người mà thôi, là những động lực lôi kéo chúng ta ra khỏi sự ươn lười, thúc đẩy chúng ta loại bỏ sự ham mê nhục hú, sự hưởng thụ ích kỷ, để chúng ta dành lại chỗ cho Chúa trong tâm hồn chúng ta.

Dĩ nhiên việc làm này không phải là dễ dàng, chắc chắn chúng ta cũng gặp nhiều sự chống đối là tính ươn hèn, sự ích kỷ, lòng tham lam… Thế nhưng, cuộc đời Kitô hữu luôn được mời gọi chiến đấu để dạt tới cùng đích của đời sống Kitô hữu chúng ta, chính là sự sống đời đời. Hãy siêng năng chạy đến với các Bí tích, nhất là Bí tích Hoà giải và Thánh Thể chúng ta sẽ tìm được năng lực để chiến đấu dành lại chỗ cho Chúa trong cuộc đời chúng ta.

Lạy Chúa, cám tạ ơn Chúa đã ban cho chúng con thời gian 40 ngày của Mùa Chay Thánh này, vì đây là thời gian thuận tiện để chúng con khám phá lại căn tính đích thật của đời Kitô hữu chúng con, và nhờ đó chúng con hiểu rằng, đời này chẳng có ý nghĩa gì nếu thiếu vắng Chúa trong cuộc đời, và vì vậy chúng con luôn nỗ lực giữ Chúa ở lại với chúng con. Amen.

mục lục
 

35.       Suy niệm của JKN

Câu hỏi gợi ý:

1. Đức Giêsu cũng bị cám dỗ. Điều ấy mạc khải cho ta biết những gì? Bị cám dỗ có phải là điều gì xấu xa không?

2. Cơn cám dỗ đưa ta đến một tình thế phải lựa chọn giữa điều tốt và điều xấu, hoặc giữa hai điều tốt, tốt nhiều và tốt ít. Như thế những dịp bị cám dỗ giúp chúng ta chứng tỏ điều gì? Cám dỗ là điều tốt hay điều xấu?

Suy tư gợi ý:

1. Đã là con người, ai cũng bị cám dỗ: Nếu không có bài Tin Mừng hôm nay, người ta dễ dàng nghĩ rằng sở dĩ Đức Giêsu hoàn toàn vô tội là vì Ngài không bị hề cám dỗ. Nhưng đoạn Tin Mừng này cho thấy chính Đức Giêsu - dù là Con Thiên Chúa, có bản tính thần linh hoàn toàn trong sạch - cũng bị ma quỷ cám dỗ. Thật là một mạc khải bất ngờ, đáng ngạc nhiên và rất lý thú, đồng thời cũng là điều an ủi chúng ta, tạo động lực cho chúng ta thắng những cơn cám dỗ xảy đến. Đức Giêsu là Thiên Chúa mà cũng bị cám dỗ, nên chúng ta vốn là người phàm, nếu có bị cám dỗ, dù nặng nề tới đâu, cũng là chuyện dễ hiểu. Điều đó có nghĩa: đã là con người thì đều bị cám dỗ. Và sự kiện Đức Giêsu bị cám dỗ chứng tỏ Ngài đích thực là con người y như chúng ta. Kinh Thánh cho biết Ngài cũng yếu đuối như chúng ta, nhờ vậy Ngài rất thông cảm với sự yếu đuối cũng như tội lỗi của chúng ta: "Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là Đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, vì Người đã chịu thử thách về mọi phương diện cũng như ta, nhưng không phạm tội" (Dt 4,15). Qua câu Kinh Thánh trên, ta lại được biết rằng tuy bị cám dỗ như ta, nhưng Ngài khác với ta ở chỗ không hề phạm tội, nghĩa là Ngài đã luôn luôn thắng mọi cơn cám dỗ, không bao giờ sa ngã.

2. Tội lỗi là sự chọn lựa SAI giữa hai điều tốt: Thiên Chúa đã chấp nhận để cho chúng ta - kể cả Đức Giêsu - bị cám dỗ. Điều đó cho thấy cám dỗ không phải là một điều xấu. Trái lại có thể đó là một điều cần thiết. Thật vậy, bị cám dỗ là một dịp để ta chứng tỏ tình yêu của mình đối với Thiên Chúa và tha nhân, và sự vâng phục của ta đối với Ngài. Vì một người không thể chứng tỏ rằng mình yêu mến, vâng phục… nếu không hề bị thử thách, nghĩa là chưa có cơ hội để không vâng lời, không yêu mến. "Lửa thử vàng, gian nan thử người công chính" (Cn 17,3), "Ví phỏng đường đời bằng phẳng cả, anh hùng hào kiệt có hơn ai?" (Nguyễn công Trứ).

Khi bị cám dỗ, có khi ta phải chọn lựa giữa điều tốt và điều xấu. Điều này thường xảy ra cho người có tâm linh còn non yếu, để họ có dịp chứng tỏ họ đứng hẳn về phía tốt. Còn những người đã lên tới những bậc thang tâm linh cao, thì khi bị cám dỗ, họ thường phải lựa chọn giữa hai điều đều là tốt cả, nhưng lương tâm buộc họ phải chọn điều tốt hơn, để chứng tỏ sự quyết tâm tiến tới trọn hảo. Chẳng hạn trong cơn cám dỗ đầu tiên của Đức Giêsu, việc biến đá thành bánh để ăn khi đói chẳng có gì là xấu. Trái lại, ăn khi đói còn là một điều cần thiết để sống còn. Sớm muộn gì thì Ngài cũng phải ăn để sống, nhưng có thể lúc đó chưa tới thời hạn ăn như Ngài đã quyết định từ đầu. Như vậy Ngài phải chọn lựa giữa hai điều đều là tốt cả: một là thỏa mãn nhu cầu ăn để sống, hai là tự chủ để thực hiện đúng điều mình đã quyết định từ trước về thời hạn nhịn ăn khi mà nhịn thêm ít lâu nữa cũng chẳng hại gì. Quyết định nào cũng đều chứng tỏ lập trường của mình là đã coi trọng cái nào hơn cái nào.

Nhờ có hai đối tượng phải lựa chọn mà ta chứng tỏ được ta quí đến mức độ nào cái giá trị mà ta chọn lựa. Nếu phải lựa chọn một viên kim cương khá to với một lượng vàng, chắc chắn ai cũng chọn viên kim cương, và sự lựa chọn ấy không chứng tỏ được giá trị đích thực của viên kim cương. Nhưng nếu phải lựa chọn giữa 100 lượng vàng với viên kim cương, mà ta chọn viên kim cương, thì chứng tỏ ta đã coi viên kim cương có giá trị hơn số vàng ấy (đương nhiên có người chọn khác ta). Thiên Chúa cũng muốn ta chứng tỏ rằng ta coi tình yêu của Ngài giá trị hơn nhà cửa, ruộng vườn, của cải, thậm chí hơn cả anh em, cha mẹ, vợ con của ta, bằng cách tạo dịp để ta lựa chọn giữa Ngài và những giá trị ấy. Và đó chính là cám dỗ.

3.   Những nhu cầu chính đáng trong những cơn cám dỗ:

Trong ba cơn cám dỗ của Đức Giêsu, ta thấy những cơn cám dỗ luôn luôn dựa trên những nhu cầu và giá trị hết sức thực tế và chính đáng của đời sống con người. Những cơn cám dỗ luôn luôn đặt ta giữa hai loại giá trị: một là những giá trị hết sức thực tế của đời sống, hai là những giá trị tâm linh (tình yêu đối với Thiên Chúa, với tha nhân, chân lý, công lý, lý tưởng, v.v…). Nhờ đó ta có dịp chứng tỏ ta coi trọng giá trị nào hơn. Sau đây là những nhu cầu thực tế của đời sống được dùng trong những cơn cám dỗ:

a. Ứng với cám dỗ thứ nhất của Đức Giêsu là nhu cầu sự sống (sự an toàn bản thân, ăn uống, tình dục, sự thoải mái, giàu sang): Sự sống là một giá trị rất lớn Thiên Chúa ban cho ta, ta có nhiệm vụ quí trọng và bảo vệ nó, nhưng không phải là với bất cứ giá nào. Có những giá trị còn cao hơn sự sống. Chẳng hạn giữa tình yêu đối với Thiên Chúa và chính sự sống mình, các thánh tử đạo xưa đã chọn tình yêu Thiên Chúa và sẵn sàng chấp nhận cái chết. Trong cuộc đấu tranh cho công lý, chống áp bức bất công, những người đấu tranh như Martin Luther King (Mỹ da đen), ĐGM Oscar Romero (Salvador), LM Jerzy Popieluszko (Ba Lan)… đã coi công lý, tình yêu đối với người nghèo, người bị áp bức hơn sự an toàn bản thân, thậm chí hơn cả mạng sống. Chắc chắn họ cũng rất quí sự sống và sự an toàn bản thân, nghĩa là cũng sợ chết, sợ bị tra tấn, phiền nhiễu… Nhiều khi họ bị cám dỗ chọn lựa sự sống, sự an toàn bản thân hơn những giá trị kia. Nhưng lựa chọn cuối cùng và dứt khoát của họ là công lý xã hội và tình thương đối với với những kẻ bị áp bức. Ngược lại, ta cũng thấy có biết bao người vì muốn được an toàn bản thân, muốn bảo vệ nồi cơm hay sự thoải mái đang có được của mình, của gia đình mình, mà sẵn sàng câm lặng trước bất công, sẵn sàng đồng lõa hoặc làm tay sai cho những thế lực gây bất công… Họ đã quí sự sống và nồi cơm, địa vị của họ hơn công lý.

b. Ứng với cám dỗ thứ hai của của Đức Giêsu là nhu cầu phình to bản ngã (muốn được nổi danh, được nể phục, được coi là quan trọng, được khen tặng, được thỏa mãn tự ái và tính kiêu ngạo): Ai cũng cho "cái tôi" của mình là quan trọng, muốn mình là "cái rốn của vũ trụ", và không muốn bị ai xúc phạm. Trong một chừng mực nào đó, thì điều đó là tốt, nhờ đó mới phát sinh lòng tự trọng, giữ uy tín, muốn thăng tiến, v.v… Nhưng vượt quá chừng mực đó thì trở thành điều xấu. Nói chung, danh thơm tiếng tốt, uy tín, sĩ diện… đều là những giá trị hết sức cao quí, đến nỗi Nguyễn công Trứ để phải thốt lên: "Đã mang tiếng ở trong trời đất, phải có danh gì với núi sông", hoặc "Không công danh thà nát với cỏ cây", "Trót sinh ra thì phải có chi chi, chẳng lẽ tiêu lưng ba vạn sáu". So với những loại giá trị bình thường, ta nên coi danh dự, công danh của mình cao hơn. Vì không coi trọng danh dự, uy tín, ta sẽ bị coi là tiểu nhân. Nhưng vẫn có những giá trị cao hơn công danh, uy tín… đó là những giá trị tâm linh như đã nói trên. Nếu để thăng tiến, phát triển bản thân mà ta phải đối xử thiếu tình người, phải hạ kẻ khác xuống, coi người khác là công cụ, là bàn đạp, là vật hy sinh cho mình, sẵn sàng "đội trên đạp dưới", thì có nghĩa là ta đã coi những giá trị ấy cao hơn công lý và tình thương. Tội lỗi phát sinh từ sự lựa chọn sai trái ấy.

c. Ứng với cám dỗ thứ ba của của Đức Giêsu là nhu cầu thống trị (thích quyền lực, thích làm chủ để điều khiển, muốn mọi sự phải xẩy ra theo ý mình): đây cũng là một nhu cầu rất lớn trong tâm lý con người. Ai cũng thích người khác chiều ý mình, thích áp đặt ý mình lên người khác. Quyền lực cũng là một giá trị. Trong xã hội, cần phải có những người có quyền lực, có quyền ép buộc người khác làm theo lệnh mình. Nhưng quyền lực ấy là để phục vụ xã hội, để tạo an ninh, trật tự và công lý trong xã hội, làm xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Quyền lực này có thể đạt được một cách chính đáng bằng tài năng và đức độ của mình nhằm phục vụ xã hội. Nhưng cũng có thể đạt được bằng những phương tiện không chính đáng nhằm được hưởng những đặc quyền đặc lợi trong xã hội chứ không phải để phục vụ. Người sử dụng quyền lực luôn luôn phải lựa chọn giữa hai giá trị: lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể. Nếu hành động vì lợi ích tập thể thì là thánh thiện, nếu chỉ vì lợi ích cá nhân thì là tội lỗi.

Thiên Chúa luôn luôn muốn chúng ta đặt nặng tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân trên hết mọi sự, mọi giá trị: "Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu người thân cận như chính mình, là điều quý hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ" (Mc 12,33). Chúng ta sẽ có dịp chứng tỏ lòng yêu mến ấy của chúng ta trong những cơn cám dỗ.

CẦU NGUYỆN

Chúa nói với tôi: "Những cám dỗ xảy đến với con là do thánh ý của Cha. Cha muốn con có dịp chứng tỏ tình yêu của con đối với Cha, và đối với những giá trị tâm linh mà Cha hằng yêu quí, như "Công Lý, Tình Thương và Lòng Thành Thật" (Mt 23,23). Nếu con yêu mến Cha thật sự, con phải chứng tỏ được tình yêu ấy trong những cơn thử thách ấy. Sự thành công hay thất bại trong những cơn cám dỗ ấy giúp con xác định được tình yêu của con đối với Cha như thế nào, nó giúp con hiểu biết chính con hơn".

36.       Hãy cậy trông vào Thiên Chúa--Cao Nhất Huy

Trang Tin Mừng hôm nay, trong cơn cám dỗ thứ nhất mà ma quỷ đưa ra cho Chúa Giêsu: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi! ".

Chước cám dỗ này nhằm thúc đẩy Chúa Giêsu sử dụng quyền lực Thiên Sai của Người để mưu cầu lợi ích riêng, hay đúng hơn là để thoát khỏi cảnh hiểm nghèo mà thân xác phàm trần đang phải gánh chịu.

Đáp lời lại, Đức Giêsu xác quyết: "Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra."

Chúa Giêsu khẳng định cho ma quỷ biết rằng: Ngài đến trần gian này là tuân theo ý muốn của Chúa Cha, và Ngài không muốn dùng sức mạnh Thiên Sai mà chiều theo ước muốn của Thân xác, từ đó lại sa vào chước cám dỗ của ma quỷ. Chúa Giêsu là một Ađam mới, đến trần gian này để mang lại sự sống đời đời cho con người, khi bị mất đi bởi Ađam cũ đã thất bại trước cám dỗ của ma quỷ năm xưa nơi vườn địa đàng.

Chúa Giêsu không dùng sức mạnh của Thiên Sai để chống lại ma quỷ, nhưng dùng chính sự yếu đuối của thân xác con người chống lại sự cám dỗ của ma quỷ bằng việc cậy trông vào Thiên Chúa, hơn là cậy dựa vào sức mạnh của bản thân: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra."

Ta thấy, nhờ cậy trông vào Thiên Chúa Cha, Đức Giêsu đã là người chiến thắng. Sự cám dỗ đầu tiên này của Đức Giêsu, không có lý do nào để nghĩ rằng nó chỉ có tính cách thiêng liêng mà thôi: Đức Giêsu đã thực sự thấy đói, trong chính thân xác của phàm nhân, và không phải chỉ trong quá trình một cuộc ăn chay khắc khổ trong hơn một tháng, Ngài còn bị đau khổ trong chính những biến cố của cuộc đời Ngài, thậm chí có lúc còn bị nao núng ngay trong chính thân xác của mình. Cám dỗ đầu tiên là cám dỗ chống lại sự cậy trông, nhưng Chúa Giêsu đã chiến thắng được bởi Ngài đã và luôn cậy trông vào Thiên Chúa.

Trong khi đó, dân Thiên Chúa bị thử thách vì đói và khát, đã sa ngã trong khi lẩm bẩm kêu trách Chúa (Xh 6,8). Vì thế, câu trả lời của Đức Giêsu luôn luôn có tính thời sự, và chất vấn chúng ta một cách mạnh mẽ: Trong những lúc thất vọng, chán chường hay đau khổ ê chề, chúng ta có dựa vào Thiên Chúa không hay chúng ta dựa vào chính bản thân rồi quay lại trách móc Thiên Chúa?

Có lẽ, một cách thực tế, khi gặp thử thách, gian nan và bế tắc, chúng ta sẽ là những người lồng lộn trước thử thách, trước đau khổ... Câu đầu tiên của chúng ta khi gặp những điều đó không phải là xin Chúa cho chúng ta sức mạnh của Ngài để chiến đấu chống lại những đau khổ và thử thách, nhưng chúng ta lại xin Chúa bỏ đi tất cả những gì gây đau khổ cho chúng ta, sự xấu mà chúng ta phải chịu. Khi xin không được thì chúng ta sẽ phản kháng, trách móc Thiên Chúa.

Không ai trong chúng ta được tránh khỏi hoạn nạn thử thách ở đời. Người tin Chúa cũng như người không tin đều phải đối diện với hoạn nạn, thử thách, khó khăn như nhau. Điểm khác biệt là phản ứng của chúng ta trước hoàn cảnh. Không phải khi tin Chúa chúng ta được miễn trừ khỏi khó khăn, nhưng khi sống với niềm tin nơi Chúa, chúng ta sẽ biết xử sự hay đối diện với hoàn cảnh như thế nào cho thích hợp.

Câu truyện về Gióp có thể được hiểu như một thử thách đối với đức tin. Gióp là người rất mực trung thành với Thiên Chúa và vì thế Thiên Chúa rất hài lòng về ông (G 1,1-5).

Thấy vậy, Satan xin Chúa để nó được phép thử thách ông, xem trong thử thách ông còn trung thành với Chúa không. Chúa cho phép. Satan được làm hại mọi sự ông có, nhưng không được đụng tới ông. Satan liền ra tay.

"Vậy một ngày kia, các con trai con gái ông đang ăn tiệc uống rượu ở nhà người anh cả của họ, thì một người đưa tin đến nói với ông Gióp: Trong lúc bò của ông cày ruộng và lừa cái ăn cỏ bên cạnh, dân Sơva đã xông vào cướp lấy; còn các đầy tớ, chúng dùng gươm giết chết, chỉ có mình tôi thoát nạn về báo cho ông hay.

Người ấy còn đang nói thì một người khác về thưa: Lửa của Thiên Chúa từ trới giáng xuống đã đốt cháy chiên dê và đầy tớ; lửa đã thiêu rụi hết, chỉ có mình tôi thoát nạn về báo cho ông hay.

Người này còn đang nói thì một người khác về thưa: Người Canđê chia thành ba toán ập vào cướp lấy lạc đà; còn các đầy tớ, chúng dùng gươm giết chết, chỉ có mình tôi thoát nạn về báo cho ông hay.

Người ấy còn đang nói thì một người khác về thưa: Con trai con gái ông đang ăn tiệc uống rượu trong nhà người anh cả của họ, thì một trận cuồng phong từ bên kia sa mạc thổi thốc vào bốn góc nhà; nhà sập xuống đè trên đám trẻ; họ chết hết, chỉ có mình tôi thoát nạn về báo cho ông hay" (G 1,13-19).

Tuy nhiên, qua mọi thử thách mà Satan bày ra: mất của cải, mất con cái, rồi nỗi đau thể xác của chính mình:

"Vậy Satan hành hạ ông Gióp, khiến ông mắc phải chứng ung nhọt ác tính từ bàn chân cho tới đỉnh đầu. Ông ngồi giữa đống tro, lấy mảnh sành mà gãi" (G 2, 7).

Trong cảnh khốn cùng đó, không những là người thân xung quanh xỉa xói ông mà ngay cả chính người vợ của ông cũng quay lại trách móc và xỉa xói ông, nhưng Gióp vẫn rất mực trung thành với Thiên Chúa và không hề buông lời trách móc Thiên Chúa: (G 2,10).

Chính vì niềm tin tưởng và cậy trông vào Thiên Chúa, nên sau cùng Chúa đã thưởng công cho ông. Chúa khôi phục lại tất cả tài sản cho ông và Chúa tăng gấp đôi những gì ông có.

Đó chính là mẫu gương cho niềm tin của chúng ta ngày hôm nay. Liệu rằng trước đau khổ, chúng ta có giữ được niềm tin và lòng cậy trông vào Thiên Chúa hay không?

Xa hơn nữa, chúng ta thấy hình ảnh Chúa Giêsu khi chịu đóng đinh trên cây thập tự, cũng giống như lời cám dỗ của ma quỷ trong Tin Mừng hôm nay, đó là, quân lính chế diễu người và nói: “Nếu ông là vua dân Do-thái, ông hãy tự cứu mình đi” (Lc 23, 37). Rồi một trong hai kẻ phạm tội cũng cám dỗ Chúa: “Nếu ông là Đấng Kitô, ông hãy tự cứu ông và cứu chúng tôi nữa” (Lc 23, 39).

Trước cảnh bị cám dỗ và thách thức nhự vậy, có lẽ nếu Chúa Giêsu sử dụng quyền năng của Thiên Chúa để thoát khỏi cảnh hiểm nghèo là điều rất dễ dàng, nhưng Chúa vẫn một niềm cậy trông vào Thiên Chúa Cha: “Lạy Cha, Con phó linh hồn Con trong tay Cha” (Lc 23, 45).

Đó chính là mẫu gương của chính Chúa Giêsu cho chúng ta thấy về những thử thách trong đời sống đức tin. Trong lúc đau đớn, đói khát nhất trên cây thập giá, Chúa Giêsu vẫn một niềm cậy trông vào Thiên Chúa Cha của Ngài mà phó hết cả linh hồn và xác trong tay Cha.

Còn chúng ta ngày hôm nay thì sao? Mỗi người chúng ta rất dễ dàng oán trách Chúa và buông xuôi tất cả linh hồn và thân xác khi gặp thử thách, gặp đau khổ.

Bước trên đường đời, mỗi người chúng ta từng ngày trôi qua đều phải gặp những khó khăn và thử thách cho riêng mình. Chúng ta có vượt qua được không là do chúng ta có biết cậy trông vào Thiên Chúa hay chúng ta quay trở lại trách móc Chúa? Có lẽ kinh nghiệm của chúng ta đều đã từng trải qua những chuyện đó, và mỗi người chúng ta tự xét lại chính mình xem chúng ta có đang cậy trông vào Thiên Chúa không? Hay chúng ta thường xuyên trách móc Chúa?

Nhưng chúng ta hãy tin rằng, trong mọi hoàn cảnh của thử thách Chúa luôn ở bên cạnh để giúp ta, và Ngài không để chúng ta quá sức chịu đựng nếu chúng ta biết trông cậy vào Ngài.

Trong lúc tuyệt vọng nhất, tên trộm lành đã cậy trông vào Chúa nên anh ta đã được cứu: “Lạy Ngài, khi nào về nước Ngài, xin nhớ đến tôi” (Lc 23, 42).

Xin Chúa cho chúng ta luôn biết cậy trông vào Chúa. Amen.

37.       Sống Mùa Chay--Lm. Vũ Thái Hoà

Từ lễ Tro vừa qua, chúng ta bước vào Mùa Chay để chuẩn bị mừng lễ Phục Sinh. Mùa Chay kéo dài 40 ngày, tương ứng vời 40 ngày cầu nguyện và chay tịnh của Đức Giêsu trong sa mạc trước khi Người bắt đầu cuộc đời công khai rao giảng Tin Mừng. Tại đây, Người chịu quỷ cám dỗ ba lần: hóa đá thành bánh, làm phép lạ phi thường, cho mình là vua thiên hạ

Dân Do thái mong chờ Đấng Mêsia thực hiện những điều đó. Họ muốn Người cung cấp cho họ mọi nhu cầu vật chất, làm những điều kỳ diệu và bành trướng quyền thế của Người trên khắp địa cầu. Nhưng Đức Giêsu không làm như thế. Người chỉ thi hành ý muốn của Thiên Chúa Cha.

Trong hoang địa cũng như nhiều lần khác mà Tin Mừng đã kể lại, Đức Giêsu chống trả những cơn cám dỗ. Thí dụ: sau khi Người làm phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng muốn tôn Người làm vua, nhưng Người lánh mặt, lên núi một mình (Ga 6:15); nhưng người Pharisêu muốn Người cho một dấu lạ từ trời (Mt 16:1); Người bị cám dỗ không đi Giêrusalem vì biết sẽ phải chịu nhiều đau khổ và bị giết. Chính ông Phêrô ngăn cản Người thực hiện điều đó và bị Người khiển trách: "Sa tan, lui lại đàng sau Thầy!" (Mt 16: 21-23). Tại vườn Ghếsêmani, Đức Giêsu bị cám dỗ nặng nề: "Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con..." (Mt 26:39). Và trên thập giá, Người bị nhục mạ: "Hắn cứu được thiên hạ, mà chẳng cứu nổi mình. Hắn là vua Israel! Bây giờ hắn cứ xuống khỏi thập giá đi, thì chúng ta tin hắn liền!" (Mt 27:42)

Đức Giêsu đã thật sự bị cám dỗ, nhưng Người luôn trung thành với Chúa Cha và với sứ vụ mà Cha Người giao phó. Vào đầu Mùa Chay, Tin Mừng muốn chúng ta noi theo Đức Giêsu chống trả và chiến thắng những cơn cám dỗ này:

1/ Cám dỗ về cơm bánh hằng ngày hoặc cám dỗ về nhu cầu vật chất.

Con người cần phải ăn uống và cần phải có những nhu cầu vật chất tối thiểu để sống. Điều đó rất tốt. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống dựa vào những nhu cầu vật chất của thân xác mà thôi. Nhiều khi chúng ta lo kiếm ăn đến nỗi không còn nghĩa đến việc tìm kiếm những giá trị tinh thần và đạo đức nữa, không còn giờ để đọc kinh, cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, ngay cả việc tham dự thánh lễ Chúa nhật!

Trong mùa Chay này, chúng ta hãy suy gẫm Lời Chúa: "Người ta không chỉ sống nhờ cơm bánh"

2/ Cám dỗ về sự thành công

Thành công trong cuộc sống là một điều rất tốt và phải làm. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống để thành công, muốn thành công với bất cứ giá nào, mặc dầu phải làm những chuyện không tốt như lừa dối, chà đạp người khác...; thành công để vênh vang, tự đắc, để giữ thể diện và thỏa mãn tự ái của mình

Ngay ngày đầu của Mùa Chay, Đức Giêsu mời gọi: "Khi làm việc lành phúc đức, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy... đừng cho tay trái biết việc tay phải làm... Khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn giả hình... Thiên Chúa thấu suốt những gì kín đáo" (Mt 6:1-6)

3/ Cám dỗ về quyền hành hoặc tham vọng thống trị.

Mỗi người trong chúng ta đều có một trách nhiệm, một quyền hành nào đó mặc dù là khiêm tốn. Có quyền hành, có trách nhiệm là để phục vụ và bênh vực công lý. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ là lẫn lộn giữa quyền hành và lòng tham vọng thống trị. Nếu những nhà lãnh đạo các quốc gia đều có tinh thần phục vụ dân chúng, thì bộ mặt thế giới sẽ khác hẳn!

Trong Mùa Chay này, chúng ta hãy kiểm điểm lại tinh thần trách nhiệm và phục vụ của mình trong gia đình, trong nhóm, trong cộng đoàn...

Những cơn cám dỗ mà Đức Giêsu chịu trong sa mạc cũng là những cơn cám dỗ của mỗi người chúng ta về vật chất, hào nhoáng bên ngoài và quyền hành. Đức Giêsu đã chiến thắng. Người cũng muốn chúng ta tham dự vào chiến thắng của Người bằng cách bước theo đường của Người và noi gương Người. Đó là mục đích của mùa Chay.

Kính chúc mọi người chúng ta sống Mùa chay thánh thiện và đón nhận nhiều hồng ân của Chúa.

38.       Suy niệm của Lm. Trần văn Trợ

“Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình người mà thôi.” Câu trả lời cuối cùng rất dứt khoát của đức Giêsu đã khiến cho quỷ Satan phải chào thua bỏ đi.

Satan đã dùng nhiều cám dỗ để thử thách Đức Giêsu, tuy chúng được biểu lộ qua nhiều hình thái và hành động khác nhau, nhưng kết cuộc lại đều dẫn đến một lập trường: trở thành đồng minh của nó! Cạm bẫy càng tinh vi, nghĩa là càng khéo léo che đậy thì càng dễ bắt được con mồi hơn. Chúng ta đều quen với câu “Ngọt mật chết ruồi!” Tự bản chất mật đâu phải là thuốc độc, mà tại sao con ruồi phải bị chết?”

Tuyệt nhiên trong những mưu chước Satan đưa ra hòng dụ dỗ đức Giêsu, không hề đá động gì đến việc chống đối Thiên Chúa, nhưng chỉ giục Ngài làm theo ý riêng của mình. Satan không ngây ngô để lộ tâm địa hiểm độc của nó ngay từ đầu, nhưng trái lại sẵn sàng cung cấp miễn phí những thứ gì con người chúng ta vẫn ưa thích, xem ra có vẻ hoàn toàn vô hại, các việc biến đá thành bánh, nhảy từ nóc đền thờ hay làm chủ hết vinh hoa lợi lộc thế gian nào có chi là xấu đâu! Cũng giống như hiện tại chúng ta lo lắng làm giàu hay muốn được nhiều danh vọng, sao có thể cho là xấu được?

Nhưng nó luôn rình rập lúc họ thỏa thích, say men chiến thắng và mất cảnh giác. Bấy giờ Satan mới tóm được con người dễ dàng như con ruồi đang say mật!

Những hình ảnh đức Giêsu bị cám dỗ trong Tin Mừng đầu Chúa Nhật đầu Mùa Chay thánh nhắc nhở mỗi người hãy luôn đề cao cảnh giác, không nhân nhượng ma quỷ một chút xíu nào cả. Vì một khi chúng ta nhân nhượng với chúng một bước, nghĩa là chúng ta đang bỏ ngỏ và cho chúng quyền tự do lui tới nhà mình. Làm sao chúng ta còn có thể tống khứ chúng ra sau này?

39.       Cám dỗ--Lm. Bùi Quang Tuấn

"Lửa thử vàng, gian nan thử đức". Có qua cám dỗ mới biết được ai là người thánh thiện, ai là kẻ đê hèn. Waterstone có viết: "Đầu hàng cám dỗ là hành động của thú tính, chiến thắng nó mới là con người".

Cám dỗ chưa phải là xấu. Nó có thể giúp người ta trở nên tốt hơn. Cám dỗ không phải là tội. Nó sẽ giúp thấy rõ hơn sự thánh thiện nơi một con người. Cám dỗ cũng không phải là hình phạt, song nó sẽ là triều thiên vinh quang cho những ai chiến thắng (W. Barclay).

Bị cám dỗ cũng có nghĩa là đứng trước một lựa chọn: tốt hay xấu, chiến đấu hay đầu hàng, theo ý Chúa hay thuận ý Satan.

Bậc anh hùng là người nếm chiến thắng và cái giá phải trả cho cuộc chiến. Chẳng ai trao huy chương cho kẻ bỏ cuộc, nhưng là con người đã can đảm chống lại kẻ thù.

Trong cuộc sống, chẳng ai tránh được cám dỗ. Chính Đức Giêsu còn bị cám dỗ, tức phải làm những cuộc chọn lựa và quyết định trong đời, huống hồ là tôi. Nơi con người, ai cũng có các động lực vị kỷ, thiển cận, ngại khó, thích nhàn, thúc đẩy một chọn lựa sai lạc mà kết quả là nỗi niềm bất hạnh. Adong và Evà đã nếm mùi xấu hổ, khổ đau, và chết chóc vì đã chọn lựa sai lầm. Bởi chọn theo ma quỷ, chống lại luật Chúa, tôn thờ cái tôi mà thương đau đã lan tràn đến khắp nhân loại.

Thế nhưng, "nếu bởi sự sa ngã của một người mà nhiều người phải chết... và do sự bất tuân của một người mà nhiều người bị liệt hàng tội nhân, thì cũng nhờ sự vâng phục của một người (Đức Giêsu Kitô) mà nhiều người sẽ được liệt hàng công chính" (Rm 5:12-19).

Chính Đức Giêsu, qua các cơn cám dỗ trong sa mạc, đã khẳng định nguồn ơn cứu thoát cho nhân loại bằng việc lấy chính Lời Chúa làm ánh sáng soi dẫn đường đi, lấy việc tùng phục thánh ý Thiên Chúa để thánh hóa con người trở nên "người" hơn, và lấy việc tôn thờ Thiên Chúa trên mọi tạo vật như giá trị tuyệt đối và hạnh phúc chân thực của cuộc đời.

Mỗi một ngày sống trên trần gian, tôi sẽ phải không ngừng chọn lựa. Một chọn lựa ngay chính sẽ giúp cho việc chọn lựa ngay chính kế tiếp của tôi dễ dàng hơn. Trái lại, một sự nhu nhược đầu hàng cũng dễ kéo theo những đầu hàng nhu nhược tiếp theo. Và rồi tôi sẽ khó tránh khỏi tình trạng "cây xiêu bên nào sẽ đổ về bên đó".

Không phải là "thánh" nghĩa là không bị cám dỗ tấn công. Đức Giêsu là Đấng Thánh, ấy thế mà Ngài cũng phải trải qua kinh nghiệm của xung khắc giữa sự lành và sự ác. Thư Do thái ghi nhận rõ ràng: "Không phải Ngài là người không thể cảm thông với nỗi yếu hèn của chúng ta, song là Đấng đã dãi dầu bao cơn thử thách, đủ điều như chúng ta" (Dt 4:15). Và thái độ chọn lựa của Ngài đã làm nên hy vọng lớn lao cho con người mong manh của tôi. Ấy là "nếu tôi cùng chết với Ngài, tôi sẽ cùng Ngài phục sinh; nếu tôi chịu khổ với Ngài, tôi sẽ cùng Ngài thống trị" (1 Tim 2: 11-12).

Đứng trước những lời mời gọi ngọt ngào của thế gian và bao hấp lực quay cuồng của xác thịt, sự từ khước hay vượt thoát nào cũng hàm ngậm một cân lượng khổ đau, nếu không nói là "chết" trong lòng ít nhiều. Bất cứ sự thắng vượt gian dối, điêu ngoa, dục tình, tức giận, ích kỷ, kiêu căng, hay ươn lười nào cũng đòi hỏi một cuộc chiến gay go, lắm khi phải rướm máu con tim chứ chẳng chơi.

Thế nhưng, cần phải chiến đấu để có thể chiến thắng! Cho dù thử thách và cám dỗ nặng nề đến đâu tôi vẫn xác tín như Thánh Phaolô: "Thiên Chúa trung tín sẽ không để con người bị cám dỗ quá sức. Trái lại, cùng với cám dỗ Ngài sẽ chừa cho lối thoát để có thể chịu đựng nổi" (1 Cor 10:13).

Sự "chịu đựng" đến khi chiến thắng chỉ có thể đạt tới nhờ liên kết chân thành với Thiên Chúa. Không gì tạo nên gắn bó cho bằng cầu nguyện. Chính nhờ cầu nguyện mà Chúa Giêsu đã có sức mạnh chịu đựng và chiến thắng tên Cám Dỗ ngay từ phút đầu.

Bước vào hành trình mùa Chay, tôi được kêu mời tu chỉnh lại đời sống cầu nguyện, để nhờ đó sức mạnh của Đức Kitô luôn ở trong tôi, giúp tôi can đảm chọn lựa những gì thuộc về Thiên Chúa, vững bước vượt bao chông gai trong đời, tiến đến đích cùng của bình an và hạnh phúc chân thật.

mục lục
 

40. Cùng Đức Kitô vượt qua thử thách trong đời--Fr. Jude Siciliano

Tại sao chúng ta lại cần đến Mùa Chay, khởi sự bằng thứ tư Lễ Tro? Thứ nghi thức rắc bụi lên đầu vừa bẩn vừa chẳng giống ai? Tro bếp đâu có sạch sẽ gì, nó bám vào đầu tóc, rơi xuống cổ, xuống áo coi thật kỳ quặc. Những người ăn vận lịch sự vội đưa tay phủi cho sạch, nhưng ở trên da thịt thì vết bẩn dính lâu hơn, phải cần đến tắm rửa. Tuy nhiên, đối với các tín hữu sùng mộ nó lại là một biểu hiện đạo đức, nhắc nhở chúng ta về tính chất mỏng dòn của cuộc sống: “Con hãy nhớ con là bụi tro và con sẽ trở về với bụi tro” (St 4,19). Thực tế là như vậy. Chúng ta lúc nào cũng phải đối diện với cái chết. Chúng ta được cha mẹ sinh ra và rồi sẽ có ngày tận số. Chẳng làm thế nào tránh khỏi kiếp phù du. Bao nhiêu vua chúa, nhiều tiền lắm bạc, đã cố tìm cho ra phương thuốc trường sinh, nhưng đều thất bại thê thảm. Hàng ngày thiên hạ đo lường thành công, thất bại, quyền lực, tiền tài, thống trị đều nhận ra chúng có giới hạn. Cuối cùng thì thần chết xuất hiện cướp đi tất cả, chẳng trừ một ai, một dự phóng nào. Sau chút ít thời gian thương nhớ tên tuổi cũng bị xoá sạch. Đúng là một suy tư yếm thế cho chúa nhật này phải không thưa quý vị?

Dầu vậy chúng ta phải chấp nhận chân lý về thân phận mình, để sống cho đúng ý nghĩa. Nói cách khác, sống cuộc sống thật của thân phận làm người, chẳng ảo tưởng, không bi quan. Sách Sáng thế hôm nay nhắc nhớ rằng nếu chúng ta nhận biết mình là bụi đất, thì có thể tin cậy vào Đấng Tối Cao đã ban hơi thở cho mình: “Đức Chúa là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật.” Hơi thở này vĩnh cửu bởi nó phát xuất từ Thiên Chúa vĩnh hằng. Nó chính là linh hồn chúng ta, hướng dẫn chúng ta tới Thiên Chúa, nguồn gốc của mình. Vì vậy khi nghe theo tiếng gọi của nó, chúng ta đi trên đường lối Ngài. Nhưng bất hạnh thay thực tế không được như vậy. Cho nên Mùa Chay là cơ hội thuận tiện để mọi người điều chỉnh lương tâm, tiến hành cải cách nếp sống. Đó là câu trả lời chính xác cho nhu cầu Mùa Chay của chúng ta. Những ai nói mình không cần Mùa Chay thì quả thực đã nói dối với chính bản thân. Không thành thực với mình, thử hỏi thành thực được với ai? Tình huống này xưa nay không thiếu nơi giáo dân, linh mục, tu sĩ.

Phúc âm nhắc nhở chúng ta trong suốt Mùa Chay, tuy phải nhìn vào sự chết hoặc thử thách bất cứ thuộc loại nào đe dọa tinh thần theo ơn Thiên Chúa gọi, thì không bao giờ nên sợ hãi, bởi vì chính Chúa Giêsu cũng đã bước vào kinh nghiệm của chúng ta trong ba cơn cám dỗ nặng nề. Cuối cùng Ngài đã chiến thắng vinh hiển, Ngài đã đi trước Hội Thánh vào hoang địa thử thách. Nó kéo dài suốt cuộc sống của Ngài, chứ không một vài giây phút: “Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ cơ hội khác” (Lc 4,13). Cho nên chúng ta chẳng thể mơ mộng được cơ hội an bình, bao lâu còn sống trên cõi đời. Mùa Chay của chúng ta là Mùa Chay của Chúa Giêsu kéo dài mãi trong mỗi sinh linh. Chính Ngài cầu nguyện, chính Ngài chịu thử thách, chính Ngài chịu đựng khổ chế trong con người chúng ta. Vì thế những ai dung dưỡng xác thịt quả là đã phản bội Chúa Giêsu một cách trắng trợn. Chúng ta chẳng có thể tự phong là đạo đức bao lâu còn chạy theo những tiện nghi thế gian. Trước mắt, nó không có dáng vẻ nguy hiểm, nhưng về lâu về dài nó là một loại thuốc độc ngấm dần. Muốn thoát khỏi phải nhìn vào Chúa Giêsu như mẫu mực đường lối của Thiên Chúa. Ngài sẽ giúp chúng ta vượt hoang địa thử thách giống như dân Do-thái vượt sa mạc Sinai. Chúng ta không nên sợ hãi, chúng ta không chịu cam go một mình. Ở bàn tiệc Thánh Thể hôm nay Chúa Giêsu nuôi dưỡng mỗi linh hồn bằng bánh manna hoang địa, là chính Mình Máu Thánh Ngài. Dù rằng suốt Mùa Chay, tư tưởng chúng ta hướng về hãm mình đền tội, nhưng tâm hồn luôn cảm thấy được an ủi. Bởi lẽ luôn có hy vọng Chúa Giêsu nhìn qua những tối tăm ấy mà trông thấy thành tâm sám hối. Ngài sẽ giơ tay cứu vớt giống như Thiên Chúa đã giải phóng Israel khỏi lầm lạc mà đưa về đất hứa.

Tác giả John Kavanagh (Dòng Tên) nói rằng Mùa Chay của chúng ta là mùa tự lượng định mình. Tức thời gian để chúng ta suy nghĩ về bản thân và ngoại vật, ý thức rõ hơn về các giới hạn của mình, về các nhu cầu vật chất và tâm linh, cuối cùng về sự chết. Đó là thời gian để nhắc nhở cuộc sống mỗi người cần phải được ơn thánh biến đổi. Và qua Đức Ki-tô, Thiên Chúa lại thở hơi ban sự sống cho chúng ta. Bởi vì bụi đất là nguồn gốc nhưng Thiên Chúa mới là định mệnh. Chúng ta không thể nào có bình an nếu không đạt tới cùng đích của mình. Vậy thì 40 ngày trước mắt là để lựa chọn những đường lối phải theo để đi tới Thiên Chúa. Có người gọi nó là hội tụ tiêu điểm, giống như chúng ta đi đo mắt. Một bảng chữ từ to tới nhỏ đặt trước mặt. Người y sĩ thay đổi lăng kính, luôn mồm hỏi: “Đã rõ chưa? Thử cặp kiếng này xem tỏ hơn không?” Cũng vậy 40 ngày tới chúng ta có cơ hội thay đổi nếp sống để hành động chính xác hơn, lành mạnh hơn. Thánh Kinh sẽ là tiêu chuẩn để chúng ta điều chỉnh. Chẳng ai nghĩ mình đã hư hỏng hoàn toàn: Chúng ta còn lương tâm kinh sợ Chúa, nhưng sai lầm về nhiều điều. Cho nên Kinh thánh ví như một lăng kính tốt, giúp chúng ta nhìn xem sự vật một cách sáng tỏ. Nhiệm vụ của Mùa Chay này là như vậy. Chúng ta lắng tai nghe đọc lời Chúa, ghi tạc vào lòng và bắt đầu sửa chữa những sai lầm. Quỷ dữ đã thử thách Chúa Giêsu ở ba địa điểm khác nhau: sa mạc, nóc đền thờ và đỉnh núi rất cao. Về các lãnh vực xem ra rất bình thường của cuộc sống con người: bánh ăn, kiêu căng và quyền bính. Nó dùng lời Kinh thánh mà cám dỗ Ngài. Đây đúng là những đòn chí tử, bởi chúng ta cũng thường bẻ cong lời Thiên Chúa để biện minh cho hành động sai trái của mình. Đức Ki-tô đã toàn thắng “tên cám dỗ” (tentator) cũng bằng sức mạnh lời Thiên Chúa. Ngài đang ở trong Mùa Chay thiên sai để chuẩn bị thi hành sứ mệnh. Mùa Chay cần thiết giúp Ngài đủ khả năng thực hiện thánh ý Đức Chúa Trời. Ngài từ bỏ bản thân bằng cách chối bỏ bánh ăn. Ngài cư xử khiêm nhường không tự phụ kiêu căng. Ngài hoàn toàn vâng phục quyền bính Đức Chúa Trời. Tóm lại, Ngài thực hành khổ chế nghiêm ngặt, cầu nguyện và chiêm niệm lời Thiên Chúa liên lỉ. Bài học cho mọi tín hữu dấn thân trên cánh đồng truyền giáo. Không có những sinh hoạt như Chúa Giêsu, chúng ta chẳng thể truyền giáo hiệu quả dù tích cực đến mấy đi nữa. Xin ghi nhớ lời Chúa: “Người ta sống không nguyên bởi bánh, mà còn bởi mọi lời Thiên Chúa phán ra”. Chính Thiên Chúa sẽ thổi hơi thở của Ngài để chúng ta được sức sống mới qua Ngôi Lời ban sinh khí.

Các cầu thủ bóng chày bắt đầu tập tành từ mùa này. Họ cần thời gian để rèn luyện thân thể, sẵn sàng cho mùa thi đấu sắp tới. Nếu không sẽ gặp thất bại thê thảm. Tập luyện tốt sẽ cho họ khả năng chiến thắng giải quốc gia, có thể cả giải quốc tế. Giống như họ, năm này qua năm khác, chúng ta cần đến Mùa Chay để tinh thần được rèn luyện và đổi mới. Chúng ta cần tập trung tư tưởng, nghị lực để thăng tiến những cam kết khi lãnh bí tích thanh tẩy, từ bỏ satan và các cám dỗ của nó, trung thành với Chúa Ki-tô và sứ vụ của Ngài. Chúng ta nhận ra tình trạng tội lỗi của lương tâm mình và tính ù lì trong cách đáp trả lời mời gọi của Chúa Giêsu. Nhưng hơn hết, nhìn lên Đấng Cứu Thế đầy lòng thương xót, cầu khẩn Ngài giúp đỡ mình thoát khỏi nếp sống bê tha.

Tiến trình cải hóa Mùa Chay vừa mang tính cộng đoàn, vừa là việc của cá nhân. Nguyên cộng đoàn hay cá nhân thôi không đủ. Bởi lẽ, tội lỗi bao trùm toàn thể loài người sinh ra trên trái đất. Cụ thể trong buổi thờ phượng này chúng ta được mời gọi lắng nghe và hành động dựa trên lời Chúa. Khi cử hành như vậy chúng ta mặc nhiên đoàn kết với nhau thành một gia đình, lắng nghe câu truyện của nhau và xác định đây là nơi chúng ta tin tưởng và sinh sống nhờ ơn thánh Chúa. Chúng ta gắn bó với các đồng đạo khác trong đức tin và công việc bác ái, để triều đại Thiên Chúa mau ngự đến. Trong Mùa Chay này, mọi người sẽ luyện tập thói quen chăm chú nghe lời Thiên Chúa hơn, thực hành điều Ngài dạy bảo và sửa soạn tâm hồn bằng các buổi phụng vụ sốt sắng, năng lãnh nhận các bí tích, thăm viếng kẻ đau ốm, nghèo đói, ở tù. Thiên Chúa rộng rãi hơn lòng chúng ta, sẽ đáp ứng lại bằng những ơn lành mà chúng ta cần thiếu. Ngài sẽ chỉ rõ những lỗi lầm quá khứ, tố giác các tội lỗi và tỏ bày lòng xót thương. Như vậy, thay vì là mùa ảm đạm thì chay tịnh lại là hồng ân cao cả giúp chúng ta ý thức sâu xa hơn thân phận của mình và ơn cứu rỗi Chúa ban.

Do ảnh hưởng của bài đọc I, xưa nay người ta vẫn thường đổ lỗi cho Evà về tội nguyên tổ, và mường tượng bà như một phụ nữ cám dỗ, gây nên cái chết cho toàn thể nhân loại. Thực ra, nó là tội của bản tính loài người. Thiên Chúa ban ơn thánh không chỉ riêng cho bà mà cho toàn thể nhân loại. Cho nên câu truyện ông bà sa ngã là câu truyện chung, không riêng một mình ai. Trong sách Sáng thế, chúng ta được nghe sự thật về loài người quay mặt khỏi Thiên Chúa, trong đó chúng ta có phần trách nhiệm. Cũng trong sách Sáng thế, Thiên Chúa trực tiếp dựng nên nhân loại: “Đức Chúa là Thiên Chúa lấy bụi đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật” (2,7). Ngài còn trồng một vườn cây tươi tốt cho họ hưởng dùng. Rõ ràng họ được Thiên Chúa ưu ái đặc biệt. Nhưng con người đâu có cảm nghiệm được tình yêu ấy. Họ đã ngoảnh mặt đi và phạm tội. Truyện còn kéo dài cho tới mãi ngày nay. Cho nên không cần phải nói với ai về tội lụy. Nó là sự thật tự sáng tỏ, chẳng cần chứng minh. Hậu quả của nó trên toàn thể xã hội, trên từng cá nhân thật khủng khiếp, mặc dầu vườn địa đàng của Thiên Chúa vẫn còn đấy, tức thế giới này. Chúng ta không thể đổ lỗi cho Adam, Evà về những điều họ làm khi xưa, nhưng phải nhận trách nhiệm trong thời đại hiện nay, những lựa chọn ngu xuẩn mà chúng ta đã thực hiện, “Quỷ dữ đã xui khiến con làm điều đó” là lời chạy tội ngớ ngẩn chúng ta thường đưa ra để bào chữa các sai trái của mình. Giống như Adam, Evà, chúng ta có những bức tường giả dối chống lại sự tấn công của tội lỗi, danh vọng hão và hứa hẹn suông.

Cảm tạ Thiên Chúa, chúng ta không đứng một mình trong Mùa Chay này. Tin Mừng hôm nay, qua chiến thắng của Chúa trên các thử thách, cho chúng ta hay rằng, Chúa Giêsu quyền năng hơn tội lỗi và Satan. Với Ngài chúng ta có thể vượt qua mọi trở ngại mà tự thân chẳng thể thực hiện. Ngài đã tỏ quyền năng chống lại cám dỗ ích kỷ lo liệu bánh ăn cho riêng mình bằng cách nhân bánh lên nhiều nuôi một lần năm ngàn người ăn, lần khác bốn ngàn. Ngài chống lại việc làm dấu lạ để lôi cuốn đám đông bằng cách trông đợi Thiên Chúa cung cấp lương thực cần thiết hàng ngày. Ngài từ chối một cuộc sống dễ dãi không đau khổ, không lao động khi trông chờ Thiên Chúa sai thiên thần thần bảo vệ mình. Ngay cả lúc rơi vào tay kẻ thù ghen ghét, từ chối sứ điệp của mình, Đức Kitô vẫn không hề nghi ngờ tình mến yêu của Thiên Chúa. Còn chúng ta? Thái độ ra sao khi gặp gian nan khốn khó? Đứng vững trong đức tin hay kêu ca trách móc? Kiên nhẫn chờ đợi Chúa trợ giúp hay nản lòng thối chí? Xin hãy nhìn lên Đức Ki-tô chịu đóng đinh để nhận ra gương mẫu cho cuộc sống như người tín hữu. Đức Ki-tô với tất cả quyền năng vô biên có thể chiếm hữu thế giới trong vinh quang hiển hách, nhiên hậu lôi kéo người ta đến với mình, chấp nhận giáo lý của mình và như vậy dễ dàng cứu chuộc họ. Nhưng ngài chỉ nhìn lên Thiên Chúa, đón nhận thánh ý Thiên Chúa và kiên trung ‘trong ơn gọi người tôi tớ Gia-vê, chứ không hề mơ tưởng làm hoàng đế thượng vị thống trị thế gian như các vua chúa khác. Do đó qua sức mạnh thần linh của Ngài chúng ta phân biệt được lành dữ, tốt xấu, cái gì chóng qua, cái gì bền lâu muôn đời.

Thánh Phao-lô trong bài đọc 2 hết lời khuyên nhủ các tín hữu thành Roma liên kết với Đức Ki-tô trong ơn thánh, trong sự vâng lời Thiên Chúa để được cứu rỗi. Đó là điều Giáo hội mong muốn chúng ta thực hiện trong mùa chay này: “Thật vậy, nếu vì một người duy nhất đã sa ngã, mà muôn người phải chết, thì ân sủng của Thiên Chúa ban nhờ một người duy nhất là Đức Giêsu Ki-tô, còn dồi dào biết mấy cho muôn người.” Chúng ta liên luỵ với tội lỗi của Ađam, Evà thì nhờ sức mạnh Chúa Giêsu, lướt thắng được mọi thử thách của cuộc đời mà thông phần vào vinh quang của Ngài. Cho nên sự lan tràn của tội lỗi không làm chúng ta thất vọng, trái lại nó là lời kêu gọi khẩn thiết lòng thương xót của Thiên Chúa. Trước cái “dữ” của tội lỗi chúng ta ‘nhìn lên Thiên Chúa và chắc chắn sẽ được Ngài xót thương, chính Đức Ki-tô là bảo chứng cho niềm xác tín ấy. Vậy chúng ta hãy chạy đến bàn thờ thánh thể, ý thức lòng khao khát sâu xa Thiên Chúa của mình. Ngài sẽ ban cho chúng ta sự sống của Đức Ki-tô làm sức mạnh và Thánh Thần làm Đấng hướng dẫn trong cuộc chiến đấu Mùa Chay đặc biệt này. Amen.

41.       Nếu ông là con Thiên Chúa!--Fr. Jude Siciliano

Thưa quý vị.

Trong cuộc rửa tội vừa qua, tôi có bổn phận hỏi cha mẹ đứa trẻ và những người đỡ đầu các câu hỏi theo nghi thức: "Anh chị em có từ bỏ ma quỷ và những sang trọng của nó không?" Mọi người đồng thanh thưa: "Chúng con từ bỏ." Thực ra, chúng tôi đã tập dượt kỹ lưỡng rồi. Và tôi hy vọng họ thành tâm chứ không chỉ máy móc, làm theo quy định sách vở. Một tháng nữa, vào đêm vọng Phục Sinh, mọi người tín hữu đều sẽ có dịp lặp lại công thức thánh tẩy tương tự như vậy. Tôi cầu mong chúng ta sẽ thành thật trong lời tuyên xưng của mình. Tuy nhiên chẳng dễ gì để chúng ta nhận ra bộ mặt của ma quỷ và các việc làm của nó trong cuộc sống đời thường! nó mặc nhiều hình thức dối trá đến nỗi chúng ta dễ dàng lẫn lộn đen trắng, xấu tốt.

Các cám dỗ của Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay cũng vậy. Đang đói lả mà tìm bánh ăn, đâu có gì là xấu? tốt lắm chứ, nhất là lại có bánh dễ dàng, nhanh chóng! Ba cám dỗ nói chung xem ra hợp lý, dễ chấp nhận đối với hoàn cảnh của Chúa Giêsu và của chúng ta ngày nay.

Đúng thế, nếu đọc qua một lần thì chẳng thấy chi là vô luân trong cả ba cơn cám dỗ. Đối với nhiều người, thì chúng chỉ là truyện bình thường, chẳng thể được gọi là cám dỗ. Bánh ăn, danh vọng, lợi lộc hàng ngày ai mà không tìm kiếm? Chúng là những khao khát bình thường của các con tim bình thường để sống cuộc đời bình thường. Nhưng Tin Mừng nhìn chúng như những mối nguy hiểm, cực kỳ nguy hiểm. Bởi mục tiêu của chúng là dụ dỗ loài người chọn đi trên những con đường xác thịt, chứ không phải tuân theo ý muốn của Thiên Chúa. Trong trường hợp Chúa Giêsu, chúng dụ dỗ Ngài xa lánh sứ mệnh để đi con đường dễ dãi hơn. Satan cố gắng lừa Chúa Giêsu vào cái bẫy giống như hắn đã lừa Ađam và Evà: Kiêu ngạo. Nhưng bằng một phương pháp tế nhị hơn nhiều. Nó muốn lôi kéo Chúa Giêsu về phe với nó thi hành mọi sự theo đường lối của nó chứ không phải đường lối của Thiên Chúa.

Ngày nay cũng vậy thôi, các tín hữu, nhất là linh mục, tu sĩ, hành động rất xa lạ với đường lối Chúa chỉ dạy mà cứ tưởng thuận theo ý Ngài. Họ hợp lý hóa tham sân si của mình mà cứ ngỡ đó là ý Chúa. Họ thực hành ý riêng của họ chứ đâu phải ý Chúa. Ý Chúa là con đường hẹp chứ đâu phải là xa lộ 8 lằn ranh? Rượu chè, hút sái, say sưa, các tiện nghi văn minh tân thời,… với trăm nghìn lý do "chính đáng". Các cơn cám dỗ của Chúa Giêsu chẳng phải một lúc mà chấm dứt. Nó kéo dài suốt đời công khai của Ngài cho đến khi Ngài có thể hô lên: "Mọi sự đã hoàn tất" (Ga 19, 30). Nó luôn luôn ở bên cạnh để Ngài lựa chọn. Nó cũng luôn luôn hiện diện để chúng ta bước đi trong quá trình sống của mình: Đường lối Thiên Chúa hay đường lối của Hỏa ngục? Thật dễ sợ!

Nó khởi sự: "Nếu ông là con Thiên Chúa…" Con Thiên Chúa trong ý nghĩa Do thái có thể là một thiên thần, một vị thần linh, là chính dân Israel hay một vị lãnh đạo nổi tiếng nào đó, như vua chúa, quan quyền. Nó còn có nghĩa là "Giống như Thiên Chúa", chẳng hạn ai đó có quan hệ đặc biệt với Gia vê. Quan hệ cha - con, liên kết bằng tình yêu mến và vâng lời. Người đó hoàn toàn lệ thuộc và tín thác vào Thiên Chúa ban cho mình của ăn áo mặc cùng các nhu cầu khác của cuộc sống. Như vậy, đối với quỷ sứ gọi Chúa Giêsu là "Con Thiên Chúa" đồng nghĩa với việc đặt Ngài vào tình huống tự tôn, và thách thức tương giao của Ngài với Thiên Chúa. Ngài có quyền năng ra sao là hệ tại tương giao đó, tình huống đó. Quỷ sứ đang thử thách lòng tin cậy của Chúa Giêsu vào Cha Ngài: Liệu Chúa Giêsu có lợi dụng chỗ đứng duy nhất của Ngài trước Thượng đế mà thực hiện một phép lạ nuôi sống bản thân? Tại sao người được Thiên Chúa dấu yêu lại phải chịu đựng đói khát? Tai sao Thiên Chúa không che chở những kẻ gần cận Ngài khỏi đau khổ, tai ương, địch họa? Liệu khổ đau có phải là dấu chỉ không được Thiên Chúa mến thương? Nếu như chúng ta tin tưởng vào Chúa Giêsu thì đức tin đó có giải phóng chúng ta khỏi lầm than? Cứu thoát chúng ta khỏi mọi khốn khổ của kiếp sống con người? như bệnh tật, đói khát, thất bại, nghi nan, sầu thương, lo lắng …

Câu trả lời của Chúa Giêsu là "không". Không cho bánh ăn, tức sự sống của Ngài, không cho dụ dỗ của thế gian. Ngài không đòi lại những gì đã hiến dâng cho phần rỗi nhân loại, để làm đẹp ý Cha Ngài, để đi theo con đường "hẹp" Cha Ngài đã muốn. Nếu như Ngài nhượng bộ Satan để có nhiều lương thực, thực phẩm, để khỏi khổ đau, để giải quyết ngàn vạn khó khăn của cuộc sống nhân sinh thì Ngài vĩnh viễn xa lìa chúng ta. Ngài không thuộc thành phần nhân loại. Ngài chưa sống thực kiếp con người. Ngài chẳng phải vật lộn với cuộc đời như chúng ta. Không ai có thể đồng hóa với Ngài, coi Ngài là gương mẫu, là người chỉ đạo. Ngài không thể mang tước hiệu cứu thế!

Cách nay ba mươi năm, ở bang California xảy ra một chuyện mà rồi ai cũng biết. Người con gái gia đình tỉ phú Heast tên là Patty bị bắt cóc. Những tên bắt cóc đòi gia đình cô phải mua vài trăm xe bánh mì phân phát cho những người nghèo đói giữa thành phố để chuộc lấy mạng cô. Lạ lùng là chính cô gái cũng về phe với kẻ bắt cóc cầm súng dọa bố phải thỏa mãn yêu cầu. Khi những xe bánh mì vào thành phố, người ta nà ra cướp, các tài xế phải lấy xẻng hất bánh xuống mặt đường. Truyện kéo dài cả một tuần, sau đó cô gái được thả. Đó có phải là đường lối văn minh để nuôi kẻ nghèo đói? Đó có phải là cách Chúa Giêsu biến đá thành bánh mà ăn? Như thế thì ai còn sẵn lòng nghe theo sứ điệp Ngài rao giảng? Bánh Ngài ban cho kẻ nghèo kiểu đó ư? Người La mã cổ xưa thu hút thiên hạ đến xem xiếc bằng cách phát không bánh mì. Nếu Chúa thực hiện kiểu đó thì chẳng hóa ra sứ vụ của Ngài là một gánh hát trò? Thiên Chúa đã ban cho chúng ta dư dật để chúng nuôi nấng những kẻ nghèo đói. Có những thời kỳ người ta phải mang lương thực, thực phẩm đổ xuống biển để giữ giá! vậy thì chúng ta còn phải tìm kiếm thỏa mãn các nhu cầu căn bản đến nỗi xao nhãng việc lắng nghe "Mọi điều do miệng Thiên Chúa phán ra?" Tôi nghĩ ngược lại, cái làm cho chúng ta không để tâm nghe lời Chúa là sắm thêm TV, máy tính hiện đại, xe hơi kiểu mới, nhà lầu tinh khôn … trăm điều vừa ý xác thịt khác. Chúng chẳng có chi là cám dỗ, nhưng lối nhìn của Tin Mừng lại không như vậy.

Mùa Chay này cho chúng ta một cơ hội tốt để dẹp bỏ những thứ đó sang một bên, và tập chú vào những gì là bánh ban sự sống thật cho chúng ta trong hoang địa trần gian. Nó là một cơ hội để chúng ta thay đổi tư duy và nếp sống. Đây là mùa hối cải, là ánh sáng, là cơ hội canh tân. Không phải là mùa buồn thảm mà là vui mừng. Dĩ nhiên thay đổi đòi hỏi đau đớn và hy sinh. Nhưng dưới những khó chịu ban đầu là nguồn hạnh phúc khi thánh thần Chúa thổi luồng gió đầy sinh khí thánh thiện vào linh hồn. Đã thánh thì không thể buồn được, cũng như đã hạnh phúc thì không thể thiếu vui. Cho nên trong suốt thời gian chay tịnh chúng ta sẽ được Chúa dẫn dụ những lời ban sự sống để tổ chức lại cuộc đời mình.

Bài đọc thứ nhất trích sách Sáng thế, nhưng bỏ trình thuật tạo dựng Evà. Điều này cho chúng ta cảm tưởng đây là lần đầu tiên "đàn bà" xuất hiện và lại là người nhượng bộ lời dối trá của Satan. Sau đó bà lôi kéo chồng phạm tội và cả hai đều sa ngã. Chúng ta chẳng thể hoàn toàn đổ lỗi cho con rắn. Nó là loài vật tinh khôn Chúa dựng nên. Nó chỉ gợi ý, nói nửa sự thật. Phần lựa chọn vẫn thuộc về tổ tiên loài người. Cơn cám dỗ khởi sự từ lòng nghi ngờ động lực của Thượng đế. Thực sự Ngài có tốt lành hay không? Ngài rộng lượng và đức độ hay không? Ngài có chăm sóc đến lợi ích của hai ông bà không? hay cấm đoán vì ích kỷ, độc quyền?

Hai ông bà đã chẳng thể cưỡng lại viễn tượng được tự do hoàn toàn, không phải lệ thuộc vào ai, chẳng phải vâng lời ai. Thần linh độc lập thì còn chi thoải mái bằng! Làm vua một làng hơn làm quan một nước! Cho nên câu hỏi của con rắn là: "Tại sao không? Ai truyền lệnh cấm? Đó chỉ là chuyện phịa! Quý vị sẽ hạnh phúc hơn nhiều …" Và câu trả lời không chỉ đơn giản "có" hoặc "Không". Nó đòi hỏi khôn ngoan lựa chọn. Ở đây rõ ràng ăn táo là khôn ngoan, từ chối là dại khờ. Phần chúng ta cũng vậy, chúng ta luôn luôn chọn lựa những gì là tốt, thông minh và tương lai hơn! Hậu quả là thường thường chúng ta bị lừa dối. Vẻ bề ngoài chưa chắc đã là sự thật. Chúng ta mở được mắt ra thì đã quá muộn.

Hình phạt là không thể tránh khỏi. Ông bà bị đuổi ra khỏi địa đàng. Mất hết hạnh phúc. Ngày nay loài người cũng vậy thôi, chúng ta phải gánh chịu hậu quả thảm khốc của các lựa chọn ngu xuẩn của mình. Vậy thì Mùa Chay nhắc nhở nhân loại, Chúa Giêsu đã dùng cây biết lành biết dữ khác mà dẫn đưa loài người về con đường ngay chính. Sự chọn lựa của Ngài trong bài Tin Mừng hôm nay là sự chọn lựa về phe với Thượng đế nhờ chính quyền năng khôn ngoan của lời Chúa. Ngài vâng lời để thắng bất tuân, khiêm nhường để thắng kiêu ngạo, lệ thuộc Thượng để để thắng tự cao, tự đại. Trên thập tự Ngài trút hơi thở để ban cho chúng ta thần khí sự thật và sự sống, thần khí của một người con biết vâng lời, can đảm lựa chọn "Con đường hẹp" trên dương thế này. Amen.

42.       "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa..."--Chiara Lubich

“Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” (Mt 4,10)

Trong mùa chay, Hội Thánh nhắc nhở ta rằng đời ta là một cuộc hành trình hướng đến Phục Sinh, hướng đến thời điểm Đức Giêsu, qua cái chết và sự phục sinh của Người, sẽ dẫn đưa ta vào cuộc sống đích thực, vào cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa. Đó là một cuộc hành trình đầy khó khăn và thử thách, rất giống với chuyến đi qua sa mạc.

Chính nơi sa mạc mà, đang khi tiến về đất hứa, dân Israel đã lãng quên trong chốc lát Thiên Chúa của họ và bắt đầu thờ lạy con bò vàng.

Đức Giêsu cũng đi qua sa mạc, và Người cũng bị Xa-tan cám dỗ thờ lạy quyền lực và thành công. Tuy nhiên, Đức Giêsu đã dứt khoát khước từ mọi quyến rũ của ma quỷ và cương quyết hướng về sự thiện đích thực duy nhất:

“Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”.

Điều đã xảy ra với dân Israel và với Đức Giêsu thì cũng xảy ra với chúng ta. Trong cuộc sống hàng ngày, ta cũng bị cám dỗ lựa chọn một giải pháp dễ dãi hơn. Những cám dỗ này hứa hẹn với ta hạnh phúc và mời mọc ta hãy coi trọng những gì là hiệu quả nhất, những gì là đẹp nhất và những gì là khoái lạc, và hãy muốn sở hữu của cải và có quyền lực. Những điều này tự bản thân chúng có thể là tích cực, nhưng chúng cũng có thể bị tuyệt đối hóa và thường được xã hội của chúng ta đề cao như những ngẫu tượng đích thực.

Khi ta không nhận biết và chẳng thờ lạy Thiên Chúa, thì tất yếu những “thần” khác xuất hiện, và những kiểu thờ phượng như chiêm tinh và ma thuật bắt đầu tái xuất hiện.

Đức Giêsu nhắc nhở ta rằng ta nên tìm sự thành toàn của mình không không phải ở nơi những cái chung cuộc sẽ qua đi, mà ở việc đặt mình trước mặt Thiên Chúa, Đấng tác tạo mọi loài, và nhận biết Người là Đấng Tạo Hoá, là Chúa của lịch sử, là Mọi Sự cho ta, là Thiên Chúa!

Nếu ở trên Trời, nơi chúng ta đều đang hướng về, ta sẽ không ngừng ca tụng Người thì tại sao ta không bắt đầu ngay ở đây và bây giờ việc ca tụng đó?

Đôi khi ta cảm thấy một nỗi khao khát muốn thờ lạy Người bằng cách ca tụng Người tận trong đáy lòng ta, trong sự hiện diện thinh lặng của Người nơi nhà tạm và trong việc cử hành phụng vụ Thánh Thể.

“Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”.

Nhưng “thờ lạy” Thiên Chúa nghĩa là gì? Đó là một thái độ ta cho phép mình chỉ hướng về Người mà thôi. Thờ lạy nghĩa là thưa với Thiên Chúa: “Chúa là mọi sự”, nghĩa là “Chúa là Chúa”, và con được ban ơn, đặc ân trong đời là nhận biết Chúa.

Thờ lạy cũng có nghĩa là nói: “Con là hư vô”. Và ta không chỉ nói suông. Để thờ lạy Thiên Chúa, ta cần phải đặt bản thân sang một bên và để cho sự hiện diện của Người hiển trị nơi ta và trên thế gian. Điều này hàm nghĩa một cuộc chiến không ngừng nhằm chống lại những thần tượng giả mà chúng ta bị cám dỗ dựng nên trong cuộc sống của ta.

Cách thế chắc chắn nhất để trở nên một thí dụ sống động rằng ta là hư vô và Thiên Chúa là mọi sự, là hãy hết sức tích cực. Ta có muốn hãm dẹp tư tưởng của ta qua một bên không? Ta chỉ cần nghĩ đến Thiên Chúa và sống theo những tư tưởng của Người được mạc khải trong Phúc Âm.

Ta có muốn chết đi cho ý riêng của mình không? Ta chỉ cần ôm chặt lấy thánh ý của Người được bày tỏ cho ta trong mọi giây phút hiện tại.

Ta có muốn từ bỏ những ước muốn hỗn độn không? Ta cần đổ đầy tâm hồn của ta lòng yêu mến Thiên Chúa và yêu thương những người bên cạnh bằng cách chia sẻ những lo âu, những khổ đau, những vấn đề, và những niềm vui của họ.

Nếu ta biết yêu thương, thì việc tự xóa mình đi lúc nào cũng xảy ra mà ta chẳng hay. Bằng cách sống sự hư vô của mình, cuộc đời ta khẳng định sự vĩ đại của Thiên Chúa và chứng tỏ rằng Người là mọi sự. Việc này tự nhiên dẫn đưa ta đến sự thờ lạy chân chính đối với Thiên Chúa.

“Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”.

Cách đây nhiều năm, khi chúng tôi khám phá ra rằng thờ lạy Thiên Chúa nghĩa là công bố sự vĩ đại của Người trên sự hư vô của mình, chúng tôi đã sáng tác bài ca này:

“Nếu sao tắt ngấm trên trời,

Nếu mỗi ngày đều kết thúc,

Nếu sóng tiêu tán trong biển,

Không bao giờ trở lại,

Thì tất cả điều này là vì vinh quang của Chúa.

Ước gì mọi thụ tạo ca tụng Chúa:

“Chúa là mọi sự!”

Và mọi sinh vật nói với mình:

“Tôi là hư vô!”

Kết quả của việc ta trở nên hư vô vì tình yêu là sự hư vô của ta liền được lấp tràn bởi Đấng là Mọi Sự, bởi Thiên Chúa, Đấng chiếm hữu tâm hồn ta.

43.       Không chỉ bằng cơm bánh--Lm Nguyễn Hồng Giáo

Ngoài cơm bánh, con người còn đói khát nhiều thứ: sự thật, tình thương, phẩm giá, tự do, lòng kính trọng, kiến thức, lẽ sống, lý tưởng... Các tôn giáo sẽ làm gì trước tình trạng đạo đức xã hội chúng ta đang sa sút?

"Người ta sống không nguyên bằng cơm bánh mà thôi..."

Đức Giêsu, người đã nói ra câu đó, không phải là một kẻ mơ hồ hoặc sống toàn bằng những lý tưởng cao đẹp hoặc đã có dư ăn dư mặc để có thể dễ dàng lên mặt dạy đời về sự tầm thường của vật chất. Ngài hiểu rõ giá trị của đồng tiền bắt gạo và đã khó nhọc làm ăn, nuôi mình và nuôi gia đình mình. Ngài biết rằng có thực mới vực được đạo, bằng chứng là có lần Người đã phải cho ăn một đám đông đói khát sau những ngày tìm kiếm đến với mình để nghe thuyết pháp. Ngài cũng biết nữa rằng bần cùng sinh đạo tặc bởi đã thường xuyên lui tới với đám người khốn khổ nhất của xã hội, biết rõ hoàn cảnh sống của họ. Nhưng Đức Giêsu nhất định không để cho nhu cầu ăn uống, dù là một nhu cầu thiết yếu căn bản, ngự trị trên các nhu cầu khác của con người; Ngài nhất định không coi của cải vật chất là tất cả, đến nỗi đã phải bất cứ cách nào cho có được.

"Người ta sống không nguyên bằng cơm bánh..."

Có một thời cách đây không xa lắm, chúng ta không khỏi ngạc nhiên tự hỏi tại sao thanh niên Âu Mỹ lại chán chường, hoặc nổi loạn phá phách, hoặc làm những chuyện điên rồ, có vẻ vô nghĩa khi mà họ đã có thừa mứa mọi thứ tiện nghi hưởng thụ, và xã hội đồng loã xoá cho họ nhiều thứ rào cản về mặt luân lý hoặc luật lệ (như tự do quan hệ tình dục trước hôn nhân, phá thai...). Người ta giải thích cho chúng ta rằng sở dĩ như thế là vì lớp thanh niên đó có mọi thứ nhưng lại thiếu lý tưởng, thiếu lẽ sống, thiếu cái gì đó cao cả để vươn tới... Thời ấy chúng ta nghe, nhưng vẫn cảm thấy đó là điều hơi xa lạ, viễn vông.

Bây giờ nhìn thấy một lớp tuổi trẻ sống vô lý tưởng, sống thực dụng, bất chấp đạo nghĩa, đặc biệt những con ông cháu cha ngay trong xã hội Việt Nam, chúng ta mới thực sự thấm thía. Và trước viễn ảnh xã hội mở cửa ngày càng rộng rãi, chính chúng ta bắt đầu biết lo, biết sợ. Do đó mà có phong trào "trở về nguồn" và "bảo vệ văn hoá dân tộc".

"Người ta sống không nguyên bằng cơm bánh...".

Cha ông ta vẫn hiểu điều đó khi nói, chẳng hạn:

- Tốt danh hơn lành áo

- Chết vinh hơn sống nhục

- Ở đời muôn sự của chung,

hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi...

Và điều đó, hẳn là mọi người có lương tri cũng đều hiểu. Bởi thế tôi đã gần như bàng hoàng khi nghe một cô giáo trường B. T. X ở Tp Hồ Chí Minh kể lại rằng: hồi ấy, nhân dịp học sinh tới nhà cô chơi, cô ta kể cho học sinh câu chuyện về Cha Maximilien Kolbe đã tình nguyện chết thay cho một người cha gia đình con trẻ, bị Đức Quốc Xã giam cùng trại với cha, vì cha nói: "Tôi già rồi, nếu có sống cũng không có ích và cần thiết bằng người cha gia đình này". Nghe xong, một nam học sinh đã phê phán một câu sâu sắc như nhát chém: "Đồ ngu!". Tôi lại sửng sốt khi đọc báo trong báo Thanh Niên số tân niên (tháng 2/92) ý kiến cô Tố Loan, 18 tuổi, làm nghề chiêu đãi viên và "đã có quan hệ tình dục với nhiều người". Loan chẳng lo lắng gì về sự lựa chọn này. Vẫn vui vẻ và có ý định tiếp tục. Loan cũng không mong gì hơn là có thật nhiều tiền, "có tiền người ta không khinh mình", cô nói. Hôn nhân đối với Loan không quan trọng. Ở được với nhau trăm năm thì ở, không thì chia tay cũng được, không việc gì phải nặng nề (tr. 21).

"Người ta sống không nguyên bằng cơm bánh..."

Ngoài cơm bánh, con người còn đói khát rất nhiều thứ: sự thật, tình thương, phẩm giá, tự do, lòng kính trọng, kiến thức, lẽ sống, lý tưởng... Có lẽ hơn bất cứ tổ chức xã hội nào, các tôn giáo chân chính hiểu rõ điều đó vì tôn giáo chân chính nào cũng nhằm đưa con người vươn lên, vươn lên khỏi chính mình, và cứ vươn xa hơn mãi, cao hơn mãi, hướng tới cái Toàn Chân, Toàn Thiện, Toàn Mỹ...

Các tôn giáo sẽ làm gì trước tình trạng đạo đức xã hội chúng ta đang sa sút?

44.       Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Huy Điệp

Với thứ Tư Lễ Tro, Mùa Chay Thánh đã khai mạc. Mùa Chay, theo Năm phụng vụ, là thời gian chuẩn bị cử hành Lễ Vượt Qua. Cuộc Khổ Nạn và Phục Sinh của Chúa Giêsu là giá cứu chuộc cho tình trạng xa cách của con người đối với Thiên Chúa và chính mình; và khởi điểm cho tình trạng xa cách này là sự xuất hiện của tội lỗi nơi con người. Phân tích như thế để thấy được chúng ta phải khởi đầu từ đâu để đón nhận Ơn Cứu Độ Của Thiên Chúa, và sống Ơn đó trong suốt cuộc đời làm Kitô hữu của mình.

1. Tự do và yếu đuối nơi con người – Nỗ lực tấn công của ma quỉ.

Qua bài đọc 1 (St 2,7 - 9; 3, 1 – 7): Ngay từ đầu, khi con người được dựng nên theo hình ảnh của Thiên Chúa, ma quỉ cũng đã xuất hiện dướt lốt con rắn già.

Một trong những hình ảnh của Thiên Chúa nơi con người là sự tự do. Khi trao ban sự tự do, Thiên Chúa đã muốn trân trọng giá trị của con người. Con người đến cùng Thiên Chúa với tất cả ý thức và tự do. Hai ông bà đã rất thanh thản và tự nhiên khi tiếp xúc với Thiên Chúa. Nhưng cuối cùng, cả hai đã không còn thanh thản tự nhiên nữa, vì sự tự do đã được xử dụng không đúng. Có lẽ ông bà chưa ngộ ra: Sự tự do Chúa ban phát xuất từ nơi Thiên Chúa, và cũng là hiện thân của chính Người. Nếu ông bà xử dụng đúng tự do của Thiên Chúa, thì cũng đồng nghĩa với tiếng “không” trước trái cây “biết lành biết dữ”. Vì thế, khi đưa tay hái “trái cấm”, ông bà đã xử dụng tự do theo ý mình, theo hình ảnh không còn là của Thiên Chúa, mà là của chính mình. Chắc hẳn hai ông bà không muốn “gây hấn” với Thiên Chúa, nhưng đã mắc mưu con rắn. Ma quỉ, tên cám dỗ, đã thành công, khi đề ghị một tự do “giả hiệu”, và chúng đã không ngừng làm điều đó cho đến hôm nay. Chỉ mình Thiên Chúa mới có, và mới là sự Tự Do tuyệt đối đúng đắn. Con người phải xử dụng tự do Chúa ban theo đúng ý của Người, cho dù nhiều lúc cảm thấy như nó không như không phục vụ lợi ích của mình. Bài học của vườn địa đàng đã rất rõ, nhưng ma quỉ cũng rất tinh khôn và đánh lừa được nhiều người.

Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã khẳng định: “ Thầy là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” (Ga 14, 6). Như thế, để thỏa mãn nỗi khát vọng sâu xa của con người là Chân Lý, Sự Sống và Hạnh Phúc, thì không thể tìm kiếm nơi đâu ngoài Chúa, hay nói cách khác, Thiên Chúa chính là đối tượng của khát vọng đó.

Cuộc sống gắn bó và liên kết với Chúa là điều rất quan trọng, không thể tách rời, không thể nghi nan, cho dù con người phải đi qua muôn nẻo đường đời, qua bao gian nan và thử thách. Về phần mình, ma quỉ cũng tận dụng mọi thời cơ để chuyển đổi đối tượng của tự do, chân lý, tình yêu, hạnh phúc…ra ngoài Chúa. Và nỗi buồn của vườn địa đàng vẫn kéo dài đến hôm nay, nơi từng người và từng lúc.

2. “Ở đâu tội lỗi đã lan tràn, ở đó Ân sủng càng chứa chan gấp bội”.

Hình ảnh của Ađam và Chúa Giêsu, của tội lỗi và ân sủng, hủy diệt và giải thoát, giết chết và cứu sống… đã sóng đôi nhau trong cuộc chiễn đấu nên thánh của mỗi người chúng ta. Phần thắng luôn thuộc về Thiên Chúa, cho dù là cửa hỏa ngục cũng không thể thắng được. Tự do mà Chúa ban cho chúng ta không phải là muốn làm gì thì làm, nhưng tự do là được lựa chọn. Con người được hoàn toàn tự do lựa chọn một trong hai đối tượng và tình trạng của các cặp sóng đôi ở trên. “Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người trở thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người sẽ thành người công chính” (Rm 5, 12 – 19).

3. “Thế rồi ma quỉ bỏ người mà đi, và có các sứ thần đến hầu hạ Người”.

Nếu Thiên Chúa, để giải thoát con người, đã từ trời hoặc từ xa, chỉ đưa ra những mệnh lệnh hoặc chỉ dẫn cho con người khắc phục tình trạng suy thoái, và biết đường mà về với Chúa và về trời, thì cuộc chiến giữa áng sáng và bóng tối vẫn sẽ có nhiều cam go, thậm chí con người sẽ cảm thấy bất lực và bơ vơ khủng khiếp. Khởi đi từ Mầu nhiệm Nhập Thể của Ngôi Hai Thiên Chúa, Chúa Giêsu Kitô đã soi sáng cho chúng ta ý định và chương trình thật tuyệt vời và gần gũi của Thiên Chúa. Chúa không vô hình, nhưng thật hữu hình, Chúa không xa cách, nhưng thật gần gũi. Và nhất là, Chúa không đóng vai quan tòa nghiêm khắc xét xử, nhưng mặc lấy thân phận con người, đồng hành với con người tội lỗi và yếu đuối. Qua đó, Chúa Giêsu đi trước, tay Ngài cầm tay con người, để dẫn đưa con người về bến bình an. Vì thế:

Ngài đã sinh xuống làm người như mọi người (Lc 2,1 – 14).

Ngài đã chịu bách hại bởi vua Hêrôđê (Mt 2, 1 – 12).

Ngài đã được cha mẹ dâng cho Thiên Chúa theo luật Môisen (Lc 2, 22 – 32).

Ngài đã xếp hàng chờ được chịu phép rửa của Gioan Tẩy Giả (Mt 3, 13 – 17)…

Và trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu chấp nhận để cho ma quỉ cám dỗ, y như cảnh ngộ của mọi người chúng ta (Mt 4, 1 – 11). Hình dung lại bối cảnh của Chúa Giêsu ăn chay 40 ngày và chịu cám dỗ trong hoang địa. Hình ảnh của “tên cám dỗ” mon men lại gần để thủ thỉ, để khêu gợi, và để đánh bóng những vui thích cơ bản của cuộc sống con người. Trong lúc cám dỗ, nó cũng thật thiện chí và năng động, tỏ ra quan tâm và săn sóc đặc biệt: bưng mâm cỗ, phục vụ tối đa nhu cầu của quí khách, mà theo ngôn ngữ của thương trường là “ thượng đế”. Sơ hở một chút là con người dễ dàng cảm thấy như “được đưa lên mây”, nhưng theo ngôn ngữ của ma quỉ là “bị hạ gục”. Một lần nữa, Chúa cho thấy những cách thức phải học nằm lòng để “tỉnh thức và đứng vững”: Luôn sống trong tình trạng làm chủ được bản thân: Nhờ ăn chay và cầu nguyện.

Lời Chúa phải là đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi (Tv 119,105).

Phát huy sự tự do đúng đắn Chúa ban, là chỉ lựa chọn những gì Chúa chọn: Chúa và anh em, đặc biệt những người nghèo và bất hạnh.

Vì thế, khởi đi từ tình trạng tội lỗi yếu đuối là âm hưởng của nguyên tổ Ađam, Ađam “mới”, là Chúa Giêsu, đã hoạch định một lộ trình giải thoát và phục hồi hình ảnh cao đẹp mà Thiên Chúa có khi dựng nên con người. Lộ trình ấy được diễn tả qua lời cầu nguyện của thánh Augustinô: Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con cho Chúa, và con chỉ được an nghỉ khi trở về với Chúa.

Mỗi lần bước vào Mùa Chay Thánh, người Kitô hữu lại đươc mời gọi kiểm tra lại bước đi của mình, xem có đang đi trong quĩ đạo của hành trình của Chúa không?, ý thức rõ hơn về sự hiện diện của “tên cám dỗ”, không phải là thiểu số và thầm lặng (Mc 5, 1 – 20). Nhìn vào thực trạng đời sống đạo của nhiều người Kytô hữu hôm nay, chúng ta cũng dễ thấy ma quỉ vẫn còn chiếm được nhiều ưu thế. Cũng chỉ vì sự lơ là, tự mãn, và ngủ quên trên những “lãnh địa an toàn và giả hiệu”. Chúa đã gửi một ngôn sứ cho Giáo Hội: Đức Thánh Cha Phanxicô. Với những hành động ngoạn mục, ngài đang mạnh mẽ thúc đẩy một sự cảnh tỉnh ngay trong lòng Giáo Hội, nơi tất cả mọi thành phần của Dân Chúa.

mục lục
 

45.       Sống mùa chay--Lm Giuse Vũ Thái Hòa

Từ ngày thứ Tư lễ Tro vừa qua, chúng ta bước vào Mùa Chay để chuẩn bị mừng lễ Phục Sinh. Mùa Chay kéo dài 40 ngày, tương ứng vời 40 ngày cầu nguyện và chay tịnh của Đức Giêsu trong sa mạc trước khi Người bắt đầu cuộc đời công khai rao giảng Tin Mừng. Tại đây, Người chịu quỷ cám dỗ ba lần: hóa đá thành bánh, làm phép lạ phi thường, cho mình là vua thiên hạ.

Dân Do thái mong chờ Đấng Mêsia thực hiện những điều đó. Họ muốn Người cung cấp cho họ mọi nhu cầu vật chất, làm những điều kỳ diệu và bành trướng quyền thế của Người trên khắp địa cầu. Nhưng Đức Giêsu không làm như thế. Người chỉ thi hành ý muốn của Thiên Chúa Cha.

Trong hoang địa cũng như nhiều lần khác mà Tin Mừng đã kể lại, Đức Giêsu chống trả những cơn cám dỗ. Thí dụ: sau khi Người làm phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng muốn tôn Người làm vua, nhưng Người lánh mặt, lên núi một mình (Ga 6:15); nhưng người Pharisêu muốn Người cho một dấu lạ từ trời (Mt 16:1); Người bị cám dỗ không đi Giêrusalem vì biết sẽ phải chịu nhiều đau khổ và bị giết. Chính ông Phêrô ngăn cản Người thực hiện điều đó và bị Người khiển trách: "Sa tan, lui lại đàng sau Thầy!" (Mt 16: 21-23). Tại vườn Ghếsêmani, Đức Giêsu bị cám dỗ nặng nề: "Cha ơi, nếu được, xin cho chén này rời khỏi con..." (Mt 26:39). Và trên thập giá, Người bị nhục mạ: "Hắn cứu được thiên hạ, mà chẳng cứu nổi mình. Hắn là vua Ít-ra-en! Bây giờ hắn cứ xuống khỏi thập giá đi, thì chúng ta tin hắn liền!" (Mt 27:42)

Đức Giêsu đã thật sự bị cám dỗ, nhưng Người luôn trung thành với Chúa Cha và với sứ vụ mà Cha Người giao phó. Vào đầu Mùa Chay, Tin Mừng muốn chúng ta noi theo Đức Giêsu chống trả và chiến thắng những cơn cám dỗ này:

1/ Cám dỗ về cơm bánh hằng ngày hoặc cám dỗ về nhu cầu vật chất.

Con người cần phải ăn uống và cần phải có những nhu cầu vật chất tối thiểu để sống. Điều đó rất tốt. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống dựa vào những nhu cầu vật chất của thân xác mà thôi. Nhiều khi chúng ta lo kiếm ăn đến nỗi không còn nghĩa đến việc tìm kiếm những giá trị tinh thần và đạo đức nữa, không còn giờ để đọc kinh, cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, ngay cả việc tham dự thánh lễ Chúa nhật!

Trong mùa Chay này, chúng ta hãy suy gẫm Lời Chúa: "Người ta không chỉ sống nhờ cơm bánh".

2/ Cám dỗ về sự thành công.

Thành công trong cuộc sống là một điều rất tốt và phải làm. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống để thành công, muốn thành công với bất cứ giá nào, mặc dầu phải làm những chuyện không tốt như lừa dối, chà đạp người khác...; thành công để vênh vang, tự đắc, để giữ thể diện và thỏa mãn tự ái của mình.

Ngay ngày đầu của Mùa Chay, Đức Giêsu mời gọi: "Khi làm việc lành phúc đức, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy... đừng cho tay trái biết việc tay phải làm... Khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn giả hình... Thiên Chúa thấu suốt những gì kín đáo" (Mt 6:1-6)

3/ Cám dỗ về quyền hành hoặc tham vọng thống trị.

Mỗi người trong chúng ta đều có một trách nhiệm, một quyền hành nào đó mặc dù là khiêm tốn. Có quyền hành, có trách nhiệm là để phục vụ và bênh vực công lý. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ là lẫn lộn giữa quyền hành và lòng tham vọng thống trị. Nếu những nhà lãnh đạo các quốc gia đều có tinh thần phục vụ dân chúng, thì bộ mặt thế giới sẽ khác hẳn!

Trong Mùa Chay này, chúng ta hãy kiểm điểm lại tinh thần trách nhiệm và phục vụ của mình trong gia đình, trong nhóm, trong cộng đoàn...

Những cơn cám dỗ mà Đức Giêsu chịu trong sa mạc cũng là những cơn cám dỗ của mỗi người chúng ta về vật chất, hào nhoáng bên ngoài và quyền hành. Đức Giêsu đã chiến thắng. Người cũng muốn chúng ta tham dự vào chiến thắng của Người bằng cách bước theo đường của Người và noi gương Người. Đó là mục đích của mùa Chay.

Kính chúc ông bà và anh chị em sống Mùa chay thánh thiện và đón nhận nhiều hồng ân của Chúa.

46.       Chúa Nhật I Mùa Chay--Nguyễn Bình An

Một Marylyn Moroe đẹp một hai "nghiêng nước nghiêng thành" của thập niên 60 tại Hoa Kỳ đã rơi vào cạm bẫy của thần vệ nữ và trở thành "đồ chơi" của giới trưởng giả và chính trị gia. Cái đẹp hấp dẫn, nẩy lửa và mời gọi ấy còn ám ảnh tâm tưởng nhiều cố nhân, nên dù không là anh hùng dân tộc, Monroe vẫn được sủng ái và trở thành "chim câu giao liên" tại Hoa Kỳ hôm nay.

Cái tài đảm lược "chinh đông phục tây" và "trị quốc an dân" của Caesar đã biến ông thành người kiêu ngạo khó thương và phách lối. Ông ao ước được phong thần và trở thành hoàng đế La Mã. Nguyên lão nghị viện đã ám sát ông dưới chân tượng bại tướng Pompey là kẻ thù của ông.

Các "đồ tể" và "tay sai" đâm thuê, giết mướn đã hạ sát Tổng Thống Diệm. Họ huyên hoang tự phong là "anh hùng dân tộc" hay "chính trị gia đại tài". Họ thay nhau một thời vơ vét để "vinh thân phì gia". Quả báo là họ đã nếm mùi cùng cực của kẻ mất chức, trốn chạy, qui hàng tủi nhục và tù tội đau thương.

Ba mươi năm ẩn dật tại Nazareth, Đức Kitô đã sống quá tầm thường và khiêm tốn. Không hơn không kém, Ngài chỉ là con bác thợ mộc nghèo khó, vất vả kiếm ăn từng ngày. Họ hàng không ai rõ, bạn bè chẳng ai hay một điểm phi thường nào nơi Giêsu. Ngài chỉ thực sự biến đổi sau cuộc gặp gỡ với Gioan Tẩy Giả bên sông Giordan. Ra khỏi nước, Chúa Cha tuyên phong Ngài là "Chiên Thiên Chúa" và Thần Linh Chúa đưa Ngài vào hoang địa lập chí. Tại đây Ngài chìm trong đắm suy tư và cầu nguyện. Cũng tại đây, Ngài hình thành chương trình giải phóng, chọn lựa phương thế tuyệt hảo để hành động và mục đích tối hậu phải nhắm tới. Đối thủ nghi vấn về con người dị kỳ và đặc biệt này. Đối thủ nhận ra những khả năng phi thường, sự khôn ngoan tuyệt đối và những nhân đức tuyệt vời của con người này. Nhưng đối thủ vẫn không nhận ra chân tướng "cứu thế" của Ngài. Đối thủ vì thế mon men đến làm quen và truyện trò.

Thánh kinh ghi lại 3 thách đố hay 3 trò chơi đối thủ đưa ra liên hệ đến tiền, danh, chức để thử Ngài hầu "tri kỷ tri bỉ, bách chiến bách thắng". Ngài đã khôn ngoan đối đáp một là "Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra", hai là "Đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi" và ba là "Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi, và chỉ thờ phượng duy mình Chúa mà thôi".

Tiền Ngài không ham, danh Ngài không thích, chức Ngài không thèm. Ba cái nghiệp chướng ấy: thứ nhất đã đưa đẩy nhân loại vào đường dối trá, biển lận và tham lam; thứ hai đã biến đổi tâm tính con người từ bất lực, hẹp hòi và giới hạn thành tự đắc, kiêu căng và phách lối; thứ ba đã tạo những con người được hình thành từ bụi đất, nay còn mai mất và bất toàn nên những người lạm dụng quyền bính, bất nhân và vi phạm quyền sống, lạm dụng tự do và bình đẳng của con người.

Vương quốc của Đức Kitô lấy công bình, bác ái, và yêu thương làm phương châm và ơn cứu rỗi làm cùng đích, nên tiền, danh, chức chỉ là phương tiện: "Ai muốn làm lớn, phải làm tôi mọi người".

Đời chúng ta vì thế dẫy đầy những cạm bẩy và mâu thuẩn cần chế ngự. Thoát cạm bẫy của "danh, lợi, dục" là được trưởng thành trong ơn thánh, trở nên vĩ nhân của Nước trời, vui sống tự do, hưởng công lý, an bình và bác ái. Như Đức Kitô, chúng ta phải sáng suốt và tự do chối từ những cạm bẫy do đối thủ giăng ra để sống thánh thiện và hy sinh tuyệt đối cho Thiên Chúa và tha nhân; để chết an bình và được tái sinh khải hoàn với Đức Kitô.

Thắng đối thủ và thoát tục là không tìm hư danh hão huyền. Sống trưởng thành là cộng tác và hy sinh cho tha nhân. Nên thánh thiện là biết thưa "Con chỉ chu toàn phận sự được giao phó". Như thế thì danh, chức, lộc không còn ở thế thượng phong, mà chỉ là phương tiện để tín hữu yêu thương, cộng tác, thông cảm và tha thứ. Tuyệt vời thay!

47.       Sa mạc, nơi giúp khám phá sự thật--Lm. Phêrô Trần Minh Đức

Trong cuộc đời làm người ai ai cũng phải trải qua những giây phút khủng hoảng. Trong những lúc đó tất cả mọi chuyện to nhỏ đều trở thành một vấn nạn. Kẻ đó tìm một câu trả lời trước khi lựa chọn, quyết định cho tương lai đời mình. Giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi ấu thơ sang tuổi thành niên là một giai đoạn quan trọng trong đời người. Tuổi dậy thì chứa đầy hỗn loạn. Thân xác bỗng dưng biến đổi và phát triển khác thường. Con người bị ép buộc tham dự vào một cuộc phiêu lưu để khám phá ra mình là ai. Nhiều chuyện thần thoại đã mô tả về giai đoạn này. Dĩ nhiên, nhân vật chính luôn là một chàng trai. Anh phải từ giã mái ấm gia đình, chấp nhận mạo hiểm một mình tiến vào rừng sâu nước độc, nơi chứa đầy cạm bẫy của yêu tinh quỷ nữ! Anh ta phải vượt qua mọi thử thách từ bên trong lẫn bên ngoài. Anh ta được tôi luyện. Khi trở về, anh giống như được đầu thai làm một con người hoàn toàn mới, đủ tài trí và khả năng gánh vác những trọng trách được giao phó.

Bài Phúc âm hôm nay cũng nói về thời gian thử thách tương tự của Đức Giêsu. Ngài được Thánh Thần dẫn đưa vào hoang địa, giang sơn của quỷ dữ. Ngài ăn chay hãm mình, sống trong cô tịch, hoàn toàn không có gì để đề phòng âm mưu của kẻ xấu luôn bám sát, chờ cơ hội thuận lợi để thu thập. Thử thách làm nảy sinh một hoài nghi cơ bản: Những gì từ trước tới nay tôi cho là tốt đẹp bây giờ có vẻ vô nghĩa. Những gì tôi cho là tội lỗi xấu xa giờ đây hình như chứa đầy hứa hẹn. Khi đối diện đương đầu với dụ dỗ Đức Giêsu dần dần khám phá ra mình là ai, đâu là sứ mạng của mình. Thời gian sống trong sa mạc là giai đoạn quan trọng trong đời của Đức Giêsu. Trong thời gian này Ngài cảm nhận một cách sâu xa sự mỏng dòn trong thân phận con người. Mặc khác, Ngài đã sống mật thiết thân tình với Chúa Cha, giúp Ngài ý thức về trọng trách được Chúa Cha giao phó. Ngài trở nên chín chắn trưởng thành, có thể bước vào cuộc đời công khai, công bố Tin mừng cứu độ. Bởi vậy, sa mạc không phải chỉ là nơi chết chóc, tăm tối mà còn là nơi gặp gỡ chính Thiên Chúa.

Trong sa mạc Đức Giêsu hiểu thấu những yếu đuối cơ bản của con người. Cám dỗ đầu tiên nhắm vào sự đói khát. Có đầy đủ của ăn là một nhu cầu căn bản của cuộc sống con người. Thân xác đòi hỏi quyền lợi của nó và sẽ trở nên kiệt quệ nếu như nhu cầu này bị cự tuyệt, không được đáp ứng. Dĩ nhiên chúng ta ăn để sống, nhưng chúng ta sống không phải chỉ để ăn, để uống. Do đó, con người giống như bị bà nhập khi nghĩ rằng, ý nghĩa của cuộc sống con người chỉ đặt trên cơ bản của vật chất và sự hưởng thụ. Con người chia sẻ những nhu cầu thuộc thân xác với tất cả mọi sinh vật khác, nhưng khát vọng của con người còn trổi vượt hơn, đi ra ngoài giới hạn này. Chính vì thế chúng ta có thể nói rằng, nhu cầu lớn nhất của con người thuộc về đời sống tâm linh: „Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra". Đời sống con người không phải là một cuộc sống no say nhưng là một cuộc đời sung mãn về mọi mặt.

Thử thách thứ hai nhắm vào khát vọng quyền lực. Bởi vì muốn chứng tỏ quyền lực của mình, bảo đảm chỗ đứng của mình, kẻ ấy ra sức tìm cách hạ bệ kẻ khác, ra sức chèn ép, trèo lên đầu lên cổ người khác và nếu cần sẵn sàng bước qua xác chết! Tranh đấu quyền lực là chuyện xảy ra như cơm bữa từ trong gia đình đến ngoài xã hội, đặc biệt trong môi trường chính trị và kinh doanh,... Đức Giêsu không đầu hàng dụ dỗ. Ngài sẵn sàng từ bỏ quyền thế và bạo lực. Ngài chọn con đường yêu thương vô vị lợi.

Dụ dỗ thứ ba nhằm chối bỏ Thiên Chúa là Đấng sáng tạo càn khôn. Đặc biệt con người ngày nay nghĩ rằng, mình có thể đạt được tất cả mà không cần đến sự trợ giúp của Thiên Chúa. Tất cả đều dựa vào khả năng của bản thân. Ngày Chúa nhật không đi lễ nhà thờ chẳng thấy mình mất mát gì! Nhìn nhận giới hạn của mình, nhìn nhận thân phận thụ tạo của mình là một điều không dễ dàng. Thiên Chúa đòi hỏi con người tin vào Ngài, mặc dầu không ai có thể chứng minh và nhìn thấy Thiên Chúa.

Mùa chay chính là một lời mời gọi sáng tạo một mảnh sa mạc trong cuộc đời mình, mời gọi xa rời cảnh huyên náo, bon chen, xô bồ để có thể gặp gỡ Thiên Chúa, lắng nghe tiếng Ngài trong cô tịch. Bởi vì sa mạc, đối với Đức Giêsu cũng như mỗi người chúng ta, là nơi giúp khám phá sự thật, nơi chúng ta có thể đối diện với chính mình để nhận biết mình là ai và Thiên Chúa muốn gì nơi tôi.

48.       Suy niệm của Lm. Đaminh Trần Đình Nhi

Phụng vụ Lời Chúa mùa Chay và Phục Sinh một đàng hướng về công cuộc cứu độ của Chúa Giê-su tronng những năm cuối cùng của Người trên trần gian, nhưng đồng thời cũng nhắm đến nhân loại là đối tượng của việc cứu độ. Trong lịch sử cứu độ, ta không thể không nói đến cám dỗ và tội lỗi là những gì đã làm cho nhân loại mất đi căn tính con Thiên Chúa của họ. Sa ngã do cám dỗ và thắng vượt cơn cám dỗ là hai câu truyện tương phản trong các bài đọc hôm nay. Ngoài ra, thánh Phao-lô cũng giúp ta hiểu ý nghĩa của hai biến cố tương phản ấy.

1. Sa chước cám dỗ (bài đọc Cựu Ước - St 2:7-9; 3:1-7)

Cám dỗ là sự xúi giục của ma quỷ muốn ta làm điều xấu trái với luân lý và lề luật đạo đức. Trong câu truyện Cựu Ước hôm nay, ma quỷ được tiêu biểu là con rắn cám dỗ ông bà nguyên tổ. Câu truyện không nhằm diễn tả tâm lý con người, mặc dù ta có thể dễ dàng nhận thấy điều ấy, nhưng nó muốn nói lên ý nghĩa thần học về cám dỗ và tội lỗi. Vì "rắn là loài xảo quyệt" nên phương thức cám dỗ của nó cũng hết sức tinh vi.

Thiên Chúa đã tạo dựng A-đam và E-và và Người dạy họ phải tuân phục Người, là không được ăn "trái trên cây ở giữa vườn". Trái cây ở giữa vườn hay ở góc vườn thì cũng có gì khác nhau đâu. Cho nên mệnh lệnh "không được ăn trái cây ở giữa vườn" chỉ là một dấu chỉ nói lên ý muốn của Thiên Chúa là con người phải tuân phục Thiên Chúa. Không ăn trái cây ấy tức là tuân phục Thiên Chúa. Còn nếu cứ ăn trái cây ấy tức là không tuân phục Người và là điều xấu. Vậy ma quỷ đã cám dỗ con người không tuân phục Thiên Chúa như thế nào? Trước hết đặc điểm của cám dỗ là không vội vàng. Ma quỷ từ từ đưa người ta đi từ thật tới giả. Nó bắt đầu tấn công người đàn bà trước. Có lẽ vì tâm lý của người phụ nữ bén nhạy hơn và thích bề nổi hơn. Nó gợi chuyện và tìm một cánh cửa mở cho cám dỗ, đặt câu hỏi để có một câu trả lời thật. "Các ngươi không được ăn hết mọi trái cây trong vườn hay sao?" Dĩ nhiên câu trả lời dần dần đưa tới vấn đề là tại sao Thiên Chúa chỉ cấm họ ăn trái trên cây ở giữa vườn. Lý do của Thiên Chúa là nếu ăn vào thì "sẽ phải chết". Nếu họ tuyệt đối tin vào lời Thiên Chúa bảo "sẽ phải chết" thì đã không có chuyện. Nhưng ma quỷ đã đánh lừa họ, gieo nghi vấn trong lòng họ về lời Thiên Chúa với cách giải thích xem ra hết sức có lý: "Chẳng chết chóc gì đâu! Nhưng Thiên Chúa biết ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra, và ông bà sẽ nên như những vị thần biết điều thiện điều ác". Cám dỗ dừng lại ở đây và để cho ý chí tự do của con người cân nhắc lựa chọn. Câu truyện diễn tả giai đoạn cám dỗ này bằng hình ảnh "người đàn bà thấy trái cây đó ăn thì ngon, trông thì đẹp mắt và đáng quý vì làm cho mình được tinh khôn". Lý lẽ của ma quỷ đã mạnh, lại thêm những đặc tính của trái cấm thật hấp dẫn. Thế là cuộc giằng co của ý chí tự do nơi con người càng thêm sôi động và con người đã sử dụng ý chí tự do để lựa chọn không tuân phục mệnh lệnh Thiên Chúa. Đó là đường đi nước bước của cám dỗ, lừa dối bằng cách đặt cái giả vào cái thật và đưa ra những lý do có vẻ thật để bênh vực cho việc xấu. Câu truyện Kinh Thánh còn nói lên sự bành trướng và ảnh hưởng của cám dỗ qua việc không những người đàn bà ăn trái cấm trước, mà còn "đưa cho cả chồng đang ở đó với mình".

Ông bà nguyên tổ sa ngã chước cám dỗ là vì không tuyệt đối tin vào lời Chúa và chỉ lo cho cái tôi của họ. Bao giờ cám dỗ cũng đi theo cùng một thể thức ấy. Con người có ý chí tự do là chuyện tốt. Nhưng sử dụng nó để chọn lựa đúng thì đòi hỏi ta phải biết phân định đâu là tinh thần của Chúa và đâu là tinh thần ma quỷ thế gian.

2. Thắng vượt cám dỗ (bài Tin Mừng - Mt 4:1-11)

Nếu A-đam nguyên tổ đã thảm bại trước cám dỗ, thì Chúa Giê-su là A-đam Mới lại đã hoàn toàn chiến thắng cám dỗ. Tuy câu truyện Tin Mừng chia ra làm ba cám dỗ khác nhau, nhưng ta có cảm tưởng như chúng muốn trình bày một phương thức chiến thắng cám dỗ đi ngược lại cách thức đưa tới thảm bại của ông bà nguyên tổ.

Vậy trong cám dỗ thứ nhất lúc Chúa Giê-su thấy đói, tên cám dỗ thử thách Người về nhu cầu sự sống thể lý. Nếu quả thực Chúa Giê-su là Con Thiên Chúa, Người có thể sử dụng quyền năng Thiên Chúa để biến hòn đá thành bánh, rồi cũng có thể biến mái lều tranh thành lâu đài sang trọng hoặc bất cứ cái gì làm cho cuộc sống được tiện nghi thoải mái và hơn những người khác. Biến hòn đá thành bánh để ăn đang khi đói ở giữa sa mạc là điều hợp lý. Nhưng nếu Người thực hiện phép lạ ấy thì ta tin rằng Người khó có thể dừng lại và sẽ tiếp tục lạm dụng quyền năng để làm những điều không cần thiết! Đối với Chúa Giê-su, sự sống đích thực không phải do những gì bề ngoài, nhưng là do "mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra". Trong câu truyện ở vườn địa đàng, lời miệng Thiên Chúa phán ra là: "Các ngươi không được ăn, không được động tới (trái trên cây giữa vườn), kẻo phải chết". Nguyên tổ đã không thi hành lời ấy nên đã phải chết. Về phần Chúa Giê-su, "lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy" (Ga 4:34).

Trong cám dỗ thứ hai, ma quỷ thử thách Chúa Giê-su về lòng tin vào Thiên Chúa. Tin là phó thác mọi sự trong tay Chúa để Danh Người được rạng ngời, chứ không phải là thử thách quyền năng Người để ta được mọi người khâm phục ngưỡng mộ. Nếu Chúa Giê-su gieo mình từ trên cao xuống mà bình yên vô sự thì Thiên Chúa đâu có được lợi gì, nhưng Chúa Giê-su sẽ được dân chúng trầm trồ ca tụng là Đấng đầy quyền năng! A-đam và E-và muốn được khôn ngoan, thông biết mọi sự, nghĩa là họ không còn muốn nhìn nhận Thiên Chúa là Đấng tạo dựng ra mình nữa. Nhưng với Chúa Giê-su, Người thực sự nhìn nhận "bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng Trinh Nữ Ma-ri-a, và đã làm người" để tuân phục và thi hành thánh ý Thiên Chúa.

Trong cám dỗ cuối cùng, Chúa Giê-su đã hoàn toàn nhìn nhận thân phận con người của Người và bổn phận phải thờ phượng Thiên Chúa. Ông bà nguyên tổ muốn ăn trái cấm để được mở mắt ra và "sẽ nên như những vị thần biết điều thiện điều ác". Còn Chúa Giê-su thì muốn làm một người phàm đúng nghĩa và làm người tôi trung của Đức Chúa. E-và "thấy trái cây đó ăn thì ngon, trông thì đẹp mắt, và đáng quý vì làm cho mình được tinh khôn" nên đã hái và ăn. Còn Chúa Giê-su từ trên núi cao "thấy tất cả các nước thế gian và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy", thì lại xác tín bổn phận phải thờ phượng một mình Đức Chúa mà thôi.

Tóm lại, để chiến thắng cám dỗ, Chúa Giê-su lúc nào cũng đặt Thiên Chúa trên hết. Lòng tin của Người nơi Thiên Chúa là tuyệt đối. Lời Thiên Chúa là đèn soi cho Người bước đi (Tv 118:105). Tuân phục Thiên Chúa là lý tưởng Người ôm ấp và thực hiện trong suốt cuộc sống từ lúc nhập thể trong lòng Đức Ma-ri-a cho đến khi tắt thở trên thập giá.

3. Chỉ vì một người duy nhất và chỉ nhờ một người duy nhất (bài đọc Tân Ước - Rm 5:12-19)

Suy niệm về hai biến cố đối nghịch này trong lịch sử nhân loại, thánh Phao-lô Tông đồ đã tóm tắt thành một chân lý vô cùng sâu xa về lịch sử cứu độ. Chủ đề cứu độ được ngài kết luận như sau: "Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính" (Rm 5:19). Lịch sử tội lỗi và lịch sử cứu độ là hai thực tại đối nghịch. Việc làm của hai nhân vật, A-đam và Chúa Giê-su tương phản nhau, đã không tuân phục và đã tuân phục. Hậu quả của hai việc làm ấy cũng đối nghịch nhau, căn tính biến thành tội nhân và căn tính trở nên người công chính. Tuy nhiên khi so sánh, thánh Phao-lô cho ta cảm tưởng hiệu quả của ơn cứu độ lớn lao hơn hậu quả của tội lỗi. "Nhưng ở đâu tội lỗi đã lan tràn, ở đó ân sủng càng chứa chan gấp bội" (Rm 5:20). Trong bài Công bố Tin Mừng Phụ Sinh, Giáo Hội đã không ngần ngại lập lại sự so sánh này. "Ôi! Tội A-đam quả là cần thiết, tội được xóa bỏ nhờ cái chết của Đức Ki-tô. Ôi! Tội đã hóa thành hồng phúc, nhờ tội, chúng con mới có được Đấng Cứu Tinh cao cả dường này". Sự trổi vượt của ân sủng trên tội lỗi đem lại cho ta niềm hy vọng vững chắc rằng ta sẽ được cứu độ và phải được cứu độ. Đây cũng là nền tảng của Phụng vụ Mùa Chay và Phục Sinh, là Phụng vụ trình bày lịch sử cứu độ ở cực điểm của nó và mời gọi ta đáp lại tình yêu cứu độ của Thiên Chúa.

1. Sống Lời Chúa

Phụng vụ Lời Chúa hôm nay giống như một luận đề thần học về lịch sử cứu độ. Chắc chắn Giáo Hội muốn trình bày như thế để ta hiểu được ý nghĩa đích thực của mùa Chay và Phục Sinh. Tuy nhiên hiểu là một chuyện, nhưng quan trọng hơn đó là ta có mở lòng đón nhận ơn cứu độ, đồng hành với Chúa Ki-tô, A-đam Mới, để tiến bước trở về với căn tính đích thực của ta và được ở lại với Cha trên trời.

2. Suy nghĩ: Ma quỷ nói với Chúa Giê-su: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì hãy..." Mỗi lần như vậy, Chúa Giê-su đã làm ngược lại để chứng tỏ và giữ vững danh phận Con Thiên Chúa của Người. Vậy mỗi khi bị cám dỗ lớn hay nhỏ, tôi có nhắc nhở mình thực sự là con Thiên Chúa không?

3. Cầu nguyện: Lạy Thiên Chúa toàn năng, hằng năm Chúa ban cho chúng con bốn mươi ngày chay thánh, để tôi luyện hồn xác chúng con. Xin giúp chúng con sống những ngày khắc khổ ấy, để học biết Đức Ki-tô và dõi theo gương Người, hầu xứng đáng hưởng ơn Người cứu độ. Người là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời. Amen. (Lời nguyện nhập lễ, Chúa Nhật I mùa Chay)

49.       Đừng sợ, Thầy đã chiến thắng ma quỷ--Giuse Lê Xuân Hiệp

Khởi đầu Mùa Chay Thánh, người tín hữu được mời gọi “sám hối và tin vào Tin Mừng”. Lời kêu gọi này được nói với từng tín hữu, khi được chịu tro, khởi đầu mùa chay thánh. Với tâm tình yêu thương con cái mình, Giáo Hội cho chúng ta những bài học qua mỗi ngày của Mùa Chay, để mỗi tín hữu có điều kiện trở về với Chúa, củng cố thêm niềm tin của mình nhất là được sống trong tình yêu của Thiên Chúa.

Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta chịu nhiều tác động của hoàn cảnh bên ngoài, có những điều nâng đời sống của ta lên, và cũng có những điều khiến cho chúng ta quỵ ngã. Từng ngày sống, ai trong chúng ta cũng đều bị chước cám dỗ của ma quỷ. Những cám dỗ lúc thì rõ ràng, lúc được nguỵ trang dưới vỏ bọc khác nhau. Chính vì thế mà ông bà nguyên tổ đã sa chước cám dỗ, nên bất tuân với Thiên Chúa, và mọi người đều không tránh khỏi tội tổ tông.

Bốn mươi ngày chay tịnh trong hoang địa, Chúa Giêsu đã chịu ma quỷ cám dỗ, không chỉ có thế mà còn cả trong những năm rao giảng đến khi Ngài chịu treo trên thập giá. Ngày nay con người cũng bị những cám dỗ vây quanh: vật chất, danh vọng, quyền lực… Nên Giáo Hội mời gọi mỗi tín hữu hãy dùng bài thuốc để chống lại căn bệnh cám dỗ vật chất là “ăn chay”, lắng nghe Lời Chúa để cho Lời Chúa tinh luyện tâm hồn.

Mùa Chay là thời gian thuận tiện để giúp ta nhận diện cơn cám dỗ riêng của bản thân. Giữa những thách đố, con người vẫn cố sức vươn lên. Vươn lên như Đức Giêsu trong hoang địa sau khi chiến thắng những thách đố lớn lao trong thân phận con người. Đức Giêsu đã hoàn toàn tìm thấy cái tôi của mình ngay khi đành mất chính mình. Người không tìm cách xác định thế đứng độc lập với Thiên Chúa Cha. Nhưng Người muốn cho mọi người thấy chỉ có thể tìm được chính mình trong Thiên Chúa mà thôi. Qua những cơn cám dỗ, Đức Giêsu mạc khải bản lĩnh vô cùng vững chắc của mình trong vũ trụ. Sau khi "ăn chay ròng rã bốn mươi đêm ngày, Người thấy đói" (Mt 4, 2) Quỷ liền tấn công vào điểm yếu nhất của con người Chúa lúc đó. Trong cơn đói cồn cào, Người vẫn mạnh dạn đáp: "Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra." (Mt 4, 4). Còn hơn cơm bánh, lời Chúa là nguồn sống của cả vũ trụ, vì "nhờ Ngôi Lời, vạn vật được tạo thành." (Ga 1, 3). Muốn hay không, con người phải hoàn toàn lệ thuộc vào ý Chúa.

Chính vì thế, Người đã tâm sự với các môn đệ: "Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy." (Ga 4, 34). Nhờ xác định được nguồn sống đích thực như thế, Đức Giêsu đã đem lại sự sống phong phú cho toàn thể nhân loại. Thật vậy, "nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính." (Rm 5; 19) Khác hẳn với nguyên tổ, Đức Giêsu đã vâng lời Thiên Chúa Cha tuyệt đối. Trước những lời cám dỗ ngon ngọt của ma quỷ. Mặc dù ý thức mình phải lệ thuộc vào nguồn sống là Thiên Chúa, Người vẫn không quên mình là Con Thiên Chúa ngang hàng với Chúa Cha. Nhờ Thần Khí dẫn đường chỉ lối, Đức Giêsu đã chiến thắng cơn cám dỗ hiểm độc này. Người đã chọn Thiên Chúa như cứu cánh duy nhất của cuộc đời. Tiếng Người mạnh mẽ vang lên: "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi." (Mt 4; 10).

Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể, bị cám dỗ là thân phận của con người, nhưng để thắng được cám dỗ thì phải nhờ ơn Chúa. Cuộc sống ngày hôm nay cho chúng con bao cám dỗ ngọt ngào, làm khuấy động những thèm khát nơi chúng con. Cám dỗ thống trị bằng quyền lực, bằng cuộc sống buông thả theo bản năng, cái tôi ích kỷ, giàu sang, danh vọng… Những thử thách đó đã trói buộc chúng con và không cho chúng con tự do ngước lên cao để sống cho những giá trị tốt đẹp hơn.

Lạy Chúa, xin giải phóng chúng con khỏi sự mê hoặc của kho tàng dưới đất, nhờ tỉnh thức và cầu nguyện, nhờ ăn chay và làm chủ bản thân, hy sinh phục vụ. Xin cho chúng con được lớn lên trong tình yêu Chúa, sau những lần chiến đấu vất vả và khi yếu đuối sa ngã. Ước gì chúng con không quay lưng trước những lời mời gọi của Chúa, không ngoảnh mặt để tránh cái nhìn yêu thương của Chúa dành cho từng người chúng con, xin cho chúng con can đảm đứng lên, vững tin vào lòng Chúa thương xót là Đấng hay tha thứ. Amen.

mục lục
 

50.       Cám dỗ quyền lực--Đỗ Lực

Bốn mươi năm đã trôi qua kể từ biến cố Tết Mậu Thân 1968. Nhưng không ai có thể quên những gì đã xảy ra trên quê hương Việt Nam, nhất là tại Cố Đô Huế. Dù nhìn từ phía nào, chúng ta không thể phủ nhận quyền lực như một cám dỗ đã đưa con người vào những sai lầm không thể tưởng tượng được.

Nếu ngày xưa, Chúa Giêsu cũng bị sa chước cám dỗ về quyền lực như thế, cơn ác mộng còn ghê gớm hơn. Hậu quả, nhân loại sẽ không thể được cứu độ. Rất may, Chúa đã chiến thắng tất cả và đã mở đường giải thoát cho toàn thể nhân loại. Đây là cuộc chiến thắng tà thần cùng với những mưu mô bất chính của nó. Sự công chính đã chiếu tỏa ánh sáng ra chung quanh. Không có cơn cám dỗ nào dai dẳng, mãnh liệt và nguy hiểm hơn cơn cám dỗ quyền lực. Bởi đó, cần nhìn vào cuộc cám dỗ trong sa mạc hôm nay của Chúa Giêsu để tìm một con đường giải thoát cho chính mình và nhân loại.

BA CƠN CÁM DỖ MỘT BẢN CHẤT

Trong thân phận con người, Chúa Giêsu muốn chia sẻ tất cả, kể cả những cám dỗ, để nên giống chúng ta hoàn toàn. Trên Thiên đàng, Người không bị cám dỗ bao giờ. Cám dỗ đã ập đến đúng lúc Chúa đói khát kinh khủng sau bốn mươi ngày đêm ăn chay. Ngày xưa, bốn mươi năm trong sa mạc, dân Israel cũng đã bị cám dỗ, nhưng họ đã thua cuộc.

Trong cơn cám dỗ thứ nhất, Satan đánh thẳng vô cơn đói khát cồn cào để kích động Chúa dùng quyền năng để thỏa mãn nhu cầu vật chất căn bản nhất. Đáp lại, Chúa cho thấy những điều cần thiết căn bản nhất phải nhường bước trước Lời mạc khải của Thiên Chúa. Sứ mệnh của Người không phải là cung cấp những nhu cầu cơ bản, nhưng công bố Lời Chúa cho con người được sống. Đó là đòi hỏi tự nhiên của đức công chính Thiên Chúa. Đảo lộn trật tự đó, con người sẽ xúc phạm đến Thiên Chúa.

Cám dỗ thứ hai càng cho thấy rõ cám dỗ quyền lực mạnh chừng nào. Satan trưng dẫn Kinh thánh để đưa Chúa Giêsu lên chín tầng mây, cưỡng bức Thiên Chúa phải hoàn thành một điều Người không hứa. Như thế là thử thách và áp đặt Thiên Chúa vào một đường lối Người không muốn sử dụng để mạc khải chính mình. Còn gì áp bức và bất công hơn?! Chính Chúa Giêsu đã xác định mình xuống trần gian để làm theo thánh ý Chúa Cha, chứ không phải theo ý riêng. Đó là đường lối công chính. Người đã không sa chước cám dỗ để dùng quyền Thiên Chúa tạo ra một “dấu chỉ” đặc biệt để khống chế lòng tin con người. Người tôn trọng tự do con người. Đức tin không thể do cưỡng bức. Quả thật, “không thể hoan nghênh những gì từ nơi Thiên Chúa, dù vĩ đại tới đâu, nếu không có tự do.” (1)

Cuối cùng, khi đưa Chúa Giêsu lên núi cao để chỉ cho Người thấy các vương quốc trần gian và vinh hoa của chúng, Satan muốn cám dỗ Chúa chấp nhận đóng vai thiên sai trần thế để sớm hoàn thành những mục tiêu sứ mệnh Thiên Sai của Chúa Cha. Chúa Giêsu vạch rõ bản chất xấu xa của Satan khi dụ dỗ Người vào con đường xa lìa Thiên Chúa duy nhất. Muốn được vinh quang thiên sai trần thế, phải cúi mình phủ phục các tà thần. Người chỉ có một Vương quốc và vinh quang duy nhât bắt nguồn từ Chúa Cha, chứ không từ trần gian (x. Ga 18:36). Vương quốc của Người không xuất phát từ những thực tại mắt thấy tại nghe, nhưng từ trong tâm khảm con người (x. Lc 17:20-21). Như thế, cám dỗ thứ ba muốn Chúa Giêsu dùng quyền năng xây dựng Vương quốc Thiên Chúa bằng con đường trần gian. Đúng hơn, Satan quyến dũ Chúa vào cơn mê xây dựng một vương quốc vật chất, trong khi Nước Thiên Chúa là một Vương quốc thiêng liêng.

Tóm lại, Satan tìm mọi cách tách lìa Chúa Giêsu ra khỏi Thiên Chúa. Từ những nhu cầu vật chất cơ bản nhất đến đường lối Thiên Chúa và sứ mệnh Thiên Sai, Chúa đều bị cám dỗ dùng quyền năng thực hiện theo ý định Satan mà lìa bỏ Thiên Chúa. Cả ba cám dỗ đều có cùng một bản chất là quyền lực. Thực tế, chúng ta nhận thấy không gì nguy hiểm hơn quyền lực trong tay con người thất đức! Nó có thể lôi kéo con người xa lìa Thiên Chúa lẫn anh em, nhục mạ Thiên Chúa và phá hoại hạnh phúc con người.

Quyền lực không phải là một điều xấu xa. Nhưng nếu không được dùng đúng chỗ, đúng cách và đúng hướng, quyền lực có thể trở thành tai họa lớn cho nhân loại. Khi xúi Chúa dùng quyền biến đá thành bánh, Satan đã muốn hướng Chúa về một đối tượng không thích hợp. Khi cám dỗ Chúa dùng quyền kinh kông để bay xuống đất từ nóc đền thờ với lý lẽ vững chắc trong Kinh thánh, Satan tưởng có thể đẩy Chúa đến một cảnh huống có thể áp đảo cả Thiên Chúa lẫn con người để đạt mục đích một cách ngoạn mục. Nhất là, khi phóng tầm nhìn của Chúa về vinh quang vương quốc trần gian, Satan tưởng Chúa sẽ dễ dàng chấp nhận cho viêc thực hiện sứ mệnh thiên sai và xây dựng Nước Thiên Chúa theo hướng trần thế. Nhưng như Chúa đã khẳng quyết với Philatô: “Nước tôi không thuộc trần gian này.”(Ga 18:36) Nếu không thuộc trần gian, Nước Thiên Chúa chỉ có thể xây dựng theo ý hướng và trong quyền lực Thiên Chúa mà thôi. Đúng như Lm. Jerzy Popie#uszko khẳng quyết:: “Các bạn không thể bị khuất phục một cách bất công bởi bất cứ quyền lực bất chính nào của thế gian. Các bạn chỉ quì gối trước một Đấng là Thiên Chúa mà thôi.” (2)

QUYỀN LỰC ĐỂ PHỤC VỤ

Khi không được xử dụng theo đúng ý Thiên Chúa, quyền lực sẽ trở thành sức mạnh áp bức con người. Quyền lực sẽ biến con người thành chủ nhân ông của con người. Phương tiện biến thành cứu cánh. Không gì nguy hiểm hơn!

Ngay cả tiền bạc cũng chỉ nguy hiểm khi được chuyển hóa thành một thứ quyền lực chi phối mọi hoạt động con người. Hậu quả tệ hại nhất của quyền lực là con người biến thành phương tiện để củng cố và bảo vệ quyền lực. Nói khác, chính quyền lực là nguyên nhân hủy diệt quyền làm người của con người.

“Khi vươt qua giới hạn Thiên Chúa muốn, quyền bính loài người tự biến thành một thần minh và bắt mọi người tuyệt đối phục tùng. Nó trở thành Con Thú trong Khải Huyền, một hình ảnh về quyền lực của hoàng đế bách hại ‘say máu dân thánh và máu các chứng nhân của Đức Giê-su.’(Kh 17:6) Con Thú được ‘ngôn sứ giả’(Kh 19:20) phục vụ. Nhờ những dấu lạ lừa dối, nó xúi giục dân chúng thờ phượng Con Thú.” (3)

Hình ảnh Con Thú diễn tả bản chất của quyền bính nằm ngoài thánh ý Thiên Chúa. Khi không biết đến giới hạn của mình, quyền bính tự phong thần và cứ tưởng mình có quyền tuyệt đối trên dân chúng. Đúng là khi tư đề cao như thần minh, con người sẽ rơi xuống hàng súc vật. Đó là lý do tại sao khi coi thường công lý và chà đạp nhân quyền, nhà cầm quyền trở thành loài vô tri và mất hết lương tâm. Họ cố biện minh những hành vi đàn áp nhân quyền bằng một lý thuyết nhân quyền giả tạo. Họ lừa gạt chính mình để thủ lợi cá nhân hay tập thể. Giống như Con Thú, họ cắm mắt những lợi lộc trước mắt và không thấy trước những gì chờ đợi họ trong tương lai.

Mặc dù nắm quyền tuyệt đối, “Thiên Chúa không muốn dành cho riêng mình việc thực thi mọi quyền hành. Người trao lại cho mỗi thụ tạo những phận vụ nó có thể thi hành theo khả năng của bản tính riêng. Xã hội loài người phải bắt chước cách lãnh đạo này. Cách Thiên Chúa cai trị thế giới cho thấy Người rất tôn trọng quyền tự do của con người. Đó phải là đường hướng chỉ đạo cho những ai cầm quyền trong các cộng đồng nhân loại. Họ phải xử sự như những thừa tác viên của Chúa quan phòng.” (4) Làm đúng như thế, họ sẽ được Thiên Chúa tôn trọng và đem lại nhiều lợi ích cho con người. Ngược lại, quyền lực sẽ chỉ là sức mạnh phá hoại khủng khiếp các giá trị nhân loại mà thôi.

Tự bản chất, quyền lực được sinh ra để phục vụ công ích. “Muốn tồn tại để phục vụ con người thuộc mọi cấp độ, xã hội phải nhắm đến công ích như mục tiêu đầu tiên của mình. Công ích là thiện ích chung của mọi người và của toàn thể con người. Con người không thể hoàn thiện nơi chính mình, nhưng phải sống ‘với’ và ‘cho’ người khác.” (5) Khi một cá nhân hay một nhóm người tập trung và xử dụng quyền bính để đạt cho bằng được quyền lợi riêng của mình, tất nhiên công ích sẽ biến tan. Lúc đó, mọi người sẽ phải hy sinh cho một người hay một nhóm người, chứ không ngược lại. Công ích phải hy sinh cho quyền lợi cá nhân hay một phe nhóm, đảng phái.

Vậy đâu là công ích? Dĩ nhiên, “những đòi hỏi của công ích tùy thuộc những hoàn cảnh xã hội của mỗi thời kỳ lịch sử và liên kết chặt chẽ với việc tôn trọng và thăng tiến toàn diện nhân vị và những quyền căn bản của con người.” (6) Như thế, tự bản chất công ích luôn nhắm tới đỉnh cao là con người. Khi con người biến thành phương tiện để phục vụ chế độ, công ích không thể hiện hữu, vì đã đánh mất bản chất và mục đích tối thượng.

Tự bản chất, chính quyền không phải là cứu cánh, nhưng là công cụ phục vụ công ích của toàn dân. Bởi thế, “những ai đang gánh vác trong lãnh vực chính trị không được quên lãng hay đánh giá thấp chiều cạnh đại diện của những người làm chính trị. Tư cách đại diện chủ yếu là cam kết chia sẻ hoàn toàn số phận người dân và tìm những giải pháp cho các vấn đề xã hội. Về phương diện này, một chính quyền có trách nhiệm cũng là một chính quyền có những đức tính có thể thực thi quyền bính để phục vụ (kiên nhẫn, khiêm tốn, điều độ, bác ái, nỗ lực chia sẻ), một chính quyền nằm trong tay một người có thể chấp nhận công ích làm mục tiêu đích thực, chứ không phải mong đạt đến uy tín hay những lợi ích cá nhân khi hoạt động. ” (7)

BỐN MƯƠI NĂM NHÌN LẠI

Thực tế, có nhiều người quá say mê chiến thắng hay bảo vệ thanh thế và quyền lợi phe đảng đến nỗi coi thường mạng sống và hạnh phúc của người khác. Đó là điều đã xảy ra vào dịp Tết Mậu Thân, cách đây bốn mươi năm tại Huế. Cho đến nay vẫn có người cố biện minh cho hành động man rợ của mình. Tệ hơn nữa, họ còn hãnh diện vì những hành động điên cuồng đó. Những người chịu trách nhiệm biến cố Mậu Thân đã lên tiếng, ai còn có thể chối cãi được nữa? Chỉ có những kẻ vô lương tâm và hèn nhát mới dám chối bỏ trách nhiệm mà thôi.

Khi vượt khỏi giới hạn của mình, quyền lực tự biến mình thành cứu cánh. Từ đó, quyền lực tạo nên những bất công khủng khiếp cho đồng loại. Chỉ có những kẻ mù quáng và vô liêm sỉ mới cố tạo cho quyền lực một thế đứng như thế. Quyền lực đã trở thành một cám dỗ ghê gớm đối với con người. Hầu như không có ai có thể cưỡng lại!

Nhưng trong hoang địa, sau bốn mươi ngày ăn chay và cầu nguyện, Chúa Giêsu đã chiến thắng cả ba cơn cám dỗ quyền lực. Kẻ thù đầy mưu ma chước quỷ cũng không lừa gạt được Người. Những mưu chước đó nằm dưới những chiêu bài đạo đức, vì luôn được các chứng cứ Thánh Kinh củng cố. Nhưng những bộ dạng đạo đức đó cũng không qua mặt được Chúa.

Lạy Chúa, xưa Chúa đã chiến thắng những cám dỗ quyền lực trong hoang địa. Xin Chúa sai Thánh Thần đến giúp chúng con cũng vượt qua những cám dỗ quyền lực hôm nay. Xin cho những người đang nắm quyền trong đạo cũng như ngoài đời biết thức tỉnh như Chúa trước những giới hạn của quyền lực. Amen.

---------------------------------

1. Văn sĩ Jacob, xứ Syria

2.http://www.danchimviet.com/php/modules.php?name=News&file=article&sid=4580

3. Toát Yếu Học Thuyết Xã Hội của Giáo Hội, 382.

4. Giáo Lý Công Giáo, 1884.

5. Toát Yếu Học Thuyết Xã Hội của Giáo Hội, 165.

6. ibid., 166.

7. ibid., 410.

51.       Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu--Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi DCCT

Chúa nhật I Mùa chay hướng chúng ta về mầu nhiệm vượt qua của Chúa Giêsu. Và Chúa nhật này cũng đưa chúng ta đến một khung cảnh, đến một sự việc bất ngờ và kỳ diệu. Chúa Giêsu, Ngôi Hai xuống thế làm người, ngày hôm nay đã bị ma quỷ cám dỗ. Thực tế, đây là một mầu nhiệm bởi vì ma quỷ làm sao dám đối diện với Vua Trời Đất cao cả...

Quả thực, Chúa Giêsu "vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự. Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Người và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu" (Pl 2, 6-9). Như thế, ngoại trừ tội lỗi, Chúa Giêsu đã nhập thể trong cung lòng Đức Trinh Nữ Maria và đã làm người. Nên, Ngài là con người giống chúng ta trong mọi sự. Chúa Giêsu đã phải đối đầu với cám dỗ và Ngài đã chống trả dứt khoát. Trái ngược với Ông bà nguyên tổ: Ađam và Evà. Hai Ông bà nguyên tổ trong vườn địa đàng đã bị con rắn là ma quỷ cám dỗ, nhưng nguyên tổ đã sa ngã vì bất trung với Thiên Chúa. Còn Chúa Giêsu khi sửa soạn sứ vụ công khai của Ngài, Ngài đã đi vào nơi hoang địa để đương đầu với ma quỷ trong những cám dỗ chết người, nhưng Ngài đã một mực trung thành với thánh ý của Thiên Chúa Cha và ý chí ấy đã đưa Ngài từ Sa mạc hoang vu, tới dòng sông Giorđăng, từ Giêrusalem đến vườn Cây Dầu, nơi đây, ma quỷ còn thử thách Ngài nặng nề hơn nữa, cám dỗ Ngài bỏ sứ mạng cứu thế của Ngài. Tuy nhiên, Chúa Giêsu lúc nào cũng đầy Thánh Thần và Ngài đã luôn chiến thắng những cám dỗ do ma quỷ bầy ra để kéo Ngài ra khỏi Thiên ý của Chúa Cha. Ngày Lễ Lá, chúng ta thấy Chúa Giêsu thốt lên trong vườn Cây Dầu khi Ngài đang hấp hối: "Lạy Cha, nếu có thể được, thì xin cất chén đắng này khỏi con". Nhưng, Chúa Giêsu luôn kiên nhẫn, luôn kết hiệp mật thiết với Chúa Cha trong lời cầu nguyện. Chính vì thế, Ngài luôn nhận được sức mạnh của Chúa Thánh Thần và Ngài luôn hết mình tuân phục Thánh ý của Thiên Chúa cha: "Nhưng xin theo ý Cha, đừng theo ý của Con".

Chúa Giêsu đã luôn đi theo con đường của Thiên Chúa Cha. Đó là con đường cứu độ, con đường tình yêu. Chúa Giêsu đã đi từ đau khổ, chết tới phục sinh. Đó là Mầu nhiệm Vượt Qua. Đó là cuộc đau khổ hồng phúc của Chúa Giêsu. Bởi vì, Ngài đi qua thống khổ, bị kết án tử hình, bị treo trên Thập giá, bị táng trong mồ và sau ba ngày, Ngài đã sống lại khải hoàn. Đây là mầu nhiệm vì nó được giấu kín trong sự khôn ngoan khôn lường của Thiên Chúa Cha.

Ba cám dỗ về của ăn, tiền tài vật chất, danh vọng là ba cám dỗ đã làm cho biết bao người ngã gục trước nanh vuốt đen tối của ma quỷ. Chúa Giêsu đã anh dũng chiến thắng tội lỗi, cám dỗ và sự chết. Ngài đã đi từ cõi chết đến cõi sống, đi từ bóng tối tới ánh sáng trường sinh, vĩnh cửu.

Chúa Giêsu đã chết và đã vinh thắng sự chết, khải hoàn sống lại vinh quang. Ngài đã chết cho chúng ta được sống, Ngài đã gánh tội của chúng ta không như tội nhân mà là Đấng giải thoát nhân loại khỏi tội lỗi. Mầu nhiệm phục sinh là chân lý hướng dẫn người Kitô hữu trong suốt cả cuộc hành trình đức tin dưới thế. Đặc biệt, Mùa chay ba phương thế: ăn chay, cầu nguyện, bố thí là ba phương cách truyền thống giúp người Kitô hữu kết hiệp với Chúa Giêsu và giúp người Kitô hữu hợp nhất với lời cầu nguyện của Chúa Giêsu, với lễ Vượt Qua của mỗi người chúng ta để rồi chúng ta có thể thốt lên: " Xin cho ý Cha được thể hiện dưới đất cũng như trên trời ".

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con luôn biết phó thác vào sự quan phòng của Chúa và ban cho chúng con sức mạnh của Chúa Thánh Thần để chúng con vững mạnh trong đức tin mà chiến thắng mọi cạm bẫy của ma quỷ. Amen.

52.       Đương đầu với cám dỗ--‘Tin Vui Xuân Lộc’

Người ta kể câu chuyện: trong ngày họp tổng kết cuối năm, báo cáo của các quỷ đều sút giảm việc lôi kéo con người, do đó Luxife đã yêu cầu các thành viên hiến kế làm thế nào để có thể cám dỗ hiệu quả nhất, và lôi kéo được nhiều người nhất. Một tên nói: Tôi sẽ hiện nguyên hình hoặc tạo ra những chuyện lạ lùng để làm lung lạc đức tin của người tín hữu. Tên thứ hai nói: Tôi sẽ lấy những hình ảnh các cô gái đẹp, các chàng trai hấp dẫn, tạo nên những chỗ vui chơi khiến cho các tín hữu mất cảnh giác. Cả hai ý kiến đều rất hay và được tất cả hội nghị vỗ tay. Tên thứ ba góp ý: Tôi sẽ nói cho mọi người tin là không có ma quỷ, cũng chẳng có cám dỗ, cuộc sống con người làm ra tiền thì phải hưởng thụ. Ý kiến này thật xuất sắc và nguy hiểm và được cả hôi nghị vỗ tay tán thưởng và chọn để hành động.

Thưa qúy OBACE, câu chuyện ấy cho thấy một sự thật, đó là ma quỷ có rất nhiều mưu mô, các cám dỗ thì muôn hình muôn vẻ, và cám dỗ nào cũng nguy hiểm nếu chúng ta không sẵn sàng để đương đầu với nó, nó sẽ hạ gục chúng ta.

Ngày xưa khi Thiên Chúa dựng nên con người, và cho con người được hưởng hạnh phúc trong vườn Địa Đàng, thì dường như Satan đã tức tối với Thiên Chúa, ghen tị với con người nên nó tìm mọi cách để tách con người ra khỏi Thiên Chúa. Câu chuyện trong sách Sáng Thế hôm nay đã dùng những hình ảnh hết sức đơn sơ để nói lên sự thất bại của nguyên tổ loài người trước sự tấn công của ma quỷ. Mượn hình ảnh con rắn là loài xảo quyệt, ma quỷ đã dụ dỗ Evà, và bà đã để mình mất cảnh giác trước những lời đưa đẩy ngọt ngào của nó.

Trước hết nó gieo vào trong bà Evà sự nghi ngờ Thiên Chúa: Có phải Thiên Chúa cấm các ngươi không được ăn mọi trái cây trong vười không? Qua một câu nói vu vơ như thế nó khiến cho bà Evà nghĩ rằng chắc Thiên Chúa không yêu con người, Ngài còn muốn giữ riêng cho Ngài điều gì đó, Ngài không muốn ban tất cả cho con người. Kế đến Satan nói với bà: Không chết chóc gì đâu, ăn trái cây vào, mắt ông bà sẽ mở ra và ông bà sẽ trở nên như thần linh. Với lời cám dỗ tiếp theo này, nó càng làm gia tăng sự nghi ngờ của bà Evà, và nó còn đưa ra một cái cám dỗ sâu xa hơn, đó là đụng chạm đến cái khát khao trở nên như thần linh trong mỗi con người, muốn biết trước được tương lai, muốn biết điều lành điều dữ, sẽ trở nên quyền phép ngang hàng như Thiên Chúa, muốn tự định đoạt cho tương lai của mình mà không cần đến Thiên Chúa, không phải lệ thuộc Thiên Chúa nữa. Bà Evà và đã xiêu lòng trước cám dỗ ngọt ngào này, bà nhìn trái cây thì đẹp mắt, ăn thì ngon, và đáng quý vì làm cho mình nên tinh khôn. Bà đã hái trái mà ăn, rồi còn đưa cho chồng nữa. Cái tội ông bà nguyên tổ gây ra nó không phải bởi hái một trái táo, mà nó là cái tội nghi ngờ tình yêu của Thiên Chúa, và muốn đặt mình ngang hàng với Thiên Chúa. Lúc bà tưởng mình nên như thần linh thì cũng là lúc bà thấy mình thất bại, mắt bà mở ra nhưng không biết được điều lành điều dữ trong tương lai, mà Thánh Kinh ghi lại, ông bà nguyên tổ chỉ nhìn thấy sự trần trụi, xấu hổ của mình mà thôi.

Nếu như nguyên tổ loài người đã thất bại trước cám dỗ của Satan, thì tin Mừng cho thấy Đức Giêsu là Adam mới đã không cậy dựa vào sức mình, nhưng Ngài đã dùng Thánh Thần và Lời Chúa làm vũ khí chống lại ma quỷ, và Ngài đã chiến thắng.

Trước khi bắt đầu sứ vụ công khai, sau khi chịu phép rửa, Thánh Thần đã dẫn đưa Ngài vào sa mạc, nơi đó, Ngài sống chay tịnh và chịu ma quỷ cám dỗ. Cám dỗ đầu tiên chính là cám dỗ về vật chất, cám dỗ về bản năng. Ma quỷ nhắm đến việc thỏa mãn cho cơn đói, nên nó nói với Chúa: Nếu ông là Con Thiên Chúa thì hãy truyền cho những hòn đá này nên bánh đi. Nó muốn Chúa Giêsu nhân danh Thiên Chúa để thỏa mãn cho nhu cầu cái bụng của mình, và dùng quyền năng để tìm kiếm, thỏa mãn nhu cầu vật chất, để từ đó dùng vật chất để phục vụ cho nhiệm vụ Mesia của mình. Như thế có nghĩa là sẽ sự thành công sau này sẽ không phải bởi Thiên Chúa, mà do vật chất đem lại. Thấy được mưu mô của nó, Chúa Giêsu đã trả lời: Người ta sống không nguyên bởi bánh, như còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra.

Cám dỗ tiếp theo: Nếu ông là Con Thiên Chúa thì hãy gieo mình xuống đi, vì Thiên Chúa sẽ cho Thiên thần đưa tay nâng đỡ ông mà! Cám dỗ này như con dao hai lưỡi, nếu từ chối, thì có nghĩa là không tin Thiên Chúa sẽ đưa tay ra nâng đỡ, và nếu nghe theo, thì sẽ rơi vào tình trạng muốn thử thách tình yêu của Thiên Chúa. Qua cám dỗ này, ma quỷ nó cám dỗ Chúa dùng quyền năng của Thiên Chúa để phục vụ cho chính mình, để tạo ra những điều hấp dẫn ngoan mục thu hút dân chúng, làm những việc nổi tiếng để thuyết phục người nghe. Nhưng Đức Giêsu đã trả lời cho ma quỷ: Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa của ngươi.

Cám dỗ thứ ba trầm trọng hơn, khi nó tự nhận tất cả mọi vinh quang thế gian là của nó, và nó nói: Nếu ông sấp mình thờ lạy tôi, tôi sẽ cho ông tất cả. Với cám dổ này, ma quỷ muốn đặt Đức Giêsu về phía đối nghịch với Thiên Chúa, dùng quyền bính Mesia để giành lấy vinh quang, danh vọng, quyền lực về cho mình. Sấp mình thờ lậy nó, thì có nghĩa là hoàn toàn lệ thuộc vào nó, chịu sự chi phối của nó, tức là hạ bệ Thiên Chúa và đặt ma quỷ vào vị trị của Thiên Chúa. Với cám dỗ này, Chúa Giêsu đã có một phản ứng mạnh mẽ và quyết liệt: Satan, hãy cút đi, vì có lời chép rằng: ngươi phải thờ lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của người và chỉ thờ phượng một mình Ngài mà thôi. Chúa giêsu đã cương quyết không dung túng cho ý nghĩ sai lạc này, Ngài đã xua đuổi Sa tan và đã khẳng định vị trí và vai trò độc nhất của Thiên Chúa trong cuộc đời mình.

Thưa quý OBACE, cám dỗ chưa phải là điều tội, nó chỉ trở thành tội khi chúng ta chấp nhận chiều theo nó. Tuy nhiên với sư mưu mô xảo quyệt của ma quỷ và sự tinh vi của các cơn cám dỗ, chúng ta sẽ khó có thể đương đầu với nó nếu chúng ta không cậy dựa vào sức mạnh của Lời Chúa. Đó cũng là điều Tin Mừng muốn minh chứng cho chúng ta, vì chính Chúa Giêsu khi đương đầu với cám dỗ, Ngài không cậy dựa vào sức riêng của bản thân, nhưng Ngài đã cậy dựa vào lời Kinh Thánh làm vũ khí để đánh bại mọi cám dỗ ma quỷ bày ra nhằm làm chệch hướng sứ vụ Mesia của Ngài.

Ngày xưa ma quỷ đã thất bại trong việc cám dỗ Chúa Giêsu, ngày nay ma quỷ nó cũng không buông tha những người tin theo Ngài. Ngày nay nó không cám dỗ chúng ta cách rõ ràng, nhưng nó rất kiên nhẫn để đi từng bước khiến chúng ta chệch đường, sai hướng và rơi vào bẫy của nó. Chắc chắn nó không dùng những hình ảnh hết ghê sơ để cám dỗ hay hù dọa chúng ta, nhưng nó dùng những thứ tưởng chừng như vô hại, những lời lẽ ngọt ngào, những thói quen không tốt tích tụ từ ngày này qua ngày khác khiến chúng ta mất cảnh giác.

Nó cũng đang nhắm vào các bậc cha mẹ với lý do cơm áo gạo tiền để từ chối đến với Chúa, để nhắm mắt làm ngơ trước những giới răn lề luật của Thiên Chúa, sống xao nhãng xa lìa Thiên Chúa và để cho gia đình mình trở nên nguội lạnh vắng tiếng đọc kinh thiếu giờ cầu nguyện, từ đó trở nên mảnh đất tốt cho ma quỷ gieo vào đó sự bất hòa cãi vã sự gian dối lươn lẹo, sự bất đồng bất hòa trong gia đình. Nó cũng đang cám dỗ nhiều người chỉ lo làm giàu mà quyên mất sự hiện diện và quyền năng của Thiên Chúa, muốn tự mình quyết định cho tương lai của mình mà không cần đến Thiên Chúa, nó cám dỗ nhiều người muốn biến mình trở nên như thần linh, muốn biết trước về tương lai của mình, biến mình trở nên những vị thày khôn ngoan đạo đức để lôi kéo người khác và khiến các tín hữu chạy đến với các thày bói toán để hỏi ý kiến thay vì đến với Thiên Chúa.

Nhiều bạn trẻ và nhiều người khác đang bị ngã gục bởi cám dỗ về vật chất danh vọng và quyền lực, họ đã tìm kiếm vật chất, danh vọng và quyền lực bằng mọi giá, thích nổi danh nổi tiếng, kể cả việc dẫm đạp lên phẩm giá của mình và giẫm đạp lên anh em, sẵn sàng cúi xuống để thờ lậy ma quỷ và đồng minh của nó là thế gian và dục vọng xác thịt, và quay lưng lại với giới răn lề luật của Thiên Chúa. Những cám dỗ mời chào của ma quỷ, của những trào lưu trong xã hội ngày nay, nó như viên đạn bọc đường vô cùng nguy hiểm, nó sẽ hủy hoại và giết chết nhiều tâm hồn không biết cậy dực vào Chúa mà chỉ cây dựa vào chính mình.

Xin cho chúng ta biết học nơi Chúa Giêsu, dùng Lời Chúa làm sức mạnh chống lại với cám dỗ của ma quỷ, và xin cho chúng ta biết noi gương Đức Maria là Evà mới luôn sẵn sàng thưa tiếng xin vâng để phó thác cuộc đời cho tình yêu và sư bảo vệ của Chúa. Amen.

53.       Chúa Nhật I Mùa Chay--Lm. Inhaxio Hồ Thông

Hằng năm, vào Chúa Nhật I Mùa Chay, Tin Mừng tường thuật cho chúng ta chuyện tích “Đức Giê-su chịu thử thách trong hoang địa”. Vì thế, Tin Mừng của Phụng Vụ Lời Chúa Năm A này mời gọi chúng ta lắng nghe và suy gẫm câu chuyện Đức Giê-su chịu thử thách trong hoang địa theo Tin Mừng Mát-thêu.

St 2: 7-9; 3: 1-7

Bài Đọc I, trích từ sách Sáng Thế, mô tả sự thử thách của người nữ đầu tiên bằng ngôn ngữ hình tượng. Trước sự chọn lựa: hoặc nương tựa vào Đấng Tạo Hóa, hay tự mình quyết định theo sự tự do của riêng mình, người nữ này đã sa ngã kéo theo nhân loại.

Rm 5: 12-19

Trong Thư gửi tín hữu Rô-ma, thánh Phao-lô gợi lên rằng nhân loại từ nguyên thủy mang dấu ấn của tội lỗi, nhưng nhờ Đức Giê-su, được thoát khỏi tội A-đam và được tái sinh trong muôn vàn ân sủng.

Mt 4: 1-11                                                                     

Tin Mừng Mát-thêu tường thuật việc Đức Giê-su chịu thử thách trong hoang địa. Xa-tan đề nghị cho Ngài những con đường cứu thế khác với con đường thập giá mà Chúa Cha đã chọn.

BÀI ĐỌC I (St 2: 7-9; 3: 1-7)

Sách Sáng Thế bắt đầu với hai chuyện tích về Cuộc Sáng Tạo: chuyện tích thứ nhất (St 1: 1-2: 4a) được biên soạn bởi truyền thống Tư Tế (P) vào thế kỷ IV trước Công Nguyên và chuyện tích thứ hai cổ xưa hơn (St 2: 4b-25) được biên soạn bởi truyền thống Gia-vít vào thế kỷ X trước Công Nguyên.

– Chuyện tích thứ nhất thuật lại cuộc sáng tạo trong sáu ngày theo cái khung của một tuần lễ Do thái mà đỉnh cao là ngày thứ bảy, ngày sa-bát. Chuyện tích này hình thành nên một đơn vị nhờ kỷ thuật đóng khung, bắt đầu với “Lúc khởi đầu Thiên Chúa sáng tạo nên trời đất” (St 1: 1) và kết thúc với: “Đó là nguồn gốc trời đất khi được sáng tạo.” (St 2: 4a). Diễn ngữ: “trời đất” chỉ toàn thể vũ trụ.

Bằng văn phong trang trọng có nhịp điệu của một bài thánh thi phụng vụ, tác giả truyền thống Tư Tế cho chúng ta biết làm thế nào Thiên Chúa đã dựng nên muôn loài muôn vật một cách tốt đẹp, trong đó con người là loài thụ tạo tuyệt hảo nhất (St 1: 31), vì Thiên Chúa đã tạo dựng nên con người sau cùng như tuyệt đỉnh công trình sáng tạo của Ngài. Thêm nữa, Ngài đã tạo dựng con người có nam có nữ “theo hình ảnh và họa ảnh của Ngài”.

– Chuyện tích thứ hai bắt đầu với “Ngày Đức Chúa, là Thiên Chúa làm ra đất và trời” (2: 4b). Như vậy, với diễn ngữ “đất và trời”, chuyện tích thứ hai trình bày công trình sáng tạo của Thiên Chúa khởi sự nơi mặt đất, trong đó con người là trung tâm. Chuyện tích thứ hai này còn tiếp tục kể cho chúng ta về “Thử Thách và Sa Ngã” (St 3: 1-7). Tuy nhiên, tác giả không dừng lại ở nơi một tương lai vô vọng không lối thoát do sự sa ngã của con người đầu tiên, nhưng tiếp tục kể cho chúng ta về án phạt và lời hứa cứu độ (St 3: 8-24). Như vậy, qua chuyện kể liên tục của mình, tác giả muốn giới thiệu lịch sử cứu độ và đưa ra lý do đầu tiên: tội của con người và niềm hy vọng tương lai được thoáng thấy ở nơi lời hứa cứu độ: “Ta sẽ gây mối thù giữa mi và người đàn bà, giữa dòng giống mi và dòng giống người ấy; dòng giống đó sẽ đánh vào đầu mi, và mi sẽ cắn vào gót nó” (St 3: 15).

Trong chuyện kể của mình, tác giả Gia-vít sử dụng kiểu nói trực tiếp và cụ thể: ông trình bày Thiên Chúa như nhân, nghĩa là Thiên Chúa hành xử như một con người. Ngoài ra, ông cũng không ngần ngại sử dụng ngôn ngữ thần thoại mà ông đã khai thác rất nhiều ở nơi kho tàng thần thoại rất phổ biến vào thời ông, nhưng ông sử dụng những chất liệu này cách tự do khi đặt chúng vào trong bối cảnh mới và ban cho chúng một tầm mức thần học khác biệt tận căn. Nhờ vận dụng hình ảnh và biểu tượng của khoa thần thoại, tác giả chuyển tải những suy tư nghiêm trọng nhất về nhân loại, như lời nhận xét của Đức Gioan Phao-lô II: “Đối với chuyện tích thứ hai về Cuộc Sáng Tạo, cách thức diễn đạt phù hợp với cách suy nghĩ của thời đại… Người ta có thể nói… rằng cốt là ngôn ngữ thần thoại. Quả thật, trong trường hợp này, thuật ngữ thần thoại không chỉ ra một nội dung huyền thoại, nhưng một cách thức cổ xưa để diễn tả một nội dung sâu xa hơn… Nội dung này đáng khâm phục ở nơi những điều liên quan đến những phẩm chất và độ đậm đặc của các chân lý mà nó chứa đựng” (Jean Paul II, Audience generale du mercredi 7 novembre 1979).

Hai đoạn văn đề nghị cho chúng ta hôm nay đều được trích từ chuyện tích thứ hai về cuộc Sáng Tạo, trong đó đoạn văn thứ nhất (St 2: 7-9) liên quan đến cuộc sáng tạo con người và đoạn văn thứ hai (St 3: 1-7) liên quan đến cuộc thử thách và tội nguyên tổ.

CUỘC SÁNG TẠO CON NGƯỜI (St 2: 7-9)

1.  Con người, được sáng tạo đầu tiên trước mọi sinh vật

Trong chuyện tích thứ nhất, công trình Sáng Tạo diễn ra trong sáu ngày, trong đó người nam và người nữ được sáng tạo đồng lúc và cuối cùng, như tuyệt đỉnh của công trình sáng tạo. Trái lại, trong chuyện tích thứ hai, con người được sáng tạo đầu tiên trước mọi sinh vật, và được sáng tạo một mình, không người nữ; người nữ sẽ xuất hiện sau này. Đây là cách thức mà tác giả Gia-vít sử dụng để nhấn mạnh quyền tối thượng của con người. Đấng Sáng Tạo sắp biểu lộ tất cả niềm ưu ái của mình đối với thụ tạo đầu tiên của Ngài.

Đức Chúa sáng tạo con người được mô tả như một thợ gốm thần linh “lấy từ bụi đất nặn nên con người”; sau này, Đức Chúa sáng tạo mọi sinh vật cũng được mô tả theo cùng một cách như vậy: Đức Chúa “lấy đất nặn ra chúng” (St 2: 19). Tuy nhiên, sắc thái biệt phân giữa con người và các sinh vật khác được trình bày rất tinh tế: con người và sinh vật có chung một xác thể, vì thế, sau này, khi con người phạm tội, Thiên Chúa nhắc nhở cho con người nguồn gốc mỏng dòn của nó: “Ngươi là bụi đất, và sẽ trở về với bụi đất” (St 3: 19); nhưng chỉ duy một mình con người mới được Thiên Chúa “thổi sinh khí vào lỗ mũi”, chính sự khác biệt này nói lên chiều kích cao cả của con người trên mọi loại thụ tạo.

Việc Đấng Sáng Tạo được mô tả như một người thợ gốm nhào đất sét mà nặn nên con người thuộc về di sản chung của nhiều dân tộc xưa. Ở Ai-cập, chính thần Knoum sáng tạo nên con người bằng cách nặn nên họ hàng loạt trên bàn xoay của người thợ gốm. Ở Sumer, chính mẫu thần Nammu nặn nên con người đầu tiên; ở Ba-by-lon, thần Ea “với đôi tay của mình đã sáng tạo nên con người”; ở Hy-lạp, một bản văn thần thoại kể rằng thần Démiurge nhân ái đã nặn ra con người bằng đất sét thấm đẫm nước mắt của thần. Con người sinh ra từ đất, đó là niềm tin tưởng khá phổ biến vào thời đó. Nhưng, về cơ bản, chuyện tích Kinh Thánh khác biệt với các chuyện tích này, đó là, người thợ gốm thần linh là Đấng Sáng Tạo, từ đất Ngài nặn nên hình người và làm sinh động hình người ấy bằng sinh khí của chính Ngài.

2. Con người, một sinh linh

Đức Chúa thổi sinh khí vào hình tượng người bất động để làm cho con người sinh động. Sinh khí mà Đức Chúa ban cho con người phát xuất từ Thiên Chúa, vì thế, khi trút hơi thở cuối cùng, con người sẽ hoàn lại cho Ngài. Thánh Gioan diễn tả cái chết của Đức Giê-su trên thập giá cũng bằng dụng ngữ này: “Rồi người gục đầu xuống và trao Thần Khí” (Ga 19: 30).

Khi mặc khải ngôi vị của Thần Khí và ân ban của Ngài cho con người trong Đức Giê-su, Tân Ước đã cho khoa nhân loại của sách Sáng Thế chiều kích đích thật của nó. Đấng Sáng Tạo lập lại cử chỉ này trên mỗi người lãnh nhận bí tích Rửa Tội khi Ngài thổi hơi sự sống siêu nhiên vào họ, có nghĩa họ được tái sinh.

3. Đức Chúa thiết lập nơi cư ngụ cho con người

Giữa khung cảnh đất hoang vu trơ trọi, thiên Chúa đã làm nẩy sinh một vườn cây kỳ diệu. Khu vườn này được gọi là “Ê-đen”, nghĩa là khu vườn xinh đẹp, và “về phía Đông” nghĩa là ở phía mặt trời mọc, dấu chỉ ánh sáng và sự sống. Trong khu vườn kỳ diệu này, Đức Chúa cho mọc lên đủ loại cây đơm bông kết trái xanh tươi nhờ một dòng sông từ vườn chảy ra tưới khắp bốn phía. Rồi đặt con người vào đó.

4. Cây trường sinh và cây biết thiện ác

Trong các loại cây này, có hai loại cây không thuộc vào bất kỳ loại thảo mộc nào: “cây trường sinh” và “cây biết thiện ác”. “Cây trường sinh” là hình tượng cổ điển trong vùng Cận Đông xưa, đó là cây bất tử. Tính cách biểu tượng của nó được hổ trợ bởi bóng dáng tự nhiên (cây cao bóng cả bốn mùa xum xê cành lá) và bởi chiều kích phụng vụ: trong những thánh điện, các vị thần linh được cho là nhờ ăn trái của cây này mà bất tử. Điều này được phản ảnh ở nơi St 3: 22: sau khi con người đã ăn trái cây này, Đức Chúa là Thiên Chúa nói: “Này con người đã trở thành như một kẻ trong chúng ta, biết điều thiện điều ác. Bây giờ, đừng để nó giơ tay hái cả trái cây trường sinh mà ăn và được sống mãi” (St 3: 22).

“Cây biết điều thiện điều ác” là dụng ngữ sáng tạo của truyền thống Gia-vít. Có thể tác giả đã được gợi hứng, ít nhiều, từ một vị tiền nhiệm Ba-by-lon: ở lối vào nơi cư ngụ của các vị thần, có hai cây: cây trường sinh và cây chân lý. Chúng ta cũng gặp một cặp đối xứng nổi tiếng khác: thi hào Homère nói với chúng ta rằng trước đền thờ của các thần linh trên đỉnh núi Ô-lim-píc, có hai chậu được chôn sâu dưới đất; một chậu chứa đựng những điều thiện, chậu kia chứa đựng những điều ác.

Ở nơi diễn ngữ “biết điều thiện điều ác”, động từ “biết” chỉ sự hiểu biết do từ kinh nghiệm. Khác ngôn ngữ của những triết gia, ngôn ngữ Híp-ri thích liên kết những cặp mâu thuẫn để nói lên cái toàn thể, chẳng hạn như ngày và đêm, bóng tối và ánh sáng, nam và nữ…, vì thế đây cốt là một sự khôn ngoan siêu phàm, một phẩm chất đặc biệt mà chỉ mình Thiên Chúa mới có thể sở hữu tròn đầy.

Đoạn trích dẫn ngắn hôm nay không kể ra việc Thiên Chúa canh giữ cây biết điều thiện điều ác này; tuy nhiên, phần tiếp theo câu chuyện cho thấy điều đó. Thiên Chúa ấn định cho con người một giới hạn bất khả vượt qua, nhưng Ngài không rào cây này để dành riêng cho Ngài; Ngài phó thác cho lương tri của con người.

THỬ THÁCH (St 3: 1-7)

Phần thứ hai của Bài Đọc I là phần đầu chương 3 của sách Sáng Thế, giới thiệu chuyện tích về cuộc thử thách và tội nguyên tổ. Đây là một đề tài rất phổ biến hay ít ra rất gần với đề tài thuộc thể loại anh hùng ca: một vị anh hùng tìm cách lấy cắp một trong những đặc quyền của các vị thần, như ở Lưỡng Hà Địa, nhân vật Gilgamesh ra đi tìm kiếm cây trường sinh; ở Hy-lạp, Prométhée ăn cắp lửa thiêng, hoặc Héraclès đoạt lấy những trái táo trường sinh. Ngoài ra, cũng có biết bao đề tài tương tự ở Ấn Độ xưa, vân vân.

Tác giả kinh thánh biến đổi sâu xa hành động này khi định vị nó vào trong văn mạch thần học duy nhất và đặc thù. Ông biến đổi tham vọng của con người thành nguyên mẫu của tội cũng như tiền lịch sử của Sự Ác. Mặt khác, ông chủ ý mô tả biến cố nội tâm hơn là một biến cố bên ngoài. Bức tranh về cuộc Thử Thách là một tiểu phẩm kiệt tác về sự phân tích tâm lý.

1. Con rắn

 Chuyện tích về sự thử thách bắt đầu với câu then chốt gây sửng sốt này: “Rắn là loài xảo quyệt nhất trong mọi loài vật hoang dã, mà Thiên Chúa đã làm ra nó”. Như vậy trong tấm thảm kịch sắp diễn ra, người kể chuyện giới thiệu một nhân vật kỳ lạ, một con rắn biết nói, biểu tượng sự Ác, mà truyền thống đã nhận ra ở nơi con vật này là quỷ vương (Kn 2: 24). Ngay lập tức, vị ác thần này bị giảm thiểu đến mức tối đa: kẻ sắp tỏ mình ra là đối thủ của Thiên Chúa không gì khác hơn là một con vật “trong mọi loài vật nơi hoang dã”, một thụ tạo giữa mọi loài thụ tạo mà Thiên Chúa đã dựng nên, chứ không là một hữu thể tối cao, một ác thần như đối thủ của Thiên Chúa tốt lành. Việc giải thích Cựu Ước theo nhị nguyên: cuộc xung đột giữa Thiện và Ác,  bị loại bỏ ngay từ những trang đầu tiên của bộ Kinh Thánh.

Tại sao chọn lựa con rắn? Trước hết, trong hầu hết những chuyện tích thần thoại, cây trường sinh mà các thần linh giữ lấy cho riêng mình để hưởng dùng, chung chung được mãng xà, con rồng hay ác thú, đôi khi quái vật, canh giữ. Truyền thống Gia-vít đã hướng sự chú ý đến cây biết điều thiện điều ác, chính điều ác mà ông liên kết với con rắn. Nhưng thay vì để cho con rắn làm kẻ canh giữ không cho con người tiến gần cây biết thiện điều ác, thì lại mở lối cho người phụ nữ đến gần và kích động lòng ham muốn ăn trái cây của bà. Con rắn hành xử như một kẻ gian ác. Chính ở nơi nét bút đặc thù này mà chúng ta đánh giá sự tự do của tác giả Kinh Thánh khi sử dụng hình tượng ngoại giáo.

Vả lại, nhiều dân tộc thời xưa đã nêu bật một cách nào đó hình tượng của con rắn. Họ liệt con rắn vào số những biểu tượng của sự sống và sự tái sinh: việc rắn thay da theo định kỳ xem ra nó sở hữu những bí quyết đem lại nguồn thanh xuân vĩnh hằng. Vì thế, bộ ba: người phụ nữ – cây – con rắn thuộc vào hình tượng của những việc thờ cúng cầu xin sự phong nhiêu và phồn sinh. Khoa ảnh tượng tôn giáo của thiên niên kỷ thứ hai trước Công Nguyên cung cấp nhiều ví dụ về đề tài này. Chúng ta không loại trừ rằng khoa ảnh tượng này đã là nguồn gợi hứng cho tác giả Kinh Thánh phác họa bức tranh này, nhưng ông đã tách nó ra khỏi ý nghĩa duy nhiên.

Mặt khác, rắn, con vật ở trong hang sâu dưới lòng đất, gợi lên mối giao du thân cận với địa giới, âm phủ, nơi ở của những vong hồn và những quỷ thần đáng sợ. Do đó, con rắn được xem như biết những bí ẩn của việc sinh tử mà địa giới nắm giữ. Cuộc đối thoại của con rắn với người phụ nữ diễn ra theo hướng này: con rắn tự phụ là mình biết những thiên cơ hậu vận như Thiên Chúa.

Cuối cùng, việc con rắn bị nguyền rủa không phải là không có hậu ý bút chiến. Vào thời truyền thống Gia-vít soạn thảo câu chuyện này, dân chúng vẫn còn tôn thờ trong đền thờ con rắn đồng được đồng hóa nó với con rắn đồng mà ông Mô-sê giương cao trong sa mạc. Phải đợi đến vua Khít-ki-gia, vào thế kỷ thứ tám, mới phá bỏ việc thờ cúng ngẫu tượng này: “Chính vua đã dẹp các tế đàn ở nơi cao, đập bể các trụ đá, bổ các bàn thờ và đập tan con rắn đồng ông Mô-sê đã làm, vì cho đến thời đó, con cái Ít-ra-en vẫn đốt hương kính nó; người ta gọi nó là Nơ-khút-tan.” (2V18: 4).

2. Người phụ nữ

Con rắn ngỏ lời với người phụ nữ: “Có thật Thiên Chúa đã bảo: Các ngươi không được được ăn mọi thứ cây trong vườn không?”. Tên cám dỗ bắt chuyện với một mình người phụ nữ, vì bà đã không trực tiếp nghe những lời cảnh báo của Thiên Chúa. Ngoài ra, chắc chắn nó nghĩ rằng người phụ nữ này dễ bị xiêu lòng trước lời dụ dỗ ngon ngọt của nó hơn người nam. Mặt khác, đề tài về người phụ nữ đầu tiên phạm tội được gặp thấy ở nơi khác, chẳng hạn như ở Hy lạp trong câu chuyện thần thoại Pandore, người phụ nữ đầu tiên này mở cái chậu chứa đựng những điều xấu không phải lúc; vì thế, những điều xấu này tràn lan khắp mặt đất, chấm dứt hạnh phúc nguyên thủy của nhân loại.

3. Lời dụ dỗ dối trá

Để có thể gieo nghi ngờ vào lòng người phụ nữ, con rắn khôn khéo giả vờ ngây thơ hỏi người phụ nữ: “Có thật Thiên Chúa bảo: ‘Các ngươi không được ăn mọi cây trong vườn không?’” (3: 2). Theo cấu trúc câu của ngôn ngữ Híp-ri, đây không là một câu hỏi, nhưng là một câu nghi vấn mà người kể chuyện có dụng ý để nó trong thế lơ lững, nhằm để khích bác. Quả thật, người nữ phản ứng ngay tức khắc: “Trái cây trong vườn, thì chúng tôi được ăn. Còn trái của cây ở giữa vườn, thì Thiên Chúa đã bảo: Các ngươi không được ăn, không được động tới, nếu không, sẽ phải chết” (3: 3). Câu trả lời của người nữ cho thấy, dù không được Thiên Chúa truyền đạt trực tiếp, người nữ hiểu rất rõ tính nghiêm trọng của lời cảnh báo này.

Lúc đó, tên cám dỗ tìm cách tẩy xoá ý tưởng về Thiên Chúa tốt lành và thiện hảo trong tâm trí của người phụ nữ; nó trình bày Ngài như kẻ ghen tuông và lừa dối, muốn giữ lấy những đặc quyền cho riêng mình: “Chẳng chết chóc gì đâu! Nhưng vì Thiên Chúa biết ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra, và ông bà sẽ nên như những vị thần biết điều thiện điều ác” (3: 5). Với những lời dụ dỗ bùi tai này, người phụ nữ bắt đầu nghi ngờ Thiên Chúa; chính ở nơi ý tưởng sai lầm về Thiên Chúa mà tội lỗi sắp bén rễ.

4. Tấn thảm kịch của sự tự do

Lúc đó, người kể chuyện mô tả cuộc đấu tranh đang diễn ra trong lương tri của người nữ. Ông mô tả nó như cuộc chiến của một con người tự do, có trách nhiệm, hoàn toàn sáng suốt. Vì thế, không phải vì ăn trái cây biết điều thiện điều ác mà người nữ – và người nam- đã thủ đắc được sự biện phân điều thiện điều ác (như vậy sẽ là nghịch lý). Sự biện phân này (kể cả sự tự do) là một ân huệ của Đấng Sáng Tạo ban cho thụ tạo có lý trí của Ngài. Thiên Chúa đã quá mạo hiểm khi ban sự tự do cho con người. Một cuộc độc thoại diễn ra trong lòng của người nữ: “Người đàn bà thấy trái cây đó ăn thì ngon, trông thì đẹp mắt, và đáng quý vì làm cho mình được tinh khôn”. Đây thực sự là một trình thuật tinh tế điển hình của sự thử thách, của cơn cám dỗ. Tội lỗi xem ra luôn luôn có sức quyến rũ đối với con người.

5. Tội lỗi

Vì thế, hành động của người nữ: “Bà liền hái trái cây mà ăn, rồi đưa cho cả chồng đang ở với mình, ông cũng ăn”, diễn tả ý muốn toàn quyền quyết định, một sự tự mãn cao ngạo bất cần Thiên Chúa, nỗi khao khát tự mình quyết định điều thiện điều ác không cần thông qua lề luật của Thiên Chúa. “Việc cùng ăn một trái cây” liên hết hai người thành một cộng đồng cùng chung một trách nhiệm và một vận mệnh: “đồng hội đồng thuyền”, “đồng sinh đồng tử”. Đó chính là những đề tài rất nổi tiếng, và hơn cả đề tài, đó chính là những hành vi cúng tế và những nghi thức kết nghĩa huynh đệ trong xã hội.

Thế nên, trong thần thoại cũng như trong thực tế, những hành vi này – dù là những nghi thức kết giao đính ước nên vợ nên chồng, kết nghĩa huynh đệ đồng sinh đồng tử – đều có một điểm chung nhất đó là giới thiệu một tình huống bất khả đảo ngược. Vậy nên, trong những nghi thức kết giao, ai chấp nhận thức ăn mà người khác dâng hiến, dù khác nhau về bản tính hay môi trường, người đó dứt khoát trở nên “có phúc cùng hưởng có họa cùng chịu” với người này. Theo đó, chúng ta có thể cho rằng chính con rắn (Xa-tan) dâng hiến trái cây, nó buộc chặt con người vào với nó vô phương cứu vãn, bởi vì con người, mà hai ông bà nguyên tổ đại diện, đã chấp nhận quà tặng của nó. Theo cách này, chắc hẳn tác giả của chuyện tích này đã muốn diễn tả con người đồng lõa với tội lỗi. Vào đầu thiên niên kỷ thứ nhất trước Công Nguyên, những người đương thời của tác giả không phải là không biết tính chất nghiêm trọng của dấu chỉ này.

Mặt khác, thật là ý nghĩa biết bao khi truyền thống Gia-vít, vốn ý thức sâu sắc về hậu quả của tội (như phần tiếp theo của tác phẩm này cho thấy điều đó), đã chọn để mô tả tội đầu tiên, một hành vi cử chỉ bên ngoài xem ra vô hại như việc hái và ăn một trái cây, một trái duy nhất, từ cây mà người chủ vườn đã dành riêng cho mình; đáng lẽ ra tác giả đã có thể miêu tả một tội ác tày trời (ví dụ như tội Ca-in giết em mình là A-ben). Vì lẽ, ông đã không muốn chúng ta bị nhầm lẫn về bản chất của tội: tội trước hết là một sự xúc phạm trực tiếp đến Thiên Chúa, tác động đến mối tương giao theo chiều dọc giữa Thiên Chúa và con người.

6. Họ thấy mình trần truồng

Tất cả những gì con người đánh mất do tội, người kể chuyện diễn tả một cách gợi hình: “Bấy giờ mắt hai người mở ra, và họ thấy mình trần truồng”. Sự trần truồng theo Cựu Ước có nghĩa sự yếu đuối, sự bơ vơ lạc lỏng, không nơi nương tựa, bảo vệ và che chở. Vì tội, hai ông bà đã đánh mất sự nương tựa, tức là Thiên Chúa, đã đánh mất những ân phúc tinh thần mà vườn địa đàng là biểu tượng; họ ý thức tình trạng tội lỗi của mình. Dấu chỉ đầu tiên của tội là xấu hổ vì thấy mình trần truồng, điều này đánh dấu sự đồi trụy trong mối quan hệ phái tính. Vết thương của tội chắc hẳn đã làm xáo trộn cách đặc biệt trật tự tính dục, và qua đó, tất cả mọi liên hệ của con người.

7. Tính lịch sử của tội

Chuyện tích của sách Sáng Thế không có tính lịch sử. Tuy nhiên, sứ điệp mà nó trao gửi cho chúng ta mặc khải cho chúng ta rằng thân phận tội lỗi của con người là một sự kiện không “thuộc về bản tính”, nhưng “thuộc về lịch sử”. Thiên Chúa đã không tạo dựng con người gian ác; Ngài đã tạo dựng nên họ tốt lành và tự do (chuyện tích thứ nhất xác định:“theo hình ảnh và họa ảnh của Ngài”). Thiên Chúa vốn rất mực tốt lành đã không thể tạo ra Sự Ác. Chính sự tự do của con người đã là mầm móng của mọi điều ác.

Tuy nhiên, con người không hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc Sự Ác xâm nhập thế gian, còn có tên cám dỗ, đây là một tình tiết giảm tội. Đó không phải là lý do vì sao đã có sự chuộc tội cho con người, trong khi không có sự chuộc tội cho Sa-tan sao? Đức Kitô đã gợi lên tấm thảm kịch nguyên tổ này: “Xa-tan là tên sát nhân ngay từ khởi đầu; nó là tên nói láo và cha của sự dối trá”.

8. Kinh nghiệm lịch sử

Chúng ta có thể nghĩ rằng để xây dựng câu chuyện của mình, nhà biên soạn Kinh Thánh đã nhận nguồn cảm hứng từ chính lịch sử của dân tộc mình. Dân Chúa chọn đã được “lấy” từ hoang địa mà đưa vào Đất Hứa “chảy sữa và mật”, cũng như A-đam đã được “lấy” từ đất hoang dã mà đặt vào trong vườn Địa Đàng. Đối với Ít-ra-en, ngoài Đất Hứa ra còn có ân ban Lề Luật; cũng như đối với A-đam, ngoài vườn Địa Đàng ra còn có huấn lệnh của Thiên Chúa. Chúng ta gặp thấy ở nơi sách Đệ Nhị Luật cũng một cách nói: “Nếu anh em nghe huấn lệnh của Thiên Chúa, Chúa của anh em, anh em sẽ được sống… Nhưng nếu anh em thay lòng đổi dạ…thì hôm nay tôi báo cho anh em biết: chắc chắn anh em sẽ bị diệt vong… Tôi đưa ra cho anh em chọn được sống hay phải chết, được chúc phúc hay bị nguyền rủa.” (Đnl 30: 15-20).

9. Những khía cạnh ngôn sứ

Những khía cạnh ngôn sứ của chuyện tích thì rất nhiều và sâu sắc. Trong một linh cảm đáng ngạc nhiên, tác giả linh hứng đã định vị tấm bi kịch nguyên thủy vào trong một cuộc chạm trán giữa người phụ nữ với Tên Cám Dỗ, ở giữa lòng thiên nhiên còn nguyên sơ. Tin Mừng trình bày một chạm trán trực diện giữa Đức Giê-su và Xa-tan ở giữa lòng hoang địa. Người nữ đã vấp ngã trong khi Đức Giê-su lại chiến thắng tên Xảo Trá. Rõ ràng, bài trình thuật Sáng Thế này là khúc dạo đầu của bài ca khải hoàn dứt khoát của Chúa Giê-su.

Khi cho nhân vật phụ nữ một vai trò ưu thế, phải chăng tác giả muốn vén mở cho chúng ta thoáng thấy một dung mạo nữ giới khác, Đức Ma-ri-a, một tạo vật duy nhất thuộc dòng giống loài người chúng ta, đã hưởng được tình trạng vô tội trước khi nguyên tổ phạm tội, tức là tình trạng “tiền a-đam” như cách nói của các nhà thần học? Đối lại với tiếng “vâng” của bà tổ E-và với Xa-tan, sẽ là lời đáp trả “xin vâng” của Đức Ma-ri-a với sứ thần. Bà E-và ở nơi nguyên khởi của tội, Đức Ma-ri-a ở nơi nguyên khởi của Ơn Cứu Độ. Con người muốn trở thành Thiên Chúa, trong khi Thiên Chúa sẽ trở thành một phàm nhân, như câu nói bất hủ của thánh Giáo Phụ I-rê-nê: “Thiên Chúa làm người để con người trở thành con cái của Thiên Chúa”.

Thêm nữa, làm thế nào sự linh cảm này không làm chúng ta xúc động sâu xa hơn, thấm thía hơn? Bản văn không gợi ra một cách nào đó: đáp lại “việc ăn sinh nên tội” của hai ông bà nguyên tổ là bàn tiệc Tân Ước, ở đó “việc ăn mang lại ơn cứu chuộc”; và đối lại những lời dụ dỗ dối trá của Tên Cám Dỗ: “Nếu ông bà ăn trái này, ông bà sẽ không phải chết” là những lời hứa ban sự sống của Ngôi Lời nhập thể: “Nếu các ngươi ăn bánh này, các ngươi sẽ không chết bao giờ” .

BÀI ĐỌC II (Rm 5: 12-19)

Bài Đọc II, trích từ thư của thánh Phao-lô gửi tín hữu Rô-ma, đã đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử tư tưởng Ki-tô giáo. Chính trên bản văn này mà Giáo Hội đặt nền tảng cho đạo lý của mình về tội nguyên tổ, bằng cách quy chiếu đến chuyện tích của sách Sáng Thế, như thánh Phao-lô đã làm.

Thánh Phao-lô đã đọc lại chuyện tích này dưới ánh sáng của mầu nhiệm Nhập Thể: chính khởi đi từ Đức Giê-su mà thánh nhân khai triển tư tưởng của mình, sự can thiệp cứu chuộc của Đức Ki-tô hình thành nên cơ sở của tất cả lập luận; sự liên đới của Đức Kitô với toàn thể nhân loại tội lỗi (liên đới hữu thể như lời phát biểu của thánh nhân: “Chúng ta là thân thể của Đức Kitô”), dọi chiếu ánh sáng trên bản văn của sách Sáng Thế. Từ đây, triều đại tội lỗi đối lập với triều đại ân sủng.

1. Lập luận của thánh Phao-lô

Sau khi đã chứng minh rằng tội lỗi thống trị trên toàn thể nhân loại, thế nên mọi người bất luận là dân Do thái hay dân ngoại đều cần đến ơn cứu chuộc, thánh nhân truy nguyên đến tận nguồn gốc của tội bằng cách nêu bật sự tương phản giữa A-đam thứ nhất và A-đam thứ hai (Đức Giê-su).

Thánh nhân xây dựng lập luận của mình theo phép đối xứng nghịch đảo để nêu bật sự tương phản giữa A-đam thứ nhất và A-đam thứ hai (Đức Giê-su). Theo phép đối xứng nghịch đảo này, tiền đề được phát biểu một cách minh nhiên: “Vì một người duy nhất, mà tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết; như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội” (5: 12), nhưng phản đề lại không hiển hiện, ít ra không được đặt ngay liền sau đó, bởi vì các câu 13-14 được chen vào. Tuy nhiên, phản đề này được hiểu một cách mặc nhiên theo trình tự hợp lý của phép đối xứng nghịch đảo: “Qua A-đam đầu tiên, tội lỗi và sự chết đã xâm nhập thế gian như thế nào; qua A-đam thứ hai (Đức Kitô) ơn công chính hóa và sự sống đời đời xâm nhập thế gian cũng như thế”.

Sự gián đoạn của phép đối xứng nghịch đảo này rất có ý nghĩa. Nó nói lên không có cùng chung mức độ giữa việc A-đam vi phạm và sự phục hồi được Đức Ki-tô thực hiện. Đức Ki-tô là nguồn mạch viên mãn của ân sủng trong khi A-đam chỉ là đường dẫn qua đó “tội lỗi đã xâm nhập thế gian” và “sự chết đã lan tràn tới mọi người”. Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra sự tương phản không cùng một mức độ này ở nơi những đối xứng nghịch đảo của 5: 15-17 và 5: 18-19, và lần cuối cùng 5: 20 với những ngôn từ và những chi tiết khác nhau. Chúng ta có thể nói rằng thánh Phao-lô đã nhận được nguồn cảm hứng từ Kn 2: 23-24:

“Quả thế, Thiên Chúa đã sáng tạo con người

cho họ được trường tồn bất diệt.

Họ được Người dựng nên làm hình ảnh của bản tính Người.

Nhưng chính vì quỷ dữ ganh tị

mà cái chết đã xâm nhập thế gian”.

A-đam đã mở ra một lỗ hỏng qua đó Sự Ác đã ùa vào gây ra những tàn phá. Sự Ác được trình bày như một quyền năng, hầu như được nhân hóa, có trước A-đam.

2. Triều đại của tội lỗi

Tội lỗi cũng được nhân hóa, như một sức mạnh thù địch chống lại con người: “Vì một người duy nhất, mà tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết” (5: 12a). Sự chết cốt yếu là sự chết tinh thần (cho dù thánh Phao-lô cũng thiết lập mối liên hệ giữa sự chết thể lý và tội lỗi mà sự chết là dấu chỉ).

Câu phát biểu nổi tiếng: “Như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì mọi người đã phạm tội” (5: 12b) này đã gây nên những cuộc tranh luận và những giải thích khác nhau do cách hiểu “đại từ quan hệ” của Hy ngữ được đặt sau giới từ chỉ nguyên nhân: “bởi vì”. Chung quy có hai cách đọc và hiểu đại từ quan hệ này.

Cách đọc thứ nhất hiểu đại từ quan hệ này quy chiếu đến A-đam: “Như thế sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì ông, mọi người đều phạm tội”. Cách đọc này đặt mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa tội của A-đam với toàn thể nhân loại. Cách đọc thứ hai hiểu đại từ quan hệ này quy chiếu đến sự chết của câu đi trước theo chức năng văn phạm của câu: “Như thế sự chết đã lan tràn tới mọi người, bởi vì sự chết này, mọi người đã phạm tội”. Cách đọc này hiểu sự chết như chuẩn y tội phản nghịch của A-đam.

Xin nhắc lại rằng Công Đồng Tren-tô đã đặt nền móng cho đạo lý về tội nguyên tổ của mình trên toàn bộ bản văn, chứ không trên một câu. Dù thế nào, thánh Phao-lô đặt sự chết tinh thần của nhân loại dưới ba mối quan hệ: Sự Ác – A-đam – mọi người, những mối quan hệ nhân quả được thêm vào mà không loại trừ nhau. Thêm nữa, thánh nhân nhấn mạnh điều này trong toàn bộ chương – không một ai “do tự sức riêng của mình” có thể thoát khỏi dòng giống tội lỗi này: nhân tính đã bị thương tổn. Có mối liên hệ hữu thể giữa dòng giống loài người.

Thánh Phao-lô sẽ chứng minh theo cách khác sự thâm căn cố đế của tội. Trước khi có Lề Luật Mô-sê, tội đã có mặt trong thế gian rồi. Thánh nhân phân biệt ở đây sự vi phạm và tội lỗi. Khi có Lề Luật, việc không tuân thủ Lề Luật được xem là vi phạm; nhưng Lề Luật thực sự chỉ làm lộ ra chân tướng của tội lỗi, bộc lộ tội lỗi ra bên ngoài, vì thế Lề Luật không thể gây nên tội lỗi, bởi vì tội lỗi có trước Lề Luật.

3. Triều đại ân sủng

Rõ ràng A-đam là tiên trưng phản diện của Đức Giê-su. Chúng ta cảm thấy rằng thánh nhân đã bị đánh động cách mãnh liệt bởi viễn cảnh phi thường này: Đức Ki-tô tự đặt mình liên đới với nhân loại tội lỗi để phá vỡ mối dây ràng buộc nhân loại với sự ác và giúp con người có khả năng tìm gặp lại sự sống thần linh. Thánh Phao-lô phóng chiếu vào trong quá khứ một sự liên đới đầu tiên thuộc loại suy trên dung mạo của A-đam. Nhưng sự liên đới thứ hai thì cao vời vô tận so với sự liên đới đầu tiên. Nguồn ân sủng sung mãn trổi vượt biết mấy trên muôn vàn tội lỗi.

Chính lúc đó thánh nhân mới có thể lấy lại sự so sánh còn bỏ ngỏ: “Thật vậy, nếu vì một người duy nhất đã sa ngã, mà muôn người phải chết, thì ân sủng của Thiên Chúa ban nhờ một người duy nhất là Đức Giê-su Kitô, còn dồi dào hơn biết mấy cho muôn người.” (5: 15b). Đó là điểm nhắm mà thánh Phao-lô muốn đạt đến: triều đại tội lỗi đến hồi kết thúc, trong khi triều đại ân sủng được thiết lập muôn đời bền vững. Đức Ki-tô, vị lãnh tụ mới của con cái loài người, hướng dẫn nhân loại đạt đến ơn công chính hóa và sự sống.

TIN MỪNG (Mt 4: 1-4)

Chuyện tích “Chúa Giê-su rút vào hoang địa và chịu ma quỷ cám dỗ” được cả ba Tin Mừng Nhất Lãm thuật lại. Dù có nhiều chi tiết khác nhau, tuy nhiên cả ba đều đặt biến cố này ngay sau khi Đức Giê-su chịu phép rửa bởi Gioan Tẩy Giả. Cả ba Tin Mừng đều nhấn mạnh việc Chúa Giê-su rút lui vào hoang địa và chịu ma quỷ cám dỗ là dưới tác động của Chúa Thánh Thần.

1. Gốc tích câu chuyện

Không ai được chứng kiến tận mắt biến cố này, vì thế phải giả sử rằng nguồn cung cấp duy nhất của mọi dữ kiện này không ai khác hơn ngoài Đức Giê-su. Đây là cuộc chuyện trò riêng tư giữa Thầy và trò. Vì thế, chúng ta đến câu chuyện này với lòng cung kính tuyệt đối, vì qua đó Đức Giê-su đã thổ lộ những sâu kín trong lòng của Ngài. Ngài đã cho loài người biết kinh nghiệm của chính Ngài. Đây là câu chuyện thánh hơn hết vì qua đó Đức Giê-su muốn nói với mỗi người rằng Ngài có thể giúp đỡ chúng ta trong những chước cám dỗ. Từ những cuộc chiến đấu của chính Ngài, Ngài đã cho chúng ta thấy Ngài có thể giúp chúng ta trong cuộc chiến đấu của chính chúng ta.

2. Hoang địa

Hoang địa nơi Đức Giê-su rút lui là sa mạc Giu-đê, trải dài giữa Giê-ru-sa-lem và Biển Chết. Dãi đất hoang vu này toàn cát vàng, đá vôi bễ vụn và đá sỏi rải rác. Đó là nơi Đức Giê-su thấy mình trơ trọi hơn bất cứ nơi nào khác trong toàn xứ Pa-lét-tin. Những chước cám dỗ đã có thể mặc lấy hình thức của cuộc tranh luận nội tâm, diễn ra trong suốt cuộc rút lui vào hoang địa này như hai thánh Mác-cô (Mc 1: 13) và Lu-ca (Lc 4: 2) gợi ra, đoạn đạt đến cực điểm, vì sự yếu nhược thể lý của Đức Giê-su, do bởi ăn chay lâu dài như thánh Mát-thêu gợi ra (Mt 4: 3).

Đức Giê-su chuẩn bị sứ mạng của mình trong thinh lặng, cầu nguyện và chay tịnh. Hơn nữa, khi người ta ăn chay, có nghĩa người ta khiêm tốn nhận ra mình là tội nhân. Việc Đức Giê-su chay tịnh được định vị vào trong tiến trình nối tiếp sau việc Ngài chịu phép rửa, như vậy Ngài cũng muốn được liên đới với toàn thể nhân loại tội lỗi.

Đồng thời, Đức Giê-su cũng bày tỏ ước nguyện của mình là thu tóm ở nơi bản thân mình vận mệnh của dân Ngài. Như dân Ngài, Ngài đã kinh qua cuộc lưu đày ở Ai-cập khi còn ấu thơ (Mt 2 : 13-16); giờ đây, Ngài trải qua kinh nghiệm ở hoang địa bốn mươi đêm ngày, con số này nhắc nhở bốn mươi năm dân Do thái đã trải qua trong hoang địa, cũng như bốn mươi đêm ngày ông Mô-sê chuẩn bị để đón nhận những lời Giao Ước trên núi Xi-nai.

Chính ông Mô-sê mà thánh Mát-thêu đặc biệt nghĩ đến, như được bày tỏ trong chuyện tích cám dỗ này. Như ông Mô-sê xuống núi Xi-nai để công bố Giao Ước, Giao Ước này thiết lập dân Ít-ra-en thành dân Chúa chọn; cũng vậy, Đức Giê-su sẽ rời bỏ hoang địa để thiết lập một Giao Ước Mới và khai sinh một dân Ít-ra-en mới. Đối chiếu với bốn mươi ngày trong hoang địa, chúng ta cũng sẽ gặp thấy cùng khoảng thời gian giữa biến cố Phục Sinh và biến cố Thăng Thiên của Đức Giê-su : “Trong bốn mươi ngày, Ngài đã hiện ra nói chuyện với các ông về Nước Thiên Chúa” (Cv 1: 3).

3. Ba chước cám dỗ

Một mặt, ba chước cám dỗ diễn tiến theo trình tự của ba chước cám dỗ chính yếu mà dân Do thái đã trải qua trong hoang địa: bánh man-na (Xh 16 : 4), điềm thiêng dấu lạ (Xh 17) và thờ ngẫu tượng (Xh 32); nhưng trong khi dân Ít-ra-en thất bại trước những chước cám dỗ này, thì Đức Giê-su lại chiến thắng vẻ vang. Mặt khác, ba chước cám dỗ này đều có một nét chung: cả ba đều được sắp xếp nhằm trình bày những quan niệm sai lầm về Đấng Mê-si-a mà Đức Giê-su sẽ gặp phải trong suốt sứ vụ công khai của Ngài. Trong hoang địa, Ngài có đủ sáng suốt và sức mạnh cần thiết để chế ngự chúng.

A- Đấng Mê-si-a trần thế

 Sau khi đã ăn chay suốt bốn mươi đêm ngày, Đức Giê-su cảm thấy đói. Quỷ cám dỗ Ngài biến những hòn đá thành bánh: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi!”. Quỷ muốn thử thách quyền năng của Đấng đã nhận tước hiệu “Con Thiên Chúa” vào lúc Ngài chịu phép rửa. Cũng một cách như vậy, những kẻ thù Ngài chế nhạo và thách đố Ngài ở dưới chân thập giá: “Hãy cứu lấy mình đi, nếu mày là Con Thiên Chúa” (Mt 27: 40). Hai chước cám dỗ này rất đối xứng với nhau: lạm dụng quyền Con Thiên Chúa để mưu cầu tư lợi cho riêng mình. Đức Giê-su đã đẩy lùi chước cám dỗ này: Ngài sẽ chỉ sử dụng quyền năng của mình để phục vụ tha nhân.

Xưa kia khi dân Do thái phải đói trong hoang địa và đã nhận được bánh man-na, ông Mô-sê cảnh giác họ đề phòng mọi tham lam của cải vật chất: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra” (Đnl 8: 3). Đức Giê-su đáp lại Xa-tan cũng bằng những lời này, qua đó Đức Giê-su không chỉ không để lộ chân tính của Ngài, nhưng tự đồng hoá mình với nhân loại. Một ngày kia, khi Đức Giê-su đói, các môn đệ mời Ngài dùng bữa, nhưng Ngài trả lời còn dứt khoát hơn: “Thầy phải dùng một thứ lương thực mà anh em không biết… Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy…” (Ga 4: 32-33).

B- Đấng Mê-si-a đầy quyền năng

Sau khi đặt Đức Giê-su trên nóc đền thờ Giê-ru-sa-lem, Xa-tan đề nghị với Đức Giê-su thực hiện một kỳ công ngoạn mục, nhờ đó Ngài có được một uy thế lớn lao đối với dân chúng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mình xuống coi”. Với sự khôn khéo xảo quyệt, Xa-tan trích dẫn Thánh Vịnh 91 theo đó người công chính hoàn hảo, được Thiên Chúa phù trì che chở và truyền cho thiên sứ tay đỡ tay nâng cho khỏi bị vấp chân vào đá (Tv 91: 11-12, 15).

Xưa kia, trong hoang địa, chính dân Do thái cũng đã thách thức Thiên Chúa như vậy: nếu Ngài không ban cho họ nước uống ngay tức khắc, thì họ sẽ nghi ngờ sự hiện diện của Ngài (Xh 17: 1-7), dù trước đó Ngài đã ban cho họ bánh kỳ diệu. Nhờ quyền năng của Thiên Chúa, ông Mô-sê đã ban cho họ nước phun ra từ tảng đá, tuy nhiên ông trách cứ nghiêm khắc dân cứng đầu cứng cổ này: “Anh em đừng thách thức Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em” (Đnl 6: 16).

Đức Giê-su đã trả lời cho sự thách đố của Xa-tan cũng bằng chính lời của ông Mô-sê: “Ngươi chớ thách thức Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi”. Qua đó, Đức Giê-su bác bỏ lời đề nghị của Xa-tan: Ngài không đòi hỏi Thiên Chúa độ trì che chở Ngài đến độ đặt Ngài ra ngoài thân phận thường tình của con người. Sau này, Đức Giê-su cũng đã nhiều lần bị thách thức theo chiều hướng này: những người Biệt Phái đòi hỏi Ngài một dấu lạ ngoạn mục từ trời để chứng thực Ngài là Đấng Mê-si-a; nhưng Ngài sẽ không ban cho họ.

C- Đấng Mê-si-a thống trị thế giới

Chước cám dỗ thứ ba được định vị trong môi trường khải huyền: một ngọn núi tưởng tượng, Xa-tan chủ tể của mọi vương quốc. Chắc chắn, những hình ảnh được dùng nhằm nhấn mạnh cuộc chiến nội tâm mà Đức Giê-su phải đương đầu: chước cám dỗ về một Đấng Mê-si-a thống trị thế giới.

Đấng Mê-si-a mà dân Do thái chờ đợi mặc lấy nhiều dung mạo; nhưng phần đông hy vọng một Đấng Mê-si-a khải hoàn và chiến thắng, Đấng sẽ khôi phục lại vương quốc Đa-vít, qua đó, sẽ cho phép Thiên Chúa thống trị toàn thế giới. Một chương trình tuyệt vời, nhưng không một chút nào là chương trình của Đức Giê-su. Ngài đến với tư cách là “Người Tôi Trung” và “Con Người”, đó là hai tước hiệu Mê-si-a mà Ngài thường quy chiếu về mình. Khi đám đông phấn chấn muốn tôn Ngài lên làm vua, Ngài liền lánh mặt (Ga 6: 15). Ở Xê-da-rê Phi-líp-phê khi thánh Phê-rô ra mặt chống đối viễn cảnh về Đấng Mê-si-a chịu đau khổ, Đức Giê-su mạnh mẽ đẩy lùi cơn cám dỗ này: “Xa-tan, hãy lui lại đằng sau Thầy!” (Mt 16: 23). Đó cũng là mệnh lệnh mà Ngài ra lệnh cho Tên Cám Dỗ trong hoang địa: “Xa-tan kia, xéo đi!”. Trong cuộc đời của Ngài, chưa bao giờ xảy ra một cuộc chiến đấu với chước cám dỗ nào dữ dội như cuộc chiến đấu tại vườn Ô-liu, khi quỷ tìm cách cám dỗ Ngài từ chối con đường thập giá.

Thánh Mát-thêu đồng hoá quyền thống trị thế giới với sự khuất phục dưới quyền Xa-tan. Sau này, Đức Giê-su vạch mặt chỉ tên Xa-tan là “thủ lãnh thế gian này” (x. Ga 12: 31; 14: 30; 16: 11; 1 Ga 3: 8). Thánh Phao-lô cũng đồng hoá những quyền thống trị thế giới với những thế lực Sự Ác: “Hãy mang toàn bộ binh giáp vũ khí của Thiên Chúa, để có thể đứng vững trước nhưng mưu chước của ma quỷ. Vì chúng ta chiến đấu không phải với phàm nhân, nhưng là với những quyền lực thần thiêng, với những bậc thống trị thế giới tối tăm này, với những thần linh quái ác chốn trời cao” (Ep 6: 11-12).

Xưa kia, ngay cả trước khi vào Đất Hứa, dân Do thái để cho mình bị cám dỗ thờ lạy ngẫu tượng (thờ bò vàng), ông Mô-sê đã mạnh mẽ xác quyết: “Chính Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, là Đấng anh em phải kính sợ; chính Người là Đấng anh em phải phụng thờ” (Đnl 6: 13). Đức Giê-su cũng đáp trả bằng những lời xác quyết mạnh mẽ như thế: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”. Lúc đó, thánh Mát-thêu ghi lại một chi tiết có ý nghĩa: “Lập tức có thiên sứ đến gần hầu hạ Ngài”, nghĩa là, Đức Giê-su đích thật là Đấng Công Chính hoàn hảo mà Thánh vịnh 91 tiên báo.

Đức Giê-su đã không chọn những của cải trần thế, nhưng sự nghèo khó; Ngài đã không chọn quyền thế, nhưng sự khiêm hạ; Ngài đã không chọn thờ quyền thống trị thế giới, nhưng Ngài thích bị kết án một cách bất công là “vua dân Do thái” hơn.

54.       Cám dỗ tại hoang địa--Lm FX. Vũ Phan Long

1.- Ngữ cảnh

Đoạn văn này nằm trong Phần Mở của Tin Mừng Mt, mà chúng ta có thể xác định vị trí theo lược đồ sau đây:

A = Lời rao giảng của Gioan Tẩy Giả và câu trích Is 40,3 (3,1-4)

B = Gioan và Đức Giêsu: cuộc đối đầu giữa các niềm hy vọng Đấng Mêsia (3,5-15)

C = Con yêu dấu của Thiên Chúa Cha đăng quang Mêsia, với câu nhắc đến Is 42,1 (3,16-17)

B’= Đức Giêsu và ma quỷ: Loại trừ niềm hy vọng Đấng Mêsia trần tục (4,1-11)

A’= Lời rao giảng của Đức Giêsu và câu trích Is 8,23–9,1 (4,12-17). Kết luận và chuyển mạch (4,18-25).

Trong phân đoạn này, tác giả Mt đã vận dụng các đoạn Cựu Ước mà ta có thể thấy qua bảng đối chiếu sau:

Mt 4,1      - Đnl 8,2-3

Mt 4,2      - Xh 34,28; x. Đnl 9,9

Mt 4,4      - Đnl 8,3

Mt 4,6      - Tv 91,11-12 (LXX)

Mt 4,7      - Đnl 6,16

Mt 4,8      - Đnl 34,1

Mt 4,10    - Đnl 6,13

Mt 4,11    - Xh 11,14; x. Đnl 32,11; Tv 91,10-11

2.- Bố cục

Bản văn có thể chia thành năm phần:

1) Mở (4,1-2);

2) Cám dỗ thứ nhất (4,3-4);

3) Cám dỗ thứ hai (4,5-7);

4) Cám dỗ thứ ba (4,8-10);

5) Kết (4,11).

3.- Vài điểm chú giải

- Thần Khí dẫn vào hoang địa (1): Chính là Thần Khí đã xuống trên Đức Giêsu tại sông Giođan nay dẫn (anagô) Người vào hoang địa.

- hoang địa (1): Đây là một đề tài quan trọng của Kinh Thánh, vì hoang địa gây ảnh hưởng trong suốt lịch sử Dân Thiên Chúa. Lịch sử này đã ghi lại hai kỷ niệm có vẻ mâu thuẫn nhau, nhưng thật ra là hai mặt của cùng một hoàn cảnh. (1) Thời gian ở trong hoang địa trước tiên được trình bày như là thời kỳ sống lý tưởng của Dân được Thiên Chúa tuyển chọn. Trong thời kỳ này, lý tưởng tôn giáo của họ phát triển phong phú và họ sống lý tưởng này ở mức hoàn hảo. (2) Thời kỳ này cũng còn được coi như một thử thách, thậm chí một hình phạt dành cho tội lẩm bẩm kêu ca và bất phục tùng. Quả thật, hoang địa vừa là nơi con người tách mình khỏi trần thế để được thanh luyện, vừa là nơi thử thách.

- để chịu quỷ dữ cám dỗ (1): Đây là một sự chọn lựa nằm trong chương trình của Thiên Chúa. Tư cách Mêsia của Đức Giêsu cần được thử thách. Và sự thử thách này là một chặng cần thiết trong ơn gọi của Đức Giêsu, trong tư cách Israel mới.

- quỷ dữ (1): Từ ngữ Hy Lạp diabolos có nghĩa là “kẻ vu khống”, “kẻ tố cáo” (động từ diaballô, “tố cáo”; “kết án”). Bản LXX đã dùng diabolos để dịch từ Híp-ri satan (HL satanas). Trong Kinh Thánh, “quỷ” xuất hiện ra như là kẻ tố cáo (x. Dcr 3,1-5; G 1–2; Tv 109,6), ông hoàng của thế gian (Ga 12,31; 14,30), tên cám dỗ (G 1,8-12; 2,1-6; 2 Sm 24,1tt; 1 Sb 21,1; Kn 2,24; 1 Tx 3,5; 1 Cr 7,5; 2 Cr 11,3-15; Rm 16,17-20…). Dù với tên gọi nào, “quỷ” cũng là một “đối thủ” (nghĩa nguyên thủy của từ satan), một kẻ thù của Thiên Chúa và của loài người, nghĩa là chống lại sự thiện. Xem trong Mt: 6,13; 8,28; 12,22; 12,24; 13,25; 16,23…

- Người ăn chay suốt bốn mươi ngày bốn mươi đêm (2): Con số 40 chỉ một thời gian khá dài và có sắc thái là một sự hoàn tất với kết quả tích cực là giải phóng và xây dựng con người. So với Lc, Mt thêm “bốn mươi đêm” để ám chỉ thời gian Đức Giêsu ở trong hoang địa tương đương với thời gian Môsê ăn chay trên núi cao để rồi sau đó được Đức Chúa ban cho các điều khoản của Giao ước (Xh 34,28; x. Xh 25,18). Nhưng cũng có thể Mt muốn ám chỉ đến Êlia nữa (x. 1 V 19,8: ăn chay trong hành trình tiến về núi Khôrép). Hai dung mạo vĩ đại này, đại diện cho Lề Luật và các Ngôn sứ, sẽ tái xuất hiện trong cuộc Hiển Dung của Đức Giêsu (cuộc Hiển Dung này chính là cuộc thần hiển. Sau đó sẽ có việc thiết lập Giao Ước mới nhờ cuộc Khổ Nạn–Phục Sinh của Đức Giêsu). Có lẽ Mt muốn nói rằng việc Đức Giêsu ăn chay đã tóm kết cách nào đó kinh nghiệm của Môsê và Êlia, cũng như các cám dỗ sẽ tóm kết lịch sử của Israel tại hoang địa.

- Nếu ông là Con Thiên Chúa (3): Cám dỗ này do bởi quỷ và thử thách dưới chân thập giá do bởi người Do Thái (Mt 27,40) song song với nhau: chúng nhắm đến tư cách Mêsia của Đức Giêsu. Đây cũng là một lời thách thức Đức Giêsu làm lại các cử chỉ của Môsê, để chứng tỏ thời đại thiên sai đã đến. Không có lời nhắc đến man-na, nhưng câu trả lời của Đức Giêsu khiến nghĩ đến man-na.

- đã có lời chép rằng (4): Gegraptai là thì hoàn thành (perfect) ở thái bị động của động từ graphô, “viết”. Thái bị động này thay tên Thiên Chúa, nên có thể hiểu là “Thiên Chúa đã viết”.

- vinh hoa của các nước ấy (8): Doxa (HL), “vinh quang”, đây là một từ ngữ Kinh Thánh để chỉ sự lộng lẫy huy hoàng hoặc giàu sang, sung túc, được tỏ ra bên ngoài.

4.- Ý nghĩa của bản văn

* Mở (1-2)

Bản văn này được liên kết với bài tường thuật về phép Rửa. Tại sông Giođan, Thần Khí Thiên Chúa đã được ban cho Đức Giêsu, nay cũng Thần Khí ấy lại dẫn Người vào hoang địa. Chiều hướng của bản văn là: Bởi vì Đức Giêsu đến hoàn tất nỗi chờ mong của dân Người, nhất thiết Người phải đảm nhận mọi chiều kích của lịch sử dân Người: ở tại Ai Cập (2,13-15), đi qua sông Giođan (3,13-17), cám dỗ trong hoang địa (4,1-11). Qua các cám dỗ, Đức Giêsu cho thấy Người chấp nhận trọn vẹn thánh ý Chúa Cha; Người loại trừ mọi thứ cung cách Mêsia mà Thiên Chúa không muốn (mà chính Gioan Tẩy Giả đã hình dung), để chấp nhận làm một Mêsia chịu đóng đinh.

Tất cả bài tường thuật về ăn chay và cám dỗ tập trung vào các biến cố của cuộc Xuất Hành. Dân Israel cũng là “con yêu dấu của Thiên Chúa”, nhưng tất cả hành trình trong hoang địa cho thấy họ đã là một đứa con nổi loạn và thất trung (x. Đnl 6,16; 17,2.7; ch. 32–34; Ds 14,22; các Tv: Tv 78,18-41; 81,11; 95,8; 96,6; các ngôn sứ: Gr 7,22; Ed 20,5; Is 63,10. Xem các tác giả Tân Ước: Dt 3,16; Gđ 5). Quả thật, ngôn ngữ của câu đầu đã khiến chúng ta nhớ đến Đnl 8,2 (LXX) và như ám chỉ đến hoàn cảnh của Israel tại hoang địa: “… Thiên Chúa đã dẫn (êgagen; Mt: an-ago) …, như vậy Người thử thách (ekpeirasê; Mt: peirasthênai)…”. Bản văn Đnl nói rằng Thiên Chúa “thử thách” dân để “biết lòng dạ anh em, xem anh em có giữ các mệnh lệnh của Người hay không”. Còn ở đây, trong bản văn Mt, “thử thách” là để phá hỏng và kẻ “thử thách” là quỷ, chứ không phải là Thiên Chúa. Tại hoang địa, Đức Giêsu vừa tóm kết kinh nghiệm của Môsê và Êlia, vừa tóm kết lịch sử của dân Israel trong hoang địa.

Sức con người có thể nhịn ăn nhịn uống được đến thế? Chắc chắn là có, như trường hợp thánh Phanxicô Assisi sau này. Nhưng ở đây, tác giả còn muốn nói một điều khác: cũng như trong trường hợp Môsê, ở đây chính Thiên Chúa nâng đỡ Đức Giêsu, vì Người tin tưởng gắn bó với Thiên Chúa. Nếu như thế, cảm giác đói sau bốn mươi ngày, chính là một thử thách: Phải chăng Thiên Chúa đã bỏ rơi Đức Giêsu? Cám dỗ thứ nhất được tháp vào điểm này.

* Cám dỗ thứ nhất (3-4)

Trong cám dỗ này, quỷ thách thức Đức Giêsu lặp lại các cử chỉ của Môsê, nhưng không phải bằng cách làm mưa man-na, nhưng bằng cách rút bánh ra từ các tảng đá. Đây cũng là một thách thức nhắm vào tư cách Mêsia của Đức Giêsu. Từ ngữ “nếu” nhằm gieo một sự hoài nghi vào tâm trí Đức Giêsu (x. Mt 27,40). Trong cả hai trường hợp, ở đây và trên thập giá, quỷ (ở đây; trên đồi Sọ: quỷ hiện thân nơi “những người qua lại”) thúc đẩy Đức Giêsu sử dụng những quyền lực thiên sai để thoát khỏi một hoàn cảnh nguy hiểm (đói ở hoang địa; chết trên thập giá).

Thiên Chúa đã để cho Israel đi qua thử thách là cái đói, để kiểm chứng lòng tín thác của họ (x. Đnl 8,2-3). Họ đã lẩm bẩm kêu ca, tiếc nuối Ai Cập. Đức Giêsu cũng cảm thấy đói; Người có thể nghĩ rằng Thiên Chúa đã bỏ rơi mình. Quỷ gợi ý cho Người, trong tư cách là “Con Thiên Chúa”, tin vào quyền năng làm phép lạ của mình, và như thế là xúi giục Đức Giêsu nghi ngờ và bất phục tùng Thiên Chúa. Đức Giêsu dứt khoát dựa vào Kinh Thánh (sách Đnl; gegraptai) để nói “không” với quỷ; Người tiếp tục cậy dựa hoàn toàn vào Thiên Chúa (x. 27,43). Sách Khôn ngoan nói rằng: “Lời Ngài mới giữ gìn chăm sóc những ai hằng tin tưởng vào Ngài” (Kn 16,26). Tin Mừng Gioan cho thấy là lương thực mà Đức Giêsu, Con Thiên Chúa, vẫn dùng chính là thi hành ý muốn của Chúa Cha (x. Ga 4,34). Đấng Mêsia không có nhiệm vụ vun trồng những ảo tưởng dễ dãi, nhưng thức tỉnh niềm tin tưởng nơi Thiên Chúa.

* Cám dỗ thứ hai (5-7)

Sau cám dỗ thứ nhất, Đức Giêsu đã náu mình vào trong sự che chở của Thiên Chúa. Với câu Tv 91,11, quỷ đề nghị Người, vẫn trong tư cách “Con Thiên Chúa”, gieo mình từ nóc Đền Thờ xuống đất: đây hẳn là đáp lại sự chờ đợi của dân chúng, vì họ được loan báo là Đấng Mêsia sẽ xuất hiện trên núi Sion, cũng được đồng hóa với Đền Thờ (các sách ngụy thư Ét-ra IV [13,34-37]; Khải huyền Barúc [40,12]). Dù sao đây cũng vẫn là xúi Đức Giêsu vận dụng sự che chở của Thiên Chúa vào hướng xấu, như Israel đã làm, khi đòi hỏi Thiên Chúa can thiệp (x. Xh 17,1-7; Ds 14,22; Đnl 6,16; Tv 95,8-11). Đây chính là áp đặt ý muốn của con người cho Thiên Chúa. Cùng một chiều hướng như thế, trong Mt, có các truyện các đối thủ Đức Giêsu xin những dấu lạ từ trời (12,38-42) hoặc đề nghị Người xuống khỏi thập giá (27,49); trong Lc, có giai thoại các môn đệ muốn xin lửa xuống thiêu hủy thành không hiếu khách (Lc 9,56). Đức Giêsu vẫn dứt khoát trả lời “không”, bằng câu Đnl 6,16. Người không muốn ép Thiên Chúa phải can thiệp khi mà Thiên Chúa không định như thế; Người vẫn tiếp tục tín thác vào Thiên Chúa.

Chúng ta ghi nhận trong hai cám dỗ đầu, quỷ quy về tư cách “Con Thiên Chúa”, như thế là xác nhận lời công bố tại sông Giođan (x. 3,17).

* Cám dỗ thứ ba (8-10)

Cám dỗ cuối cùng không còn chút che đậy nào nữa: quỷ đề nghị Đức Giêsu thờ phượng nó. Cám dỗ này gồm tóm khát vọng cổ xưa nhất của Israel (sở hữu đất Canaan). Để làm thế, hẳn là nó bày ra trong trí của Đức Giêsu tất cả quang cảnh các nước thế gian, như xưa kia Môsê đứng trên đỉnh Nơvô mà nhìn vào Đất Hứa (x. Đnl 31,1-4) và gợi ý cho Đức Giêsu một giải pháp: bái lạy nó. Đây là cám dỗ con bê vàng, muốn tự tạo cho mình một thần linh mà mình có thể điều khiển. Đức Giêsu vẫn dứt khoát nói “không”, bằng câu Đnl 6,13: Thiên Chúa không phải là một Đấng mà người ta có thể mặc cả với; Ngài đòi hỏi tin tưởng và vâng phục vô điều kiện. Dĩ nhiên, Đức Giêsu, Tôi Trung của Thiên Chúa, không từ bỏ kế hoạch chinh phục thế giới, nhưng chinh phục bằng thập giá. Đất Hứa là lãnh địa bao la mà Người sẽ nhận khi sống lại (x. 28,18: theo lời hứa ở Tv 2,6-8). Sau này, chúng ta thấy các môn đệ Người không hiểu được chọn lựa này (Phêrô: Mt 16,23). Đức Giêsu sẽ chấp nhận cái đói, các nỗi nhục nhã, những thất bại, cái chết, để chu toàn ý muốn của Thiên Chúa.

* Kết (11)

Câu kết của bản văn là một ghi chú thần học hơn là một sứ điệp lịch sử. Sự thống trị mà Đức Giêsu đã từ chối nay vẫn được ban cho Người. Trong tâm thức dân gian, các thiên sứ là những tôi tớ của Thiên Chúa (x. Mt 16,27), bây giờ đến phục vụ Đức Giêsu, lệ thuộc Người. Đức Giêsu không nhận một vương quyền trần thế, nhưng chia sẻ chính quyền thống trị của Thiên Chúa.

Rõ ràng Nước Trời đã đến gần loài người, bởi vì thiên triều đang vây quanh Người Con yêu dấu của Thiên Chúa. Nhưng các thiên sứ chỉ can thiệp sau khi Đức Giêsu đã chiến thắng cám dỗ. Sau này, khi Người đã thắng được cám dỗ muốn vận dụng “hơn mười hai đạo binh thiên thần” (26,53) để tránh thoát thập giá, khi Người vẫn phó thác cuộc đời vào tay Chúa Cha, các thiên sứ lại đến hầu hạ Người, qua việc loan báo tin mừng Phục Sinh cho các môn đệ (x. 28,2-7).

+ Kết luận

Các cám dỗ nhắm tấn công Đức Giêsu trong tư cách Mêsia và Người Con vâng phục và trung thành của Thiên Chúa. Quỷ xúi Đức Giêsu lạm dụng lời quyền năng của Người, rồi xúi Người ỷ lại vào quan hệ giữa Người với Thiên Chúa, và cuối cùng, xúi Người bỏ đi lòng trung nghĩa với Thiên Chúa. Chiến thắng của Người rất quan trọng. Nó xóa đi những bóng tối đã tích tụ lại trong lịch sử dân Thiên Chúa và nó cũng gợi ra chiều hướng dấn thân phục vụ ơn cứu độ. Thay vì chọn làm một Mêsia-Phù thủy hay một Mêsia-Thủ lãnh, Đức Giêsu chọn làm Mêsia-Tôi tớ khiêm nhường. Khi đó, Người vẫn là Người Con vâng phục, và cũng là Israel chân chính và hoàn hảo.

5.- Gợi ý suy niệm

1. Trung thành đọc và suy gẫm Lời Chúa, chúng ta sẽ khám phá ra liên tục lòng nhân ái của Thiên Chúa đối với chúng ta. Từ đó, chúng ta có thể yên tâm phó thác cuộc sống cho Ngài, không phải tính toán để bảo vệ cuộc sống mình, để rồi rơi vào các cám dỗ. Cám dỗ luôn luôn xoay quanh Lời Chúa, hoặc để vi phạm hoặc để lái Lời Chúa khỏi ý nghĩa đúng đắn. Con rắn mưu mô trong St 3 đã bóp méo Lời Chúa: “Có thật Thiên Chúa bảo: ‘Các ngươi không được ăn hết mọi trái cây trong vườn không? … ‘Chẳng chết chóc gì đâu! Nhưng Thiên Chúa biết ngày nào ông bà ăn trái cây đó, mắt ông bà sẽ mở ra…” (St 3,1.5). Tên cám dỗ trong bài Tin Mừng Mt đã bảo Đức Giêsu dùng Lời Chúa để biến đá thành bánh hoặc đã uốn nắn ý nghĩa của Thánh vịnh để đưa Đức Giêsu đến chỗ thử thách Thiên Chúa. Đức Giêsu không áp đảo Lời Chúa; Người vâng phục Lời Chúa, Người nhận Lời Chúa từ Thiên Chúa.

2. Quỷ đã đề nghị cho Ađam trở thành Thiên Chúa (St 3,5). Nó cũng gợi ý cho Đức Kitô sử dụng quyền lực thiên sai của mình như một đặc quyền hay như một vũ khí. Nói cho cùng, tội lỗi luôn luôn là một ý chí hùng cường. Thế mà Thiên Chúa lại cứu con người khỏi tội lỗi bằng sự yếu đuối của Đức Kitô. Muốn được Thiên Chúa can thiệp tức khắc vào đời sống mình có nghĩa là nghi ngờ sự quan phòng thông thường của Ngài, nghi ngờ quyền năng và lòng nhân lành của Ngài. Ai thử thách Thiên Chúa, thì không có đức tin hoặc có một đức tin đang chao đảo, nên mới chờ đợi các phép lạ.

3. Các cám dỗ không chỉ là chuyện một ngày hay bốn mươi ngày, mà là cả đời Đức Giêsu. Luôn luôn có những sức mạnh bên ngoài, như các môn đệ (Mt 16,22), các kẻ thù (12,38; 27,41), và cả những khát vọng của bản thân Người (26,39; 27,46) tìm cách đưa Người đi theo nẻo đường quỷ vạch ra cho Người. Người đã chọn, Người sẽ phải liên tục chọn nói “không” với quỷ và thưa “xin vâng” với Chúa Cha (x. Dt 5,8).

4. Đức Giêsu nói “không” với quỷ, nhưng cũng phải nói “không” với chính mình, bởi vì con đường Người theo kềm hãm các khát vọng và những đòi hỏi của bản tính tự nhiên. Các phản ứng của Người trước đau khổ, những tủi nhục, những thất bại, thì cũng giống như mọi người. Người không thể phạm tội, nhưng Người có thể chọn con đường chung của mọi người, là sự thỏa thuê. Vinh quang không phải là một tội, mà còn là một quyền Người có thể dùng. Sự rút lui của quỷ chứng tỏ đây không những là một chiến thắng của chủ trương Mêsia khiêm nhường và phục vụ như tôi tớ, mà còn là một chiến thắng riêng của Đức Giêsu. Người đã không nhường bước cho một nẻo đường tiện nghi thoải mái, đã không muốn hưởng trước một thành công; nhưng Người đã tôn trọng con đường đã được chọn cho Người dù phải hy sinh, thiệt thòi. Rời khỏi hoang địa, không những Người được thánh hiến mà còn đủ tư cách Mêsia.

 mục lục
 

55.       Cám dỗ--Lm Trần Xuân Lãm

Thánh sử Matthêô, một người Do- thái, nhắm trước hết vào các độc giả Do-thái, ông muốn nhắc nhở: dân Do Thái đã sa chước cám dỗ khi họ sống trong hoang địa 40 năm trường, còn Chúa Giêsu đã chiến thắng các cám dỗ của ma quỷ, sau khi ăn chay 40 ngày nơi rừng vắng.

Có tất cả 3 cám dỗ nặng nề:

1- Cám dỗ cơm bánh hay vật chất: Trong hoang địa, dân Do thái kêu ca vì thiếu tiện nghi và lương thực. Chúa cho manna để nuôi họ. Nhưng họ nhàm chán thứ bánh họ ăn hằng ngày. Lương thực nói đây tượng trưng nhu cầu vật chất chúng ta muốn hưởng thụ. Trong cơn cám dỗ vật chất, Chúa Giêsu đã trưng lời sách Đệ nhị luật: “Người ta sống không chỉ bởi bánh, nhưng bởi lời từ miệng Thiên Chúa”. Mặc dù Chúa Giêsu cảm thấy đói, nhưng sự đói khát nghe lời Thiên Chúa còn quan trọng hơn là nhu cầu về cơm bánh. Ngài hơn hẳn dân Do thái xưa, Ngài tìm ý Thiên Chúa hơn là tìm sự thỏa mãn cho riêng Ngài.

2- Cám dỗ về sự thử thánh quyền năng Thiên Chúa: Dân Do thái luôn yêu cầu Chúa ban những dấu lạ điềm thiêng, nhưng Chúa từ chối vì họ không thực tâm tin vào Ngài, mà đơn thuần chỉ để thách thức Chúa. Hôm nay, khi ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu gieo mình xuống khỏi đền thờ, Ngài đã trả lời bằng cách trưng dẫn sách đệ nhị luật: “Ngươi đừng thử thách Thiên Chúa”. Những gì dân Do Thái khiêu khích Thiên Chúa nơi hoang địa, nơi đây ta thấy Chúa Giêsu đã chẳng hề làm.

3- Cám dỗ hạ mình thờ lạy ma quỷ: Xưa dân Do thái đã tạc tượng bò vàng và thờ lạy nó. Ngày nay, ngẫu tượng hay bò vàng chính là tiền tài, danh vọng, thú vui, vật chất, tiện nghi, sắc dục đem chúng ta xa lìa Chúa và dẫn ta đến chỗ thỏa hiệp, phạm tội. Chúa Giêsu chẳng màng bất cứ điều gì ma quỷ trưng dẫn, kể cả vương quốc nó muốn dâng tặng Ngài. Ngài đã chẳng cúi đầu thờ lạy nó, trái lại Ngài dõng dạc tuyên bố: “Ngươi chỉ thờ lạy một mình Thiên Chúa” (Đnl 6:13).

Thánh Mat-thê-ô chỉ ra rằng, trong khi dân Do thái đã ngã thua cám dỗ trong sa mạc, thì trái lại, Chúa Giêsu đã chẳng hề sa ngã. Bởi đó, Chúa Giêsu, là dân Is-diên mới, là con thật của Thiên Chúa, là thừa kế chính truyền của vương quốc Thiên Chúa. Những ai theo gương Ngài, sẽ vượt qua cám dỗ trong cuộc đời, và trở nên con cái đích thực của Thiên Chúa.

56.       Suy niệm của Lm. Anthony Trung Thành

Chúng ta đã bước vào Mùa chay thánh. Mùa chay thánh hay còn được gọi là mùa chiến đấu thiêng liêng. Đối tượng đặc biệt mà chúng ta phải chiến đấu đã được Tin mừng hôm nay nhắc tới, đó là sự cám dỗ. Vậy, cám dỗ do đâu? Ai bị cám dỗ? Cám dỗ về điều gì? Làm thế nào để thắng được sự cám dỗ?

1. Cám dỗ do đâu?

Từ “cám dỗ” thường được hiểu theo nghĩa xấu. Bởi vì, sự cám dỗ thường đến từ Ma quỷ hoặc những hình thức khác do Ma quỷ bày đặt ra. Chẳng hạn, ma quỷ lấy hình con rắn để cám dỗ Adong và Evà phạm tội bất tuân lệnh Thiên Chúa; Ma quỷ cám dỗ Đức Giêsu như được ghi chép trong Tin mừng hôm nay; Ma quỷ có thể dùng danh, lợi, thú để cám dỗ con người qua mọi thời đại.

Nhưng chúng ta cũng có thể thay thế từ “cám dỗ” bằng từ “thử thách”. “Thử thách” thường được hiểu theo nghĩa tốt. Thử thách được hiểu như là một cuộc sát hạch, một cuộc thi, ai vượt qua được thử thách ấy là kẻ chiến thắng, được coi như thi đậu. Ai không vượt qua được thử thách đó là kẻ thất bại, hay còn gọi là thi trượt. Kinh Thánh nói: “Lửa thử vàng, gian nan thử đức”. Chí sĩ Phan bội Châu cũng nói:

Nếu phải đường đời bằng phẳng hết,

Anh hùng hào kiệt có hơn ai.

Vì thế, thử thách rất cần thiết trong đời sống thường ngày cũng như trong đời sống thiêng liêng. Trong đời sống thiếng liêng, thử thách thường đến từ Thiên Chúa. Thiên Chúa thử thách để biết lòng trung thành của con người. Thiên Chúa đã thử thách ông Abraham khi đòi hỏi ông sát tế Isaac (St 22,1). Thiên Chúa thử thách ông Gióp khi để ma quỷ làm hại con cái, tài sản của ông (x. G 1,1-22; 2, 1-13). Đức Giêsu thử thách lòng tin của người đàn bà Ca-na-an (x. Mt 15, 21-28)…

Như vậy, trong đời sống thiêng liêng: cám dỗ đến từ ma quỷ còn thử thách thì đến từ Thiên Chúa. Thiên Chúa để cám dỗ xẩy ra đối với con người và có những lúc Ngài thử thách con người, nhưng Ngài vẫn luôn muốn con người chiến thắng thử thách, không sa chước cám dỗ. Bằng chứng là trong Kinh Lạy Cha, Ngài đã dạy chúng ta cầu nguyện: “Xin đừng để chúng con sa chước cám dỗ.” (Mt 6,13).

2. Ai bị cám dỗ? Cám dỗ về điều gì?

Đã là con người ai cũng có thể bị cám dỗ. A-dong và E-và đã bị cám dỗ. Các thánh cũng thường xuyên bị cám dỗ. Chính Đức Giêsu bởi mang theo bản tính loài người nên Ngài cũng bị cám dỗ. Ma quỷ có thể cám dỗ con người về mọi phương diện. Tin mừng hôm nay cho chúng ta biết, Ma quỷ cám dỗ Đức Giêsu về ba phương diện.

Thứ nhất: Lợi dụng khi Đức Giêsu đang đói, cần của ăn, Ma quỷ đã cám dỗ Ngài rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh” (Mt 4,3). Chúng ta biết, Đức Giêsu thừa khả năng để làm phép lạ. Sau này, chính Ngài đã làm phép lạ hóa bánh ra nhiều cho hàng ngàn người ăn no mà còn dư thừa. Nhưng, trong trường hợp này, nếu Đức Giêsu làm phép lạ biến đá thành bánh thì Ngài sẽ mắc âm mưu của Ma quỷ: Thứ nhất, Ngài dùng quyền năng mình sai mục đích; Thứ hai, Ngài không tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Cho nên, Đức Giêsu không làm phép lạ theo yêu cầu của Ma quỷ, trái lại Ngài đã trích lời Kinh Thánh rằng: “Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra”(Mt 4,4).

Thứ hai, Ma quỷ muốn cám dỗ Đức Giêsu về tội kiêu ngạo, muốn tôn mình lên, nên mới nói với Ngài rằng: “Nếu ông là Con Thiên Chúa hãy gieo mình xuống đi” (Mt 4,6). Ở cơn cám dỗ này, Quỷ muốn Đức Giêsu đòi hỏi Thiên Chúa can thiệp để làm theo ý mình, nghĩa là áp đặt ý Thiên Chúa trên ý mình để làm phép lạ. Đây là một sự thử thách Thiên Chúa. Đức Giêsu đã biết âm mưu của Ma quỷ, Ngài đã chiến thắng cơn cám dỗ này bằng lời Kinh Thánh: “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi”(Mt 4,7).

Thứ ba, Tin mừng kể lại: “Quỷ đưa Người lên núi rất cao, và chỉ cho Người xem thấy mọi nước thế gian và vinh quang của những nước đó, rồi nói với Người rằng: ‘Tôi sẽ cho ông tất cả những cái đó, nếu ông sấp mình xuống thờ lạy tôi’” (Mt 4,8-9). Chúng ta thừa biết rằng, thờ lạy Thiên Chúa là bổn phận của con người. Nhưng con người thường bị cám dỗ từ bỏ Thiên Chúa để thờ lạy các thần khác ngoài Thiên Chúa. Ma quỷ đã cám dỗ Đức Giêsu về phương diện này. Một lần nữa, Đức Giêsu đã chiến thắng Ma quỷ bằng Lời Kinh Thánh: “Ngươi phải thờ lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi”(Mt 4,10).

Như vậy, ai cũng bị cám dỗ. Cám dỗ về mọi mặt nhất là về danh, lợi, thú. Đức Giêsu đã bị cám dỗ và Ngài chiến thắng. Nhờ ơn Chúa, có rất nhiều người đã thắng được cơn cám dỗ nhưng cũng không thiếu những người đã sa chước cám dỗ.

3. Làm thế nào để chiến thắng cám dỗ?

Waterstone có viết: “Đầu hàng cám dỗ là hành động của thú tính, chiến thắng nó mới là con người.” Nhưng làm sao để chiến thắng cơn cám dỗ của Ma quỷ?

Thứ nhất, hãy tránh xa chước cám dỗ: Ma quỷ rất tinh ranh, thông thường chúng cám dỗ con người theo cách tiệm tiến. Nghĩa là nó bắt đầu cám dỗ con người phạm các tội nhẹ, đến các tội ít nhẹ hơn, đến các tội nặng và cuối cùng là phạm tội rất nặng. Chẳng hạn, để các trẻ em nghiện geam, ma quỷ dụ dỗ chúng đến các quán nét; để các ông nghiện cờ bạc, ma quỷ dụ dỗ họ thường xuyên lui tới các sòng bạc; để các thanh thiếu niên lỗi đức trong sạch, Ma quỷ cám dỗ con người xem những hình ảnh, những trang mạng xấu (gương vua Đa-vít); để ai đó trở thành kẻ ăn cắp, ma quỷ cám dỗ họ bắt đầu bằng hành động ăn cắp vặt…

Vì vậy, cần đề phòng những nơi nguy hiểm, tránh xa các chước cám dỗ mà ma quỷ bày ra, cố gắng nói không với các chước cám dỗ, cho dù đó chỉ là những lỗi nhỏ nhặt trong cuộc sống hằng ngày. Bởi vì,“Trẻ trộm gà, già trộm trâu, lâu lâu thành giặc.” Mặt khác, cần biết chọn điều tốt và loại bỏ điều xấu; chọn điều lành và bỏ điều ác; chọn Chúa và bỏ Ma quỷ.

Thứ hai, siêng năng cầu nguyện: Thiên Chúa không bao giờ thử thách hay để cho ma quỷ cám dỗ quá sức chịu đựng của con người. Thánh Phaolô đã từng nói: “Ơn Ta đủ cho con” (2Cr 12,9). Chính vì thế, con người cần phải cố gắng hết sức mình để chống trả chước cám dỗ. Đồng thời, hãy dùng những phương tiện Chúa ban để lượt thắng những thử thách mà Thiên Chúa có thể gửi đến và chiến thắng các chước cám dỗ do Ma quỷ bày ra. Có nhiều cách thế để xua đuổi Ma quỷ nhưng cách thế hiệu quả nhất là cầu nguyện. Cầu nguyện để xin Chúa giúp sức cho chúng ta. Đức Giêsu đã cho chúng ta biết, có những thứ quỷ chỉ trừ được bằng “cầu nguyện” (x. Mc 9,29). Chính Ngài mời gọi chúng ta: “Anh em hãy tỉnh thức và cầu nguyện kẻo phải lâm vào cơn cám dỗ” (Mt 26,41). Vì vậy, hãy siêng năng cầu nguyện và cầu nguyện sốt sắng. Rất nhiều vị thánh đã chiến thắng được cám dỗ nhờ cầu nguyện. Chẳng hạn, thánh Gioan Maria Vianay đã phải bị Ma quỷ quấy phá suốt 35 năm, từ 1824-1858, nhưng Ngài đã chiến thắng nhờ cầu nguyện. Thánh Antôn, một ngày kia, bị Ma quỷ cám dỗ về đàng trái, Ngài đã cầu nguyện sốt sắng và lấy tay ghi hình thánh giá lên nền nhà thờ, Ma quỷ thấy vậy liền bỏ chạy.

Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã chiến thắng Ma quỷ cám dỗ, xin giúp chúng con đủ sức để chiến thắng các cơn cám dỗ trong đời sống đức tin của chúng con. Amen.

57.       Cám dỗ trong đời--Lm. Joshepus Quang Nguyễn

Bài Phúc Âm hôm nay thuật lại câu chuyện Chúa Giêsu chịu cám dỗ ba lần, mỗi lần mỗi khác. Quỷ Satan đã nhắm vào những ba điểm yếu nhất của con người để cám dỗ Chúa: nhu cầu vật chất, nhu cầu tinh thần và nhu cầu hưởng thụ. Thứ nhất, sau những ngày Chay tịnh, Chúa Giêsu cảm thấy đói. Đói cần phải ăn. Lợi dụng cơ hội này quỉ cám dỗ Chúa chiêu bài rằng nó không bảo Chúa phải ăn nhưng nó dụ Chúa biến đá thành bánh mà ăn. Vì sao? Vì dùng cơm bánh ăn chống đói là bình thường, nhưng biến đá thành bánh mà ăn đó là chuyện khác thường. Dùng uy quyền để phục vụ Thiên Chúa là chuyện bình thường, nhưng dùng quyền mà mưu lợi cho cá nhân của mình chứ không phải lo cho chương trình cứu rỗi của Thiên Chúa là sa chước cám dỗ của nó vì chưng nếu Chúa làm như qủy đề nghị, Chúa sẽ không còn phải là Con của Thiên Chúa nữa, mà đã trở thành dụng cụ trong tay qủy rồi. Chính vì thế, Chúa Giêsu đã dứt khoát khước từ và Chúa đã chiến thắng nó. Như nó không chịu thua, qủy đưa lên một bình diện cao hơn, vươn lên tới lĩnh vực tinh thần. Cho nên, bằng những lời đường mật, qủy muốn Chúa Giêsu thách thức Thiên Chúa. "Nếu ông là con Thiên Chúa, thì hãy gieo mình xuống đi” (Mt 4,6). Nhưng Chúa Giêsu biết chiêu bài nên đã không rơi vào cạm bẫy của quỉ. Chúa đã thẳng thắng trả lời: “Ngươi chớ thử thách Thiên Chúa của ngươi”. Chúa lại chiến thắng. Quỉ tấn đến cám dỗ cuối cùng, nó nham hiểm và ác độc hơn: Thèm muốn quyền hành để được hưởng thụ. Cho nên, quỉ đề nghị Chúa phải thờ lạy nó thì sẽ có tất cả vinh hoa phú quý quyền lực. Thật là một đề nghị trớ trêu nhưng không kém phần hấp dẫn vì Thiên Chúa vốn giàu sang phú quý quyền năng, nay lại phải đói khát chẳng còn cái gì. Nhưng Chúa đã dạy cho nó bài học đắc giá rằng: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi. Thế rồi quỷ bỏ Người mà đi.

Phần chúng ta, quỷ dữ cũng không tha. Trong đời sống chúng ta hôm nay chắc chắn cũng bị quỉ dữ cám dỗ trước 3 lĩnh như Chúa Giêsu xưa: Tiền bạc, quyền hành và hưởng thụ. Thứ nhất tiền bạc, tiền của có thể là một tên đầy tớ tốt, nhưng lại trở thành ông chủ xấu. Tiền có thể xây dựng, nhưng cũng có thể phá đổ. Có thể phát triển nhưng cũng có thể huỷ diệt mọi công trình vật chất cũng như tinh thần. Tiền của có thể biến con người trở nên bất hiếu, đánh mất nhân cách, giảm đi nhân phẩm, bất trung, bất nghĩa và dễ làm mất đức tin. Chẳng hạn, cũng vì tiền mà vợ chồng ông Vua cà phê Trung Nguyên đưa nhau ra tòa ly dị. Trong phần tranh luận tại tòa, ông rút ra nhận định: “Con người cần phải có lương tâm, lương tri. Thiếu cái đó không còn phải là con người nữa”. Khi nói về gia đình, ông chua xót thốt lên: “Tiền nhiều để làm gì? Giành tiền để làm gì mà giờ đây phải đưa nhau ra tòa nhục nhã đau đớn như thế này?”. Chúng ta không nói đến việc ai đúng ai sai, nhưng chúng ta rút ra được một điều: tiền bạc có sức hút mãnh liệt và cũng là những cám dỗ vô cùng mạnh mẽ trong đời sống con người và nó có thể biến con người trở nên thù nghịch với nhau, khiến gia đình tan vỡ. Vì tiền bạc mà nhiều người đi sai đường lạc lối, đánh mất lương tri và đạo đức kể cả đức tin. Vì thế, Chúa Giêsu cảnh giác chúng ta: "Anh em không thể làm tôi Thiên Chúa và tiền bạc được" (Lc 16,13).

Cám dỗ thứ 2 mà quỷ hôm nay luôn giăng bãy chúng ta đó là hưởng thụ cụ thể là thế giới ảo. Đây cũng là một vật cản không nhỏ giăng bẫy đời sống tâm linh của chúng ta. Thật thế, một mặt, thế giới mạng giúp chúng ta mở rộng tầm mắt ra thế giới xung quanh với nhiều thông tin một cách nhanh chóng, giúp con người “biết” và “gần gũi” nhau hơn, cung cấp nhiều thông tin đa dạng và phong phú, đầy đủ các chức năng để giải trí, học hành mang tính hiện đại… Tuy nhiên, mặt trái nó làm cho chúng ta dễ dàng rơi vào cơn cám dỗ triền miên của thái độ sống hưởng thụ, sống ảo và tự kỷ. Chúng ta mải mê với thế giới ảo mà không còn thiết tha với việc đi lễ, cầu nguyện, không tìm được hứng thú và niềm vui khi gặp gỡ Thiên Chúa và ra đi tìm đến và gặp gỡ tha nhân. Cho nên, chúng ta có thể bỏ nhiều giờ trên thế giới ảo nhưng dành ít thời gian viếng Chúa, cầu nguyện, đọc kinh… rồi chúng ta sẵn sàng tỏ bày tâm tư, tình cảm, vui buồn sướng khổ của ta cho những người trên thế giới ảo trong khi đó với Chúa và cha mẹ hay những người sống quanh ta không hề quan tâm, thăm hỏi và bày tỏ tâm tình...

Kính thưa anh chị em, không cần phải nói nhiều, cũng không cần phải dẫn chứng, anh chị em cũng có thể thấy cơn cám dỗ về quyền hành và hưởng thụ ngày hôm nay nó mạnh như thế nào và đồng thời anh chị em cũng thấy được những hậu quả của nó ra sao. Nếu không can đảm chiến đấu, sớm muộn gì rồi chúng ta cũng sẽ trở thành nô lệ cho nó, và lúc đó, chúng ta sẽ không biết nó sẽ lôi kéo ta đi tới đâu và bắt chúng ta làm cho nó những gì. Chúng ta không thể lường trước được. Qủy dữ rất khôn khéo và xảo quyệt: từ người đạo đức có thể trở thành tội nhân và tội lỗi. Từ một ngụm rượu cho đến con ma men say sưa, từ một lần hút thử mà rồi rơi vào con nghiện ngập lúc nào không hay, từ một lần thói quen phim xấu trở thành quen thói tội lỗi, từ một việc ăn cắp vặt thành một tên trộm cướp giết người, và từ một câu chửi tục với chồng vợ con trở thành một kẻ bạo lực gia đình…

Chúng ta hãy can đảm lên! Như Chúa Giêsu, chúng ta hãy chiến đấu để giành chiến thắng cơn cám dỗ của quỷ dữ và để chiến thắng cả sự chết. Chúa đã chiến thắng và bước vào cõi vinh quang để trở thành Cứu Chúa của mọi người. Mùa chay là mùa tập luyện và chiến đấu với những cám dỗ của quỷ dữ trong đời sống. Chúng ta hãy can đảm cầm lấy vũ khí là Lời Chúa, hy sinh, hãm mình ăn năn và sám hối để chiến đấu trước mọi cám dỗ và rồi sẽ chiến thắng như Chúa Giêsu, để cũng được chia sẻ vinh quang với Người, đúng như Lời Chúa trong bài đọc 2, Thánh Phaolô xác quyết: “Những ai được Thiên Chúa ban ân sủng dồi dào và cho trở nên công chính, thì sẽ được sống và được thống trị với Người”.

58.       Chiến đấu để đừng sa cơn cám dỗ--Lm. Joshepus Quang Nguyễn

Hôm nay chúng ta bước vào Chúa Nhật thứ 1 Mùa Chay. Mùa chay kéo dài 40 ngày. Con số 40 tượng trưng cho một cuộc khởi đầu mới: lụt đại hồng thủy 40 đêm ngày; 40 năm dân Do Thái đăng trình trong sa mạc để tiến về Đất Hứa; 40 ngày 40 đêm ngôn sứ Elia đi bộ về núi Hôrép để lãnh nhận sứ mạng tái lập giao ước. Và Chúa Giêsu làm cuộc hành trình cá nhân 40 đêm ngày trong hoang địa để sau đó bắt đầu một cuộc xuất hành mới dẫn dân mới về Đất Hứa là Quê Trời. Bốn mươi ngày cũng là hình ảnh của cuộc đời mỗi người chúng ta. Thật vậy, như Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay, sau khi chịu phép rửa, liền được Thần khí đẩy vào sa mạc chịu Satan cám dỗ, chúng ta cũng vậy, sau phép rửa tội liền bắt đầu chiến đấu với các cám dỗ.

Chúa Giêsu là Chúa cũng không thoát khỏi cơn cám dỗ nhưng Ngài đã chiến đấu và chiến thắng cơn cám dỗ nhờ Ngài liên lỉ lựa chọn giữa ý Cha và ý Người. Trong bài Tin mừng chúng ta vừa nghe hôm nay, thánh sử Mátthêu nói về việc Chúa Giêsu chiến thắng cám dỗ. Ma quỷ đã cám dỗ Chúa Giêsu điều gì? Thưa, ma qủy đã tìm cách lôi kéo Chúa Giêsu quay lưng lại với Chúa Cha; khước từ sống vâng phục thánh ý Chúa để được thoả mãn cơn khát – đói và thèm muốn xác thịt và tinh thần của mình. Cụ thể, qủy đã hướng mở cho Chúa một tương lai đầy hứa hẹn không chỉ có của ăn dư đầy từ những hòn đất hòn đá cũng biến thành của ăn, từ sỏi đá cũng thành cơm, mà vượt xa hơn nữa là nắm gọn trong tay thiên hạ, kẻ hầu người hạ và thừa hưởng mọi vinh hoa lợi lộc trần gian. Năm xưa trong vườn địa đàng nó đã thắng ông bà nguyên tổ, khi nó đưa ra những lời dụ dỗ đầy ngọt ngào, đầy hấp dẫn, nhưng hôm nay, màn trình diễn này đã hoàn toàn thất bại bởi Người Con duy nhất của Thiên Chúa là Ðức Giêsu, Ngài không những đã khước từ những lời mời mọc của ma quỷ nhưng còn cho ma quỷ nhận ra rằng không có gì cao qúy hơn là được sống trong tình nghĩa với Thiên Chúa, sống trong sự quy phục Thiên Chúa, vì “Người ta sống không nguyên bởi bánh, nhưng còn bởi mọi lời do miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4).

Tuy ma quỷ đã thất bại với Chúa Giêsu, nhưng nó vẫn dùng những chiêu thức đó để tấn công con người hôm nay. Trước hết nó gieo vào lòng ta mối nghi ngờ Thiên Chúa, về lòng thương xót và quan phòng của Thiên Chúa. Nó mở ra cho chúng ta một sự so sánh, tính toán thiệt hơn và cuối cùng là đưa ra phương tiện để quyến rũ chúng ta là: danh vọng, tiền tài, địa vị, thú vui. Kết quả là nhiều người vì ham tiền, ham lợi lộc đã trở thành tay sai cho ma qủy, không chỉ mình làm điều ác mà còn lôi kéo, dẫn dụ nhiều người khác đi vào con đường tội lỗi. Ma qủy đã thành công khi sai khiến chúng ta làm sự dữ, là những điều trái với luân thường đạo lý như: trộm cắp, đánh nhau, hận thù ghen ghét, tự cao tự đại .. . Ðó là những mối tội đã gây nên biết bao đau khổ cho chính mình và cho những người xung quanh. Chẳng hạn, ngày 28/1 vừa qua một vụ cướp của giết người gây chấn động thành phố Hồ Chí Minh đó là tên Nguyễn Công Bảo 15 tuổi giết nghệ sĩ cải lương Đỗ Linh để cướp tài sản. Đau đớn thay cho xã hội nay đó là kẻ giết người chưa đến tuổi thành niên!

Hôm nay khởi đầu Mùa Chay, chúng ta chiêm ngắm Chúa Giêsu bị ma quỷ cám dỗ, Giáo hội mời gọi chúng ta ý thức về thân phận tội lỗi của mình và sức mạnh của ma quỷ luôn rình rập để lôi kéo chúng ta xa rời Thiên Chúa, đi trong tối tăm của đam mê lầm lạc. Vì thế, chúng ta luôn phải sám hối và tin vào tình yêu của Chúa. Sám hối để nhận ra sự khiếm khuyết của mình mà cầu xin ơn Chúa bổ túc những thiếu sót của chúng ta. Sám hối để canh tân đời sống sao cho phù hợp với Tin Mừng của Chúa. Sám hối để chúng ta nhận ra sự giới hạn của kiếp người để nhờ ơn Chúa giúp chúng ta sẽ hoàn thiện con người của mình nên thánh thiện như Cha trên trời là Ðấng hoàn thiện. Vì thế, Thánh Phêrô khẳng định: “Khi chúng ta Lãnh nhận phép rửa, không phải là được tẩy sạch vết nhơ thể xác, mà là cam kết với Thiên Chúa sẽ giữ lương tâm trong trắng, nhờ sự phục sinh của Đức Giê-su Ki-tô, Đấng đang ngự bên hữu Thiên Chúa sau khi đã lên trời, đã bắt các thiên sứ và toàn thể thần minh phải phục quyền”.

Ước gì qua Lời Chúa hôm nay, xin cho mỗi người chúng ta biết luôn cầu xin Thiên Chúa gìn giữ chúng ta khỏi sa chước cám dỗ. Biết cầu xin để Người hằng gìn giữ chúng ta khỏi những cuộc tấn công của sa tan, khỏi những phản bội của sự yếu đuối của chính chúng ta và xin Người ban cho chúng ta đủ sáng suốt và sức mạnh để chống lại và khỏi sa chước cám dỗ trong suốt Màu Chay và cuộc đời chúng ta. Amen.

59.       Liên hệ--Lm. Vũ Đình Tường

Chương đầu sách Sáng Thế Ký tường thuật sự việc Chúa tạo dựng con người phỏng theo hình ảnh Chúa. Trình thuật cho biết từ nguyên thuỷ Chúa lấy bùn đất tạo nên con người và thở hơi vào lỗ mũi ban Thần Khí Chúa cho con người. Nhờ Thần Khí đó mà con người có sự sống.

Nguyên việc sáng tạo cũng đủ cho biết con người có quan hệ rất mật thiết với vũ trụ do Chúa tạo dựng. Đây là lí do chính giải thích tại sao con người lại có khuynh hướng yêu mến, quyến luyến trần thế.

Nguyên do

Ngoài ra, thân xác con người bởi đất mà ra. Con người nhận biết mình là bụi tro và sau cuộc đời khổ ải này sẽ trở về bụi tro. Nói cách khác thân xác con người là một phần của vũ trụ do Chúa tạo thành. Yêu thích vật chất, của cải thế gian chính là yêu thích cái cội nguồn thân xác trần thế của chính mình.

Chúa phán cho nhân loại con người hãy làm chủ chim trời, cá biển và những sinh vật trên mặt đất. Con người thi hành giáo huấn tích cực đến độ cạnh tranh, tranh nhau làm chủ và ngay cả tàn sát nhau để được quyền làm chủ trên đất, biển và không gian. Thực ra con người được mời gọi làm quản gia, chứ không phải là chủ gia. Nhiệm vụ của quản gia là bảo quản, coi sóc, bảo vệ, canh tác và hưởng thành quả của lao tác. Đòi làm chủ vượt quá quyền hạn của quản gia. Mầm mống của phản loạn chống lại chủ nhân vũ trụ, chống lại Đấng sáng tạo ra vũ trụ. Mình Chúa làm chủ tất cả. Mọi người đều là quản gia, công nhân của vườn nho Chúa.

Con người nhận biết của cải, vật chất trần thế rất thực tiễn. Hữu dụng cho cuộc sống và thoả mãn những nhu cầu con người. Chính những gì trái đất cung cấp làm con cho người trở nên thèm khát và muốn chiếm đoạt, chiều theo lòng ham muốn của cải.

Đam mê

Khuynh hướng đam mê của cải, chức tước tác động mãnh liệt cho một số thành phần vì họ khát khao có chúng. Với họ bao nhiêu vật chất cũng chưa vừa, sống bao lâu cũng chưa đủ. Vì ham của cải, vật chất trần thế nên họ chối bỏ Đấng sáng tạo vũ trụ. Đơn giản nhất là chối bỏ Ngài hiện hữu, để thay Ngài làm chủ vũ trụ. Từ đó họ tự do xưng mình là chủ mọi loài, kể cả sự sống. Tự trao trong tay quyền ban phát sự sống cho người khác. Để ai sống người đó sống, bắt ai chết người đó chết. Quả là lộng quyền, lộng ngôn. Ngày nào đó họ cũng chết, không cứu được mình. Phúc Âm vạch rõ ma quỉ cầm đầu kẻ lộng quyền, lộng ngôn khi nó hứa cho Đức Kitô vinh quang phú quí trần thế. Nó không có gì để cho ngoại trừ gian dối, lừa gạt. Chính lừa gạt, gian dối này mà nó hứa cho cả những gì nó không có. Điều ngạc nhiên là có người tin lời hứa hão huyền. Sẵn sàng gây chiến với anh em. Dùng thủ đoạn đối xử với nhau. Thủ đoạn đi chung với chém giết, thủ tiêu, khai trừ. Chết chóc, khổ đau, goá bụa, con côi, phát sinh từ lòng tham, từ đam mê làm chủ sinh ra.

Vũ trụ do Chúa tạo dựng là nơi con người sống và là nơi cung cấp nguồn thực phẩm cho thân xác. Vì thế con người cố gắng làm chủ càng nhiều của cải càng tự tin. Họ tin vật chất bảo vệ sự sống vì nó nuôi và làm đẹp thân xác. Chúa trao quyền cho con người làm chủ chim trời cá biển và mọi sinh vật trong mặt đất. Lời chúc phúc này chung cho mọi người, không riêng cho một cá nhân, tập thể nào. Mọi cố gắng tranh giành cho riêng mình, tập thể mình đều sai. Tranh chấp, bất hoà và tàn sát lẫn nhau vì của cải, vật chất; danh vọng, chức tước vì thiếu ơn Chúa và sa vào cạm bẫy, chước cám dỗ của satan.

Cám dỗ

Ma quỉ biết rõ lịch sử hình thành nhân loại ra sao. Bởi đất mà ra nên chúng dùng miếng ăn, hoa mầu ruộng đất và vinh quang phú quí trần thế cám dỗ con người. Cả ba chước cám dỗ đều có chung mục đích là lo cho thân xác: thực phẩm nuôi thân, mong nổi tiếng và lắm vàng, nhiều bạc. Vừa có tiếng vừa có miếng quả là một thách đố lớn. Tiếng và miếng đều đến từ môi miệng. Ma quỉ dậy con người quên đi con tim và nhắm vào hầu bao và bao tử. Chúng cố tình làm ngơ sự sống Chúa ban cho con người vì mục đích chúng là bóp nghẹt sự sống trường sinh.

Đức Kitô

Đức Kitô nhắc cho ma quỉ biết ngoài phần thân xác ra Chúa còn in dấu ấn tình yêu Ngài vào trong con tim ta. Nhờ dấu ấn tình yêu này mà con người có sự sống. Khi tạo dựng con người bằng bùn đất. Bùn đất đó chưa có sự sống. Sự sống chỉ xuất hiện khi Chúa thở hơi vào hình bụi đất đó. Từ đó bụi đất có sự sống do Chúa ban. Vì thế đừng quá lo lắng cho thân xác bụi đất mà hãy chú trọng vào sự sống trường sinh, cõi lòng con người. Đức Kitô nhắc con người ta sống không chỉ bởi cơm bánh mà còn do lời Chúa nữa. Cơm bánh cần cho thân xác; Lời Chúa cần cho tâm linh. Cơm bánh nuôi thân xác; Lời Chúa nuôi tâm linh.

Ngôn ngữ của môi miệng không mang lại sự sống; ngôn ngữ của con tim nối kết tình Chúa, tình người. Thiếu ngôn ngữ của con tim mọi sự sẽ trở về hư vô. Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro, khi qua đời thân xác cũng sẽ trở về nguồn gốc của chúng là bụi tro. Sự sống trường sinh đến từ Chúa sẽ trở về với Chúa. Vì phát xuất từ Chúa nên tâm linh ví như cành cần thường xuyên liên kết với thân là Chúa để nhận sự sống, được thánh hoá hầu sống mạnh khoẻ, tinh tuyền.

Đức Kitô xua đuổi ma quỉ và nhắc cho chúng biết Thiên Chúa có quyền bắt chúng phải tùng phục Ngài. Ngài nhắc con người cần để ý, lưu tâm đến phần tâm linh nhiều hơn vì đó là sự sống trường sinh. Thần khí đó không bao giờ chết. Một là sống thảnh thơi trong tình yêu Chúa. Hai là lạc xa tình yêu Chúa. Bị lạc nó sống trong đau khổ, khắc khoải, nửa sống nửa chết, vì nó luôn muốn tìm về cội nguồn mà không được.

mục lục
 

60.       Cám dỗ

Bấy giờ ma quỷ đem Chúa Giêsu lên nóc đền thờ Giêrusalem, cao cách mặt đất chừng bốn mươi mét, rồi bảo Chúa nhảy xuống, biểu diễn tài nghệ để người ta khâm phục, ca tụng. Như vậy là ma quỷ muốn cám dỗ Chúa về tính tự phụ tự cao, thích hư danh và thích phô trương ưu thế của mình. Đây cũng là một điểm yếu của con người. Lịch sử cổ kim đã ghi lại đầy dẫy những con người mang bệnh “muốn làm lớn”, muốn trở thành “mặt trời” để kẻ khác xoay quanh mình. Chẳng hạn, vua Babilon đã từng tuyên bố: “Ta sẽ lên trời, trên các vì sao của Thiên Chúa, ta sẽ bắc ngai ta, ta sẽ ngự trên núi Tao phùng, nơi bồng lai cực bắc, ta sẽ lên chót vót các tầng mây, ta sẽ đồng hàng với thượng đế”. Cũng vậy, ông Xêda, khi chưa lên ngôi hoàng đế Lamã, đã nói một câu phần nào trở thành kinh điển cho hậu thế: “Thà làm số một trong một làng nhỏ bé hẻo lánh bên xứ Gôn (Gaule), còn hơn làm số mười một ở kinh đô Lamã”. Và ngày nay, hằng năm, trên thế giới có xuất bản cuốn Ghi-nét (Guiness), sách ghi các kỷ lục thế giới: người nào chạy nhanh nhất, sống lâu nhất, ăn nhiều nhất, cao lớn nhất, có râu xịn nhất… nghĩa là chỉ những ai số một ở một lãnh vực nào đó mới được ghi tên vào cuốn sách ấy để hậu sinh biết. Từ ngày có cuốn Ghi-nét này, nhiều người đã cố gắng lập kỷ lục kỳ cục cốt chỉ để nổi danh, để thế giới biết tiếng. Đó, chúng ta thấy, bản tính con người muốn thần thánh hóa mình mà lại được ma quỷ thổi phồng lên nữa, thì còn gì bằng. Vậy Chúa có mắc bẫy của ma quỷ không? Không, ma quỷ muốn Chúa nổi danh sớm hơn chương trình đã định, và muốn Chúa nổi nang như một tài tử, một nhà làm xiếc có tài để dân Do thái tôn lên bậc thầy, và như vậy là làm trật được mục đích cứu rỗi nhân loại. Ý đồ thâm hiểm là như thế. Nhưng một lần nữa, Chúa dùng lời Kinh thánh để phản công lại ma quỷ: “Ngươi chớ thử thách Chúa là Thiên Chúa của ngươi”. Ma quỷ lại thất bại.

61.       Cám dỗ

Có hai người buôn ngọc quí gặp nhau tại một sa mạc vắng vẻ. Người nào cũng muốn khoe sự giàu sang của mình bằng cách, trong lúc chuyển hàng từ lưng lạc đà xuống, làm bộ đánh rơi những viên ngọc của mình. Thế là chẳng ai bảo ai, cả hai đều cúi xuống nhặt những viên ngọc ấy, rồi trao lại cho khổ chủ và không ngớt ca tụng sự giàu sang của nhau.

Một người mục tử theo dõi thái độ của họ, bèn cười thầm trong bụng. Ông bắt một con bê béo làm thịt, rồi mời cả hai người lái buôn đến dùng bữa với mình. Khi rượu đã sưởi ấm cõi lòng, người mục tử mới đem câu chuyện của mình ra mà kể lại cho hai người lái buôn cùng nghe:

Trước kia tôi cùng là một người buôn ngọc quí như hai ông. Thế rồi một ngày nọ, khi băng qua sa mạc, tôi bị cuốn tung trong một cơn lốc xoáy. Gió mạnh đến nỗi cuối cùng tôi đã bị lạc mất đoàn lạc đà và những người cùng đi với tôi.

Lang thang giữa sa mạc, tôi không còn biết đâu là phương hướng để trở về. Đến lúc kiệt sức vì đói lả, tôi mở cái túi mà tôi vẫn mang theo bên mình. Tôi hy vọng có thể tìm thấy một chút nước hay một mẩu bánh. Thế nhưng, ngón tay run rẩy của tôi chỉ chạm tới những đồ vật mà lúc bấy giờ tôi đã chán ngán, đó là những hạt ngọc quí mà trước kia tôi đã từng nâng niu.

Từ câu chuyện trên, chúng ta đi vào đề tài chia sẻ hôm nay: Vậy đâu là cơn cám dỗ, đâu là thần tượng của mỗi người chúng ta?

Thánh Kinh kể lại rằng: Giũa lúc lang thang trong sa mạc, dân Do Thái đã gom góp tất cả vàng bạc và nữ trang để đúc thành một con bò, rồi quì gối sụp lạy nó. Về sau, việc thờ phượng con bò vàng ấy còn được tái diễn nhiều lần, mỗi khi dân Do Thái từ bỏ Thiên Chúa để tìm đến với những thần minh khác của các dân tộc chung quanh.

Sự bất trung này thường kéo theo những thảm họa mà họ phải gánh chịu. Đất nước họ thì bị ngoại bang chiếm đóng, bản thân họ thì bị đi lưu đày với một kiếp sống lầm than cực khổ.

Thờ lạy con bò vàng, đó cũng là cơn cám dỗ triền miên của nhân loại. Nó không phải chỉ là việc khước từ Thiên Chúa, mà còn là việc khước từ chính bản thân mình.

Thực vậy, khi con người loại bỏ Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống, để chạy theo những thần tượng giả trá, thì con người cũng đánh mất chính bản thân. Và ở bất cứ thời đại nào, chúng ta cũng thấy có những con bò vàng mà con người quì gối thờ lạy và dám hy sinh cả mạng sống mình vì chúng

Những con bò vàng của thời đại mới là tiền tài, danh vọng, quyền lực và lạc thú… Càng chạy theo những thần tương giả trá này, con người càng chuốc lấy cho mình khổ cực. Bởi vì có tiền của nào khả dĩ lấp đầy túi tham của lòng người. Có danh vọng nào khả dĩ thỏa mãn được tự ái không biên giới của con người. Có quyền bính nào khả dĩ mang lại cho con người sự bình an đích thực. Có lạc thú nào khả dĩ làm cho con người được hạnh phúc.

Mùa Chay là mùa của sa mạc, là mùa của thử thách và cám dỗ, nhưng đồng thời cũng là mùa của ơn sủng, là mùa của tình thương và kết hiệp mật thiết với Chúa. Những cố gắng chúng ta thực hiện từng ngày sẽ giúp chúng ta định hướng lại cuộc đời và xác định lại xem đâu là hạnh phúc và đâu là giá trị đích thực chúng ta cần phải theo đuổi trong cuộc sống hôm nay? Đâu là lý tưởng của cuộc đời và đâu là chỗ đứng của Chúa trong tâm hồn chúng ta.

Trái đất xoay quanh mặt trời thế nào, thì cuộc đời chúng ta cũng phải xoay quanh Thiên Chúa như vậy. Chiếc kim địa bàn luôn hướng về phương bắc, thì bản thân chúng ta cũng phải hướng về Thiên Chúa như vậy. Chúng ta chỉ sống với Ngài và chỉ làm vinh danh cho Ngài, như lời Đức Kitô đã xác quyết:

- Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi và phải thờ phương một mình Ngài mà thôi.

62.       Là người thật và là Thiên Chúa thật

Trước khi thuật lại hoạt động và việc giảng dạy của Chúa Giêsu, các thánh sử muốn chúng ta hiểu rõ hơn Ngài là ai. Chúa Giêsu không phải là một nhân vật lịch sử trong số nhiều nhân vật khác; người ta sẽ không gợi lại một chuỗi lịch sử giữa hàng trăm nhân vật khác. Người ta sắp nói đến một ai đó tuyệt đối duy nhất và về một biến cố đảo lộn lịch sử đến độ từ nay về sau người ta sẽ nói một sự kiện nào đó xảy ra “Trước Giêsu Kitô” và “Sau Giêsu Kitô”.

Đó là lý do tại sao đã có tiếng chuông này: “Lúc bấy giờ Chúa Giêsu xuất hiện!”. Và việc tỏ bày thiên tính lúc chịu phép rửa cùng với sự mạc khải phi thường này: “Đây là Con Ta”. Anh thanh niên 30 tuổi này, anh thợ mộc tầm thường người Nazarét này là Con Thiên Chúa! Nhưng tức thì tiếng nói của quỷ dữ vang lên suốt những thế kỷ ở nơi nào người ta nói về Giêsu: “Nếu Ngài là Con Thiên Chúa...”. Đó là tiếng đồn nghi ngờ.

Đó cũng là tiếng nói của chúng ta. Chúng ta khó thích ứng với Chúa Giêsu. Chúng ta không thực sự sống với Ngài theo cách của Ngài. Chúng ta thường lơ là đối với Ngài, ít tin chắc vào Ngài. Và đột nhiên, theo kiểu của Satan, chúng ta bắt Ngài chứng minh quyền lực của Ngài: “Xin Chúa làm cái này cho con, thay đổi cái nọ, tỏ mình ra nhiều hơn nữa, chế ngự thế giới cho tốt hơn. Nếu Ngài thật sự là Con Thiên Chúa”. Như vậy, khi chúng ta là quỷ đối với Chúa Giêsu, thì chúng ta cũng là quỷ đối với chính chúng ta, chúng ta mất cơ may sống điều gì đó với Ngài. Một ngày kia Ngài đã phải nói với Phêrô: “Hỡi Satan, hãy cút đi!” (Mt 16,23). Phêrô không muốn Chúa Giêsu phải đau khổ và phải chết. Chúng ta muốn Chúa Giêsu như thế nào? Chúng ta xen vào lời này điều gì, một lời có thể là ca tụng hoặc quỷ quái: “Vì Ngài là Con Thiên Chúa?”

Không bao giờ chúng ta chú ý đủ đến Chúa Giêsu của Phúc Âm. Chính vì điều này mà các Phúc Âm đã được viết ra, để cùng chiêm ngắm và suy niệm, chúng ta càng có thể sống mầu nhiệm này: Thiên Chúa ở trong một con người. Bản văn nổi tiếng viết về ba cám dỗ trước hết là để làm sáng tỏ con người của Chúa Giêsu. Ta đừng vội tìm trong đó những cuộc đấu tranh của chính chúng ta. Chắc chắn chúng có trong đó, vì rằng Chúa Giêsu là mẫu mực của chúng ta nơi mọi sự. Nhưng chúng ta trước hết hãy xét đến cuộc đấu tranh của Ngài đã, chúng ta sẽ biết được nhiều điều về Ngài.

Trước khi phát hiện Ngài qua thái độ và lời nói của Ngài, Ngài cho chúng ta thâm nhập vào trong con tim của Ngài, nơi mà một con người thực hiện những lựa chọn quyết định. Chúa Giêsu như thế nào lúc bị cám dỗ thì Ngài sẽ như vậy suốt cuộc đời công khai của Ngài, không gì lay chuyển được. Do đó tầm quan trọng của đoạn văn này không chỉ đơn giản là một khúc dạo đầu mà là một cuộc đấu tranh triệt để trong đó chúng ta khám phá ra sức mạnh của một con người trong sức mạnh của Chúa Giêsu.

Phải, Ngài là Con Thiên Chúa, nhưng cũng là người thật, và chúng ta khó lòng chấp nhận Ngài. A! Nếu chúng ta có thể bịa ra Chúa Giêsu! “Vì Ngài là Con Thiên Chúa, Ngài có thể làm được tất cả”. Không, Ngài không thể làm được tất cả, không hơn gì chúng ta; những câu trả lời trong cuộc cám dỗ chứng tỏ Ngài thuộc “thân phận con người”. Ngài sẽ sống trọn cuộc sống thực của con người bị hạn hẹp và chuốc lấy thất bại.

Mặc dầu có sự yếu đuối, sự yếu đuối thực sự của con người, Ngài sẽ chiến thắng bởi vì Ngài hoàn toàn phó thác vào Cha Ngài. Chiêm ngắm Chúa Giêsu chính là được nâng lên với Chúa Cha và bước vào niềm hy vọng. Trước giờ phút hoang mang cuộc khổ nạn, Phúc Âm tức khắc muốn cho chúng ta một mẫu mực thân hữu với Chúa Giêsu: chúng tôi hay lui tới một kẻ chiến thắng. Vào lúc đen tối nhất, Phúc Âm nói: “Hãy tin tưởng!”

Chúa Giêsu là người tin vào Chúa Cha và có sứ mạng khắc sâu vào trí não chúng ta cũng niềm tin đó: tin vào Cha chúng ta ở trên trời. Đó là điều mà các câu trả lời ngắn, chắc chắn và dứt khoát của Ngài cho ta thấy. Ngài là Con (Thiên Chúa), vâng, và với tư cách là Con, Ngài chờ đợi tất cả nơi Cha. Nhưng Ngài vất bỏ ý tưởng của Satan: cám dỗ sử dụng quyền lực của Thiên Chúa cho riêng Ngài, cho cái đói, cho vinh quang của riêng Ngài. Còn tệ hơn nữa là cho vinh quang của Satan! Ngài chỉ tìm cách vâng theo dự định của Cha, và chính như thế mà Ngài mạc khải Cha cho chúng ta: điều mà Thiên Chúa muốn sẽ nói cho chúng ta biết Thiên Chúa là như thế nào.

Cuộc đấu tranh chống Satan làm chúng ta khám phá ra nơi Chúa Giêsu sự khôn ngoan Lời Chúa và sự tuyệt đối trong niềm tin của Ngài: con người sống vì Thiên Chúa, con người không thử quyền năng của Thiên Chúa và con người chỉ tôn thờ Thiên Chúa mà thôi. Có được ba xác tín này. Chúa Giêsu có thể tiến bước trên những con đường khó khăn nhất, cuộc sống của Ngài sẽ không được bảo vệ và dầu vậy cuộc sống của Ngài sẽ vinh quang. Chúng ta sẽ khám phá ra chính sự trộn lẫn giữa cuộc sống khó khăn và cuộc sống khải hoàn này khi đọc sách Phúc Âm. Chúng ta sẽ biết được làm thế nào một con người có thể là Con Thiên Chúa: là người thật và là Thiên Chúa thật.

63.       Satan

Thánh Phaolô đã khuyên nhủ chúng ta: Anh em hãy cầm lấy khí giới của Thiên Chúa mà chống cự với ma quỷ, vì đây là một cuộc chiến đấu chống lại với thủ lãnh của thế gian.

Lời khuyên nhủ này, cho đến ngày hôm nay, vẫn không mất đi giá trị của nó. Thực vậy, ma quỷ hay Satan không phải là một nhân vật huyền thoại hoang đường để hù dọa con nít. Sự hiện diện và quyền năng của chúng là một tín điều căn bản của Kitô giáo.

Bài Tin mừng hôm nay đã để lại một dấu ấn sâu đậm. Ma quỷ đã dùng ba phương tiện để tấn công Chúa Giêsu, Giáo hội và cá nhân mỗi người chúng ta.

Trước hết là Chúa Giêsu.

Thánh Phaolô đã viết: Đức Kitô cần phải nên giống anh em trong mọi hoàn cảnh, nhờ đó Ngài trở thành vị Thượng tế đầy lòng thương xót và trung thành trước tôn nhan Thiên Chúa, cốt để xá tội cho dân chúng.

Chính Ngài cũng đã từng bị thử thách, cũng đã từng bị cám dỗ, nên Ngài có dư tình thương để cảm thông với chúng ta và có dư quyền năng để giúp đỡ chúng ta, như chúng ta thường nói: Có đau khổ thì mới dễ dàng cảm thông với người khổ đau vì đoạn trường ai có qua cầu mới hay.

Nơi hoang địa, ma quỷ đã xuất hiện để cám dỗ Chúa Giêsu. Cơn cám dỗ thứ nhất được coi như là bình thường, bởi vì đói thì phải ăn, khát thì phải uống. Đói khát và no thỏa là những cảm giác rất tự nhiên. Chúa Giêsu có quyền làm phép lạ, nhưng Ngài đã không làm. Sau này Ngài mới làm để nuôi sống dân chúng qua phép lạ bánh hóa nhiều. Ngài không lợi dụng quyền năng để thủ lợi, bởi vì Ngài luôn chu toàn thánh ý Chúa Cha hơn là làm dịu bớt cơn đói khát của riêng tư.

Tiếp đến, ma quỷ đã gợi lên sự kiêu ngạo, đòi Chúa Giêsu phải thực hiện những việc phi thường cho bản thân mình. Thế nhưng, Chúa Giêsu thì khác. Ngài không muốn được người ta ca tụng, cũng không muốn được người ta tuôn đến chỉ vì những dấu lạ cho thỏa tính tò mò. Và thế là Ngài đã không chiều theo lời xúi giục của ma quỷ.

Sau cùng, ma quỷ đã dùng tới tham vọng cá nhân. Chúng sẽ cho Ngài mọi vương quốc trần gian, nếu Ngài quì gối xuống thờ lạy chúng. Đây chính là một ý đồ nham hiểm. Thế nhưng, Chúa Giêsu đã dứt khoát:

- Hãy cút đi, hỡi Satan.

Tiếp đến là Giáo hội.

Thực vậy, qua dòng thời gian ma quỷ cũng đã tấn công Giáo hội. Đây là một sự thật đã được Chúa Giêsu nói trước cho các môn đệ:

- Satan đòi sàng các con như sàng gạo.

Thế nhưng, Chúa Giêsu luôn ở với Giáo hội để nâng đỡ chở che va đem lại chiến thắng:

- Trên đá này, Thầy sẽ xây Giáo hội của Thầy và các cửa hỏa ngục sẽ không thắng nổi.

Sau cùng là cá nhân mỗi người chúng ta.

Kinh nghiệm cho thấy: con người qua dòng thời gian vẫn không thay đổi là mấy, nên ma quỷ cho tới ngày hôm nay vẫn dùng những độc chiêu cũ, đó là đói khát, tham vọng và uy quyền để cám dỗ. Ba khuynh hướng này đã làm đổ biết bao nhiêu máu và nước mắt trong dòng lịch sử.

Thánh Phêrô với kinh nghiệm bản thân cũng đã nhắc nhở chúng ta phải đề cao cảnh giác: Ma quỷ như sư tử lượn quanh tìm mồi cắn xé. Vì thế hãy tỉnh thức và luôn bước đi dưới sự soi dẫn của Chúa.

Kể từ khi Adong Eva sa ngã, con người luôn hướng chiều về tội lỗi. Nhưng kể từ Chúa Giêsu, con người sẽ chiến thắng tội lỗi. Bây giờ là lúc Ngài xét xử trần gian và thủ lãnh trần gian đã bị đánh bật ra ngoài. Chúa Giêsu đã chiến thắng ma quỷ. Chúng ta hãy bắt chước Ngài, chiến đấu một cách quyết liệt trước mọi cơn cám đỗ, để rồi chúng ta luôn trung thành cùng Chúa và cũng sẽ được chiến thắng như Ngài.

64.       Cám dỗ

Chàng thanh niên vừa lên 18 tuổi khi giết viên cảnh sát. Trước khi tuyên án, quan tòa đã hỏi anh có muốn nói điều gì không. Bằng một giọng nức nở, anh đã nói lên một sự thật kín đáo chưa bao giờ tiết lộ: “Thưa quan tòa, tôi rất ân hận vì việc tôi đã làm. Tất cả mọi sự đã bắt đầu khi tôi ăn cắp một đô la trong bóp đựng tiền của mẹ tôi. Rồi tôi ăn cắp hai đô, năm đô, rồi 10 đô, và mỗi lần số tiền ăn cắp cứ tăng lên. Tôi đã bắt đầu lấy trộm đồ dùng của nhà trường và cửa hàng tạp hóa. Một ngày nọ, tôi đã gia nhập vào một nhóm du đãng. Sau cùng chúng tôi quyết định ăn cướp ngân hàng. Đó là khi tôi bắn ông cảnh sát chết. Tất cả mọi sự đã bắt đầu khi tôi ăn cắp một đô la trong cái bóp đựng tiền của mẹ tôi.

Đây chính là câu chuyện diễn tả cơn cám dỗ đã ảnh hưởng đến đời sống của chúng ta như thế nào. Một cách rất chậm chạp và từ từ, nó đã làm cho chúng ta đi vào con đường sai lạc và tội lỗi. Bài Phúc âm hôm nay, diễn tả rất chi tiết cơn cám dỗ của Chúa Giêsu sau bốn mươi ngày ăn chay, cầu nguyện. Suy niệm về cơn cám dỗ của Chúa Giêsu, văn hào Dostoievesky đã viết rằng ba cơn cám dỗ được diễn tả trong Phúc âm thống trị toàn thể lịch sử nhân loại và vạch ra những mâu thuẫn đối nghịch trong bản năng của mỗi người chúng ta.

“Nếu là Con Thiên Chúa, hãy khiến những hòn đá này biến thành bánh”: Cơn cám dỗ về bánh nói lên cái ước muốn căn bản nhất, bản năng sinh tồn của con người. Thân xác với những sự khát khao thèm muốn luôn đòi hỏi phải được nuôi nấng, chiều chuộng và vỗ về.

Sau đó ma quỷ đưa người lên nóc đền thờ: “Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy gieo mình xuống đi…” Con người thường muốn quên đi những điều kiện sinh sống giới hạn của mình, muốn tránh khỏi thực tại phũ phàng. Họ muốn cất cánh bay lên cõi thần tiên bằng men bia rượu, thuốc lá, á phiện, thuốc kích thích… Ngay cả trẻ con cũng say mê những chuyện thần tiên, mộng mị, và muốn làm siêu nhân, thần thánh. Tất cả đều nói lên cái bản năng đối kháng lại những giới hạn của cuộc sống nhân sinh.

Sau cùng, ma quỷ lại đưa Chúa Giêsu lên đỉnh núi cao xem thấy mọi nước thế gian cùng vinh quang của chúng và nói: “Nếu ông sấp mình thờ lạy tôi…” Bản năng thống trị, cái “ý chí quyền lực” nằm sẵn trong mỗi người chúng ta. Người ta thường muốn cai trị và sai khiến những người yếu hơn mình. Bắt đầu từ tội nguyên tổ muốn ngang bằng Thiên Chúa, bạo lực lan tràn trên khắp thế giới.

Ba cơn cám dỗ của Chúa Giêsu đều đã bắt đầu bằng chữ “nếu”. Chúng khởi sự bằng một lý luận với những lý do có vẻ chính đáng, hợp lý và đáng ao ước để tấn công vào những đòi hỏi của bản năng con người Giêsu. Tuy là ba cơn cám dỗ, nhưng vẫn chỉ là một. Bởi trọng tâm của vấn đề chính là gieo rắc sự khủng hoảng của niềm tin. Chúa Giêsu bị cám dỗ nghi ngờ về căn tính Con Thiên Chúa của chính mình. Cả ba Phúc âm, Matthêu, Marcô và Luca, đều mô tả cơn cám dỗ ngay sau khi Chúa Giêsu chịu phép rửa ở sông Giocđan, và có tiếng từ trời phán: “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”. Ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu quay lưng lại với sứ mạng đã nhận được từ nơi Chúa Cha.

Cơn cám dỗ của Chúa Giêsu cũng giống như cơn cám dỗ của ông Adong và bà Eva trong bài đọc thứ nhất, trích từ sách Sáng Thế Ký. Ma quỷ gieo sự nghi ngờ, và mất niềm tin nơi những kẻ được gọi là con cái Thiên Chúa. Qua bản năng ăn uống thèm khát của thể xác, nó khơi dậy bản năng phản kháng bất tuân lệnh Chúa, và sau cùng, con người sa ngã ở “ý chí quyền lực”, bản năng đòi bá chủ và thống trị vì muốn ngang hàng với Thiên Chúa.

Sau khi chịu phép rửa tội để trở nên một Kitô hữu, chúng ta dấn thân vào đời với nhiều thử thách của niềm tin. Ở đó chúng ta phải chịu nhiều cám dỗ. Những cám dỗ của chúng ta đều là những thử thách của niềm tin, của căn tính người Kitô hữu, con cái Thiên Chúa, môn đệ Chúa Giêsu.

mục lục
 

65.       Cám dỗ

Trong một khu phố nơi thường có những chiếc xe hơi phóng rất nhanh qua những con đường yên tĩnh gây nguy hiểm cho trẻ em, người già và khách bộ hành qua lại, những người dân cư ngụ tại đây rất lo lắng cho tính mạng của thân nhân và chính họ. Họ họp nhau lại, làm đơn thỉnh nguyện lên trạm cảnh sát, yêu cầu cảnh sát phải thường xuyên tuần tiễu trong khu vực và phạt những tài xế vượt quá tốc độ ấn định. Bởi đó, cảnh sát phải chấp hành theo lời yêu cầu của người dân trong vùng. Vào ngày đầu tiên, cảnh sát bắt được năm tài xế chạy quá tốc độ. Tuy nhiên, tất cả năm tài xế này đã nổi giận vì hình như cả năm người đều đã ký tên trên thỉnh nguyện thư yêu cầu phải áp dụng luật giao thông và phạt gắt gao những ai đã vi phạm.

Biết mình là những con người yếu đuối. Giáo Hội dùng Mùa Chay để giúp chúng ta ăn năn sám hối tội lỗi, và ý thức về ơn gọi của mình hơn. Chúng ta là ai? Sống để làm gì? Có mục đích gì? Hy vọng của ta là gì? Có những người mà thánh Phaolô gọi là: “Những người sống đối nghịch với thập giá của Đức Kitô”, “Chúa của họ thờ là cái bụng, và cái họ lấy làm vinh quang lại là cái đáng hổ thẹn. Họ là những người chỉ nghĩ đến những sự thế gian”, vì thế, “chung cục của họ là sự diệt vong”. Chúng ta có phải là những người này không? Chúng ta có là một người Kitô hữu đích thực, người công dân của Vương Quốc Thiên Chúa đang sống và tuân giữ những luật lệ yêu thương của Người, thờ phượng một mình Thiên Chúa và phụng sự Người không?

Theo gương chiến thắng của Chúa Giêsu trong cơn cám dỗ, các nhà tâm lý đạo đức thường khuyên chúng ta những điều thực hành như sau:

1. Không bao giờ đối chọi một mình với cơn cám dỗ.

Cần phải cầu nguyện. Cuộc đời của Chúa Giêsu từ lúc nhập thể cho đến lúc lên trời luôn được các thiên thần bao quanh và thờ lạy, vì Ngài luôn liên kết với Thiên Chúa Cha. Nhờ cầu nguyện Chúa Giêsu đã không cô đơn một mình, nhưng “được Thánh Thần hướng dẫn”. Nhờ cầu nguyện chúng ta được liên kết với sức mạnh của Thiên Chúa và với các thánh trên trời.

Đừng để ma quỷ tấn công bạn một mình. Trước khi xa cách Thiên Chúa, người ta thường bị cám dỗ rằng mình không cần đến người khác giúp đỡ, hay cho rằng những người đi nhà thờ đi lễ chỉ là những người đạo đức giả, hoặc nghĩ rằng bạn cũng có thể là một người Kitô hữu tốt mà không cần phải đến nhà thờ. Cô lập hóa là chiến lược của ma quỷ. Bởi Thiên Chúa không cứu rỗi một cách riêng lẻ những ai thiếu liên kết. Hãy liên kết chặt chẽ với gia đình của Thiên Chúa là Giáo Hội.

2. Đừng đùa giỡn với cám dỗ.

Nó rất nguy hiểm và chết người. Chúng ta thường nghĩ rằng cám dỗ phải lén lút và rón rén đến cửa sau nhà chúng ta. Có thể là như vậy nhưng không hẳn. Nhiều khi nó đến ngay trước cửa nhà. Chúng ta biết đó là sai và không nên làm. Nhưng chúng ta tự nhủ: đâu có sao, nhằm nhò gì, đâu có ai biết. Hay tệ hại hơn, chúng ta lại tự biện minh rằng thực sự đâu có gì là sai. Con người có một tài năng vô cùng khéo léo để lý lẽ và biện minh cho cái cách mình phạm tội. Hãy nhận diện ra sự nguy hiểm của cám dỗ ngay khi nó mời gọi và quyết định dứt khoát.

3. Hãy nương tựa vào Chúa mà chống trả với cơn cám dỗ.

Chúa Giêsu đã dựa vào sức mạnh của Chúa Thánh Thần và Lời của Thiên Chúa để đối đáp với ma quỷ. Ngoài những nhu cầu vật chất, con người còn cần đến những nhu cầu tinh thần, những truyền thống tốt đẹp, và những kho tàng thiêng liêng mà Thiên Chúa đã ban cho nhân loại như Công đồng Vatican II đã khuyên dạy trong Hiến Chế Gaudium et Spes, đoạn 86.

Thiên Chúa muốn chúng ta có đời sống tốt đẹp, làm việc lành thánh thiện, bác ái yêu thương, để cảm nghiệm sự trọn vẹn hoàn hảo của cuộc sống, chứ không phải chỉ sống dựa vào những lời hứa trống rỗng và dối trá của ma quỷ. Do đó, Ngài luôn giúp đỡ chúng ta chống lại cơn cám dỗ, và nhất là việc biết quay trở về với Ngài sau khi đã lỡ sa ngã phạm tội. Ở cuối bài Phúc âm hôm nay, Thánh Kinh viết: “Và các thiên thần tiến lại, hầu hạ Người”. Các thiên thần ở đó để giúp đỡ Ngài cũng như giúp đỡ chúng ta. Hãy tin tưởng rằng Thiên Chúa của chúng ta là Thiên Chúa của tình yêu thương nhân hậu. Một Thiên Chúa biết rõ sự yếu đuối và thất bại của chúng ta, nhưng vẫn yêu thương chúng ta.

Có một nhóm người leo núi chuyên nghiệp. Đang khi leo lên lưng chừng núi, họ gặp một ông lão đốn củi với cây rìu trên vai. “Ông lão đi đâu vậy?” những người leo núi hỏi ông. “Ta leo lên đỉnh núi để chặt cây về sửa lại nhà”. “Nhưng tại sao ông lại phải leo lên tới đỉnh núi làm gì?” họ nghi ngờ hỏi lại. “Có rất nhiều cây gỗ lớn ở xung quanh đây, leo lên cao làm gì cho tốn sức!” “Ta biết chứ”, ông lão nói, “nhưng ta cần một loại gỗ cứng và tốt, nó chỉ mọc trên những đỉnh núi cao nhất, nơi đó những cây gỗ quý đã bị thử thách và dẻo dai chịu đựng được thời tiết nắng mưa gió bão. Càng mọc trên cao, cây gỗ càng cứng chắc”.

Thiên Chúa muốn chúng ta là những cây gỗ quý cứng cáp và mạnh mẽ để phục vụ Thiên Chúa trong đức tin, đức cậy và đức mến. Hãy gắn bó chặt chẽ với nhau, tham dự các buổi thờ phượng đạo đức thường xuyên của Giáo Hội, tránh né mọi dịp cám dỗ khi xảy đến, và đổ đầy tâm trí chúng ta Lời Chúa. Được như vậy chúng ta sẽ đứng vững như Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta đã chịu cám dỗ của ma quỷ và đã chiến thắng.

66.       Nếu bạn không làm, thì ai?

Giáo sư đại học Abraham Maslow là người nổi tiếng về các tác phẩm khoa học xã hội thường hay hỏi thử các sinh viên của ông như: ai trong các anh chị sẽ là nhà văn nổi tiếng? là Phanxicô Khó Nghèo? là nhà nhân chủng vĩ đại như Albert Shweitzer? Khi gặp những câu hỏi khúc mắc như thế thì các sinh viên thường hay rụt rè và xầm xì với nhau. Nhưng nhà tâm lý gia nổi tiếng ấy thường nói với họ rằng đó không phải là những câu hỏi vu vơ mà thật sự ông ta có ý như thế và muốn các sinh viên trả lời thành thật. Ông nói: "Nếu các anh chị không làm thì ai sẽ làm đây"?

Cũng thế, trong một khía cạnh nào đó khi chúng ta tụ họp để nghe công bố Lời Chúa, chúng ta cũng phải đối diện với những câu hỏi như vậy; như chúng ta thường nghe các tác giả Tân Ước lập đi lập lại với chúng ta là: chúng ta hiện hữu không phải là do những cơ may thay đổi mù mờ; chính tình yêu Thiên Chúa đặt để chúng ta ở đây là một phần trong chương trình của Ngài để làm hoàn hảo chương trình tạo dựng của Ngài; bởi mỗi một người là một cá thể riêng biệt nên mỗi người được ban tặng một cuộc sống để sống và một công việc để thực hành mà mỗi một người một khác nhau; bất kể chúng ta là ai, chúng ta đều có một cơ hội sống để xây dựng thế giới mà chúng ta đang sống; mọi người trong chúng ta đều có một cơ hội sống để làm giàu cho đời sống tha nhân, mà họ cũng giống như chúng ta là những tác phẩm riêng biệt của Thiên Chúa tạo thành; và trong sự đáp trả tình yêu Thiên Chúa là Đấng đã ban sự sống cho chúng ta, mỗi người chúng ta có một cơ hội sống để "chiến thắng sự dữ bằng sự tốt lành" (Rom 12:21).

Chúa Giêsu đã gồm tóm tất cả những điều ấy trong bài Tin Mừng hôm nay. Ma quỷ đã ra sức cám dỗ Ngài mạnh mẽ để Ngài từ bỏ sự sống mà Thiên Chúa đã ban cho Ngài là "chiến thắng sự dữ bằng sự tốt lành". Ma quỷ xúi giục Đức Giêsu quên đi bản tính và chối bỏ chức năng của Ngài là Đấng Thiên Sai. Nhưng sau khi ma quỷ trưng bày toàn thể thế giới trước mặt Chúa Giêsu thì Ngài đã trả lời cách đơn giản và tuyệt vời là: "Satan hãy cút đi, vì ngươi phải thờ Chúa là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng sự một mình Ngài mà thôi" (Mt 4:10).

Cũng như Chúa Giêsu khi phải đối diện vói những cám dỗ của ma quỷ thì Ngài đã tự do lựa chọn tự đặt Ngài dưới Luật Thiên Chúa và sống đúng như vậy; thì giờ đây sự tự do lựa chọn ấy cũng là của chúng ta.

Hôm nay, Chúa Giêsu đang hỏi các bạn, "Ai trong các con sẽ là vị đại thánh đây?" Bất kể quí vị có ngại ngùng hay trốn lánh thế nào đi nữa thì đây vẫn không phải là câu hỏi vô ý thức hay tầm phào, mà thật sự Chúa Giêsu có ý hỏi các bạn như thế. "Con sẽ là một vị đại thánh chứ? Con sẽ mang lấy trong thân mình con tất cả các chức năng của Thân Mình Mầu Nhiệm Chúa Kitô chứ? Con sẽ tự chọn cho mình trở thành máng chuyển Tình Yêu Thần Linh xuống cho tha nhân chứ? Nếu không là con, thì ai sẽ làm đây?"

67.       Cám dỗ

Con người ngay từ buổi đầu được dựng nên, đã bị cám dỗ và con người đã sa ngã trong cơn cám dỗ ấy. Lịch sử của dân Do Thái, từ sa mạc cho đến miền đất hứa là một chuỗi những bất trung không ngừng. Là người tín hữu, chúng ta không xa lạ gì với những thử thách và cám dỗ, bởi vì chính Chúa Giêsu cũng đã trải qua cái kinh nghiệm sống động ấy. Với những cám dỗ gặp phải, Chúa Giêsu cho chúng ta thấy mức độ dấn thân làm người của Người, đồng thời tăng thêm sức mạnh để chúng ta lướt thắng những gian nguy thử thách giữa lòng cuộc đời.

Con đường cứu độ của Chúa không phải là một con đường trải thảm, không phải là một con đường với những hoa thơm cỏ lạ, nhưng là một con đường đấu tranh đầy cam gọ, đầy lựa chọn. Những cơn cám dỗ Chúa Giêsu đã gặp phải là của cải, danh vọng và quyền lực. Đó cũng là những cám dỗ muôn thuở của con người, cũng như của bản thân chúng ta.

Tuy nhiên điều đã trở thành niềm tin, và cũng là bài học cho chúng ta, đó là Chúa Giêsu đã chiến thắng những cám dỗ nói trên. Người đã có những chọn lựa của Người đứng trước những cảnh huống đòi phải chọn lựa. Thực vậy, trước cơn cám dỗ về của ăn, Người đã trả lời: Người ta sống không nguyên bởi bánh mà còn bởi những lời do miệng Thiên Chúa phán ra. Trước cám dỗ về quyền lực, Người đã khẳng định: Hỡi Satan, ngươi phải thờ lạy và phụng sự một mình Thiên Chúa. Và Người cũng đã có câu trả lời dứt khoát khi Satan cám dỗ Ngài về sự ỷ lại có tính cách thách thức Thiên Chúa.

Tin Mừng còn cho thấy Người đã chọn lựa không phải bằng những lời tuyên bố suông, mà là bằng chính mạng sống của Người. Người đã phải trả giá cho điều Người lựa chọn bằng chính cái chết nhục nhã trên thập giá. Sự chọn lựa của Chúa Giêsu cũng phải là sự lựa chọn của mỗi người chúng ta. Không chấp nhận miếng ăn ngon, nhà cao cửa rộng, tiền bạc đầy túi, địa vị cao sang bằng cách gian tham, bóc lột và chà đạp kẻ khác. Phải biết chia sẻ và giúp đỡ người khác với tâm tình tôn trọng phẩm giá và quyền lợi của họ. Phải biết sử dụng địa vị và quyền hành của mình hầu góp phần xây dựng cho xã hội này, cho giáo xứ mỗi ngày một tốt đẹp hơn. Có vượt qua cám dỗ như thế, thì rồi chúng ta mới được chia sẻ phần vinh quang phục sinh với Ngài.

68.       Người ta sống

Người ta sống không nguyên bởi bánh.

Chúa Giêsu người đã nói câu đó, không phải là một kẻ mơ mộng hoặc chỉ sống bằng những lý tưởng cao đẹp, hoặc đã có dư ăn dư mặc để có thể dễ dàng lên mặt dạy đời về sự tầm thường của vật chất. Ngài hiểu rõ giá trị của đồng tiền bát gạo vì đã khó nhọc làm ăn nuôi sống gia đình. Ngài biết rằng có thực mới vực được đạo, bằng chứng là có lần Ngài đã phải nuôi ăn cho một đám đông đói khát sau những ngày tìm đến với mình để được nghe giảng dạy. Ngài cũng biết rằng bần cùng sinh đạo tặc, bởi vì Ngài đã thường xuyên lui tới với những đám người khốn khổ nhất của xã hội, biết rõ hoàn cảnh đời sống của họ. Thế nhưng Ngài vẫn nhất định không để cho nhu cầu thiết yếu và căn bản ngự trị trên các nhu cầu khác của con người. Ngài nhất định không coi của cải vật chất là tất cả đến nỗi phải làm bất cứ cách nào cho có được.

Người ta sống không nguyên bởi cơm bánh.

Có một thời cách đây không lâu, chúng ta ngơ ngác không hiểu tại sao thanh niên Âu Mỹ lại chán chường, nổi loạn, phá phách hay làm những chuyện điên rồ, có vẻ vô nghĩa, khi mà họ đã có thừa mứa mọi tiện nghi hưởng thụ. Sở dĩ như thế vì lớp thanh niên này có mọi thứ, nhưng lại thiếu lý tưởng, thiếu lẽ sống, thiếu cái gì cao cả để mà vươn lên. Thời ấy, chúng ta nghe, nhưng vẫn cảm thấy đó là những điều hơi xa lạ và viễn vông. Bây giờ, khi nhìn thấy một lớp trẻ sống thực dụng, không lý tưởng, bất chấp đạo nghĩa, đặc biệt là những hạng con ông cháu cha trong xã hội, thì chúng ta mới thực sự thấm thía. Cha ông chúng ta vốn thường dạy: Tốt danh hơn lành áo. Chết vinh hơn sống nhục. Ở đời muôn sự của chung, hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi. Còn giới trẻ hôm nay thì đã phản ứng ngược lại.

Thầy giáo kể lại câu chuyện về cha Maximilien Kolbê, người đã tình nguyện chết thay cho một bạn tù, là người cha còn trẻ trong gia đình, bị Đức quốc xã giam cùng trại với cha. Vị linh mục nói: Tôi già rồi nếu có sống thì cũng không có lợi ích và cần thiết bằng người cha gia đình này. Nghe xong, một cậu học trò đã phê bình một câu sắc như nhát chém: Sao mà ngu thế.

Ngoài cơm bánh, chúng ta còn đói khát rất nhiều thứ khác, chẳng hạn như đói khát sự thật, đói khát tình thương, đói khát tự do, đói khát phẩm giá, đói khát lòng kính trọng, đói khát kiến thức, đói khát lẽ sống và lý tưởng.

Chúng ta cần phải giúp cho bản thân cũng như cho người khác, để chúng ta cùng nhau vươn lên, vươn lên mãi, cho đến khi gặp được nguồn chân thiện mỹ mới thôi.

69.       Cám dỗ trong đời thường

Sống kiếp con người nơi trần thế này, ai trong chúng ta cũng thường gặp những thách đố và cám dỗ trong cuộc sống. Có nhiều người ý thức và nhẹ nhàng vượt qua, nhưng cũng có rất nhiều người đã rơi vào những cạm bẫy của ma quỷ và trở thành kẻ nô lệ của chúng một cách đáng thương. Vấn đề đặt ra cho chúng ta bây giờ là làm sao có thể vượt qua những cám dỗ đó. Đâu là sức mạnh và trợ lực an toàn cho chúng ta?

Chúng ta đang bước vào Chúa nhật thứ I Mùa Chay, mùa dành riêng cho việc kêu gọi con người hãy ăn năn sám hối và trở về với Thiên Chúa để nhận lãnh lòng thương xót và ơn tha thứ của Ngài.

Bài Tin mừng hôm nay cho chúng ta một mẫu gương tuyệt vời về sự chiến đấu trước những cơn cám dỗ đụng chạm trực tiếp đến những nhu cầu thiết yếu và phổ biến nhất của con người. Mẫu gương đó chính là Đức Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa làm người. Trước khi khởi đầu sứ mạng rao giảng Tin mừng, Ngài đã được dẫn vào sa mạc để chịu ma quỷ cám dỗ. Có lẽ có rất nhiều ý nghĩa xung quanh vấn đề này, nhưng có lẽ chúng ta thấy được nhất là ý nghĩa nêu gương của Chúa Giêsu qua những cơn cám dỗ mà Ngài đã chịu. Ma quỷ rất gian xảo và tinh vi trong mọi cố gắng nhằm quyến dụ con người đi vào con đường chết, trở thành những kẻ chống đối Thiên Chúa hay thử thách Thiên Chúa. Đức Giêsu Kitô, Người Con vẹn toàn của Thiên Chúa đã chiến thắng Ma Quỷ và vạch trần những âm mưu xảo trá của chúng vì chúng vốn là cha của những kẻ gian trá.

Cơm áo bạc tiền luôn là nổ băn khoăn và lo lắng của biết bao nhiêu con người. Cuộc sống bận rộn suốt ngày đêm cũng chỉ xoay quanh vấn đề này. Người còn nghèo khó thì muốn cố gắng làm sao để có đủ cơm ăn áo mặc. Người khá giả một chút thì muốn giàu có hơn. Còn người đã giàu có rồi thì tìm cách làm sao để giữ vững cơ nghiệp của mình, tìm cách hưởng thụ và làm sao để cho danh tiếng của mình vang xa, cho thiên hạ nể nang mình... Có thể nói, không ai tìm thấy thoả mãn với những nhu cầu vật trong cuộc sống này. Chính vì lý do này mà con người dễ dàng rơi vào những cơn thèm khát mang tính danh, lợi, thú do ma quỷ giăng mắc khắp nơi. Khắp nơi đều nghe thấy con người kêu khổ: nghèo cũng khổ, giàu cũng khổ, cũng khóc như ai. Như vậy hạnh phúc đích thực không có nơi trần gian này, mà chỉ tồn tại nơi Thiên Chúa mà thôi.

Có một anh nông dân rất nghèo, làm việc vất vả suốt ngày quanh năm nhưng cơm không đủ ăn, áo chẳng đủ mặc. Rồi anh nghe người ta đòn rằng, ở trên núi có một thiền sư pháp thuật cao lắm, ông có thể làm cho người nghèo trở nên giàu có dễ như trở bàn tay. Thế là anh nông dân này bèn hỏi han đường sá để tìm đến với vị thiền sư đó. Cuối cùng thì anh cũng gặp được vị thiền sư tài giỏi ấy. Anh liền bày tỏ với vị thiền sư nổi khổ tâm của anh và ước nguyện được giúp cho thoát khỏi cảnh nghèo túng. Vị thiền sư nói: "tưởng chuyện gì khó chứ chuyện ấy thì quá dễ. Nhưng mà không được, vì nó nguy hiểm lắm". Anh nông dân ấy nói: Chỉ có cái nghèo mới nguy hiểm và tôi chỉ sợ cái nghèo thôi. Ngoài ra tôi không sợ gì nữa cả.

Cuối cùng thì vị thiền sư cũng bằng lòng làm theo yêu cầu của anh ta và căn dặên: "Đây ta truyền cho ngươi câu thần chú này. Mỗi lần ngươi đọc câu thần chú này thì lập tức có một con quỷ hiện ra và nó sẽ làm tất cả những gì ngươi sai khiến nó. Nhưng hãy nhớ. Khi nó hiện ra rồi thì ngươi phải có cái gì đó cho nó làm, nếu không nó sẽ vặn cổ ngươi đó". Thế là anh nông dân nghèo đó hí hửng ra về mang theo câu thần chú mà anh cố gắng nhớ trong đầu. Về đến nhà, anh liền niệm câu thần chú ấy, và lập tức có một con quỷ hiện ra để sẵn sàng chờ lệnh của anh. Anh liền bảo nó xây cho anh một toà lâu đài lộng lẫy vào hạng bậc nhất thế giới. Tưởng đâu mấy tháng mới xong, không ngờ chỉ có 3 phút là xong. Anh liền bảo nó đi tìm cho anh một cô mỹ nữ về làm vợ, vì trước đây chẳng có ai thèm lấy anh. Tưởng mấy ngày mới xong, nào ngờ cũng chỉ có 2 phút là xong. Anh liền bảo nó dọn cho anh một bữa ăn ngang hàng với các bậc vua chúa trần gian. Tưởng mấy tiếng đồng hồ mới xong, ai ngờ chỉ có 1 phút là xong. Lúc này anh ta mới sợ hãi và cuống cuồng lên vì biết lấy gì mà sai nó làm nữa đây. Con quỷ liền thúc giục anh ra lệnh cho nó làm, nếu không nó sẽ vặn cổ anh ngay đấy. Anh nông dân sợ hãi quá liền sai nó đưa anh ta đi gặp vị thiền sư ngay. Khi gặp được vị thiền sư thì anh khóc lóc thảm thiết và nói lên nổi sợ hãi của anh. Vị thiền sư mới nói với anh: "Ta đã nói với anh rồi, nó nguy hiểm lắm mà anh không chịu nghe ta. Thôi ta chỉ cho ngươi cách này là ngươi hãy về nhà và sai nó ngồi vuốt đuôi chó cho thẳng ra. Thế là con quỷ đó ngồi vuốt đuôi con chó cho đến vĩnh cửu!

Chúng ta hay tưởng tượng và cho rằng ước mơ của mình và của con người trong cuộc đời này nó lớn lắm. Nhưng quay đi quẫn lại cũng chỉ là chuyện làm sao tôi được giàu có, được ăn sung mặc sướng, được vợ đẹp con ngoan mà thôi. Nó không lớn như chúng ta tưởng đâu! Vì thế, nếu chúng ta không biết làm cho cuộc đời của mình có những ước mơ cao thượng hơn chuyện cơm áo bạc tiền thì chúng ta quả là những con người đáng tội nghiệp ở trần gian này!

Ma quỷ vì hiểu rõ những suy tính và ước muốn của con người là chỉ quanh quẩn trong những chuyện như thế, nên chúng không ngừng cám dỗ con người làm sao có thật nhiều của cải, hưởng thụ thật nhiều, cố tạo uy quyền cho mình thật nhiều... bất chấp những thủ đoạn gian ác và nguy hiểm.

Chúng ta hãy nhìn vào gương của Chúa Giêsu để học cùng Ngài và xin Ngài giúp chúng ta biết cách chiến đấu và chiến thắng trước những cơn cám dỗ tinh vi và nguy hiểm của ma quỷ trong cuộc sống đời thường của chúng ta. Phương thế đế chúng ta có thể chiến thắng với những mưu chước của ma quỷ là hãy hướng về Thiên Chúa, kiếm tìm thánh ý Thiên Chúa trong cuộc đời này như Đức Giêsu đã nêu gương cho chúng ta. Hãy cảnh giác với việc lạm dụng Lời Chúa hay giải thích sai lệch Lới Chúa để đi tìm những điều nhằm thoả mãn cho mình.

Có rất nhiều người mở miệng ra là nói Lời Chúa nhưng chỉ toàn tìm những câu Lời Chúa nghe có vẻ là lạ rồi giải thích theo ý của mình và cuối cùng là dẫn anh đến một cuộc sống hoàn toàn sai lệch. Ma quỷ trong khi cám dỗ Đức Giêsu cũng không ngừng trích dẫn Lời Chúa hầu giăng lưới chụp bắt Đức Giêsu và làm cho Đức Giêsu trở thành người thách thức Thiên Chúa và nghi ngờ Thiên Chúa. Nhưng Đức Giêsu đã tỉnh thức trước những mưu chước đó và đã chiến thắng cách vẻ vang nhờ Ngài áp dụng Lời Chúa cách đúng đắn.

mục lục
 

70.       Cám dỗ.

Adong Eva được Thiên Chúa đặt ở vườn địa đàng, sống trong hạnh phúc và tình nghĩa với Chúa. Hai ông bà không biến đến đau khổ, bệnh tật và chết chóc. Trái lại hai ông bà là những người bạn,là những người con của Thiên Chúa bởi vì mỗi khi chiều xuống, Ngài thường hiện ra đàm đạo với hai ông bà. Chính vì vậy, mà quỷ đã ghen tương và muốn phá huỷ cái thế cân bằng hài hoà ấy. Nó đã cám dỗ hai ông bà về tội kiêu ngạo, muốn trở nên bằng Thiên Chúa. Và rồi hai ông bà đã nghe theo lời quyến rủ đường mật ấy, phản bội cùng Thiên Chúa qua hành động giơ tay bứt trái cấm mà ăn, để rồi phải cúi đầu nhận lãnh hình phạt của đau khổ và chết chóc. Và tệ hại hơn cả là đã làm mất đi tình nghĩa với Thiên Chúa, làm mất đi ơn thánh tức là sự sống của Ngài trong tâm hồn. Cái hậu quả thảm khốc này được truyền cho nhân loại trong suốt dòng thời gian.

Thế nhưng rất may mắn cho chúng ta, bởi vì Thiên Chúa là Đấng nhân từ và giàu lòng thương xót, Ngài không muốn để chúng ta sống trong sự đau khổ và tuyệt vọng, vì thế ngay sau khi hai ông bà sa ngã, Ngài đã hứa ban cho nhân loại một Đấng cứu thế, tức là Đức Kitô. Ngài sẽ đến để sửa lại những hậu quả thảm khốc do tội Adong gây nên, Ngài sẽ đến để nối lại nhịp cầu cảm thông giữa trời và đất, giao hoà chúng ta lại với Thiên Chúa. Bởi đó, trong đêm thánh vọng phục sinh, chúng ta đã gọi tội Adong là tội hồng phúc vì nhờ đó mà chúng ta có được Đấng Cứu thế.

Cũng trong chiều hướng ấy thánh Phaolô đã viết: Bởi một người mà tội lỗi đã đột nhập vào thế gian, và cùng với tội lỗi là sự chết. Thì cũng vậy, bởi một người mà sự công chính đã ngự trị trên thế gian, và cùng với sự công chính là sự sống. Sự sống này được chuyển thông cho hết thảy mọi người. Ba chữ "bởi một người" đã trở nên một điệp khúc được lặp đi lặp lại. Thực vậy, bởi một người mà nhân loại đã bị dẫn vào vòng tội lỗi, nhưng đồng thời cũng bởi một người mà nhân loại được dẫn vào miền đất sống. Thánh Phaolô đã đưa ra sự tương phản giữa Adong và Chúa Giêsu. Adong thì kiêu ngạo, còn Chúa Giêsu thì khiêm nhường. Adong thì sa ngã, còn Chúa Giêsu thì chiến thắng. Kết quả là Adong thì dẫn đến sự chết, còn Chúa Giêsu thì dẫn đến sự sống. Và thánh Phaolô đã kết luận: Nơi nào tội lỗi ngập tràn thì ân sủng lại càng tràn ngập hơn.

Qua đoạn Tin Mừng vừa nghe, chúng ta nhận thấy Satan đã cám dỗ Chúa Giêsu cũng với cái chiến thuật mà nó đã dùng để dụ dỗ hai ông bà nguyên tổ. Từ của ăn vật chất, đến khát vọng kiêu căng muốn thử thách Thiên Chúa và trở nên ngang hàng với Ngài.

Chúa Giêsu đã chiến thắng và nêu gương cho chúng ta. Bởi đó mỗi khi gặp phải những cám dỗ và thử thách, chúng ta hãy xin Chúa nâng đỡ, để chúng ta cũng sẽ chiến thắng, hầu nhờ đó mà trung thành với Chúa mãi mãi.

71.       Cám dỗ thời nay

Cám dỗ là một trong những thực tại khó nhận biết nhất trong cuộc sống của mỗi người chúng ta. Khó nhận biết là vì nó vô hình vô dạng, vì nó muôn màu muôn vẻ. Nguy hiểm hơn thế nữa là vì nó rất êm ái, dịu dàng và nó lại rất phù hợp với bản năng và sở thích của mỗi người chúng ta.

Bài Phúc Âm hôm nay ghi nhận ba cơn cám dỗ mà Chúa Giêsu đã phải chịu, Thật ra, ba cơn cám dỗ này là đại diện tiêu biểu cho tất cả các cơn cám dỗ thường ngày của mỗi người chúng ta. Nó bao gồm ba lãnh vực mà có lẽ con người quan tâm nhiều nhất đó là: tiền tài, danh vọng và quyền lực.

1. Cơn cám dỗ thứ nhất: Hoá đá thành bánh.

Nhiều người nghĩ rằng, cơn cám dỗ này chỉ có thể xảy ra với Chúa Giêsu chứ làm sao mà cám dỗ chúng ta được. Vì chúng ta làm sao mà hoá đá thành bánh được? Thưa không. Hơn bao giờ hết, cơn cám dỗ này thường xuyên đeo bám chúng ta, không những thế nó còn được tinh vi hoá một cách đa dạng và phong phú. Nó len lỏi vào trong cuộc sống chúng ta với đủ mọi thứ hình thức mời gọi hấp dẫn, với những lý lẽ rất thuyết phục, nó được đội lốt dưới những sự việc xem ra rất đạo đức. Ai trong chúng ta chẳng muốn "ngồi mát mà ăn bát bát vàng", muốn có được đủ mọi thứ mà không phải lao động vất vả, muốn Chúa làm phép lạ cho ta khỏi phải cực nhọc. Tệ hơn nữa, đôi khi chúng ta còn tham lam vơ vét, bóc lột hoặc là chèn ép anh em để tích luỹ, làm giàu cho một mình chúng ta. Muốn biến hoá tất cả tài sản cua người khác thành của chúng ta. Đó chính là cơn cám dỗ hoá đá thành bánh thời nay của mỗi người chúng ta.

2. Cơn cám dỗ thứ hai: Nhảy từ trên nóc đền thờ xuống.

Đền thờ lúc đó là nơi tập trung rất nhiều người, nếu nhảy từ trên nóc xuống mà không hề hấn gì, chắc chắn mọi người sẽ trầm trồ thánh phục và khen ngợi. Danh tiếng sẽ nổi nang lừng lẫy.

Chúng ta cũng vẫn thường bị cám dỗ nhảy từ trên nóc đền thờ xuống mỗi khi chúng ta sống phô trương. Đây cũng chính là căn bệnh của thời đại. Người ta đua nhau phô trương. Phô trương tài cán, phô trương bằng cấp, phô trương thành tích, phô trương tiền của, phô trương thế lực, thậm chí phô trương cả thân thể...

Không ít người đã bỏ ra hàng trăm triệu cho một bữa tiệc sinh nhật, mua chiếc điện thoại với giá 120 triệu, kinh khủng hơn có người còn dám bỏ ra 20 triệu đô để thực hiện chuyến du lịch lên cung trăng... Tất cả những điều này với mục đích gì nếu không phải là muốn chứng tỏ mình là người giàu sang, sành điệu, làm cho người đời kính nể, thán phục. Hay nói cách khác là để lôi kéo sự chú ý về mình. Đó là cơn cám dỗ về danh vọng.

3. Cơn cám dỗ thứ thứ ba: Bái lạy quỷ sẽ có được quyền lực.

Cơn cám dỗ thứ ba này nghe có vẻ lộ liễu, trắng trợn, xem ra khó mà thuyết phục được ta. Vì chẳng ai muốn bỏ Chúa để bái lạy ma quỷ đâu. Nhưng trên thực tế thì khác, nhiều khi chúng ta vẫn bái lạy ma quỷ mà chúng ta không biết hoặc chúng ta biết mà chá chẩn làm ngơ như không biết vậy, để lương tâm khỏi bị cắn rứt.

Thật vậy, nhiều người công giáo khi buôn bán vẫn đặt tượng thần tài trong góc nhà, vẫn cúng bái ông địa để được ăn nên làm ra. Nhiều người vẫn đi xem bói toán, vẫn coi ngày coi tháng, vẫn tin dị đoan nhảm nhí. Nhiều người vẫn phủ nhận mình là người công giáo để được thăng quan tiến chức. Như vậy một cách nào đó chúng ta đã gạt Chúa ra một bên và bái lạy ma quỷ rồi.

Mùa chay là mùa sám hối, hãy mau trở về với Chúa vì Chúa đang chờ đợi từng người chúng ta. Lời Chúa hôm nay là một nhắc nhở rất đúng lúc, là một cảnh báo khẩn thiết cho chúng ta. Nhiều khi chúng ta cũng bận rộn mải mê trong vòng xoáy của xã hội, với những trói buộc của tiền tài danh vọng và quyền lực mà chúng ta không nhận ra, chúng ta cứ nghĩ đó là những chuyện thường tình, bởi vì ai cũng làm như vậy mà chứ có phải mình tôi đâu. Tôi không làm thì người khác cũng làm... Chúng ta cũng thường đưa ra những lý do rất thuyết phục cho những việc làm sai trái của chúng ta để rồi chúng ta cứ an tâm sống trong tội lỗi mà không biết.

Chúng ta hãy tha thiết xin ơn Chúa giúp chúng ta hồi tâm trở về với Chúa, và luôn luôn cảnh giác trước những mời gọi hấp dẫn của thế gian, trước những cơn cám dỗ của thời đại. Chúng ta hãy xét xem những cám dỗ nào đang trói buộc chúng ta và giúp ta can đảm nói "không" trước những cám dỗ đó như gương của Chúa Giêsu trong bài Phúc Âm hôm nay. Chúng ta hãy bắt chước Chúa Giêsu, dứt khoát:

 Không nghe theo ma quỷ để được thoả mãn nhu cầu cá nhân, mặc dù rất cần.

 Không tìm danh vọng để được tung hô, mặc dù nó nằm trong tầm tay.

 Không màng quyền lực để tránh khỏi thập giá, mặc dù rất dễ.

Nhưng một lòng vâng theo thánh ý Chúa Cha, cho dù có phải đau khổ và phải chết. Amen.

72.       Chiến thuật của ma quỷ qua trình thuật “trái cấm”--Lm. Giuse Đỗ Văn Thụy

Tin mừng Mt 6: 24-34: Chúa Giêsu đã chiến thắng oai hùng trong Hoang Địa, còn bà Eva đã thất bại thê thảm trong Vườn Địa Đàng. Tại sao bà Eva đã thất bại?...

Chúa Giêsu đã chiến thắng oai hùng trong Hoang Địa, còn bà Eva đã thất bại thê thảm trong Vườn Địa Đàng. Tại sao bà Eva đã thất bại? Chúng ta hãy theo dõi chiến thật của ma quỷ trong trình thuật "Trái Cấm".

Có lẽ không có trang Kinh Thánh nào mô tả cách rõ ràng chiến thuật của ma quỷ khi cám dỗ như trình thuật cám dỗ bà Evà. Cuộc cám dỗ này đã gây hậu quả tai hại cho toàn thể nhân loại. Chúng ta hãy khảo sát trình thuật này và từ đó rút ra một số kết luận quan trọng.

Con rắn nói với người đàn bà: "Có phải thực sự Thiên Chúa bảo bà không được ăn quả của bất cứ trái cây nào trong vườn không?" (St 3,1). Cho đến lúc đó, ma quỷ chưa cám dỗ người đàn bà nhưng cuộc đối thoại đã hoàn toàn nằm trong phạm vi vấn đề mà nó đã có sẵn trong trí. Ngày nay, ma quỷ vẫn luôn luôn dùng chiến thuật đó. Đối với những người hướng chiều về thú vui nhục dục, hoặc nghi ngờ chống lại đức tin, thì ma quỷ chỉ khơi gợi bằng những lời nói xa xôi và không cần xúi giục họ làm điều xấu.

Nếu ý thức được sự nguy hiểm thì linh hồn sẽ không dừng lại trong cơn cám dỗ, nhưng sẽ hướng ý nghĩ và trí tưởng tượng tới những vấn đề khác. Khi ấy, cám dỗ gặp trở ngại và linh hồn chiến thắng dễ dàng. Nhưng nếu linh hồn thiếu khôn ngoan mà đối thoại với cơn cám dỗ, thì sẽ bị sa vào bẫy.

Đây là lỗi của bà Evà, bà trả lời con rắn: "Chúng tôi được phép ăn quả trong vườn", nhưng Thiên Chúa đã nói: " Các ngươi được phép ăn quả cây trong vườn, còn quả cây ở giữa vườn, các ngươi không được đụng đến kẻo các ngươi phải chết" (St 3,2-3).

Linh hồn ý thức rằng Thiên Chúa nghiêm khắc ngăn cấm linh hồn thực hiện hành động đó, khơi dậy ước muốn đó, hoặc nuôi dưỡng tư tưởng đó. Linh hồn không muốn bất tuân lệnh Thiên Chúa, nhưng lại mất thời giờ gợi lại những bổn phận luân lý. Linh hồn có thể huỷ diệt cám dỗ ngay lúc ban đầu, không cần phải lo lắng, cân nhắc lý do tại sao phải làm như vậy.

Linh hồn đã nhường bước cho kẻ thù và bây giờ kẻ thù tập trung sức mạnh tấn công trực tiếp: "Nhưng con rắn nói với người đàn bà: 'Bà sẽ không chết, vì Thiên Chúa biết khi nào bà ăn nó thì mắt bà sẽ mở ra, và bà sẽ giống như Thiên Chúa, biết lành biết dữ “ (St 3,4-5).

Ma quỷ bày ra một tương lai đầy hấp dẫn. Hắn sẽ không nói với ta rằng, ta sẽ giống Thiên Chúa, nhưng hắn bảo ta sẽ được hạnh phúc nếu buông thả mình vào tội lỗi. Tên cám dỗ có thể thêm: "Trong bất cứ trường hợp nào, Thiên Chúa đầy lòng từ bi sẵn sàng tha thứ cho bạn. Hãy nếm thử trái cấm lần nữa đi. Bạn có nhớ kinh nghiệm trong quá khứ của bạn không? Lúc đó, bạn thú vị dường nào, và rồi bạn đã từ bỏ tội lỗi do lòng thống hối tức khắc cách dễ dàng như thế nào?".

Linh hồn vẫn có thời giờ rút lui vì ý muốn chưa ưng thuận, nhưng nếu không chấm dứt cuộc đối thoại, linh hồn sẽ có nguy cơ sa ngã. Sức mạnh dần dần suy yếu và tội được bày ra ngày càng hấp dẫn.

"Người đàn bà đã nhìn thấy trái ăn ngon, nhìn sướng mắt, và đáng thèm để được tinh khôn. Linh hồn bắt đầu dao động và bị xáo trộn mạnh. Nó không muốn xúc phạm đến Chúa, nhưng cám dỗ hấp dẫn đến nỗi, sau đó xảy ra một cuộc chiến đấu đôi khi diễn ra trong thời gian dài. Nếu linh hồn hết sức cố gắng và nhờ ảnh hưởng của ơn hiện sủng, quyết định trung thành với nhiệm vụ mình thì sẽ chiến thắng, nhưng thường một linh hồn bị dao động đến mức đó thì sẽ bước tới liều lĩnh phạm tội.

Vì thế bà đã hái lấy quả ăn, và cũng đã trao cho ông chồng ở cạnh bà và ông đã ăn (St 3,6). Linh hồn sa chước cám dỗ. Nó đã phạm tội và thường do gương mù hay do sự đồng loã, đã làm cho người khác phạm tội.

Khi vừa phạm tội, linh hồn ý thức ngay được sự lừa dối tai hại "và mắt cả hai đã mở ra và họ biết là họ trần truồng. Họ đã khâu lá và làm khố cho mình" (St 3,7). Bấy giờ, linh hồn ý thức được rằng mình đã mất tất cả. Nó thấy mình hoàn toàn trần trụi trước Thiên Chúa, mất ơn thánh sủng, mất hết các nhân đức thiên phú, không có ơn Chúa Thánh Thần, không có nơi ở cho Chúa Ba Ngôi. Nó đánh mất tất cả công trạng đã lập được trong suốt cuộc đời. Những gì còn lại là dối trá, đắng cay và tiếng cười chế nhạo của tên cám dỗ.

Ngay lúc đó, linh hồn nghe thấy tiếng nói khủng khiếp của lương tâm quở trách vì tội nó đã phạm: "Họ nghe thấy tiếng chân Chúa đi tản bộ trong vườn với gió hiu hiu thổi chiều hôm và họ đi núp mình khuất mặt Giavê Thiên Chúa giữa những cây trong vườn. Giavê Thiên Chúa gọi người đàn ông và phán với ông: "Ngươi ở đâu?" (St 3,8-9).Câu hỏi không lời đáp này cũng là câu hỏi mà lương tâm tội nhân đặt ra. Điều duy nhất tội nhân có thể làm là  quỳ gối xin Chúa thứ tha vì sự bất trung của mình và học từ kinh nghiệm đáng buồn này, để trong tương lai biết cách thế chống lại tên cám dỗ ngay từ giây phút đầu. Nhờ đó mới dễ dàng chiến thắng và được bảo đảm sống dưới cái nhìn yêu thương của Chúa[1]. Amen.

--------------------

[1] Jordan Aumann, Spirirual Theology (thần học về đời sống tâm linh) tập I, trg.249-251

73.       Chúa Nhật I Mùa Chay

Hôm nay cùng với Giáo Hội, chúng ta bước vào Mùa Chay. Mùa Chay kéo dài 40 ngày, tương ứng vời 40 ngày cầu nguyện và chay tịnh của Đức Giêsu trong sa mạc trước khi Người bắt đầu cuộc đời công khai rao giảng Tin Mừng.

Mở đầu Mùa Chay, Giáo Hội trình bày cho chúng ta thấy Đức Giêsu chịu ma quỷ cám dỗ. Mặc dù thật sự bị cám dỗ, nhưng Đức Giêsu luôn trung thành với Chúa Cha và với sứ vụ mà Cha Người giao phó.

Đời sống của chúng ta là một cuộc thử thách, là một cơn cám dỗ triền miên, từ ngày này qua ngày khác. Chúng ta sẽ gặp phải những khó khăn, chúng ta sẽ phải đương đầu với những quyến rũ, lôi cuốn hấp dẫn của ma quỷ. Vì thế, thử thách và cám dỗ là một cái gì gắn liền với bản tính nhân loại, nó làm thành thân phận của mỗi người chúng ta. Cùng nhìn lại những cơn cám dỗ Đức Giêsu, ta dễ dàng nhận thấy:

Khởi đầu ma quỷ đánh ngay vào nhu cầu vật chất, nó cám dỗ về cơm bánh là những nhu cầu thiết yếu nhất của con người. Thật vậy, con người chúng ta cần phải ăn uống và cần phải có những nhu cầu vật chất tối thiểu để sống. Điều đó không xấu. Nhưng chúng ta nhìn kỹ lại thì nhận thấy rằng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống dựa vào những nhu cầu vật chất của thân xác mà thôi. Nhiều khi chúng ta lo kiếm ăn, đến nỗi không còn nghĩa đến việc tìm kiếm những giá trị tinh thần và đạo đức nữa. Tôi lo đi làm việc kiếm tiền suốt ngày kể cả ngày Chúa Nhật không còn giờ để đọc kinh, cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, ngay cả việc tham dự thánh lễ Chúa nhật! Khi ma quỉ phóng đại nhu cầu, muốn cho Đức Giêsu tưởng rằng con người chỉ là vật chất, vật chất là tất cả đời sống, vật chất nên sống chỉ nhờ cơm bánh vật chất. Đức Giêsu đã chỉ cho chúng ta thấy: "Người ta không chỉ sống nhờ cơm bánh", vật chất không phải là tất cả, cơm bánh vật chất của trần gian là cần, nhưng còn có thứ cao hơn, nâng con người một bước cao hơn đó là bánh tinh thần của trời cao và nó cần thiết hơn. Vì thế, bên cạnh chăm lo của ăn vật chất, chúng ta cần phải chăm lo của ăn thiêng liêng cho phần tinh thần, linh hồn của chúng ta nữa. Đó chính là Lời Chúa và Mình Máu Người.

Kế đến chúng ta cũng dễ bị cám dỗ về danh vọng, về sự thành công trong cuộc sống. Đồng ý rằng thành công trong cuộc sống là một điều rất tốt và nên làm. Nhưng chúng ta thường bị cám dỗ chỉ sống để thành công, muốn thành công với bất cứ giá nào, mặc dù phải làm những chuyện không tốt như lừa dối, gian lận, chà đạp người khác... thành công để vênh vang, tự đắc, để giữ thể diện và thỏa mãn tự ái của mình. Chắc chắn Đức Giêsu không muốn chúng ta bị lạc vào đường cám dỗ như thế.

Cuối cùng, chúng ta dễ bị cám dỗ về quyền lực thống trị. Chúng ta muốn mình làm Vua thiên hạ, làm Vua của mọi người. Đôi khi chúng ta lại muốn ý kiến mình là quan trọng trong đám đông, mọi người phải nghe mình nói, ý kiến của tôi là số một, không còn ai hơn tôi cả...Thực tế mà nói, là con người, mỗi người trong chúng ta đều có một trách nhiệm, một quyền hành nào đó đối với gia đình hay trong xã hội, đúng hơn là một bổn phận mà mình phải chu toàn. Có quyền hành, có trách nhiệm là để phục vụ, để hoàn thành trách nhiệm và bênh vực công lý. Nhưng xem kỹ lại, chúng ta thấy mình thường bị cám dỗ là lẫn lộn giữa quyền hành và lòng tham vọng thống trị. Do đó, Lời Thiên Chúa còn vang vọng: "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa". Bái lạy có nghĩa ở đây là nhìn nhận mình là thần dân của Chúa, bổn phận mình là làm đẹp lòng Chúa, vừa ý Chúa, đó còn là làm sáng danh Chúa. Vì thế, trong Mùa Chay này, chúng ta hãy kiểm điểm lại con người mình, xem lại những lỗi lầm mà chúng ta đã phạm. Nó cũng giống với những con cám dỗ của Chúa Giêsu. Nói cách khác, những cơn cám dỗ mà Đức Giêsu chịu trong sa mạc cũng là những cơn cám dỗ của mỗi người chúng ta về vật chất, hào nhoáng bên ngoài và quyền hành. Đức Giêsu đã chiến thắng. Người cũng muốn chúng ta tham dự vào chiến thắng của Người.

Mục đích cuối cùng của ma quỉ là xúi giục ta phản loạn, không sống tâm tình người con hiếu thảo với Chúa, chống lại Chúa và sau cùng là lìa xa Thiên Chúa. Người ta đã rơi vào bẫy của ma quỉ nên đã không sống tâm tình người con hiếu thảo, muốn lìa bỏ cha mình, muốn lên bằng cha mình, muốn chống lại cha mình. Tuy đã thắng trong trận đầu tiên, Đức Giêsu vẫn bị ma quỷ cám dỗ trong suốt cuộc đời. Cơn cám dỗ có khi thì đến từ những người tin theo Chúa, muốn tôn Chúa làm vua để được ăn no nê bánh vật chất. Khi thì đến từ những người chống đối, xin phép lạ từ trời xuống. Có lúc ma quỷ mượn chính những người thân tín như Phêrô, để ngăn cản Chúa Giêsu thực thi ý Đức Chúa Cha. Có lúc ma quỷ dùng cái chết ghê sợ để uy hiếp tinh thần, mong Chúa Giêsu lùi bước để tìm ý riêng mình. Nhưng Đức Giêsu đã chiến thắng cơn cám dỗ vì Người luôn tìm ý Chúa Cha. Dù phải chiến đấu trong mồ hôi vất vả, Người vẫn nói: "Lạy Cha xin đừng theo ý con, nhưng xin theo ý Cha". Ma quỷ vẫn đang tiếp tục tạo nên những cơn cám dỗ, và nhiều khi chúng ta phải mắc bẫy của ma quỷ. Ta mắc bẫy của ma quỷ khi ta đuổi theo, mải mê những nhu cầu tiêu thụ quá đáng. Ta rơi vào âm mưu của ma quỷ khi ta muốn có tất cả và có tức khắc. Ta hoàn toàn nằm trong vòng tay ma quỷ, khi ta dùng mọi phương tiện để thỏa mãn những nhu cầu, bất chấp ý Thiên Chúa.

Mùa Chay này Chúa kêu gọi chúng ta trở về với Chúa nghĩa là chống lại ma quỷ. Muốn đủ sức chống lại ma quỷ, tôi phải luyện tập bỏ ý riêng mình để làm theo ý Chúa. Biết mình là những con người yếu đuối nên Giáo Hội dùng Mùa Chay để giúp chúng ta ăn năn sám hối tội lỗi, và ý thức về ơn gọi của mình hơn. Noi gương Chúa Giêsu, chúng ta cảnh giác mình như:

Một là chỉ tin tưởng một mình Chúa, thờ phượng Chúa. Tin tưởng vào vào Chúa sẽ giúp ta biết nương tựa Chúa mà chống trả với cơn cám dỗ. Ta cần phải cầu nguyện, liên kết với Chúa Thánh Thần để Người hướng dẫn ta biết sống đẹp lòng Chúa.

Hai là không cộng tác với ma quỷ. Hãy mạnh dạn nói không với cám dỗ ngay từ đầu. Chúng ta thường nghĩ rằng cám dỗ phải lén lút và rón rén đến cửa sau nhà chúng ta. Có thể là như vậy nhưng không hẳn. Nhiều khi nó đến ngay trước cửa nhà. Chúng ta biết đó là sai và không nên làm. Nhưng chúng ta tự nhủ: đâu có sao, nhằm nhò gì, đâu có ai biết. Hay tệ hại hơn, chúng ta lại tự biện minh rằng thực sự đâu có gì là sai. Con người có một tài năng vô cùng khéo léo để lý lẽ và biện minh cho cái cách mình phạm tội. Hãy nhận diện ra sự nguy hiểm của cám dỗ ngay khi nó mời gọi và quyết định dứt khoát.

Ba là chúng ta đặt ra cho mình một chương trình sống cho mùa Chay bằng việc cầu nguyện, làm việc bác ái, hy sinh, giúp đỡ tha nhân nhiều hơn. Thiên Chúa sẽ ban sức mạnh để chúng ta đủ sức chống lại mọi chước cám dỗ, nếu chúng ta biết sống trọn tình con thảo, tin cậy, phó thác vào Người.

Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết cậy dựa nhờ sức mạnh của Chúa. Nhờ đó, chúng con sẽ chiến thắng những con cám dỗ đang rình rập, tấn công và lôi cuốn chúng con. Amen.

74.       Cám dỗ

Đời sống của chúng ta là một cuộc thử thách, là một cơn cám dỗ triền miên, từ ngày này qua ngày khác. Chúng ta sẽ gặp phải những khó khăn, chúng ta sẽ phải đương đầu với những quyến dũ, để rồi cuối cùng, nếu trung thành với Chúa, chúng ta sẽ được Ngài yêu thương và ân trao ban phần thưởng Nước trời.

Vì thế, thử thách và cám dỗ là một cái gì gắn liền với bản tính nhân loại, nó làm thành thân phận của mỗi người chúng ta. Và nếu đọc lại Kinh thánh, chúng ta thấy thử thách và cám dỗ đã xuất hiện ngay từ những trang đầu tiên, vào một thuở rất xa xưa.

Thực vậy, các thiên thần lúc ban sơ cũng đã bị thử thách về lòng trung thành của mình đối với Thiên Chúa. Chúng ta không biết rõ cuộc thử thách ấy như thế nào, nhưng theo tương truyền, thì Lucifer, vị thiên thần mang ánh sáng, thấy mình vinh quang rực rỡ, nên đã ngang nhiên tuyên bố:

- Tôi không phục tùng Thiên Chúa nữa.

Một số các thiên thần khác về hùa với Lucifer đã quay lưng chống lại Thiên Chúa. Trong khi đó tổng lãnh thiên thần Micae cùng với các thiên thần lành thánh đã khiêm nhường xác định lập trường của mình qua lời nói bất hủ:

- Ai bằng Thiên Chúa.

Và hình phạt nào đã dành cho ma quỷ, nếu không phải là hình phạt hỏa ngục đời đời.

Thứ đến là Adong Eva. Sách Sáng thế ký kể lại rằng: ngay từ đầu, Thiên Chúa đã dựng nên và cho hai ông bà được sống trong vườn địa đàng, có nghĩa là sống trong tình yêu thương và hạnh phúc tuyệt vời của Thiên Chúa.

Tuy nhiên, để xứng đáng lãnh nhận tình yêu và hạnh phúc, hai ông bà đã cũng đã phải trải qua một cuộc thử thách. Và thử thách đã có mặt qua lệnh truyền của Thiên Chúa:

- Ngươi được ăn mọi thú trái cây trong vườn, ngoại trừ cây biết lành và dữ, vì ngày nào ngươi ăn trái cây ấy, ngươi sẽ phải chết.

Thế nhưng, ma quỷ dưới vóc dáng của một con rắn, đã cám dỗ hai ông bà:

- Ngày nào ăn trái cây ấy, mắt các ngươi sẽ mở ra và các ngươi sẽ biết được điều lành điều dữ.

Và như chúng ta đã biết: hai ông bà đã nghe lời dụ dỗ của ma quỷ, vi phạm lệnh truyền của Thiên Chúa, giơ tay ngắt trái cấm mà ăn. Bản chất của tội nguyên tổ không phải chỉ là một sự tham ăn bình thường, hay một khuynh hướng đam mê về tình dục mà hình ảnh trái cấm là một biểu tượng. Nhưng hơn thế nữa, bản chất thực sự của tội nguyên tổ chính là sự kiêu ngạo, muốn trở nên bằng Thiên Chúa, muốn tự giải thoát mình khỏi quyền năng của Ngài. Hậu quả của hành vi bất trung ấy là gì nếu không phải là hai ông bà đã bị đuổi ra khỏi vườn địa đàng, sống trong tình trạng thù nghịch cùng Thiên Chúa, phải cúi đầu lãnh nhận bản án của đau khổ và chết chóc. Cái chết phần xác cũng như cái chết phần hồn. Án phạt này còn được lưu truyền cho con cái loài người.

Từ hai sự kiện trên, chúng ta thấy: phản bội cùng Thiên Chúa thì sẽ bị trừng phạt, trái lại trung thành với Ngài thì sẽ được ân thưởng.

Abraham ngày xưa đã vâng nghe lời Chúa, từ bỏ quê hương xứ sở, lên đường theo tiếng gọi của Chúa, tới một vùng đất xa lạ mà Ngài sẽ ban cho làm sản nghiệp, sẵn sàng sát tế Isaac, người con trai duy nhất trong tuổi già, làm lễ vật dâng kính Ngài. Vì thế, lời hứa đã được thực hiện:

- Ông đã trở thành cha của một dân tộc hùng mạnh và đông đúc như sao trên trời và như cát biển, cũng như ông đã có một mảnh đất chảy sữa và mật làm sản nghiệp.

Rồi ông Gióp, đang sống trong tình trạng giàu sang: lắm của nhiều con, thế nhưng, chỉ trong một ngày tất cả đều đã tiêu tan. Con cái bị giết chết, tài sản bị cướp bóc hay bị thiêu rụi, còn bản thân ông bị ghẻ lở nhức nhối. Thế nhưng, ông vẫn luôn trung thành cùng Chúa để rồi cuối cùng ông đã được Chúa yêu thương và trao ban cho gấp bội.

Sự thử thách không phải chỉ có trong phạm vi cá nhân, mà hơn thế nữa, còn có cả trong phạm vi dân tộc và nhân loại nữa. Lịch sử dân Do thái là một bằng chứng cụ thể. Bao lâu trung thành phụng thờ Chúa, họ được sống trong thanh bình và hạnh phúc, trái lại nếu xa lìa và phản bội Ngài, lập tức bản thân họ bị đau khổ và đất nước họ bị tan hoang.

Thế nhưng, như chúng ta thường nói:

- Lửa thử vàng, gian nan thử đức.

Cám dỗ và thử thách, tự bản chất, không phải là một cái gì xấu xa, trái lại nó còn là một cái gì hữu ích, giúp thanh luyện tâm hồn và làm cho chúng ta được trở nên trưởng thành, đồng thời gia tăng công nghiệp cho chúng ta.

Chính vì thế, Chúa Giêsu cũng đả chấp nhận bị cám dỗ và thử thách. Phúc âm kể lại: sau khi ăn chay bốn mươi đêm ngày, Chúa Giêsu cảm thấy đói và ma quỷ đã cám dỗ Ngài. Tuy nhiên, cơn cám dỗ cam go nhất đối với Ngài chính là cái chết trên thập giá. Ngài cũng đã phải trải qua những giây phút lo sợ và giàng co, để rồi cuối cùng thánh ý Chúa Cha đã được thực hiện và chương trình cứu độ được hoàn tất:

- Xin đừng theo ý Con, một theo ý Cha mà thôi.

Sống là chọn lựa. Không phải chọn lựa một lần thay cho tất cả, nhưng phải chọn lựa luôn mãi trước mỗi công việc cũng như trước những thử thách và cám dỗ. Chúa đòi chúng ta trung thành với Ngài, không phải chỉ trong những việc lớn lao, mà còn trong những việc tầm thường và nhỏ mọn.

Có như vậy, trong ngày sau hết chúng ta mới được nghe những lời nói ân tình của Chúa:

- Hỡi đầy tớ trung thành và khôn ngoan, vì ngươi đã trung thành trong việc nhỏ, Ta sẽ đặt ngươi coi sóc việc lớn. Hãy vào vui hưởng hạnh phúc của chủ ngươi.

mục lục
 

75.       Cám dỗ, nguy cơ và cơ may--Lm Pietro Nguyễn Hương

Với Chúa nhật I mùa Chay năm A, phụng vụ Lời Chúa hướng sự chú ý của chúng ta tới một chủ đề chính đáng suy nghĩ đó là CÁM DỖ. Chủ đề này như là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tất cả các bài đọc. Nếu ma quỉ xuất hiện như làm một kẻ thù rất nguy hiểm của con người, thì Đức Giêsu là người chiến thắng tất cả các cám dỗ và cạm bẫy của Ma quỉ, trở thành khuôn mẫu và là Đấng cứu độ duy nhất và phổ quát của nhân loại.

Bài Đọc I từ Sách Sáng Thế (St 2,7-9. 3,1-7), kể cho chúng ta nghe lại câu chuyện sa ngã của tổ tiên chúng ta do những lời mời mọc ngọt ngào của con rắn. Adam va Eva bị cám dỗ ăn trái cấm của “cây biết lành biết dữ” (St 3,2). Họ đã sa ngã, xa rời Thiên Chúa, đánh mất sự sống và sự hiệp thông mật thiết với Thiên Chúa, Đấng là nguồn mạch của mọi sự thiện hảo. Câu chuyện này cũng nhắc nhở chúng ta về một sự kiện lịch sử là nhân loại ngay từ đầu đã phạm tội và không có khả năng giải phóng mình khỏi tội lỗi và sự giữ. Nhân loại cần đến ơn cứu độ, sự hoàn nguyên đến từ Thiên Chúa.

Thánh Phaolô trong thư gửi các tín hữu Rôma (Rm 5,12-19), cho chúng ta lời giải đáp về mầu nhiệm cứu độ của nhân loại mà Đức Kitô đã mang lại qua mầu nhiệm thương khó, tử nạn và phục sinh của Đức Kitô: «Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính» (Rm 5,19).

Bài Tin mừng (Mt 4,1-11) giới thiệu với chúng ta kinh nghiệm của Đức Giêsu trong sa mạc, nơi Người bị cám dỗ và chống lại Satan như thế nào.

Chúng ta hãy nhìn vào ba cơn cám dỗ của Đức Giêsu: cơn cám dỗ thứ nhất, trong lúc đói lã, Ma quỉ đề nghị Người biến những viên đá thành bánh để ăn. Đấy là cám dỗ đặc trưng về vật chất. Nhưng Đức Giêsu trả lời: «Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra» (Mt 4,4). Đức Giêsu đã từ chối cám dỗ này và sống phó thác vào Chúa Cha, vì đối với Người có một thức ăn quan trọng hơn “bánh mì” đó là Lời Chúa và thi hành theo Ý Cha.

Trong cơn cám dỗ thứ hai: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mình xuống đi!» (Mt 4,6). Đây là cám dỗ về lòng kiêu ngạo. Ma quỉ gợi lên sự ngờ vực, thách thức về Tình Yêu của Chúa Cha đối với Người, và để nghị Người sử dụng quền của mình để làm những cảnh ngoạn mục, tìm kiếm sự vỗ tay của đám đông. Trong câu trả lời: «Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi», Chúa Giêsu cho thấy Người là Con đích thực của Thiên Chúa, đã chọn một cách sống trong khiêm tốn, trong ẩn dật, và không cần phải bắt Thiên Chúa làm theo ý mình để biểu lộ tình yêu đối với mình. Cách đơn giản Người sống tin tưởng vào Cha.

Cuối cùng, Cám dỗ thứ ba liên quan đến sự khát khao quyền lực: "Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi. (Mt 4,9). Một cách công khai Ma quỉ để lộ mục đích của nó: hãy thờ lạy tôi chứ không phải Thiên Chúa, bạn sẽ có tất cả. Chúa Giêsu trả lời bằng một lối sống thực sự chỉ có tôn thờ và phục vụ một mình Thiên Chúa mà thôi.

Quả thật, cả ba cám dỗ của Đức Giêsu là “ba con đường dễ dãi để không trải qua Thập Giá” (Fulton Sheen), nhưng Đức Giêsu đã chấp nhận con đường Thập Giá, với một tình yêu và lòng phó thác hoàn toàn vào Cha. Như thế, Người đã chiến thắng và như thế qua Thập Giá, Người cứu độ chúng ta.

Cũng như Đức Giêsu, ngày hôm nay chúng ta sống trong thế giới này, một thế giới đầy cám dỗ, và cám dỗ hôm nay được mặc nhiều dáng vẽ hấp dẫn và đẹp đẽ. Đằng sau những cám dỗ là Ma quỉ, kẻ thù luôn dấu mặt. Kẻ được định nghĩa bởi Gioan như là cha đẻ của sự dối trá (Gv 8,44), một kẻ thù rất nguy hiểm không bao giờ ngủ, luôn sẵn sàng để thử thách chúng ta. Và như nhà thơ Baudelaire nói: “Sự quỉ quyệt nhất của ma quỉ là làm cho con người không tin rằng nó hiện hữu”.

Chúng ta đừng có sợ hãi vì Đức Kitô đã chiến thắng Satan để giải thoát ta khỏi Satan. Chúng ta hãy học hỏi từ Đức Giêsu, để chiến đấu với Ma quỉ bằng sức mạnh của Lời Chúa, và khí cụ của việc ăn chay, cầu nguyện và việc bác ái. Hãy học nơi Người để tĩnh thức luôn, để nói KHÔNG với từng cơn cám dỗ và nói VÂNG với Thiên Chúa. Đặc biệt là như Đức Giêsu, hãy để cho Chúa Thánh Thần hướng dẫn cuộc đời chúng ta, hãy trở nên nhảy cảm và dễ bảo với Người. Tôi xác tín rằng, nếu chúng ta bước đi trong sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, chúng ta sẽ chiến thắng các cám dỗ, và qua những thử thách đó chúng ta sẽ trưởng thành trong Đức Tin và trong Tình Yêu với Thiên Chúa và với mọi người. Đó là tin vui và cùng với niềm vui đó chúng ta bắt đầu hành trình Mùa chay hướng về niềm vui phục sinh của Đức Kitô, Chúa Chúng ta. Amen!

76.       Chú giải của Noel Quesson

Năm A này dành hết cho việc đọc sách Tin Mừng theo thánh Matthêu về những cám dỗ của Đức Giêsu và sự biến hình của Người. Rồi, chúng ta sẽ có ba tin mừng lớn của Thánh Gioan, theo truyền thống, chuẩn bị cho ‘lễ thanh tẩy’: nước hằng sống của người nữ Samari, người mù từ lúc mới sinh được sáng mắt và Ladarô sống lại. Hôm nay, đây là cuộc chiến đấu lớn lao của Đức Giêsu…sự mời gọi khẩn thiết đi vào trong cuộc chiến đấu riêng của chúng ta trong Mùa Chay.

Bấy giờ Đức Giêsu được Thần Khí dẫn vào hoang địa, để chịu quỷ cám dỗ.

Ba tác giả Tin Mừng nhấn mạnh đến mối liên hệ giữa sự cám dỗ Chúa và phép rửa của Người. Về lịch sử, chắc rằng Đức Giêsu đã muốn thực hiện một thứ "tĩnh tâm" trước khi khởi đầu tác vụ của mình. "Hoang địa" là nơi đã tìm thấy thật sự hay dành cho việc đó: nỗi cô liêu và thanh tĩnh mà con người thấy mình đối diện một cách khắt khe với chính mình, mà không có lối tránh né, và tất cả những mặt nạ mà xã hội đem đến cho ta. Matthêu cũng như hai tác giả Tin Mừng kia, đều nhấn mạnh là Đức Giêsu được Thần Khí dẫn đến hoang địa này. Cám dỗ là một phần trong dự tính của Thiên Chúa cho Con Người. Và ở đây chúng ta cũng vậy, chúng ta được cho biết là phép thanh tẩy không làm cho một ai trong chúng ta được miễn trừ không phải chịu các thử thách.

Quả thực, ngoài ý nghĩa có phần ngây thơ của từ "cám dỗ", Kinh Thánh sử dụng từ này để chỉ "thử thách". Theo nghĩa này, cám dỗ có một cái gì tích cực. Không phải là một tình yêu được thử thách để biết xem nó có thực sự vững bền và chân thật sao? Như thế Đức Giêsu sắp chịu thử thách bởi chính Thánh Thần của Thiên Chúa, cũng như thể xưa kia dân Do Thái trong hoang địa với cuộc Xuất Hành: "Thiên Chúa của anh em đã dẫn anh em đi suốt bốn mươi năm nay trong sa mạc, để bắt anh em phải cùng cực; như vậy người thử thách anh em để biết lòng dạ anh em, xem anh em có giữ các mệnh lệnh của người hay không? (Đnl 8,2).

Xin Thánh Thần giúp chúng ta xem xét những thử thách của chúng ta theo cách thế tích cực này; trong khi nghĩ rằng Đức Giêsu, người Con hoàn toàn, người công chính vẹn toàn, đã tìm thấy trong những thử thách của con người, sự nâng cao chính tình yêu của Người, của lòng trung tín của Người với Chúa Cha.

Người ăn chay ròng rã bốn mươi ngày và sau đó Người thấy đói.

Trong câu truyện của Matthêu, ta không phải tìm trước hết một sự mô tả cụ thể về "điều đã xảy ra". Đàng sau những chi tiết, ta cần khám phá ra một ý nghĩa thần học. Matthêu rõ ràng đã đạo diễn, trong khúc đầu cuộc đời công khai của Đức Giêsu, những cám dỗ mà thực sự người đã cảm nghiệm trong suốt cuộc đời mình: lúc nào cũng vậy, Đức Giêsu phải tự bênh vực khi sử dụng thiên tính của mình để tránh cho mình khỏi những lo âu của con người (Mt 12,24-30; 16,23; 26-59 - 27-40).

Kiểu nói “bốn mười ngày và bốn mươi đêm" chẳng hạn, là một phần của kiểu nói biểu tượng của Kinh Thánh: con số ước lệ chỉ thời gian cần thiết cho sự trưởng thành của đời người. "Bốn mươi" là thời gian Israel ở trong sa mạc, thời gian đi của ngôn sứ Elia đến Núi Chúa, thời gian của Đấng Phục sinh hiện ra. (Đnl 8,1-5; 1V 19,8; Cv 1,3).

Bấy giờ tên cám dỗ đến gần Người và nói: Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi!

Không cần phải làm dịu Tin Mừng đi; ngay như nếu có thể giải thích bằng nhiều cách, để có thể áp dụng vào cuộc sống chúng ta trên nhiều diện khác nhau, sự cám dỗ đầu tiên này của Đức Giêsu, chẳng hạn, không có lý do nào để nghĩ rằng nó chỉ có tính cách thiêng liêng mà thôi: Đức Giêsu đã thực sự thấy đói, trong quá trình cuộc đời mình. Người đã bị đụng chạm đến, bị nao núng, bị dày xé ở ngay chính thân xác mình... và không phải chỉ trong quá trình một cuộc ăn chay khắc khổ trong hơn một tháng. Cám dỗ đầu tiên là cám dỗ chống lại sự cậy trông: người ta lồng lộn trước thử thách, trước đau khổ; người ta xin Chúa bỏ đi tất cả những gì gây đau khổ cho chúng ta. Sự xấu mà chúng ta phải chịu, sự xấu tác động đến những kẻ vô tội, cái đói bất công của một bộ phận trong nhân loại, đấy là sự phản kháng lớn lao và sự phản kháng đầu tiên chống lại Thiên Chúa. Lúc đó người ta bị cám dỗ cáo giác Thiên Chúa... hoặc là xin Người giải quyết trực tiếp những vấn đề của chúng ta.

Cám dỗ đầu tiên có thể được giải thích qua cuộc tranh chấp giữa xác thịt và tinh thần. Các giác quan của chúng ta cảm thấy đói, và chúng ta đi tìm các thực phẩm trần thế để làm dịu cơn đói. Và đó là điều tốt, làm đẹp lòng Thiên Chúa. Nhưng trong lãnh vực này đặc biệt, chúng ta biểu sự tự chủ cạnh ta: sự vui thỏa dễ dãi không nỗ lực xây dựng những người đàn ông và đàn bà có một giá trị.

Xã hội tiêu thụ với chủ nghĩa duy vật thực tiễn, có nguy cơ hạ thấp con người xuống ngang mức với tầm vóc sơ đẳng nhất.

Nhưng Người đáp: "Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời Thiên Chúa phán ra" (Đnl 8,3).

Ba câu trả lời Của Đức Giêsu cho kẻ cám dỗ được rút ra từ trong sách Đệ Nhị Luật. Kinh Thánh đề ra một cách đọc lại thần học về 40 năm cuộc đời trong sa mạc Sinai, và những đòi hỏi của Giao ước. Đức Giêsu được giới thiệu đây như một Israel mới. Nhưng Đức Giêsu là người chiến thắng, trong khi dân Thiên Chúa, bị thử thách vì đói và khát, đã sa ngã trong khi lẩm bẩm kêu trách Chúa (Xh 6,8). Câu trả lời của Đức Giêsu luôn luôn có tính thời sự, và chất vấn chúng ta một cách mạnh mẽ: chúng ta cảm thấy đói cái gì nhất? Những thỏa mãn trần thế có thể sẽ khiến chúng ta hư mất? Hay lời Thiên Chúa có thể cứu chúng ta khỏi mọi thử thách? Lạy Chúa, xin giúp chúng con, tin cậy vào Chúa cho đến cùng. Xin ban cho chúng con lòng cậy trông.

Sau đó quỷ đem Người đến thành thánh, và đặt Người trên nóc đền thờ, rồi nói với Người: Nếu ông là Con Thiên Chúa. thì gieo mình, xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: Thiên Chúa sẽ truyền thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng cho bạn thỏi vấp chân vào đá (Tv 91,11-12). Nhưng cũng có lời chép rằng: Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi (Đnl 6,16)

Nếu sự đau khổ (cơn đói) thử thách lòng tin của chúng ta vào Chúa, thì bây giờ đây là cám dỗ thứ hai, có tính điển hình của dân Chúa, của Đức Giêsu, Con Thiên Chúa, và của những tín hữu chúng ta; đó là thử thách về lòng tin. Israel trong sa mạc 40 năm đã xin Chúa cho những dấu hiệu lạ lùng để Thiên Chúa chứng tỏ là mình có hiện hữu không! Chúa có ở với chúng tôi không, có hay không? (Xh 17,1-7). Và Đức Giêsu, suốt cuộc đời Người đã bị cám dỗ thoát ra khỏi thân phận con người của mình, đạt tới kết quả sau cùng của sứ mệnh Người bằng các phương tiện dễ dãi là phép lạ: công luận của thời đại người ta trông đợi một Đấng Mêsia siêu việt, Người sẽ tỏ ra một cách rõ ràng quyền năng của Thiên Chúa; có lời cho những tín hữu bằng cách thực hiện những dấu hiệu chói lòa: họ xin Đức Giêsu cho họ một dấu chỉ xuống từ trời (Mt 16,1; 12,39; 24,3).

Bằng tất cả sức mạnh sống động của con người trai trẻ và năng động, Đức Giêsu đã luôn bị cám dỗ để làm ra vẻ Thiên Chúa Toàn Năng. Và không phải là không bị dày xé mà Người đã chọn làm Đấng Mêsia nghèo nàn, bị hạ nhục bị đè nén bởi đám đông và những nhà chức trách ở thời Người.

Mọi tín hữu đến lượt mình đều phải chờ đợi lúc mình phải chịu cám dỗ "chống lại lòng tin" này: đó là sự cám dỗ và sự chân không, cái ấn tượng gieo mình vào chân không khi người ta tin vào Chúa. Người ta có lẽ muốn rằng Thiên Chúa phải hiển nhiên hơn. Và Người là Thiên Chúa ẩn giấu. Có lẽ người ta muốn cảm nghiệm sự hiện diện của Thiên Chúa trong những kinh nguyện hay trong việc phụng tự của chúng ta. Và Thiên Chúa thinh lặng... và sự "tự mập mờ" không làm cho người ta thích thú. Thiên Chúa không gây thú vị lắm bởi vì Người không đáp ứng cho họ những chuẩn mực của chúng ta. Có lẽ người ta muốn tác động lên Người, làm ra một Thiên Chúa phục vụ chúng ta, một Thiên Chúa có lẽ làm chân chúng ta khỏi vấp vào đá trên đường đi. Và Thiên Chúa để cho chúng ta tự trị và tự chịu trách nhiệm: chính bạn, bạn hãy tránh những hòn đá và nếu bạn vấp phải, đừng chờ phép lạ: nhưng không phải vì thế mà Tôi không hiện hữu... bởi vì Tôi là thực thể hoàn toàn khác. Lạy Chúa, xin giúp con tin tưởng. Xin cho chúng con đức tin.

Quỷ lại đem Người lên một ngọn núi rất cao và chỉ cho Người thấy tất cả các nước thế gian, và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy, và bảo rằng: Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó nếu ông sấp mình bái lạy tôi. Đức Giêsu liến nói: Xatan kia, kéo đi! Vì đã có lời chép rằng: Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi. Thế rồi quỷ bỏ Người mà đi, và có các thiên sứ tiến đến hầu hạ Người.

Ta hãy lột bỏ tất cả những tưởng tượng về các biểu tượng ấu trĩ quá đơn giản. Thật hiển nhiên là Matthêu, không hơn chúng ta, đã không bị lừa về ngôn từ của nó. Không có ngọn núi nào ở thế gian mà từ đó người ta có thể trông thấy "tất cả" các nước trên trái đất! Đó là một cách nói. Đó là một thị kiến nội tâm, mà không phải là một hiện tượng vật lý. Sau thử thách về lòng cậy trông và lòng tin, thì đây có lẽ là ‘thử thách về tình yêu’. Dân Israel trong cuộc xuất hành của mình, bị cám dỗ bỏ giao ước, một hôn ước tình yêu với Thiên Chúa thật, để hiến thân cho các "thần tượng” ngoại tình một cách nào đó (Xh 23,20-33). Thứ ngôn từ biểu trưng của Matthêu, nó có sức gợi cảm mạnh mẽ biết mấy! Xatan đã đòi các vương quốc trên thế gian làm tài sản riêng của nó. Nó là chủ, là ông hoàng của thế giới này. Đức Giêsu đã lột mặt nạ đối phương. Ở đây Chúa Giêsu, chỉ thẳng tên Xa-tan; đó là một tên phản Thiên Chúa! Chính y là kẻ đòi loài người phải thờ phụng y.

Đúng thế, chúng ta bị cám dỗ Thiên Chúa hóa tất mọi sự vật. Đông đảo biết bao các thần tượng của chúng ta. Tất cả những thứ luôn cố đoạt lấy địa vị của Thiên Chúa: tiền bạc, tiện nghi, uy tín, thống trị, quyền lực, thú vui, các ý thức hệ, môi trường của chúng ta... hay là nhiều thứ ba láp này kia mà chúng ta gán cho tầm quan trọng lớn lao biết bao!

Chỉ một mình Thiên Chúa là Thiên Chúa. Mùa chay này được ban cho chúng ta để chúng ta được giải thoát những thần linh giả.

77.       Chú giải của Fiches Dominicales

Chịu ma quỷ cám dỗ, Đức Giêsu đã có lựa chọn của một Người Con, phó thác trọn vẹn thân phận trong tay Cha. Câu chuyện được xem như điển hình cho tất cả những thử thách Người phải chịu cho đến hơi thở sau cùng.

VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI:

1. Trung thành với phép rửa đã nhận, một chọn lựa trước sau như một của Đức Kitô.

Cả ba Tin Mừng Nhất lãm đều thuật lại câu chuyện Đức Giêsu chịu ma quỷ cám dỗ trong hoang địa, và cả ba đều nối kết chặt chẽ câu chuyện này với phép rửa Người đã nhận trong dòng sông Giođan. Thánh sử Máccô viết: "Thần Khí liền đẩy Người vào hoang địa. Người ở đó bốn mươi ngày, chịu Satan cám dỗ" (Mc l,12). Thánh Luca kể: "Đức Giêsu được đầy Thánh Thần, từ sông Giođan trở về, và được Thánh Thần dẫn đi trong hoang địa bốn mươi ngày, chịu quỷ cám dỗ” (Lc 4,1). Còn thánh sử Matthêu cũng nhấn mạnh rằng nếu Chúa Giêsu, sau khi đã chịu phép rửa, chịu quỷ cám dỗ, là vì Người được Thần Khí đưa dẫn. Cũng chính Thần Khí ấy đá đáp xuống và ngự trên Người, bên bờ sông Giođan, trong lúc có tiếng từ trời phán rằng: "Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”.

Câu chuyện Đức Giêsu chịu cám dỗ J.Guillet nhận định theo cả ba Tin Mừng Nhất lãm, gắn liền với câu chuyện Chúa chịu phép rửa. Matthêu viết rõ: "Ngay sau khi ngự trên Đức Giêsu, Thần Khí dẫn Người vào hoang địa chịu quỷ cám dỗ (Mt 4,1). Bài tường thuật về cơn cám dỗ và phép rửa của Chúa làm thành một tập hợp riêng, liên can đến quãng thời gian Đức Giêsu chưa thực sự bắt đầu sứ vụ công khai của Người. Không hoàn toàn lặng lẽ ẩn mình như trong thời thơ ấu, nhưng Chúa có vẻ như để mình bị động từ bên ngoài: Từ Thiên Chúa là Đấng đã lên tiếng phán, từ Thần Khí dẫn Người vào hoang địa, và điều lạ lùng là ngay cả từ ma quỉ, cho nó lân la lại gần, dụ dỗ Người, và hình như có thể điều khiển được cả thân xác Người. Người ta có thể xem lúc này chỉ giai đoạn chuẩn bị. Thực ra đây là một luồng sáng chiếu rọi trước vào suốt lịch sử đang đến: lịch sử của Con Thiên Chúa và lịch sử của cả nhân loại. Toàn thể cuộc đời của Đức Giêsu, diễn ra trong ánh sáng của tiếng Chúa Cha xác nhận: đây là Con yêu dấu của Ta, dù bên cám dỗ cứ tha hồ rên rỉ: "Nếu ông là Con Thiên Chúa".

Trong lúc bài tường thuật của Máccô rất ngắn gọn vỏn vẹn chỉ có một câu, thì Matthêu và Luca không ngần ngại dàn dựng cả một câu chuyện đầy tính biểu tượng. Đây là một hình thức văn chương khá quen thuộc đối với những độc giả của các ông, là những người đã thấm nhuần văn hóa Do Thái. Xung quanh ba cơn cám dỗ con số tượng trưng cho sự viên mãn đầy đủ. Câu chuyện muốn tổng hợp tất cả cơn cám dỗ liên lỉ mà Chúa Giêsu phải chịu cho đến giây phút cuối cuộc đời.

Và để cho thấy rõ ràng, Đức Giêsu với tư cách là Môsê mới, đang thực hiện lại cuộc hành trình của Dân Thiên Chúa tiến về Đất hứa, Matthêu và Luca đã cố ý lựa chọn mặc dù khác nhau đôi chút về thứ tự "ba nơi chốn có tính cách biểu tượng của lịch sử Israel, đó là: Hoang địa, là nơi Dân Chúa chịu thử thách đầu tiên; Đền Thờ, là chỗ Dân Chúa tụ họp để tôn thờ sự hiện diện của Thiên Chúa, Núi Cao là nơi Môsê sẽ nhận lệnh Lề luật của Chúa, và núi Nê-bô là địa điểm từ đó ông đã nhìn về Đất Hứa" (J.Potin, Jésus, l'histoire vraie, Centurion, 1994 trang 114).

2. Giữa hoang địa - Niềm cậy trông tuyệt đối vào Thiên Chúa.

Cơn cám dỗ đầu tiên có khung cảnh là "hoang địa". Đối với dân tộc Do Thái, đây là nơi chốn tượng trưng cho sự gần gũi Thiên Chúa, đồng thời cho sự thử thách làm sáng tỏ đáy lòng con người (chay tịnh, nhịn đói là nhằm thử lòng mình đối với Thiên Chúa); Hoang địa còn là nơi có tính cách biểu tượng cho mọi khởi đầu: Đức Giêsu ăn chay ở đây suốt bốn mươi đêm ngày, cũng như Môsê ngày xưa trên núi Sinai, trước khi đón nhận luật Giao ước. J.Guillet viết: đối với cư dân miền Palestine, hoang địa vừa là một phong cảnh cụ thể, nhìn thấy được từ đỉnh của dãy núi chính, vừa là một kỷ vật gợi nhớ lại thời các tổ phụ, đồng thời cũng là hình ảnh đầy ý nghĩa về những cách Thiên Chúa đã xử sự với dân Người. Có khi là những tai họa khổ đau Người để dân phải chịu, có khi là niềm an ủi, vỗ về Người dành cho họ. Trong ký ức của người Do thái, hành trình đi qua hoang địa vừa là quãng thời gian thiêng liêng của biến cố núi Sinai, cũng như của việc ban bố Lề luật, vừa là giai đoạn đen tối của thói kêu ca lẩm bẩm và những hành động chống đối của dân chúng, thời gian của Thiên Chúa và cũng là thời gian của ma quỉ, chính Đức Giêsu đã tự ý bước vào đó" (sđd, trang 44-45).

- Trong hoang địa, khi chịu cái đói thử thách "để cho biết lòng dạ chúng ra sao" (Nhị Luật 8,2), con cái Israel đã nghi ngờ Thiên Chúa. Họ đã tỏ ra không dám cậy dựa vào một mình Lời Chúa, không dám tin tưởng vào các lời hứa của Người. Họ lẩm bẩm kêu ca: "Thà rằng chúng ta chết bởi tay Thiên Chúa ở đất Ai Cập thời ấy được ăn uống no nê" (Xh 16,3). Và Người đã ban mana xuống cho họ.

- Trong hoang địa, Đức Giêsu cũng phải trải qua cơn cám dỗ như thế: cơn cám dỗ về sự dễ dãi tiện nghi, muốn ‘có tất cả, có liền’. Hãy truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi, tên cám dỗ đã dụ Người.

- J.Radermakers giải thích: "Tiếng nói đã mời mọc Đức Giêsu biến đá sỏi sa mạc thành mâm đồ ăn ngon, thành tiếng nói của bản năng và xác thịt loài người luôn có xu hướng bóp nghẹt sự sống của Thiên Chúa" (Au fil de l'Evangile selon saint Matthieu”, trang 67). Nhưng Đức Giêsu đã có lựa chọn của "Người Con"; Người đáp lại bằng cách trích dẫn sách Đệ Nhị Luật, chương 8 câu 3, liên hệ đến câu chuyện về bánh manna; "Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra". Trái với dân Israel trong hoang địa xưa, Đức Giêsu hoàn toàn phó thác nơi Chúa Cha, Người chỉ cậy dựa vào một mình Lời của Thiên Chúa. Rồi đây trong suốt cuộc đời hoạt động của Người, Đức Giêsu sẽ trở thành mục tiêu công kích của những, đối thủ. Họ đòi Chúa phải cho họ thấy những dấu chỉ tỏ tường, để minh chứng điều Người tự xưng về mình. "Bấy giờ, có những người thuộc phái Pharisêu là phái Xa-đốc lại gần Đức Giêsu”, Matthêu dùng lại từ ngữ của bài tường thuật Cám Dỗ, và để thử Người, thì xin Người cho thấy một dấu lạ từ trời" (Mt 16,1). Nhưng cho đến giây phút cuối, Đức Giêsu vẫn muốn là một Đấng Cứu Thế nghèo, nhận lãnh tất cả từ Chúa Cha.

3. Trên nóc Đền Thờ - Chấp nhận con đường đau khổ.

Cơn cám dỗ thứ hai có khung cảnh là nóc "Đền Thờ", nơi là dấu chỉ Thiên Chúa hiện diện và che chở Dân của Người.

- Trong hoang địa, khi chịu cái khát thử thách, con cái Israel đã phải trải qua đêm tối của đức tin, khiến họ nghi ngờ và chống đối. Thiên Chúa đã dẫn họ vào hoang địa phải chăng để bỏ rơi họ trong cảnh tuyệt vọng "Có thực Thiên Chúa ở với chúng ta hay không? (Xh 17), họ lẩm bẩm với nhau như thế. Họ đã đi đến chỗ "thách thức" Thiên Chúa xem Người: có thể cung cấp nước uống cho họ trong hoang địa, họ "thử thách Người".

- Đức Giêsu cũng phải trải qua cơn cám dỗ như thế: cơn cám dỗ về quyền lực. "Gieo mình xuống đi!", tên cám dỗ xúi Người bằng cách xuyên tạc một câu của thánh vịnh 90: "Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá”.

Một lần nữa, Đức Giêsu đã có chọn lựa của "Người Con"; Người đáp lại bằng cách trích dẫn sách Nhị Luật, chương 6, câu 16, liên hệ đến chuyện dân Do Thái kêu ca, và Thiên Chúa đã ban cho họ mạch nước tràn trề từ tảng đá: "Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi”. Khác với Israel trong hoang địa xưa, Đức Giêsu không bao giờ tìm cách thử xem Thiên Chúa có hiện diện trong cuộc đời mình hay không. Người bước đi mà không cho dấu chỉ nào, không yêu cầu bằng chứng nào, trong suốt sứ vụ, và nhất là trên thánh giá, vào giờ phút đen tối nhất, khi chính Chúa Cha cũng lặng thinh, Đức Giêsu đã chịu cơn cám dỗ: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, hãy tự cứu lấy mình và xuống khỏi thập giá đi”, những đối thủ của Chúa đã buông lời thách thức, lập lại lời của tên cám dỗ trước kia. Nhưng Đức Giêsu, cho đến cùng vẫn trung thành với chọn lựa là một vị Cứu Thế khiêm cung, hoàn toàn phó thác mình cho Chúa Cha.

4. Trên núi cao - chọn lựa một đường lối cứu thế, bằng phục vụ.

Cơn cám dỗ thứ ba, theo Tin Mừng Matthêu, có khung cảnh "một ngọn núi rất cao". Nghe nói đến địa điểm này, người Do Thái chắc chắn sẽ liên tưởng đến ngọn núi Nê-bô ông Môsê đã lên để nhìn từ biệt Đất Hứa. Trên đó, Thiên Chúa đã chỉ cho ông xem thấy toàn bộ miền đất (Đnl 34,1), và thêm: "Miền đất này, ngươi sẽ chẳng được vào” (Đnl 34,4). Ở đây, Đức Giêsu là Môsê mới, đang chuẩn bị dẫn dắt đoàn dân của Người đến Đất Hứa Nước Trời, Người được tên cám dỗ chỉ cho thấy tất cả các nước thế giới và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy.

- Trong hoang địa, con cái Israel bị hoang mang trước tương lai bất định, đã chịu thua cơn cám dỗ. Họ đã bỏ quên Thiên Chúa độc nhất, Đấng đã cứu họ khỏi đất Ai Cập, để chạy theo các thần ngoại khác dễ dãi, dễ sai khiến, dễ chiều theo ý muốn của họ, sẵn sàng bảo đảm cho họ giấc mơ quyền lực và mộng bá chủ: "Hãy làm cho chúng tôi những vị thần để đi trước chúng tôi", họ yêu cầu ông Aaron (Xh 32,33); và Aaron đã làm cho họ một con bò vàng.

- Chính Đức Giêsu cũng đã phải trải qua cơn cám dỗ như thế: cơn cám dỗ về sức mạnh trần thế, dụ dỗ Người theo đuổi một đường lối cứu thế kiểu trần gian, chiều theo những mong đợi và tham vọng loài người. "Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi", tên cám dỗ hứa hẹn với Chúa như thế. Lần thứ ba, Đức Giêsu lại có chọn lựa của "Người Con". Người đáp lại bằng cách trích dẫn Sách Nhị Luật, chương 8, câu 17-18, hiển nhiên có liên can với câu chuyện bò vàng: "Satan kia, xéo đi! Vì có lời chép rằng: ngươi phải bái lạy Đức Giêsu là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi. Khác xa dân Israel xưa trong hoang địa, Đức Giêsu khước từ mọi thỏa hiệp: Người dứt khoát đi theo con đường cứu thế bằng phục vụ chứ không phải bằng sức mạnh thống trị.

- Trong suốt sứ vụ, Đức Giêsu phải thường xuyên đương đầu với cơn cám dỗ ấy. Cơn cám dỗ đến không chỉ từ phía những đối thủ hay đám đông dân chúng đi theo mà thôi, nhưng còn ngay từ những bạn hữu của Người, những kẻ Người sẽ giao trách nhiệm kế tục sứ mạng của Người. "Xin Thiên Chúa thương đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy”, Phêrô đã lên tiếng can ngăn, thay mặt cho cả nhóm không muốn thấy Đức Giêsu, Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống, mà phải rơi vào số phận bi đát như thế. Đức Giêsu Kitô bắt đầu tỏ cho các môn đệ biết Người phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ bởi các kỳ mục, các thượng tế và kinh sư gây ra, rồi bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ sống lại". Và Đức Giêsu đã nghiêm khắc đáp lại, tương tự lời Người đã nói với tên dỗ: "Satan, lui lại đằng sau Thầy! Anh cản lối Thầy vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của loài người (Mt 16,16-23). Cho đến cùng, Đức Giêsu vẫn chọn làm một vị Cứu Thế tôi tớ đau khổ mà các ngôn sứ đã loan báo.

J. Potin kết luận: "Nếu Đấng được Thiên Chúa chọn đã vẻ vang vượt qua được cơn cám dỗ lần này, thì thử thách thực sự vẫn còn trước mắt. Như thánh sử Luca kết ở cuối câu chuyện: "Sau khi đã xoay hết cách để cám Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ (Lc 4,13). Đâu là khuôn mặt cứu thế mà Đức Giêsu phải đảm nhận. Phải chăng là khuôn mặt của Đavit, người của Thiên Chúa, và cũng là người của những cuộc chinh chiến chống lại quân thù. Phải chăng là khuôn mặt của Người Tôi Tớ Thiên Chúa mà chúng ta sẽ thấy được khắc họa ngày càng rõ nét. Matthêu và Luca có ý cho thấy ngay trước bắt đầu sứ vụ, vừa lãnh phép rửa xong, Đức Giêsu đã chọn lựa. Đấng được Thiên Chúa chọn, là Con Thiên Chúa, đã dứt khoát chọn lấy sự vâng phục trọn vẹn Lời của Thiên Chúa" (Sđd, trang 117).

BÀI ĐỌC THÊM

1. Mối liên lạc thâm sâu giữa Phép Rửa và cám dỗ: (“J.Guillet, "Jésus la foi des premiers disciples" Desclée de Brouwer, 1995, trang 46-47).

"Mối liên lạc thâm sâu giữa Phép Rửa và cám dỗ chính là mối liên lạc của đức tin, nơi Đức Giêsu và nơi chúng ta. Cơn cám dỗ rõ ràng là một trong những chỗ mà người ta không thể nào hiểu được Đức Giêsu nếu không nói đến niềm tin của Người. Sống nhờ những gì Thiên Chúa ban cho, hoàn toàn vâng phục Thiên Chúa, một mình đối diện trước hư không, trước một tương lai vô định, dưới nhiều dạng khác nhau, đó chính là kinh nghiệm của đức tin. Và nếu, theo các sách Tin Mừng, kinh nghiệm ấy đi liền với biến cố Phép Rửa, là bởi vì trong biến cố ấy, nó đóng một trai trò rất quan trọng. Và bằng chứng đây là vấn đề của đức tin, đó là những cám dỗ của Đức Giêsu cũng chính là những cám dỗ của Dân Chúa trong hoang địa. Khi thắng những cám dỗ ấy, Chúa muốn đồng thời chỉ cho họ thấy họ đang thiếu cái gì và hôm nay Người mang đến cho họ cái gì. Bây giờ nếu trung thành với những chỉ dẫn của các sách Tin Mừng, đối chiếu hai biến cố phép rửa và cám dỗ của Đức Giêsu, người ta sẽ có thể nhận ra được chỗ đứng đặc biệt của đức tin nơi cả hai đoạn. Kết quả đối chiếu bề ngoài có vẻ mâu thuẫn: phép Rửa là nơi tràn ngập sự hiện diện của Thiên Chúa, là nơi vang rền tiếng phán từ trời cao, trái lại, cám dỗ là chỗ của sự xa vắng, của đói khát, của trống trải hư không. Phải nói rằng Đức Giêsu đã lần lượt nếm qua cả hai kinh nghiệm chính yếu trên.

Đối lại với lối giải thích nông cạn đó, chúng ta phải để ý đến cách suy luận rất rõ của các Tin Mừng, đến sự nhấn mạnh của các sách ấy vào mối liên lạc thâm sâu giữa hai khoảng khắc. Không phải chỉ đơn giản là sự tương phản ở hiện tượng bên ngoài, nhưng là một sợi dây nối hết sâu bên trong. Trong câu chuyện này hay câu chuyện kia, nội dung vẫn là Chúa Con trong tương quan với Thiên Chúa. Là Con Thiên Chúa, điều đó mang đến một lúc hai ý nghĩa không thể tách rời nhau: là lắng nghe tiếng nói yêu thương của Chúa Cha, và trọn vẹn vâng phục thánh ý Người. Cả hai làm thành đức tin, đức tin của Con Thiên Chúa.

Đúng là người tín hữu thường phải sống đức tin trong tâm trạng xa vắng và đêm tối tâm hồn. Không có sự xa vắng đó, đức tin sẽ biến chất và tiêu tan thành một thứ thị kiến ảo ảnh. Nhưng ngay trong tâm trạng xa vắng đó người tín hữu kinh nghiệm một sự gặp gỡ, một sự hiện diện. Thánh Gioan Thánh Giá đã xây dựng toàn bộ học thuyết của mình trên lời dạy này: nhận biết Thiên Chúa qua đức tin chính là đã đạt được Người trong chân lý của Người, ngay từ cuộc đời này. Cuộc gặp gỡ trong đêm tối này, niềm xác tín thường chỉ là vô thức này, chính là trung tâm, cốt lõi của đức tin chân thực, chỉ với một đức tin như vậy chúng ta mới nhận biết một vị Thiên Chúa thật. Đức tin một trật vừa là ánh sáng rực rỡ, Vừa là bóng tối thẳm sâu. Cũng thế, một cách bất khá phân ly, ánh sáng của Phép Rửa cùng với đêm tối của Cám Dỗ, làm nên đức tin của Đức Giêsu Kitô, mầm mống của đức tin chúng ta.

2. “Những cám dỗ của Đức Giêsu cũng là của chúng ta hôm nay”.

"Chúng ta thấy: những cám dỗ của Đức Giêsu cũng là của chúng ta hôm nay. Chẳng có gì phải ngạc nhiên. Chúng ta biết rằng nơi Đấng là Đầu, toàn Thân Mình đã chiến thắng cám dỗ. Chính nhờ cậy dựa vào Người mà đến lượt mình chúng ta có thể thoát được cạm bẫy của tên cám dỗ. Đức Giêsu dạy chúng ta phải đương đầu như thế nào: bằng cách chạy đến với Lời Chúa. Lời Chúa soi đường chỉ lối cho chúng ta đi. Lời Chúa chở che, bảo đảm cho chúng khỏi bị lầm lạc. Thật là nguy hiểm nếu chúng ta để mình buông theo xu hướng tự nhiên của loài người? ma quỉ cũng không mong gì hơn chúng ta đồng lõa với chúng như thế. Khi ấy Lời Chúa sẽ là thành lũy bảo vệ chúng ta.

78.       Cám dỗ trong sa mạc--Giáo Hoàng Học Viện Đà Lạt

CÂU HỎI GỢI Ý

1) Đối với người Do thái thế kỷ I, "sa mạc" và "cám dỗ" gợi lên điều gì?

2) Trình thuật này liên hệ với trình thuật Phép Rửa nhờ chữ nào? Chữ đó có nghĩa mạnh hay chỉ có nghĩa thuần túy thời gian?

3) Phải đọc lại Đệ Nhị Luật chương 8 và ý nghĩa cuộc thử thách trong sa mạc.

4) Phải hiểu như thế nào việc Chúa Giêsu vượt thắng cách vẻ vang cơn cám dỗ mà dân Do thái đã vấp ngã? Dựa trên hậu cảnh Cựu Ước, hãy rút ra ý nghĩa thần học ba cuộc cám dỗ Chúa Giêsu?

5) Cơn cám dỗ phải chăng chỉ nhắm đến sự nghiệp của Đấng Messia, bằng cách gợi lên một thiên sai chủ nghĩa giả tạo thần kỳ hoặc chính trị? Hay là nhắm đến chính con người Đấng Messia, bằng cách tách Người khỏi Thiên Chúa với một thứ chủ trương vô thần thực tiễn?

6) Làm sao Chúa Kitô có thể bị cám dỗ? Điều đó có nghĩa gì? Hãy so sánh với cơn hấp hối, với Pl 2, 6 tt và Dt 5,7tt.

7) Các thiên sai chủ nghĩa bị Chúa Giêsu chống báng phải chăng chỉ là những hiện tượng lỗi thời, hay ta vẫn còn thấy giữa thế kỷ XX này quanh ta? trong ta?

8) Thân phận người Kitô hữu phải chăng là một thân phận bị cám dỗ triền miên?

*******

1) Có lẽ Chúa Giêsu đã mặc khải cho các môn đồ Người biến cố mà ngay từ lúc bắt đầu cuộc sống công khai Người đã trải qua với một kinh nghiệm thấm thía. Giáo Hội sơ khai đã đón nhận mặc khải ấy về nguồn gốc đích thực của cám dỗ (Satan) như là lời sửa sai quan niệm Cựu ước, vốn cho rằng cám dỗ là do Thiên Chúa: Mt đã phóng đại dữ kiện giản lược mà ông đã thu nhận từ truyền khẩu. Trình thuật của ông có vẻ như là một cấu trúc văn chương, một sáng tác tưởng tượng nhằm khai thác các giá trị thần học tiềm tàng trong biến cố có thực. Đây là những dấu chỉ cho thấy trình thuật của ông thực là một sáng tác: cuộc đối thoại với Satan, việc đem Chúa Giêsu lên thượng đỉnh Đền thờ, ngọn núi cao từ đó có thể trông thấy "tất cả các nước thiên hạ", lối trích dẫn nhiều câu trong diễn từ thứ hai của Môisen nói với dân (Đnl 8,3; 6,16; 6,13). Sáng tác văn chương này đặt cơ sở trên ba cuộc cám dỗ của Israel trong sa mạc:

- Sau khi được ăn manna một thời gian, Israel đòi ăn thịt (Ds 11, 4-34)

- Môisen gõ phiến đá hai lần (Ds 20, 1 -13)

- Giai thoại con bò vàng (Xh 32, 1- 8)

Matthêu cho thấy Chúa Giêsu tổng lược cả ba kinh nghiệm của dân Isarel và đã chiến thắng vẻ vang trong khi Israel lại vấp ngã. Xin nói qua là sách Đệ Nhị Luật cũng là sách chỉ nam của cộng đoàn thiên sai là Giáo Hội: các chương đầu của Công Vụ Sứ Đồ ghi lại những bước đầu của Giáo Hội sơ khai, đã cảm hứng theo Đệ Nhị Luật.

2) Giữa phép rửa Chúa Giêsu và cơn cám dỗ, có một liên hệ rõ ràng: chính Thánh Thần ngự xuống trên Chúa Giêsu lúc ở sông Giođanô đã đưa người vào sa mạc, không phải để tra cứu lề luật và tìm lại tinh thần Giao ước như nhóm Essêni, cũng chẳng phải để tổ chức kháng chiến như phái Nhiệt thành, song để chịu ma quỷ cám dỗ (4,1). Học thuyết thiên sai của Chúa Giêsu phải được thử thách. Và cuộc thử thách này là một giai đoạn cần thiết trong ơn gọi làm Israel mới của người. Vì là Đấng đáp ứng nỗi chờ mong của dân, Người phải sống tất cả chiều kích của lịch sử họ: tạm trú tại Ai cập (2,13-15), vượt sông Giođanô (2, 13-17 -so sánh với Gs 3), cám dỗ ở sa mạc (4, 1-11).

3) Giai thoại cám dỗ trong sa mạc xảy ra như để xác nhận việc Chúa Kitô hoàn toàn chấp nhận thánh ý Chúa Cha: gạt bỏ mọi hình thức thiên sai chủ nghĩa mà Thiên Chúa không muốn (trước hết là thứ thiên sai chủ nghĩa cánh chung có tính cách báo phục của Gioan Tẩy giả và của Qumrân, thứ đến là thiên sai chữ nghĩa xác thịt, uy hùng hay chính trị mà Israel trông chờ), Chúa Kitô chấp nhận đường lối thiên sai khổ đau, là đường lối duy nhất phù hợp với thánh ý Chúa Cha.

4) Lối giải thích mang màu sắc thiên sai về ba chước cám dỗ (tức lối giải thích liên kết trình thuật này với trình thuật phép rửa trước đây) là lối giải thích lưu ý nhiều đến chỗ đứng của đoạn văn trong văn mạch của các chương này cũng như của các vấn đề tổng quát của một. Tuy nhiên lối giải thích này không loại bỏ các lối giải thích khác đã từng được truyền thống công nhận như:

- Lối giải thích luân lý: Chúa Kitô tự nguyên chịu các chước cám dỗ lớn của nhân loại: những dục vọng của xác thịt và tinh thần, để rồi vượt thắng các cám dỗ đó cách khải hoàn, và nhờ dấy nên gương mẫu cho đời ki tô hữu; Lối giải thích song đối kiểu mẫu: Chúa Kitô, Ađam mới, chịu một cơn cám dỗ "tổ tông" mới, để nhờ lòng vâng phục hiếu thảo của Người mà chuộc lại cuộc nổi loạn nguyên thủy (x. trình thuật mạc về cuộc cám dỗ này và thần học của Phaolô về Ađam mới);

- Lối chú giải cánh chung học: qua cuộc chiến đấu này, Chúa Kitô tiên báo cuộc khải hoàn vinh thắng cuối cùng của Người trên các quyền lực sự dữ (lối giải thích của Lc).

5) Chủ đề sa mạc chiếm một chỗ đứng đáng kể trong Kinh Thánh, vì sa mạc là một dữ kiện địa lý quan trọng trong thế quân bình kinh tế và nhân chủng của xứ Palestine. Ảnh hưởng của địa thế này không phải là nhỏ đối với lịch sử dân Thiên Chúa. Lịch sử này lưu lại hai kỷ niệm xem ra mâu thuẫn, mà có người đã muốn coi như. là hai chủ đề có nguồn gốc khác nhau, nhưng kỳ thực chỉ là hai phương diện của một thực trạng. Cuộc lưu ngụ trong sa mạc trước tiên được trình bày như là thời kỳ lý tưởng trong cuộc sống của tuyển dân, thời kỳ mà tuyển dân được các điều kiện thuận lợi nhất ớể phát huy lý tưởng tôn giáo của mình, và đã sống lý tưởng đó cách tuyệt hảo. Đàng khác thời gian lưu ngụ trong sa mạc cũng. được xem như là một thử thách, như một hình phạt, phạt tội phàn nàn và bất tuân. Sa mạc vừa là nơi tĩnh tâm và thanh luyện, vừa là nơi phát sinh chước cám dỗ và xóa tội. Vì thế trong suốt lịch sử dân Israel, sa mạc vẫn là nơi hun đúc sức mạnh sinh động của quốc gia (tất cả các khuôn mặt lớn trong dân đều đến sa mạc lập kế hoạch, hay nung nấu lại lòng nhiệt thành) và cũng là nơi thử thách.

CHÚ GIẢI CHI TIẾT

"Bấy giờ Chúa Giêsu được Thần khí dẫn vào sa mạc": Chữ bấy giờ nói lên mối liên hệ giữa trình thuật này với trình thuật Chúa Giêsu chịu phép rửa. Lát nữa ta sẽ thấy mối tử hệ thần linh của Chúa Giêsu đã được công bố lúc người chịu phép rửa) hệ tại chỗ nào. Trạng từ "bấy giờ" ở đây (cũng như ở 3, 13 chẳng hạn) có một giá trị chuyển mạch hơn là giá trị thời gian. Tiếng "để chịu cám dỗ" nói rõ ràng ý định của Thiên Chúa, như trong đoạn văn trước. Bởi ma quỷ: một chữ Hy-lạp trước tiên có nghĩa là "đứa vu khống" rồi "kẻ buộc tội". Vì thế bản 70 đã dùng chữ này để dịch chữ "Satan". Ngữ vựng của phần dẫn nhập trình thuật này tương tự với ngữ vựng của Đnl 8,2 (bản 70) và ám chỉ đến cảnh huống của Israel trong sa mạc: "Hãy hồi tưởng lại tất cả con đường mà Giavê Thiên Chúa của ngươi đã dẫn ngươi đi (cùng một động từ Hy lạp như Matthêu) trong sa mạc, với dụng ý là hạ ngươi uống, thử thách ngươi (cùng một động từ Hy lạp như Matthêu) và biết đáy lòng ngươi".

"Người đã giữ chay 40 ngày và 40 đêm": 40 là con số chẵn thường được Kinh Thánh dùng để chỉ một thời gian khá dài: 40 ngày lụt đại hồng thủy (St 7,4), 40 năm Israel lưu trú trong sa mạc (Xh 16, 35; Ds 14, 33; Đnl 29, 5), 40 năm trị vì của Đavít (1Sm 5,4), 40 ngày trước khi phá hủy thành Ninivê (Gn 3), 40 ngày giữa cuộc Phục Sinh và Thăng Thiên của Chúa Giêsu... Chi tiết xác định "40 đêm " là của riêng Matthêu (Luca chỉ nói "40 ngày") và ám chỉ đến 40 ngày và 40 đêm mà Môisen đã trải qua trên núi của Giavê "không ăn bánh cũng chẳng uống nước" (Xh 24, 1-8: giữ chay sau cuộc thần hiển, và trong 34,28: giữ chay sau cuộc tái lập Giao ước). "40 đêm" có lẽ cũng ám chỉ đến cuộc chay trường của Elia trên núi Horeb (1V 19,8: sau khi được thần hiển và trao sứ mệnh). Cả hai nhân vật lên này của Cựu ước, những vị gồm tóm trong bản thân Lề luật và Ngôn sứ, sẽ tái xuất hiện trong cuộc Biến hình của Chúa Giêsu (biến hình = thần hiển; cuộc thần hiển này được tiếp nối với việc thiết lập Giao ước mới bằng Tử Nạn-Phục Sinh). Chắc hẳn Matthêu muốn cho thấy việc giữ chay của Chúa Giêsu một cách nào đó tổng lược kinh nghiệm của Môisen và Elia, cũng như cuộc cám dỗ sẽ tổng lược lịch sử Israel trong sa mạc. Ở đây không nên hỏi cơ thể con người, xét về mặt tự nhiên, có thể giữ chay trong bao lâu! Cũng như trong trường hợp Môisen (suốt 40 ngày không uống nước!), chính Thiên Chúa trực tiếp nâng đỡ Chúa Giêsu. Chúa Kitô sống nhờ lòng tín thác vào Thiên Chúa. Thành ra việc cảm thấy đói sau 40 ngày được xem như là một cuộc thử thách: Chúa Giêsu có thể nghĩ Thiên Chúa đã bỏ rơi mình. Và đó là điểm đưa đến cám dỗ đầu tiên.

Cám dỗ đầu tiên (cc. 3-4)

"Nếu Ngài là Con Thiên Chúa". (c.3) là công thức dẫn vào chước cám dỗ thứ nhất và thứ hai. Tiếng "Con Thiên Chúa”; nhắc lại lời phán từ trời trong cảnh trước đây và đầu tiên có nghĩa là "Đấng Messia" (x.ghi chú BJ). Công thức này cho thấy ma quỷ cám dỗ Chúa Giêsu như là Đấng Messia, thủ lãnh của dân mới Thiên Chúa. "Nếu Ngài là..." không nhằm nói lên nỗi nghi ngờ của ma quỷ, nhưng cố khơi lên trong Chúa Giêsu niềm hoài nghi. Dưới chân thập giá, chính người Do thái sẽ thay thế Satan để cám dỗ Chúa Giêsu một cách tương tự: "nếu ông là con Thiên Chúa" (Mt 27,40). Hai chước cám dỗ này song song với nhau: chúng nhằm thúc đẩy Chúa Giêsu sử dụng các quyền lực thiên sai Người có để mưu cầu tư lợi, hay đúng hơn để thoát khỏi cảnh hiểm nghèo (đói trong sa mạc, chết trên thập giá).

"Hãy truyền cho các viên đá này thành bánh”: Cơn đói mà Chúa Giêsu đột nhiên cảm thấy đã là một chi tiết giúp ta giải thích cơn cám dỗ đang bủa vây Người. Tuy nhiên, còn có một chi tiết giàu ý nghĩa hơn trong câu trả lời của Chúa Giêsu trích lại Đnl 8,3. Văn mạch của Đnl 8,3 cho thấy dân Israel nghi ngờ Giavê, thay vì tự hạ và chấp nhận tùy thuộc một mình Ngài: “Hãy hồi tưởng lại tất cả con đường Giavê Thiên Chúa của người đã dẫn ngươi đi, qua sa mạc, trong 40 năm, với dụng ý là hạ ngươi xuống cùng để thử cho biết ngươi có gì nơi đáy lòng, xem người có giữ các lệnh truyền của Ngài chăng. Ngài đã hạ ngươi xuống, đã để ngươi phải chịu đói; rồi Ngài lại cho ngươi ăn manna ngươi chưa từng biết và cha ông ngươi cũng không hề biết, để dạy cho ngươi hay là người ta không sống nhờ bánh mà thôi, nhưng sống nhờ mọi điều xuất ra từ miệng Giavê" (Đnl 8, 2-3).

Chước cám dỗ mà Israel phải. chịu, đó là cơn đói khát Thiên Chúa cho dân trải qua để thử lòng tín thác của họ. Nhưng dân đã phàn nàn, đã hối tiếc các thức ăn của xứ Ai cập, và càu nhàu đòi lương thực. Chúa Giêsu cũng đang sống trong một tình trạng tương tự như dân Israel. Bị đói, Người có thể nghĩ Thiên Chúa đã bỏ rơi người. Ma quỷ đến dụ dỗ Người nghi ngờ Thiên Chúa và hãy cậy dựa vào chính quyền năng thần thông mà Người vừa mới nhận lúc được thánh hiến làm Đấng Messia. Có thể Chúa Giêsu sẽ dùng quyền đó để mưu cầu tư lợi trái nghịch với thánh ý Thiên Chúa. Khi dụ dỗ Chúa Giêsu nghi ngờ và bất tuân, ma quỷ muốn Người cắt đứt liên lạc với Thiên Chúa. Đáp lời lại, Chúa Giêsu xác quyết Người chẳng muốn dùng các phương thế riêng của mình để được sống, nhưng muốn hoàn toàn lệ thuộc vào Thiên Chúa. Người chỉ cậy dựa vào Thiên Chúa (27,43).

Cám dỗ thứ hai (cc.5-7)

"Thành thánh" là một thành ngữ Do Thái thông dụng để chỉ Giêrusalem (Mt 27, 53; Kh 11,2). Ma quỷ dụ dỗ dựa vào lại Tv 91,11: điều đã được hứa cho mọi người đạo đức, càng phải có giá trị hơn đối với Đấng Messia: chắc chắn Thiên Chúa sẽ bảo vệ Người. Chúa Giêsu trả lời bằng cách trích dẫn Đnl 6,16 là câu nhắc lại giai thoại Massa (Xh 17, 1-7). Israel đã dám thử thách Thiên Chúa khi nói: “Có Chúa giữa chúng ta hay không?". Họ không ngại đòi Thiên Chúa ban cho một dấu chỉ là phép lạ nước đột xuất từ tảng đá. Nếu gieo mình từ thượng đỉnh Đền thờ theo như lời Satan dụ dỗ, là Chúa Giêsu đã buộc Thiên Chúa phải thực hiện một phép lạ. Cuối cơn cám dỗ thứ nhất, Chúa Giêsu đã nép mình dưới sự quan phòng chở che của Thiên Chúa. Ma quỷ dụ dỗ Người lợi dụng sự che chở này, như Israel ngày xưa, bằng cách đòi hỏi Thiên Chúa can thiệp Thành ra xét cho cùng đây là việc áp đặt ý muốn con người trên Thiên Chúa.

Một vài giới bình dân Do thái hình dung Đấng Messia như sẽ khai mào sứ vụ của mình trên chóp đỉnh Đền thờ; nơi đó Người phải loan báo việc giải phóng Israel. Vì thế có lẽ Satan đã gợi ý cho Chúa Giêsu ra mắt dân chúng theo cách phù hợp với quan niệm bình dân này, đi ngược với kế hoạch của Thiên Chúa.

Cám dỗ thứ ba (cc. 8- 10)

"Một ngọn núi cao" từ đó có thể xem thấy "tất cả các nước thiên hạ" là một điều dị thường. Sở dĩ Matthêu giữ lại chi tiết kỳ quái này của truyền thống Tin Mừng, là vì muốn trung thành với truyền thống bao quanh con người Môisen: Thiên Chúa đã chỉ cho Môi sen, đứng trên núi Nêbo, thấy toàn thể Đất Hứa (Đnl 31, 1-4). Tương quan Môisen-Giêsu, mà Matthêu luôn đề cập đến, còn được nổi bật ở đây. Đất Hứa ở đây trở thành lãnh địa tuyệt hảo mà Chúa Giêsu sẽ tiếp nhận lúc Phục Sinh: “mọi quyền năng trên trời dưới đất đã được ban cho Ta" (28,18) như lời hứa của Tv 2, 6-8.

"Tôi hiến cho Ngài hết mọi điều đó, nếu Ngài phục mình bái lạy tôi". Đây là cám dỗ thờ bò vàng, thờ các ngẫu thần, là cám dỗ tự biến mình thành vị thần dễ xài, trấn an, vị thần được dùng để đem đi giao chiến, chinh phục địa cầu, vị thần mà ta có thể thương thuyết mặc cả: "Tôi hiến tất cả điều đó cho Ngài, nếu Ngài phục mình bái lạy tôi". Chính Chúa Giêsu đã hiểu chước cám dỗ thứ ba này theo nghĩa ấy, vì câu Người trả lời Satan trích lại một đoạn Đệ Nhị Luật, trong đó rõ ràng đề cập đến việc thờ ngẫu thần: "Ngươi hãy coi chừng kẻo lãng quên Giavê Đấng đã đem ngươi ra khỏi Ai Cập, khỏi nhà tôi mọi. Ngươi sẽ kính sợ Giavê Thiên Chúa của ngươi; ngươi sẽ phụng thờ Ngài, sẽ thề nhân danh Ngài. Đừng đi theo các thần khác, thần của các dân ở chung quanh ngươi, vì Giavê Thiên Chúa của ngươi, ở giữa ngươi, là Thiên Chúa ghen tương" (Đnl 6,12-15). Qua việc trích dẫn đoạn văn này, Chúa Giêsu xác quyết Thiên Chúa đích thực không phải là một thần tượng mà ta có thể mua chuộc các hồng ân. Giavê không mua bán mặc cả. Ngài đòi phải tin yêu và vâng phục vô điều kiện. Ngài chẳng phải là con bò vàng "đi trước chúng ta” mà người ta có thể sử dụng như một khí cụ để chinh phục. Chúa Giêsu từ chối đi vào con đường mà Thiên Chúa không muốn Đấng Messia của Ngài dấn thân, là đường vinh thắng rạng rỡ (bằng việc cậy dựa vào các ngẫu thần), đưa đến việc thống trị hoàn vũ. Vì bị tiêm nhiễm giấc mơ khải huyền bình dân, Phêrô sẽ chống đối việc tiến lên Giêrusalem để chịu tử nạn. Chúa Giêsu sẽ trả lời ông như đang trả lời ở đây: "Hỡi Satan, hãy xéo đi" (16,23 cũng có cùng động từ như 4,10 những chỉ thêm chữ "sau Ta"). Trong cả hai trường hợp, Chúa Giêsu xác quyết ý định của Người là hoàn toàn tuân theo kế hoạch của Thiên Chúa, dù "tư tưởng của Thiên Chúa không phải là tư tưởng của loài người" (16,23). Đối lại với việc Israel say mê thờ ngẫu thần (các ngẫu thần được xem như là khí cụ để chinh phục), việc Chúa Giêsu gắn bó vào Thiên Chúa hệ tại chỗ loại bỏ mọi ngẫu thần để chỉ phụng sự Thiên Chúa đích thực. Vì thế, Chúa Giêsu sẽ thể hiện kiểu mẫu Messia mà Thiên Chúa đã trù định, là làm người Tôi tớ bị lăng nhục và đau khổ mà Isaia đã loan báo. Dĩ nhiên, Người không từ chối việc chinh phục thế giới, nhưng sẽ chỉ chinh phục bằng thập giá mà thôi.

“Họ hầu hạ Người": Việc các thiên sứ hầu hạ Chúa Giêsu nói lên chân lý này: Chúa Giêsu đã được phong vương ở sông Giođan. Họ cho thấy Nước Trời đã đến bên loài người vì triều đình thiên quốc đang chầu chực quanh Người Con Yêu Dấu. Tuy nhiên các thiên sứ này chỉ can thiệp sau khi Chúa Giêsu đã vượt thắng cơn cám dỗ. Ở đây hình như Matthêu tiên báo điều sẽ xảy ra trong cuộc Tử nạn. Là Đấng có thể xin cấp ngay "hơn 12 cơ binh thiên sứ" (26,53) để thoát khỏi khổ hình thập giá, Chúa Giêsu đã muốn hoàn tất Kinh thánh và phó mình cho Chúa Cha. Sau khi Người đã thắng vượt cơn cám dỗ, các thiên sư mới đến hầu hạ Người, và sau khi Người phục sinh, các thiên sứ mới đi báo tin cho các môn đồ (28, 2-7).

KẾT LUẬN

Đoạn Tin Mừng này của Matthêu trước tiên hoàn toàn mang ý nghĩa thần học. Nó được soạn thảo và lưu truyền không nhằm cho ta biết về một giai thoại trong cuộc đời Chúa Giêsu cho bằng giúp ta hiểu cách Người đã thi hành vai trò Messia ra sao. Satan, một thời gian ngắn trước khi Chúa Giêsu ra mắt công khai, đã cố làm cho Người bất tuân với Chúa Cha bằng cách gợi lên trong Người tâm tình tự lập, muốn từ khước địa vị làm Con để tự do sử dụng các quyền hành Người đã được ban cho. Nhưng thay vì tự chiếm đoạt quyền lực và ỷ mình được Thiên Chúa tuyển chọn như Biệt phái và Sađucêô, Chúa Giêsu đã xóa mình trước mắt Chúa Cha, như dã xóa mình trước mặt Gioan Tẩy giả và sẽ còn xóa mình suốt cả cuộc đời, cho đến lúc chết. Thay vì chiều theo quan niệm của nhân gian về Đấng Messia uy hùng, vinh thắng, Chúa Giêsu đã chấp nhận quan niệm Đấng Messia-tôi tớ khiêm cung.

Ý HƯỚNG BÀI GIẢNG

1) Satan đã đề nghị Ađam trở thành Thiên Chúa: "Ngươi sẽ nên như các thần minh" (St 3,5). Còn đối với Chúa Kitô, nó đề nghị người sử dụng quyền năng thiên sai như một đặc quyền, một khí cụ. Xét cho cùng, tội lỗi luôn luôn là một ý muốn thống trị. Thế mà Thiên Chúa đã cứu thoát con người khỏi tội lỗi nhờ sự yếu đuối của Chúa Kitô, Đấng đã chọn lấy thân phận tôi tớ, và hoàn toàn phó thác vào tay Thiên Chúa.

2) Cám dỗ luôn luôn xoay quanh Lời Chúa, hoặc để vi phạm hoặc để xuyên tạc ý nghĩa. Con rắn quỷ quyệt trong St 3 đã nói ngược Lời Chúa. Nó bảo: "Thiên Chúa đã phán: các ngươi chẳng được ăn cây nào trong vườn cả!... Các ngươi chẳng chết chóc đâu. Nhưng vì Thiên Chúa biết rằng mắt các ngươi sẽ mở ra...". Tên cám dỗ trong Tin Mừng cũng yêu cầu Chúa Giêsu sử dụng Lời Chúa để biến đá thành bánh, và giải thích lệch lạc ý nghĩa Thánh Vịnh để đẩy Người thử thách Thiên Chúa. Nó cám dỗ Chúa Giêsu sử dụng Lời sáng tạo, Lời cứu rỗi để mưu cầu lợi riêng. Nhưng Chúa Giêsu đã tuân phục và đón nhận Lời Thiên Chúa: "Đã chép rằng..."

3) Khi tình nguyện trở nên người Tôi Tớ chứ không trở nên kẻ thống trị, Chúa Giêsu đã cứu rỗi chúng ta. Người mặc khải cho chúng ta một Thiên Chúa tình yêu, mà ta có thể bắt chước bằng cách tự hạ, tự chối bỏ chính mình. Thiên Chúa đã đến gần nhân loại trong con người của Con Ngài, không phải để bắt nhân loại làm nô lệ, nhưng để phục vụ nhân loại với tư cách là tôi tớ bị đóng đinh.

4) Chúa Giêsu bị cám dỗ, bởi vì xét như là con người, Người phải chứng minh mình là "Con yêu dấu". Chính vì thế Người phải trải qua, cách cụ thể trong nhân tính của mình, cái kinh nghiệm thế nào là sống như con cái Thiên Chúa, nghĩa là chỉ chờ đợi hạnh phúc ở nơi Thiên Chúa mà thôi. Người Kitô hữu cũng phải trải qua cơn cám dỗ tương tự và phải chọn lựa giữa sự tự tôn cá nhân, coi thường Thiên Chúa và anh em, với thái độ hiếu thảo phục vụ Thiên Chúa và mọi người.

79.       Cám dỗ

Chúng ta đừng nuôi ảo tưởng về một thế giới mà mọi sự đều tốt lành. Thân phận con người là sống giữa thế gian mà trong đó thiện ác, lành dữ lẫn lộn.

- Chính vì thế, khi Con Thiên Chúa xuống thế làm người, chính Chúa Thánh Thần đã dẫn Người vào sa mạc để đối diện với các cơn cám dỗ.

- Người ta sống tốt không phải bằng cách che mắt giấu mặt để khỏi nhìn thấy điều xấu, mà trái lại bằng cách nhìn thẳng vào điều xấu và chiến đấu để chiến thắng nó.

- Trong Mùa chay, mỗi người hãy nhìn thẳng vào nội tâm mình. Không phải chỉ nhìn những mặt tốt, mà nhất là hãy nhìn thẳng vào những mặt xấu, những thứ “ tham, sân, si” đang âm thầm nhưng mãnh liệt khống chế mình.

Và hãy nhìn vào cuộc chiến đấu của Đức Giêsu. Người đã thắng nhờ đâu? Nhờ làm theo lời Thiên Chúa và thực hiện thánh ý Thiên Chúa.

Có ba người mục tử, mỗi người coi sóc một đàn chiên.

Một đêm mùa đông vừa gió vừa mưa. Khi ba người đang ngủ thì nghe có tiếng chó sói.

- Người thứ nhất tung chăn thức dậy định ra ngoài xem xét tình hình. Nhưng nghe tiếng mưa rơi gió rít, anh ngại ngùng và trở vào giường ngủ tiếp.

- Người thứ hai cũng thức dậy, mặc thêm quần áo mở cửa đi ra. Nhưng một đợt nước mưa quất ngay vào mặt anh làm anh bỏ ngay ý định ra ngoài. Anh cũng trở vào giường nằm xuống, kéo chăn đắp kín và ngủ tiếp.

- Người thứ ba cũng thức dậy, cũng mặc quần áo, và cũng ra ngoài. Dù gió lạnh, dù mưa ướt, anh vẫn cố chịu đựng, đi đến tận chỗ đàn chiên của anh để xem. Khi đã thấy chiên mình an toàn, anh mới trở vào nhà ngủ tiếp.

Trong ba người đó, ai là người hiểu biết rõ nhất về sự khắc nghiệt của gió và mưa? Dĩ nhiên là người thứ ba.

Cũng thế, người hiểu rõ nhất về cám dỗ là người đã chiến đấu và chiến thắng nó.

Vì vậy, nếu ta muốn học cách đương đầu với cám dỗ, đừng học với những kẻ tội lỗi, mà hãy học với những vị thánh.

Như trong các bài đọc hôm nay, chúng ta đừng học với dân Israel trong thời xuất hành ở sa mạc, mà hãy học với Đức Giêsu.

mục lục
 

80.       Cám dỗ

Thua keo này bày keo khác. Ma quỷ lại đưa Chúa Giêsu lên cao hơn nữa. Chúng đưa lên một ngọn núi. Từ ngọn núi này, chúng chỉ cho Chúa thấy tất cả quyền bính, vinh hoa, giàu sang phú quý, danh vọng và nói: “Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ ấy, nếu ông sấp mình bái lạy tôi”. Chúng ta thấy, ma quỷ thật tinh khôn, chúng thừa biết rằng: là con người, ai cũng ham danh vọng, chức quyền, tiền của. Quyền hành là điều kiện để có danh vọng và cung cấp hay đem lại hầu hết các nhu cầu vật chất. Ngược lại, tiền của cũng là điều kiện để có được quyền hành và danh vọng: đồng tiền là tiên là phật, là sức bật của tuổi trẻ, là sức khỏe của tuổi già, là cái đà của danh vọng, và là cái lọng để che thân. Sống ở đời, hầu hết con người đều mang túi tham không đáy: người có tiền bạc, nhưng không có quyền hành, danh vọng, thì ra sức chiếm đoạt, giành giựt cho được địa vị, để có quyền, có danh gì với núi sông. Ngược lại, người có quyền hành, có địa vị, nhưng chưa có nhiều tiền thì dùng đủ mọi mánh lới, thủ đoạn, để kiếm cho thật nhiều. Còn người không có tiền bạc, cũng không có quyền hành, địa vị, thấy người khác có, nóng mũi cũng phải tranh giành cho được. Mọi người đều đầy tham vọng, mọi người đều bị quay cuồng trong những cám dỗ của danh vọng: “Cái vòng danh lợi cong cong. Kẻ hòng ra khỏi, người mong bước vào”. Vậy Chúa Giêsu có mắc bẫy của ma quỷ không? Không, đứng những thứ phù vân đó, Chúa Giêsu đã chịu cám dỗ, nhưng Ngài đã chiến thắng cám dỗ. Ma quỷ thất bại hoàn toàn và bị Chúa đuổi đi: “Xéo đi, hỡi Sa tan, ngươi phải bái lạy Chúa là Thiên Chúa của ngươi và phải thờ phượng một mình Người”.

Là con người nói chung và là con cái Chúa, chúng ta đã gặp những chước cám dỗ, đang gặp những chước cám dỗ, hay sẽ gặp những chước cám dỗ. Tuy nhiên chúng ta hãy nhớ: bị cám dỗ chưa phải là xấu. Nếu chúng ta thắng cuộc là chúng ta thành công và được Chúa khen thưởng. Chỉ khi thua cám dỗ mới là xấu. Nhưng để chiến thắng được chước cám dỗ, thắng được ma quỷ, chúng ta phải luôn đề cao cảnh giác trước dịp tội, đừng đùa với lửa, phải cầu nguyện xin Chúa trợ giúp, phải kiên quyết giữ vững lập trường: “Dù ai nói ngả nói nghiêng. Thì ta vẫn vững như kiềng ba chân”, “Dù ai nói ngược nói xuôi, ta đây vẫn giữ đạo trời khăng khăng”,”Dù ai sang cả mặc ai, thân này nước chảy hoa trôi sá gì”.

81.       Hãy cảnh giác trước cám dỗ--Jos. Vinc. Ngọc Biển

Chúng ta đã cùng với toàn thể Giáo Hội bước vào Mùa Chay Thánh hôm thứ Tư lễ Tro vừa qua. Khởi đầu Mùa Chay Thánh với việc xức tro. Cử chỉ bỏ chút tro lên đầu và vị chủ sự mời gọi: “Hãy ăn năn sám hối và đón nhận Tin Mừng”, Giáo Hội muốn mời gọi con cái của mình khiêm tốn và ý thức thân phận con người chẳng là gì cả, chỉ là bụi tro mà thôi.

Hôm nay, với Chúa Nhật I Mùa Chay, bài Tin Mừng thánh Mátthêu trình thuật cho chúng ta thấy việc Đức Giêsu vào hoang địa ăn chay và sau đó bị Ma Quỷ cám dỗ, nhưng Ngài đã chiến thắng.

Qua đó, Giáo Hội muốn nhắc cho con cái của mình là: hãy sám hối để bắt đầu bước vào hành trình tập luyện và chiến đấu thiêng liêng. Trong hành trình ấy, mẫu gương của Đức Giêsu trong sa mạc hôm nay được hiện lên như một động lực, điểm tựa cho mỗi chúng ta.

1. Ma quỷ cám dỗ Đức Giêsu

Khi đón nhận thánh ý Thiên Chúa Cha qua việc vâng lời tuyệt đối khi nhập thể và nhập thế, Đức Giêsu đã trở nên Cứu Chúa của nhân loại. Vì thế, khởi đầu cuộc sống công khai, Ngài đã vào hoang địa ăn chay 40 đêm ngày, để tìm thánh ý Thiên Chúa Cha, hầu chu toàn ý định của Người. Sau khi chay tịnh, Đức Giêsu cảm thấy đói, vì thế, nhân cơ hội này, Ma Quỷ đã tiến đến và cám dỗ Ngài.

Cám dỗ đầu tiên mà Ma Quỷ tấn công Đức Giêsu chính là cám dỗ về của ăn nuôi thân. Lợi dụng lúc Đức Giêsu đói, Ma Quỷ đã không bỏ lỡ cơ hội ngàn năm có một này, nên hắn đã tiến lại gần và nói: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi!" (Mt 4, 3). Ma Quỷ thật tinh vi, nhưng Đức Giêsu đã không bị những thứ lương thực chóng tàn, mau hết làm cho Ngài sa ngã, vì thế, Ngài đã chiến thắng ngay từ cơn cám dỗ đầu tiên khi nói cho chúng biết lương thực của Ngài chính là làm theo ý Thiên Chúa Cha. Ngài nói: “Đã có lời chép rằng: ‘Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra’" (Mt 4,4).

Cơn cám dỗ thứ hai mà Ma Quỷ muốn tấn công chính là đề nghị Đức Giêsu sử dụng quyền lực. Vì thế, nó đã nói: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mình xuống đi! Vì đã có lời chép rằng: ‘Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng, cho bạn khỏi vấp chân vào đá’" (Mt 4,6).

Tuy nhiên, Ma Quỷ đã lầm khi tưởng rằng Đức Giêsu sẽ sử dụng quyền lực theo kiểu thế gian, để trổ tài theo ý của nó bằng những cú nhảy đẹp mắt, những pha ngoạn mục. Nhưng lại thêm một lần nữa chúng thất bại và chịu tác dụng ngược lại khi Đức Giêsu cho chúng biết rằng: “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi" (Mt 4, 7). Khi cám dỗ Đức Giêsu như thế, Ma Quỷ nghĩ rằng Đức Giêsu sẽ mắc bẫy để sử dụng ý riêng của Ngài thay cho thánh ý Thiên Chúa Cha. Nhưng không! Đức Giêsu đã đi theo con đường khiêm tốn mà Chúa Cha muốn nơi Ngài.

Thất thế lần hai, Ma Quỷ vẫn chưa chịu thua, chúng tấn công lần thứ ba. Lần này chúng nhắm tới danh vọng. Ma Quỷ đã nịnh hót Đức Giêsu, và “đem Người lên một ngọn núi cao, và chỉ cho Người thấy tất cả các thế gian, và vinh hoa lợi lộc của các nước ấy, và bảo rằng: ‘Tôi sẽ cho ông tất cả những thứ đó, nếu ông sấp mình bái lạy tôi’" (Mt 4, 8-9). Nhưng lần cuối cùng này chúng vẫn thất bại và chịu sự quở trách nặng nề của Đức Giêsu, đồng thời Ngài cũng xác định danh giới của chúng khi nói: "Xatan kia, xéo đi! Vì đã có lời chép rằng: ‘Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi’" (Mt 4, 10).

Qua câu nói này, Đức Giêsu khẳng định thật rõ Ngài là Con Thiên Chúa, nên chỉ có bổn phận phục quyền và tôn thờ một mình Thiên Chúa mà thôi.

Như vậy, cả ba lần cám dỗ, chúng đều lãnh nhận những thất bại. Nếu chúng tập trung vào: thú, lợi, danh, để hy vọng hạ gục được Đức Giêsu, để Ngài phải phục quyền chúng, và nhất là nó muốn phá vỡ chương trình cứu độ của Thiên Chúa Cha. Tuy nhiên, ý định đó đã không thành, vì Đức Giêsu đã lựa chọn con đường Thiên Chúa Cha muốn, đó là con đường tự hủy nhờ đức vâng lời.

2. Ma quỷ cám dỗ chúng ta

Cơm, áo, gạo, tiền, vinh hoa, phú quý, quyền cao, chức trọng luôn gắn liền với thực tại của con người. Con người luôn hướng chiều về những điều đó vì mục đích sinh tồn của bản năng nơi loài thụ tạo. Vì thế, người ta chấp nhận và làm mọi cách để đạt được những mục đích trên.

Ma Quỷ là loài tinh quái, xảo quyệt. Nó đánh trúng tim đen của con người. Nó biết rất rõ nhu cầu và điểm yếu của chúng ta. Thực vậy, những nhu cầu như ăn uống, danh vọng, địa vị, chức quyền và sau cùng là tự phụ, khoe khoang, kiêu ngạo luôn theo sát mỗi người từ lúc sinh ra đến lúc nhắm mắt xuôi tay.

Cái quỷ quyệt của chúng là đưa ra những chiêu thức rất hấp dẫn, toàn là màu hồng để quyến rũ con người. Nhưng thực ra, những điều mà chúng cám dỗ ta chỉ là nửa sự thật mà thôi, chứ không phải sự thật tuyệt đối. Một khi con người sa lầy trước cám dỗ của nó, con người mới ngỡ ra là nó đã đưa mình vào những ảo vọng hão huyền.

Cách thức của chúng dùng chính là qua một trung gian, một cơ hội hay một sự vật:

Qua trung gian là con người, chúng tìm cách để người nào đó rủ rê dần dần ta phạm tội. Lúc ban đầu chỉ là những chuyện lặt vặt, nhỏ bé hằng ngày. Tuy nhiên, dần dà lâu ngày thành quen. Tội nhẹ, rồi dẫn đến tội trọng. Nay ăn cắp quả ổi là chuyện bình thường; ngày mai ăn chộm con gà cũng chẳng sao; ngày mốt lấy con trâu, rồi cuối cùng giết người cướp của.

Từ chuyện rất nhỏ, nhưng nó làm cho con người trai lỳ lương tâm và mất dần cảm thức về tội, nên chúng ta không lạ gì khi thấy nhiều người cứ nhởn nhơ trong vũng lầy tội lỗi mà vẫn tự hào mình là người tốt. Những người như thế, thường tìm mọi cách để ngụy biện cho hành vi sai trái của mình. Họ dùng những phương tiện xấu để biện minh cho mục đích tốt. Họ sẵn sàng làm từ thiện để che lấp những tội ác như tham nhũng, bóc lột và buôn gian, bán lậu. Hay nói cách khác, họ dùng hình thức rửa tiền để che đậy những việc làm mờ ám của mình.

Thật vậy, là con người, ai cũng muốn có cơm no, áo ấm, rồi dần dần dẫn đến tình trạng ăn ngon mặc đẹp, tiếp theo chính là thỏa mãn xác thịt, ăn chơi trác táng và cứ như thế, chẳng mấy mà dẫn đến “Cực lạc sinh bi ai?”. Đây chính là cơn cám dỗ đầu tiên mà Ma Quỷ đã cám dỗ Đức Giêsu.

Cơm cám dỗ thứ hai mà trước kia Ma Quỷ cám dỗ Đức Giêsu, thì ngày nay, nó cũng không buông tha chúng ta. Thật vậy, nó tấn công chúng ta về quền lực, vinh quang, phú quý để làm cho ta ra mê muội và tìm mọi cách để đạt được những điều ta muốn dù là bất chính.

Cám dỗ cuối cùng mà nó tấn công Đức Giêsu là tham lam, danh vọng. Ngày nay, nó vẫn thường cám dỗ chúng ta như thế. Nó đánh đúng sào huyệt tham sân si của con người, rồi sau đó, con người phải tôn thờ nó. Xin nhắc rằng, Ma Quỷ nó làm được nhiều thứ để cám dỗ con người, nhưng chỉ có một điều mà nó không làm được, đó là không cho con người được hạnh phúc thật và sự sống đời đời mà thôi.

Như vậy, Ma Quỷ đã cám dỗ Đức Giêsu về 3 điểm, đó là: thú, lợi, danh. Đến lượt chúng ta, nó cũng không ngừng tấn công chúng ta về những điểm trên.

Nhưng, như Đức Giêsu đã chiến thẳng, còn chúng ta ngày nay thì sao? Mỗi khi đứng trước cám dỗ, chúng ta phải làm gì?

3. Khi bị cám dỗ, ta phải làm gì?

Mỗi khi cám dỗ đến với chúng ta, xin hãy nhớ lại lời Đức Giêsu cảnh báo để thêm sự cẩn trọng, hầu không vì kiêu ngạo mà mắc vào cạm bẫy của chúng: “Anh em hãy canh thức và cầu nguyện, để khỏi lâm vào cơn cám dỗ" (Mt 26, 41). Hay Đức Giêsu nói với Phêrô về sự nguy hiểm của chúng: "Simon, Simon ơi, kìa Xatan đã xin được sàng anh em như người ta sàng gạo” (Lc 22,31). Và khi thánh Phêrô đã cảm nghiệm rõ nguy hiểm của Ma Quỷ, nên ngài đã cất lên lời khuyên nhủ: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì Ma Quỷ, thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tiìm mồi cắn xé” (1Pr 5,8).

Nhiều người quá coi thường chúng nên dần đi vào con đường mà chúng vạch ra cho lúc nào không hay.

Thật vậy, có nhiều người vì ích kỷ, nên sinh ra cố chấp với anh chị em trong cộng đoàn, rồi kết cục bỏ Chúa và không tham gia sinh hoạt đoàn thể vì tính kiêu ngạo của mình. Những người như vậy, họ theo đạo vì ông này bà nọ, chứ không phải vì Chúa. Bởi vậy, khi họ có chuyện khúc mắc với anh chị em thì họ bỏ luôn Chúa, vì đâu biết rằng những người kia, họ chỉ là phương tiện, là cầu nối để ta gặp được Chúa, chứ không phải họ là Chúa. Đây là cách mà Ma Quỷ thường hay tấn công vào những người thiếu sự khiêm tốn, cố chấp.

Lại có những người luôn nghĩ mình là tốt lành, thánh thiện, nên không sợ gì sa ngã vào con đường tội lỗi, vì thế, họ không ngần ngại khi được bạn bè rủ rê đi vào chốn ăn chơi trụy lạc vì nghĩ rằng: tướng Quỷ cũng không bao giờ quyến rũ được mình. Tuy nhiên, biết bao người đã trở thành nô lệ của chúng chỉ sau vài cuộc ăn chơi. Riết thành quen, không đi thấy nhớ. Hay cũng có những người nghĩ rằng mình cũng cần phải thâm nhập thực tế để cứu giúp những người tội lỗi ra khỏi cuộc sống bê bối của họ, nhân danh việc tốt để dẫn đưa anh chị em thoát khỏi vòng tội lỗi, tuy nhiên, cũng lại không ít người đã thay đổi vai trò. Từ người cứu giúp chuyển dần sang thành người đi theo và cùng nhau phạm tội. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là chúng ta coi thường mối nguy hiểm của công việc và coi thường sự sự khôn ngoan, tinh xảo của Ma Quỷ.

Thấy được sự nguy hiểm này, nên Đức Giêsu mới dạy các môn đệ cầu nguyện trong kinh Lạy Cha: “Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ”, và trong kinh Ăn Năn Tội cũng có câu: “Nhờ ơn Chúa thì con sẽ tránh xa dịp tội”. Trong dân gian, trải qua cuộc sống, người ta đúc kết thành kinh nghiệm và khuyên: nếu lượng sức mà không vượt qua được thì hãy “đào vi thượng sách”.

Thực vậy, sức con người thì giới hạn, vì thế, không thể nào chống trả được những cơn cám dỗ. Nếu muốn chiến thắng, chúng ta phải cậy dựa vào ơn Chúa. Nói như thánh Phaolô: “Với Đấng ban sức mạnh cho tôi, tôi chịu được hết” (Pl 4,13).

Khi chúng ta cậy dựa vào ơn Chúa và đi theo con đường của Chúa, chúng ta dùng chính võ khí của Đức Giêsu để chiến đấu. Võ khí đó là gì? Thưa! Đó là sự khiêm tốn và vâng lời, đơn sơ, chân thật. Mọi sự sẽ qua đi, chỉ có Chúa là tồn tại, vì thế, phải cẩn trọng trong việc lựa chọn trước những trào lưu tục hóa như ngày nay. Đứng trước sự lựa chọn, thánh Phaolô đã cho chúng ta một kiểu mẫu: “Tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi truyệt vời, là được biết Đức Kitô Giêsu, của tôi, vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như đồ bỏ, để được Đức Kitô” (Pl 3, 8). Ăn chay, cầu nguyện và bố thí chính là xác định thật rõ về sự giới hạn của chúng ta với Đấng Tuyệt Đối. Ăn chay để hãm dẹp nết xấu và ý thức được thân phận mong manh của mình. Cầu nguyện chính là xin Chúa trợ giúp và cùng đồng hành với chúng ta để chúng ta chiến đấu chống lại Ba Thù. Bố thí chính là vượt ra khỏi sự ích kỷ vốn là mầm mống của tội lỗi, để sống hiệp thông, liên đới với anh chị em.

Lạy Chúa Giêsu, xưa kia Chúa đã chiến đấu và chiến thắng Ma Quỷ. Giờ đây, xin giúp chúng con chiến thắng được Ba Thù, để thuộc trọn về Chúa như Chúa thuộc trọn về Thiên Chúa Cha. Amen.

82.       Tôi đi tìm tôi--Như Hạ

Giữa những thách đố, con người vẫn cố sức vươn lên. Vươn lên như Đức Giêsu trong hoang địa sau khi chiến thắng những thách đố lớn lao trong thân phận con người.

SÓNG GIÓ.

Trần gian là một hành trình đi tìm cái tôi. Cái tôi ích kỷ hay đầy bản lãnh. Bản lãnh đó chỉ được xác định sau những thách đố hay sóng gió cuộc đời. Chỉ cần so sánh một chút giữa Eva và Đức Giêsu sẽ thấy ngay khác biệt lớn lao giữa hai cái tôi đó.

Evà được "Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật." (St 2:7). Bà muốn sống độc lập với Thiên Chúa, muốn dành quyền qui định luật luân lý của Thiên Chúa. Vì muốn "được tinh khôn" (St 3:6) như Thiên Chúa, bà đã nghe theo lời con rắn, giơ tay "hái trái cây mà ăn, rồi đưa cho cả chồng đang ở đó với mình; ông cũng ăn." (St 3:6) Ông bà tưởng mình trở thành "vị thần biết điều thiện điều ác." (St 3:5) Nhưng thực tế "họ thấy mình trần truồng" (St 3:7) như con vật. Vỡ mộng. Trắng tay. Đúng như lời Chúa nói: "Ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất." (Mc 8:35; Lc 9:24; Mt 10:39; Ga 12:25) Ông bà đánh mất chính mình ngay khi muốn xác định chính mình là ai. Từ sự mất mát đó, "tội lỗi đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự chết." (Rm 5:12)

Trái lại, Đức Giêsu đã hoàn toàn tìm thấy cái tôi của mình ngay khi đành mất chính mình. Người không tìm cách xác định thế đứng độc lập với Thiên Chúa Cha. Nhưng Người muốn cho mọi người thấy chỉ có thể tìm được chính mình trong Thiên Chúa mà thôi. Qua ba cơn cám dỗ, Đức Giêsu mạc khải bản lãnh vô cùng vững chắc của mình trong vũ trụ. Thật vậy, sau khi "ăn chay ròng rã bốn mươi đêm ngày, Người thấy đói" (Mt 4:2) Quỉ liền tấn công vào điểm yếu nhất của con người Chúa lúc đó. Ai chẳng nghĩ, "có thực mới vực được đạo." Nhưng thật bất ngờ. Trong cơn đói cồn cào, Người vẫn khẳng khái: "Người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra." (Mt 4:4) Còn hơn cơm bánh, lời Chúa là nguồn sống của cả vũ trụ, vì "nhờ Ngôi Lời, vạn vật được tạo thành." (Ga 1:3). Muốn hay không, con người phải hoàn toàn lệ thuộc vào ý Chúa.

Chính vì thế, có lần Người đã tâm sự với các môn đệ: "Lương thực của Thầy là thi hành ý muốn của Đấng đã sai Thầy." (Ga 4:34) Nhờ xác định được nguồn sống đích thực như thế, Đức Giêsu đã đem lại sự sống phong phú cho toàn thể nhân loại. Thực vậy, "nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính." (Rm 5:19) Khác hẳn với nguyên tổ, Đức Giêsu đã vâng lời Thiên Chúa Cha tuyệt đối. Sự lệ thuộc đó đã không đánh mất tính cách độc lập. Trái lại, Đức Giêsu đã xác định được vị thế mình một cách vững chắc hơn. Người không chiều theo những nịnh bợ rẻ tiền để biểu dương quyền năng một cách lố bịch. Trước những lời nịnh hót: "Nếu ông là con Thiên Chúa …", Đức Giêsu đã khẳng khái đáp: "Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi." (Mt 4:7) Như vậy, mặc dù ý thức mình phải lệ thuộc vào nguồn sống là Thiên Chúa, Người vẫn không quên mình là Con Thiên Chúa ngang hàng với Chúa Cha.

Sau khi đã xác định vị thế siêu việt đó, Đức Giêsu mới thấy rõ hướng đi trước mặt. Nếu làm theo ý Satan, Đức Giêsu sẽ trở thành một kẻ giàu sang nhất trần gian (x.Mt 4:8-9). Nhưng Người sẽ đánh mất bản ngã và tương quan với Thiên Chúa. Người không còn là Con Thiên Chúa và trở thành kẻ phản loạn như Satan. Rất may, nhờ Thần Khí dẫn đường chỉ lối, Đức Giêsu đã chiến thắng cơn cám dỗ vô cùng hiểm độc này. Người đã chọn Thiên Chúa như cứu cánh duy nhất của cuộc đời. Tiếng Người mạnh mẽ vang lên: "Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi." (Mt 4:10) Đó là hướng sống rất sáng tỏ đối với Đức Giêsu. Nhưng không phải một lần xác nhận là đủ. Thách đố đó không ngừng nổi lên trong cuộc đời.

Không vượt qua nổi cơn cám dỗ đó, con người sẽ thành mồi ngon cho những ngẫu tượng. Ngẫu tượng đó là chính cái tôi với những chiều kích cồng kềnh dị hợm. Chính khi cố gắng tôn thờ ngẫu tượng kinh tởm này, con người sẽ đánh mất căn tính. Con người sẽ mất phương hướng và hoàn toàn trống rỗng. Tâm hồn trở thành mảnh đất mầu mỡ phát sinh những tư tưởng khủng bố, dâm đãng, cướp bóc, nghiện ngập.

CƠ HỘI LỚN.

Thế giới hôm nay con người đang đẩy đồng loại vào những thảm cảnh chưa từng thấy. Thảm cảnh đó "thường là con đẻ của chủ nghĩa ích kỷ vô trách nhiệm." (ĐGH Gioan Phaolô II, Zenit 13/02/2002) Nếu không tìm lại được con người đích thực của mình, nhân loại sẽ còn bị những ngẫu tượng hướng dẫn vào những ngõ cụt. Mất hết tương lai. Trái đất sẽ thành một nghĩa trang khổng lồ. Trước tình trạng bi đát đó, "chúng ta cảm thấy cần Thiên Chúa giúp chúng ta phục hồi niềm tin và niềm vui cho cuộc sống." (ĐGH Gioan Phaolô II, Zenit 13/02/2002). Thiên Chúa sẽ giúp nếu chúng ta biết vượt lên như Đức Giêsu giữa bao thách đố trong hoang địa.

Với một hình thức rất hấp dẫn, những thách đố đầy ma lực đó chỉ nhằm kéo Đức Giêsu ra khỏi tình yêu Thiên Chúa. Nhưng đầu hàng trước những ma lực đó, chắc chắn Đức Giêsu càng lún sâu vào con đường lệ thuộc ma quỉ và đánh mất căn tính của mình. Những thực tại vật chất là những xiềng xích bên ngoài và tính kiêu ngạo là gông cùm bên trong sẽ cột chặt cái tôi của Người trong hố diệt vong.

Nhân loại hôm nay đang quay cuồng với những cái tôi phì nộn. Con người có quá nhiều nhu cầu giả tạo đến nỗi "mọi người đều nghĩ rằng mỗi chọn lựa và hành động phải bị luật cung cầu thị trường chi phối. Họ tưởng chỉ có lợi nhuận tối đa mới là định luật tối cao. Giữa lúc đó, niềm tin Kitô lại trình bày một lý tưởng bất vụ lợi, xây dựng trên tự do đầy ý thức của cá nhân, bắt nguồn từ tình yêu chân chính," (ĐGH Gioan Phaolô II, Zenit 13/02/2002) tức là Thiên Chúa. Tình yêu ích kỷ không bao giờ có thể hiểu được lời Chúa: "Chúng con đã nhận nhưng không, thì hãy cho nhưng không." Những tính toán nhỏ nhen ích kỷ đang làm cho các tương quan hôm nay biến chất và tan rã. Làm sao tìm được cơ hội nối lại những tương quan đó?

"Mùa chay là một cơ hội Thiên Chúa quan phòng cho con người hồi tâm, vì giúp chúng ta chiêm niệm về mầu nhiệm tình yêu lạ lùng của Thiên Chúa, Đấng đã dựng nên chúng ta để sống hạnh phúc và qui hướng vạn vật về thiện hảo đích thực này." (ĐGH Gioan Phaolô II, Zenit 13/02/2002) Nhận định rõ tình yêu lớn lao đó là bước đường vô cùng cần thiết nối lại tương quan nhân loại hôm nay. Nếu không có những giây phút lắng đọng tâm hồn, chúng ta không thể thấy được lòng Cha yêu thương như thế nào. Những phản kháng và phản chứng hôm nay đều phản ánh một sự vô ý thức về tình yêu Thiên Chúa. Trong thinh lặng, con người sẽ khám phá thấy "chính vì yêu thương vô bờ, Thiên Chúa đã tạo dựng nên chúng ta và đã tiền định để chúng ta hoàn toàn hiệp thông với Người. Vì thế, Thiên Chúa cũng muốn chúng ta đáp trả tình yêu Người một cách quảng đại, tự do và ý thức." (ĐGH Gioan Phaolô II, Zenit 13/02/2002) Chỉ khi nào đáp trả tình yêu như thế, tôi mới thành công trên bước đường tôi đi tìm tôi. Tình yêu đã chính là sức mạnh đẩy tôi lên tới Thiên Chúa và đến với anh em. Tôi sẽ tìm được tôi trong tương quan sung mãn đó.

83.       Khiêm tốn sám hối và sửa mình--Huệ Minh

Trang Tin Mừng này được liên kết với trang Tin Mừng về phép Rửa. Tại sông Giođan, Thần Khí Thiên Chúa đã được ban cho Đức Giêsu, nay cũng Thần Khí ấy lại dẫn Người vào hoang địa. Chiều hướng của bản văn là: Bởi vì Đức Giêsu đến hoàn tất nỗi chờ mong của dân Người, nhất thiết Người phải đảm nhận mọi chiều kích của lịch sử dân Người: ở tại Ai Cập (2,13-15), đi qua sông Giođan (3,13-17), cám dỗ trong hoang địa (4,1-11). Qua các cám dỗ, Đức Giêsu cho thấy Người chấp nhận trọn vẹn thánh ý Chúa Cha; Người loại trừ mọi thứ cung cách Mêsia mà Thiên Chúa không muốn (mà chính Gioan Tẩy Giả đã hình dung), để chấp nhận làm một Mêsia chịu đóng đinh.

Sau khi Đức Giêsu ăn chay 40 đêm ngày. Ma quỷ đề nghị Người biến đá thành bánh mà ăn. Thật là một đề nghị hợp lý. Đói thì phải ăn. Muốn ăn thì phải có bánh. Nhưng có bánh bằng cách nào mới là vấn đề. Không phải cứ có nhu cầu là phải thoả mãn ngay. Và nhất là không được dùng những cách không hợp đạo lý để thoả mãn những nhu cầu của mình. Cơm bánh tượng trưng cho những nhu cầu thiết yếu của con người. Nhu cầu của con người thì có nhiều và có khuynh hướng ngày càng gia tăng. Vì thế cơn cám dỗ thoả mãn nhu cầu ngày càng lớn.

Trang Tin Mừng trình thuật về ăn chay và cám dỗ tập trung vào các biến cố của cuộc Xuất Hành. Dân Israel cũng là “con yêu dấu của Thiên Chúa”, nhưng tất cả hành trình trong hoang địa cho thấy họ đã là mộtđứa con nổi loạn và thất trung. Quả thật, ngôn ngữ của câu đầu đã khiến ta nhớ đến Đnl 8,2 và như ám chỉ đến hoàn cảnh của Israel tại hoang địa: “... Thiên Chúa đã dẫn..., như vậy Người thử thách…”.

Bản văn Đệ Nhị Luật nói rằng Thiên Chúa “thử thách” dân để “biết lòng dạ anh em, xem anh em có giữ các mệnh lệnh của Người hay không”. Còn ở đây, trong bản văn Mt, “thử thách” là để phá hỏng và kẻ “thử thách” là quỷ, chứ không phải là Thiên Chúa. Tại hoang địa, Đức Giêsu vừa tóm kết kinh nghiệm của Môsê và Êlia, vừa tóm kết lịch sử của dân Israel trong hoang địa.

Người ăn chay suốt bốn mươi ngày bốn mươi đêm (2): Con số 40 chỉ mộtthời gian khá dài và có sắc thái là mộtsự hoàn tất với kết quả tích cực là giải phóng và xây dựng con người. So với Lc, Mt thêm “bốn mươi đêm” để ám chỉ thời gian Đức Giêsu ở trong hoang địa tương đương với thời gian Môsê ăn chay trên núi cao để rồi sau đó được Đức Chúa ban cho các điều khoản của Giao ước (Xh 34,28; x. Xh 25,18).

Nhưng cũng có thể Mt muốn ám chỉ đến Êlia nữa (x. 1 V 19,8: ăn chay trong hành trình tiến về núi Khôrép). Hai dung mạo vĩ đại này, đại diện cho Lề Luật và các Ngôn sứ, sẽ tái xuất hiện trong cuộc Hiển Dung của Đức Giêsu (cuộc Hiển Dung này chính là cuộc thần hiển. Sau đó sẽ có việc thiết lập Giao Ước mới nhờ cuộc Khổ Nạn–Phục Sinh của Đức Giêsu). Có lẽ Mt muốn nói rằng việc Đức Giêsu ăn chay đã tóm kết cách nào đó kinh nghiệm của Môsê và Êlia, cũng như các cám dỗ sẽ tóm kết lịch sử của Israel tại hoang địa.

Các cám dỗ nhắm tấn công Đức Giêsu trong tư cách Mêsia và Người Con vâng phục và trung thành của Thiên Chúa. Quỷ xúi Đức Giêsu lạm dụng lời quyền năng của Người, rồi xúi Người ỷ lại vào quan hệ giữa Người với Thiên Chúa, và cuối cùng, xúi Người bỏ đi lòng trung nghĩa với Thiên Chúa. Chiến thắng của Người rất quan trọng. Nó xóa đi những bóng tối đã tích tụ lại trong lịch sử dân Thiên Chúa và nó cũng gợi ra chiều hướng dấn thân phục vụ ơn cứu độ. Thay vì chọn làm một Mêsia-Phù thủy hay một Mêsia-Thủ lãnh, Đức Giêsu chọn làm Mêsia-Tôi tớ khiêm nhường. Khi đó, Người vẫn là Người Con vâng phục, và cũng là Israel chân chính và hoàn hảo.

Với cơn cám dỗ thứ nhất, ma quỷ muốn xô đẩy con người làm nô lệ cho dục vọng. Xúi giục con người chỉ tìm thoả mãn những bản năng thấp hèn. Giới hạn con người vào sự sống xác thịt. Đức Giêsu đã vạch trần âm mưu của ma quỷ khi Người cho biết con người không chỉ có đời sống thể lý mà còn có đời sống tâm linh. Người nâng cao phẩm giá con người khi quyết tâm chống lại cơn cám dỗ thoả mãn những nhu cầu thân xác để chăm lo cho sự sống tâm linh.

Với cơn cám dỗ thứ hai, ma quỷ muốn biến con người thành nô lệ cho tham vọng, nô lệ cho ma quỷ. Vì ham hố chức quyền, vì mưu cầu danh vọng mà đánh mất tự do của mình, cam tâm làm nô lệ cho ma quỷ. Vì tham vọng mà đánh mất chính mình. Đức Giêsu vạch trần âm mưu đen tối của ma quỷ khi cương quyết chối từ danh vọng quyền thế. Người còn chỉ cho ta con đường duy nhất phải theo đó là thờ phượng Thiên Chúa. Chỉ có thờ phượng Thiên Chúa mới đem đến cho con người tự do đích thực, tự do trong tâm hồn, không bị nô lệ một tham vọng nào.

Với cơn cám dỗ thứ ba, ma quỷ đẩy con người vào nô lệ cho cuồng vọng. Điên cuồng đến chống lại Thiên Chúa. Dùng Thiên Chúa để phục vụ cho những ước vọng ngông cuồng của mình. Không đến với Chúa trong tâm tình của người con thảo đối với Cha hiền. Đức Giêsu đã vạch trần âm mưu của ma quỷ. Người chỉ cho ta con đường của người con hiếu thảo. Người con hiếu thảo tin cậy phó thác và luôn làm theo ý Cha, chứ không bao giờ dám thách thức Cha. Người con hiếu thảo vâng lệnh Cha sai bảo chứ không bao giờ dám sai bảo Cha.

Cám dỗ của ma quỷ hiểm độc vì nó tiến từng bước: Từ hạ thấp phẩm giá con người khi khiến con người làm nô lệ cho dục vọng đến cướp mất tự do của con người khi xúi giục con người nô lệ cho ma quỷ.

Và sau cùng đi đến chỗ tận cùng là chối bỏ Thiên Chúa, không coi Thiên Chúa là cha. Cám dỗ càng hiểm độc vì ma quỷ đã khéo léo học những âm mưu thâm hiểm trong lớp vỏ nhung lụa, êm ái, hợp lý và đầy quyến rũ của những nhu cầu, quyền lực và uy tín.

Chúa Giêsu nói “không” với quỷ, nhưng cũng phải nói “không” với chính mình, bởi vì con đường Người theo kềm hãm các khát vọng và những đòi hỏi của bản tính tự nhiên. Các phản ứng của Người trước đau khổ, những tủi nhục, những thất bại, thì cũng giống như mọi người. Người không thể phạm tội, nhưng Người có thể chọn con đường chung của mọi người, là sự thỏa thuê. Vinh quang không phải là một tội, mà còn là một quyền Người có thể dùng. Sự rút lui của quỷ chứng tỏ đây không những là mộtchiến thắng của chủ trương Mêsia khiêm nhường và phục vụ như tôi tớ, mà còn là mộtchiến thắng riêng của Đức Giêsu. Người đã không nhường bước cho mộtnẻo đường tiện nghi thoải mái, đã không muốn hưởng trước một thành công; nhưng Người đã tôn trọng con đường đã được chọn cho Người dù phải hy sinh, thiệt thòi. Rời khỏi hoang địa, không những Người được thánh hiến mà còn đủ tư cách Mêsia.

Mùa Chay giúp chúng ta nhìn nhận thân phận mình, với biết bao yếu đuối và lỗi lầm, rất cần được Chúa tha thứ và đỡ nâng. Ông Môsê đã chỉ dẫn cho người Do Thái, khi đến dâng của lễ, hãy thưa với Chúa về nguồn gốc du mục của mình và nhớ lại những điều tốt lành Ngài đã làm với tổ phụ họ, nhờ đó, họ dâng của lễ với lòng tri ân chân thành và đáng được Chúa chấp nhận. Nhìn nhận thân phận mình sẽ giúp chúng ta khiêm tốn và sám hối sửa mình, và nhờ đó, chúng ta được đón nhận lòng Chúa xót thương.

mục lục